11. p. feyerabend contra el método
TRANSCRIPT
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
1/30
UniversidadComplutensedeMadridFacultaddeFiloso5a;Depto.LgicayFiloso5adelaCiencia
TallerdePrc@cas,Asignatura:Filoso5adelaCienciaProf.FranciscoCisternaCabrera,17dediciembrede2012
PAULFEYERABENDTRATADOCONTRAELMTODOIntroduccin,Cap.1yCap.2
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
2/30
PaulKarlFeyerabend(Viena,13deenerode1924-Zrich,11
defebrerode1994)
SedoctorporlaUniversidaddeVienaysetrasladaaLondres
en1952paraestudiarfilosoIadelacienciaconPopper.En1956obtuvounactedradeFilosoIaenlaUniversidadde
CaliforniaenBerkeleyyen1980pasaejercercomodocente
deFilosoIadelaCienciaenelPolitcnicodeZurich
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
3/30
Publicaciones
Libros
Tratadocontraelmtodo(1975) PorqunoPlatn? Lacienciaenunasociedadlibre(1978) Adisalarazn(1987) Dilogossobreelconocimiento(1991) Matandoel`empo(1995) Conquistadelaabundancia(inacabado) Provocacionesfilosficas(2004)(edit.PorP.Esteve)Arculos
ntentodeunainterpretacinrealistadelaexperiencia(1958) Complementaridad(1958) Explicacin,reduccinyempirismo(1962) Cmoserunbuenempirista(1962) Cienciasinexperiencia(1969) Consuelosdelespecialista(1970) Contraelmtodo(1974) Lacienciacomounarte(1985)
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
4/30
Partesosteniendoquelosproblemascentralesquehaydilucidarprimariamenteenlaciencia,entantoac`vidadformal,son:
1Culessuestructura,cmoseconstruyeyevoluciona,y
2Culessupesoespecficocomparadoconeldeotrastradicionesycmosehande
juzgarsusaplicacionessociales(incluidalacienciapol`ca).
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
5/30
A.Mirespuestaalprimerproblemaeslasiguiente:laciencianopresentaunaestructuranoexistenunoselementosquesepresentenencadadesarrollocienfico,contribuyanasuxitoynodesempeenunafuncinsimilarenotros
sistemas. Altratarderesolverunproblema,loscienficos
u`lizanindis`ntamenteunprocedimientouotro:adoptansusmtodosymodelosalproblemaen
cues`n,envezdeconsiderarloscomocondicionesrgidamenteestablecidasparacadasolucin.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
6/30
Nohayunaracionalidadcienficaquepuedaconsiderarsecomoguaparacadainves`gacin;{loque}haysonnormasobtenidasdeexperienciasanteriores,sugerenciasheurs`cas,concepcionesdelmundo,disparatesmetaIsicos,
restosyfragmentosdeteorasabandonadas,ydetodosellosharusoelcienficoensuinves`gacin.
Enconsecuencia,lacienciaseencuentramuchomscercadelasartes(y/odelashumanidades)deloqueseafirmaennuestrasteorasdelconocimientofavoritas
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
7/30
B.Mirespuestaalsegundoproblemaesunaconsecuenciadelarespuestaalprimero:
Silarazncienficanopuedesepararsedelaprc`cadelaciencia,siesinmanenteala
inves`gacin,entoncestampocopuedeserformuladanientendidafueradesituaciones
especficasdelainves`gacin.
Paracomprenderlarazncienficauno`enequeconver`rse(hacerunainmersin)en
{partede}lapropiaciencia.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
8/30
Porello,tantolosproblemascomolosresultadoscienficosseevaluarnsegnlos
acontecimientosqueseproduzcanenlastradicionesmsamplias:esdecir,pol%camente.
Amayorabundamiento:lacienciaseapoyaenelpluralismodeideas,elquenopuedelimitarseen
modoalguno,loquequieredecirquelasideasdelosciudadanosadquierenunaimportanciaterica.
LasfilosoIasdelacienciaylasteorasdelconocimientoypol`cas(incluyendolasmarxistas),cualesquieraquesean,resultanserabsolutamentesuperfluas.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
9/30
Lacienciaesunaempresaesencialmenteanarquista;elanarquismotericoesmshumanistaymsadecuadoparaes%mularel
progresoquesusalterna%vasbasadasenlaleyyenelorden
YnoesdiIcildescubrirlarazndeello{porque}lahistoriaengeneral,ylahistoriadelasrevolucionesenpar`cular,essiempremsricaencontenido,msvariada,msmul`lateraly
msvivaeingeniosadeloqueinclusoelmejorhistoriadoryelmejormetodlogopuedenimaginar
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
10/30
ElconceptodeanarquismoepistmolgicoquevadesarrollandoFeyerabendnoesigual
alconceptocomndeanarquismopol`co.
EnFeyerabendsuconceptodeanarquismoepistemolgicoeslaexpresinlings`ca(y
semn`ca)mediantelacullquiereexpresar
laideadelaplenaytotallibertadhumana
paralaconstruccindeconocimiento.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
11/30
Vamosacreerrealmentequelassimpleseingenuasreglasquelosmetodlogos`enen
porguaseancapacesdeexplicartal'laberinto
deinteracciones?
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
12/30
Laciencianoconoce'hechosdesnudos'enabsoluto,sinoquelos'hechos'queregistranuestroconocimientoestnyainterpretadosdealgunaformayson,portanto,esencialmentetericos.
Siendoestoas,lahistoriadelacienciasertancompleja,ca`cayllenadeerrorescomolasideasquecon`ene
yasuvez,estasideasserntancomplejas,ca`cas,llenasdeerroresydiver`dascomolasmentesdequieneslashaninventado
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
13/30
Latradicineduca`vaanquilosa,deformayburocra`zalaverdaderadinmicarealdeconstruccindelconocimientohumano:
Laeducacincienficasimplificala'ciencia'simplificandoasuspar`cipantes:enprimerlugar
sedefineundominiodeinves`gacin. Acon`nuacin,eldominioseseparadelrestode
lahistoria(laIsica,porejemplo,seseparadelametaIsicaydelateologa)yrecibeuna'lgica'
propia.Despus,unentrenamientocompletoenesalgicacondicionadaaquienestrabajanendichodominio.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
14/30
Peroesdeseableapoyareste`podetradicinexcluyente?
deberantransferirseaella(aestaformsadetrabajo)todoslosderechosparaqueseocupe
delconocimiento,deformaquecualquierresultadoobtenidoporotrosmtodossea
inmediatamenteexcluidodeconcurso?
Taleslacues`nqueintentoplantearenelpresenteensayo.Mirespuestaserunfirmey
rotundoNO.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
15/30
Existendosrazonesporlasquemirespuestapareceseradecuada.
1Elmundoquedeseamosexploraresunaen`dadengranmedidadesconocido.
2Unaeducacincienficatalycomoladescritaantes(ycomoseimparteennuestrasescuelas)nopuedereconciliarseconuna
ac`tudhumanista.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
16/30
Cap.1:Loanteriorsedemuestratantoporunexamendeepisodioshistricoscomoporunanlisisabstractodelarelacinentreideav
accin.Elnicoprincipioquenoinhibeel
progresoes:todosirve.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
17/30
Laideadeunmtodoquecontengaprincipiosfirmes,inalterablesyabsolutamenteobligatoriosquerijanelquehacercienfico
tropiezacondificultadesconsiderablesalser
confrontadaconlosresultadosdela
inves`gacinhistrica.
Descubrimosentonces,quenohayunasolaregla,porplausiblequesea,yporfirmemente
basadaqueestenlaepistemologa,queno
seainfringidaenunaocasinuotra
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
18/30
Puededemostrarselosiguiente:dadacualquierreglapormuy'fundamental'o'necesaria'queseaparalaciencia,siempreexistencircunstanciasenlasqueresultaaconsejablenosloignorardicharegla,sino
adoptarsuopuesta Hayinclusocircunstanciasyocurrencon
bastantefrecuenciaenlasquelaargumentacinpierdesuprometedoraspectooseconvierteenunobstculoparaelprogreso.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
19/30
Lacreacindeunacosa,ylacreacinmslacomprensincompletadeunaideacorrectadelacosa,cons%tuyenmuyamenudopartes
deunoyelmismoprocesoindivisibleyno
puedensepararsesinprovocarladetencin
delproceso
lasteorasdevienenclarasy'razonables'slodespusdequelaspartesincoherentesde
ellashansidou`lizadasdurantelargo`empo.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
20/30
Mitesisesqueelanarquismoes%mulaelprogresocualquieraqueseaelsen%doenquese
tomeestetrmino. Aquienesconsiderenelricomaterialque
proporcionalahistoria,ynointentenempobrecerloparadarsa`sfaccinasusms
bajosins`ntosyasudeseodeseguridadintelectualconelpretextodeclaridad,precisin,'obje`vidad','verdad',aesaspersonaslesparecerqueslohayunprincipioquepuede
defendersebajocualquiercircunstanciayentodaslasetapasdeldesarrollohumano.Merefieroalprincipiotodosirve.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
21/30
Cap.2:Porejemplo,esposiblehacerusodehiptesisquecontradiganteorasbienconfirmadasyloresultadosexperimentales
bienestablecidos.Sepuedehaceravanzarla
cienciaprocediendocontrainduc%vamente
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
22/30
este"principiosignificainves`garlasconsecuenciasde'contrarreglas'queseoponenaciertasreglasmuy
conocidasdelaempresacienfica Porejemplo,paraanalizarelempirismosepuede
procedercontrainduc%vamente.
Hacerestoimplicara..plantearlassiguientescues`ones:
Eslacontrainduccinmsrazonablequelainduccin?
Existencircunstanciasquefavorecensuuso? Culessonlosargumentosquelaapoyan? Culessonlosargumentosencontradeella? O,talvez,eslainduccinsiemprepreferibleala
contrainduccin?Etc.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
23/30
Ymuchasvecesocurreque..algunasdelaspropiedadesformalesmsimportantesdeunateora
sedescubrenporcontraste,noporanlisis. Uncienficoquedeseemaximizarelcontenido
empricodelospuntosdevistaquesustentayquequieracomprenderlostanclaramentecomosea
posible,`enequeintroducir,segnlodicho,otrospuntosdevista;
esdecir,`enequeadoptarunametodologapluralista.Debecompararsusideasconotrasideasmsbienque
conla'experiencia',ydebeintentarmejorar,enlugardeexcluir,lospuntosdevistaquehayansucumbidoenestacompe@cin
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
24/30
Concebidodeestaforma,elconocimientonoconsisteenunaseriedeteorasauto-consistentesque`endea
convergerenunaperspec`vaideal;noconsisteenunacercamientogradualhacialaverdad. Porelcontrario,elconocimientoesunocano,siempreenaumento,dealterna'vasincompa'blesentres(ytalvezinconmensurables);
todateorapar`cular,todocuentodehadas,todomito,formanpartedelconjuntoqueobligaalrestoaunaar`culacinmayor,
ytodoselloscontribuyen,pormediodeesteprocesocompe@@vo,aldesarrollodenuestroconocimiento.
Nohaynadaestablecidoparasiempre,ningnpuntodevistapuedequedaromi`doenunaexplicacincomprehensiva.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
25/30
Lasegundacontrarreglaafavordehiptesisqueseaninconsistentesconlasobservaciones,loshechosylosresultadosexperimentalesnonecesitaningunadefensaespecial,puesnoexisteunasolateorainteresantequeconcuerdecontodosloshechosconocidosdesudominio.
Lacues`n,portanto,noconsisteensabersihabraqueadmi%rteorascontrainduc`vasenciencia;lacues`nconsiste,msbien,ensabersi
lasdiscrepanciasexistentesentreteorayhechodeberanaumentarseodisminuirse,oensaber
quotracosacabrahacerconellas.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
26/30
cmoesposibleexaminaralgoqueestamosusandocon`nuamente?
Cmoanalizarlostrminosenlosquehabitualmenteexpresamosnuestrasms
simpleseingenuasobservaciones,ydescubriras,suspresupuestos?
Cmodescubrirel`podemundoquepresuponemoscuandonoscomportamosdel
modoquelohacemos?
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
27/30
Larespuestaesclara:nopodemosdescubrirlodesdedentro.
Necesitamosuncriterioexternodecr`ca,necesitamosunconjuntodesupuestos
alterna`vosoenotrocaso,yaquetales
supuestoshabrndesermuygenerales,
necesitamosconstruirunmundoalterna%vo
completo,necesitamosunmundosoadopara
descubrirlosrasgosdelmundorealenelquecreemoshabilitar(mundoque,dehecho,quiz
noseamsqueotromundosoado).
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
28/30
Debemosinventarunnuevosistemaconceptualquemantengaensuspenso,ochoquecon,losresultadosexperimentalesmscuidadosamente
establecidos,queconfundalosprincipiostericos
msplausibles,yqueintroduzcapercepciones
quenoformenpartedelmundoperceptualexistente.
Estepasotambinescontrainduc`vo.Portanto,lacontrainduccinessiemprerazonableysiempreproporcionaunaocasindexito.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
29/30
Miintencinnoessus`tuirunconjuntodereglasgeneralesporotroconjunto:porelcontrario,miintencinesconvencerallectordequetodaslasmetodologas,incluidaslasmsobvias,'enensuslimites.
Lamejormaneradehacerverestoconsisteendemostrarloslmites,einclusola
irracionalidad,dealgunadelasreglasquela
metodologa,oellector,gustanconsiderar
comobsicas.
-
7/30/2019 11. P. Feyerabend Contra el mtodo
30/30
Esporelloquenoexisteningunaidea,poran%guayabsurdaquesea,quenopueda
mejorarelconocimiento
Lapluralidaddeopininesnecesariaparaelconocimientoobje%vo,yunmtodoque
fomentelapluralidades,adems,elnico
mtodocompa%bleconunaperspec%vahumanista.