นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔

บทความ

๐62

สิ่งแรกที่ปรากฏแก่สายตาประชาชนผู้พบเห็นก็คือการแต่งกายซึ่งเป็นเครื่องบ่งบอกถึงผู้แต่งกายนั้นเองว่ามีนิสัยใจคอ รสนิยม ระดับการศึกษา ฐานะความเป็นอยู่อาชีพเชื้อชาติและวัฒนธรรมอย่างไรฉะนั้นการแต่งกาย จึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่จะก่อให้เกิดความรู้สึกที่ดีหรือไม่ดี หรือก่อให้เกิดความนิยมชมชอบหรือความรังเกียจแก่บุคคล ที่สมาคมด้วย และนับว่าเป็นสิ่งที่เสริมบุคลิกภาพของแต่ ละบุคคลที่มีผลที่สุด โดยที่ไม่ต้องแสดงกิริยาวาจาใด ๆ ออกมาเลย

การแต่งกาย พลเรือเอก ไพศาล บุณยศานติ

เครื่องแต่งกายสำหรับชาย ในที่นี้ผมขอกล่าวถึงเครื่องแต่งกายชายที่ ใช้กัน ในประเทศไทยเป็นหลัก

๑. ชุดสากลกลางวัน (Lounge suit) เป็นชุดที่ใช้ทั่วๆ ไปในยุโรปสหรัฐ ฯหรือญี่ปุ่น เขาจะใช้เป็นประจำวันเช่นไปทำงานหรือเวลามีงานเลี้ยง ที่ไม่เป็นพิธีการ เขาก็เลยเรียกว่า Informal ฉะนั้น ในต่างประเทศ ถ้าบัตรเชิญกำหนดแต่งกายว่า Informal ก็หมายมีชุดสากล ฉะนั้น เวลาได้รับบัตรเชิญว่า Informal ไม่ได้หมายความว่าไม่สวมเสื้อนอก สำหรับประเทศไทย ก็นำมาใช้ในงานรับรองทั่วไปและนักบริหาร (๑) เสื้อเชิ้ต นิยมใช้แขนยาวมากกว่าแขนสั้น เมื่อสวมเสื้อนอกทับแล้วเวลาเคลื่อนไหวจะแลเห็น ปลายแขนเสื้อแล๊ปเล็กน้อย หรือเวลายกแขนก็จะรู้ว่า มีแขนเสื้ออยู่ข้างในเสื้อนอก ถ้าเป็นเสื้อเชิ้ตแขนสั้น จะแลดูโล่งไม่น่าดู เสื้อเชิ้ตสีขาวเป็นสีมาตรฐาน แต่สี อ่อนๆที่ดูเรียบก็ใช้ได้ ควรงดเว้นสีฉูดฉาดและที่เป็นลายดอกโดยเฉพาะ เมื่อไปในงานพิธีแล้ว เสื้อเชิ้ตสีขาวดีที่สุด แต่วัยรุ่นคงจะ ไม่ชอบเขาคงทำไปตามสมัยนิยมของเขา (๒)ผ้าผูกคอ(NeckTieorBowTie)ใช้สีเรียบๆ ที่เข้ากับสีเสื้อกางเกงขนาด และแบบขอให้คำนึงถึง มาตรฐานทั่วไปสมัยนี้เสื้อเชิ้ตผู้ชายที่มีขายทั่วไปมักจะ เป็นลายมากบ้างน้อยบ้างถ้าเสี้อเชิ้ตมีลายแล้ว ควรใช้ เนคไทสีเรียบๆ เลือกดูสีให้เหมาะกับลายเสื้อด้วย ฉะนั้น ถ้าเลือกใส่เสื้อเชิ้ตเรียบๆหรือมีลายในตัวบ้างก็จะสะดวก ที่จะเลือกเน็คไท ซึ่งส่วนใหญ่ที่มีขายจะมีลายสีต่าง ๆ ก็ควรเลือกดูให้เข้ากันได้กับสีเสื้อเชิ้ตและสีเสื้อนอก (๓) กางเกงและเสื้อนอก กางเกงขายาวไม่พับขา เสื้อนอกจะเป็นกระดุมแถวเดียวหรือ ๒ แถวก็ได้ ต้องใช ้ผ้าชนิดเดียวกันจะเป็นสีอ่อนหรือสีเข้มก็ได้ที่นิยม คือน้ำเงินดำเทาน้ำตาลจะมีลายที่สุภาพก็ได้แต่ถ้าใช ้สีพื้นจะดีกว่า การเลือกใช้สีอ่อนหรือสีเข้มอย่างไรขึ้น

ไทยเรือนต้น

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ๐63

อยู่กับโอกาส เวลาติดกระดุมเสื้อนอกอย่าติดทุกเม็ด ถ้า๒เม็ดก็ติดเฉพาะเม็ดบนถ้า๓เม็ดก็ติดเม็ดกลาง ถ้าไปติดทุกเม็ดก็จะแลดูชอบกลเหมือนกับเวลาสวมเสื้อเชิ้ต แล้วติดกระดุมคอโดยไม่ได้ผูกเนคไท ในประเทศหนาว หรือในประเทศไทยที่อากาศหนาวมากถ้าจะสวมเสื้อกั๊ก ก็ใช้ผ้าชนิดเดียวกับเสื้อนอกและกางเกง ในกรณีที่ปฏิบัติงานตามปกติประจำวันสำหรับ นักบริหารหรือในโอกาสลำลอง เมื่อจะสวมเสื้อนอกแล้ว การสวมเสื้อนอกแบบสปอร์ต หรือเสื้อเบลเซอร์ (Blazer) จะสวมกางเกงคนละสีกับเสื้อนอกก็ได้ แต่ต้องไม่มี ลายทั้งตัว ถ้าเสื้อนอกมีลาย กางเกงก็ต้องสีเรียบ ที่ไปกันได้กับเสื้อ ถ้าเสื้อนอกเรียบกางเกงจะมีลายบ้าง ก็ไม่เป็นไรแต่ควรเป็นลายสุภาพควรเลือกสีเสื้อกับกางเกง ที่ไปกันได้ ถ้าเป็นกางเกงสีดำก็อาจสวมเข้ากันได้ กับ เสื้อนอกทุกสี (๔) ถุงเท้า สีพื้น หรือลายสุภาพก็ได้ แต่ควร จะเข้ากันกับสีของกางเกงหรือสีของรองเท้า ไม่ควรสวม ถุงเท้าสีฉูดฉาดไม่เข้ากับกางเกง

(๕) รองเท้า ควรเป็นสีดำ น้ำตาลเข็ม หรือเทา ในงานที่ค่อนข้างจะเป็นพิธีการหรือทางราชการควร ใช้เชือกผูกสีของรองเท้าควรดูให้ไปกันได้กับกางเกง

๒. ชุดสากลสีเข้ม (Dark Suit) มีองค์ประกอบเหมือนกับชุดสากลกลางวันต่างกัน แต่ที่สีของเสื้อนอกและกางเกงจะต้องเป็นสีเข้ม คือ น้ำเงิน น้ำเงินแก่ เทาเข้ม หรือดำ เสื้อเชิ้ตนิยมใช้ สีขาวแขนยาวรองเท้าสีดำแบบผูกเชือก แต่ในบัจจุบัน ถ้าไม่เป็นพิธีการ ถ้าอยากจะสบาย ๆ จะใช้แบบสวม คือ ไม่ผูกเชือกก็คงจะไม่ว่ากัน สำหรับผ้าเช็ดหน้า ปักกระเป๋า ถ้าจะใช้ก็ควรจะให้เข้ากันได้กับสีของเนคไท โดยมากจะมีขายเป็นชุดกันก็แล้วแต่สมัยนิยม ประเทศ ทางยุโรปหรือนักการฑูตจะนิยมใช้ผ้าปักกระเป๋าสีขาว

๓.ชุดสโมสร( Black Tie) หรือบางทีก็เรียก Tuxedo เครื่องแต่งกายสำหรับ งานเลี้ยงอาหารค่ำเป็นแบบพิธี (Formal) เช่น งาน Dinner หรืองานราตรีสโมสร เมื่อแต่งกายชุดนี้แล้ว สุภาพสตรี ต้องแต่งกระโปรงยาวหรือชุดราตรียาว ๑) เสื้อเชิ้ตสีขาวหน้าอกอ่อนตีเกล็ดหรือมีระบาย ดอกไม้ที่สาบอก ปลายแขนอ่อนพับ (Double Cuffs) ปกพับอย่างธรรมดา หรืออาจใส่เสื้ออกเข็งข้อมือแข็ง ไม่พับ โดยปกติไม่ต้องปกแข็งแบบผีเสื้อ (WingCollar) ๒) กระดุมเสื้อ(Stud)และกระดุมข้อมือ(CuffLinks) ใช้มุกทองคำขาวหรืออัญมณีสีเข็มที่เข้าชุดกัน ๓) ผ้าผูกคอ(Bow Tie)ใช้ผ้าสีดำชนิดผูก(อย่าใช ้อย่างเสียบสำเร็จรูปจะแลดูเป็นฝรั่งขายไอศครีมไปผ้าคาดเอวสีดำ (Cummer bund ) ไหมสีดำหรือสีมารูน แต่นิยมสีดำมากกว่า ๔) เสื้อนอก ใช้ผ้าเสิร์ตสีดำ หรือสีน้ำเงินแก่ ในยุโรปชอบใช้ผ้าสักหลาดอ่อน แต่ในสหรัฐอเมริกา ไม่ใช้ผ้าสักหลาดอ่อน นิยมใช้ผ้าเสิร์ต หรือผ้ากำมะดินกระดุมเม็ดเดียว ปกเสื้อบนไม่มีหยักที่เรียกว่าคอบัวหุ้ม ต่วนหรือไหมสีดำ สำหรับงานที่เป็นพิธีการน้อยลงไปหรือในประเทศ ที่มีอากาศร้อนนิยมใช้ เสื้ อนอกสีขาวแบบเดียวกันแต่ปกไม่หุ้มต่วนหรือไหมสำหรับทหารเรือเราสมัยก่อนนั้น ใช้ในโอกาสฟังดนตรีกาชาดคอนเสิร์ต แต่ต่อมาภายหลังนี ้เปลีย่นมาใชเ้สือ้นอกสดีำเสือ้นอกสขีาวถอืวา่มคีวามสำคญั น้อยกว่าเสื้อนอกดำ

ไทยจิตรลดา

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔๐64

๕) กางเกง สีดำหรือน้ำเงินแก่ (Blue Black) เข้าชุดกับเสื้อนอกไม่พับปลายขามีแถบแพรสีดำหรือแถบดิ้นไหมสีดำติดตามแนวตะเข็บกางเกงถึงปลายขาใช้ขนาดมาตรฐานไม่ใหญ่เกินไป ๖) เสื้อกั๊กสำหรับประเทศไทยอากาศร้อนไม่ต้อง ใช้ เสื้อกั๊กสำหรับประเทศหนาวถ้าจะใช้ก็ ใช้สีดำผ้า ชนิดเดียวกันกับเสื้อนอกกระดุมแถวเดียวหรือสองแถวก็ได ้ ๗) รองเท้าหนังมันสีดำมีเชือกผูก และควรเป็น รองเท้าพื้นบางด้วยโดยเฉพาะถ้าเป็นงานราตรีสโมสร ๘) ผ้าเช็ดหน้าปักกระเป๋าใช้ผ้าลินินเนื้อละเอียด สีขาวจะมีขอบลูกไม้หรือไม่ก็ได้ปักอักษรย่อสีขาว เทาหรือดำ ๙)ดอกไม้ปักรังดุมปกเสื้อนอกนิยมใช้ดอกคาร์เนชั่นสีแดง หรือขาว สำหรับเมืองร้อนอย่างประเทศไทยเราอาจใช้ดอกพุดซ้อนแทนก็ได้แต่ห้ามใช้ดอกไม้ประดิษฐ์ ๔. อื่น ๆ นอกจากที่กล่าวมาข้างต้นนี้ก็ยังมีเครื่อง แต่งกายอื่น ๆ ซึ่งไม่ค่อยได้ใช้กันในประเทศไทย จึงไม่ ขอกล่าวถึงรายละเอียดเช่น ๔.๑ ชุดสโมสรเวลาค่ำแบบพิธีการ(EveningDress)

หรือจะเรียกอีกแบบหนึ่งว่า White Tie มีที่ใช้กันมากใน วงการทูต ผู้ที่ ไม่มีเครื่องแบบหรือไม่ประสงค์จะแต่ง เ ค รื่ อ ง แบบจ ะแต่ ง ชุ ด นี้ ใ น ง านที่ ก ำหนด ให้ แ ต่ ง เครื่องแบบเต็มยศ โดยผู้แต่งชุดนี้สามารถประดับ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ได้โดยปกติชุดนี้จะแต่งในงาน หลัง ๑๘.๐๐ น. แต่ถ้าเป็นงานราชพิธีหรือรัฐพิธีที่มี กำหนดการให้แต่งชุดนี้หรือเครื่องแบบเต็มยศก็แต่งได้ แม้เป็นเวลากลางวัน เช่น งานถวายหรือยื่นพระราชสาส์นตราตั้ง องค์ประกอบใหญ ่ๆของเครื่องแต่งกายก็คือเสื้อเชิ้ต สีขาวอกแข็งคอปกปีกผีเสื้อ โบว์ ไท สีขาว เสื้อนอก สีดำหางยาว ซึ่งมีแบบเฉพาะปกด้านหน้าหุ้มแพรมันหรือไหมด้าน ๔.๒ ชุดสากลกลางวันแบบทางการ (Morning Coat) เครื่องแต่งกายชุดนี้ใช้เฉพาะในพิธีสำคัญในเวลา กลางวันจนถึง๑๘.๐๐น.อาทิใช้ในพิธียื่นพระราชสาส์น ตราตั้งตลอดไปจนถึงพิธีแต่งงาน ใช้เสื้อนอกหางยาวชายหน้าตัดมนปกเสื้อแหลมสีดำหรือเทาแก่(OxfordGray) ๔.๓ ชุดไทยพระราชทาน มีทั้ งแบบแขนสั้น

ไทยอัมรินทร์ ไทยบรมพิมาน ไทยจักรี

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ๐65

แขนยาว และแขนยาวผ้าคาดเอว ถ้าจะใช้ในงานที่ แต่งกายชุดสากล ก็ควรใช้ชุดไทยแขนยาว แต่ถ้าเป็น งานพิธีสำคัญมาก ๆ ก็ต้องเป็นไทยแขนยาวผ้าคาดเอว อย่างไรก็ตามการใช้เสื้อชุดไทยในต่างประเทศพึงพิจารณา ถึงความเหมาะสมในการใช้ตามโอกาสอย่างระมัดระวัง อย่าให้กลายเป็นการแต่งกายที่แปลกประหลาดจนเข้ากับ บรรยากาศและการแต่งกายของบุคคลอื่นๆในงานนั้นไม่ได ้ ที่ กล่ าวมาทั้ งหมดนี้ เป็น เรื่ อ ง เครื่ อ งแต่ งกาย ชายตามมารตฐาน ส่วนเรื่องแฟชั่นอื่น ๆ ก็สุดแต่ความ นิยมของแต่ละคน

เครื่องแต่งกายสำหรับสตรี ไก่งามเพราะขนคนงามเพราะแต่ง เป็นธรรมชาติ อยู่แล้วสตรีเป็นเพศที่รักสวยรักงามฉะนั้นสตรีจึงมีทักษะ และพรสวรรค์ในการประดิษฐ์เครื่องแต่งกายหลากหลาย อยู่เสมอ แต่ในที่นี้ผมขอยกมากล่าว เฉพาะเรื่องเครื่อง แต่งกายชุดไทยพระราชนิยม ซึ่งมีโอกาสใช้ในงานพิธี ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมสวยงามอยู่เสมอโดยเฉพาะ อย่างยิ่ง สตรีที่เป็นข้าราชการเมื่อไม่ได้สวมเครื่องแบบ

ข้าราชการหรือคู่สมรสของข้าราชการในงานพิธีต่าง ๆ

๑. ชุดไทยเรือนต้น   เป็นชุดไทยแบบลำลองเรียบง่ายผ้านุ่งจะใช้ผ้าฝ้าย หรือผ้าไหมมีลายริ้วตามขวางหรือตามยาว หรือใช้ผ้าไหมผ้าฝ้ายเกลี้ยงมีเชิงก็ได้ ไม่มีก็ได้ ผ้านุ่งเย็บป้ายหน้ายาว จรดข้อเท้า ตัวเสื้อจะใช้ผ้าสีเดียวกันกับริ้วหรือเชิง หรือ สีจะตัดกับผ้านุ่งหรือสีเดียวกันก็ได้ ตัวเสื้อคนละท่อน กับผ้านุ่ง ตัวเสื้อเย็บเข้ารูป คอกรมชิดคอ ไม่มีขอบตั้งผ่าอกตลอดติดกระดุม ๕ เม็ด แขนยาว ๓ ส่วน(คือใต้ศอก) โอกาสที่ใช้ เป็นชุดที่ใช้ได้ทั่วไปในตอนกลางวันสำหรับ งานที่ไม่เป็นทางการหรือในพิธีทำบุญตักบาตร

๒. ชุดไทยจิตรลดา คือชุดไทยตอนกลางวันสำหรับงานที่เป็นพิธีการกว่า ไทยเรือนต้นผ้านุ่งใช้ไหมเกลี้ยงมีเชิงหรือดอกทั้งตัวก็ได้แต่ถ้าเป็นไหมเกลี้ยงจะแลดูเรียบร้อยกว่า เพราะจะเลือก ใช้เสื้อให้เข้ากับผ้านุ่งได้ง่าย เย็บเป็นผ้าป้ายหน้ายาวจรด ข้อเท้าตัวเสื้อคนละท่อนกับผ้านุ่ง สีเสื้อควรจะตัดกับผ้านุ่ง แต่โทนของสีต้องไปด้วยกันได้ ตัวเสื้อเย็บเข้ารูป คอกลม มีขอบตั้งผ่าอกติดกระดุม๕เม็ดแขนยาวจรดข้อมือ โอกาสที่ ใช้ชุดนี้ ใช้ในโอกาสงานกลางวันในงานที่ผู้ชายแต่งเครื่องแบบปกติขาว หรืองานรีเชฟชั่นแม้จะจัดขึ้นหลังเวลา ๑๘.๐๐ น. ก็ตาม หรือในโอกาส งานค่ำที่ไม่เป็นแบบพิธีหรือเป็นแบบพิธีแต่ไม่สำคัญนัก ที่ผู้ชายแต่งชุดสากลเข็ม (Dark Suit) หรืออาจแต่งไป ต้อนรับแขกต่างประเทศที่มาเยือนเป็นทางราชการ หรือ อาจใช้แต่งไปในงานสวนสนามวันเฉลิมพระชนมพรรษา ก็ได้แต่ในกรณีที่ผู้ชายแต่งเครื่องแบบครึ่งยศหรือเต็มยศหญิงที่แต่งชุดนี้ ไม่ต้องประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์แต่จะใช้เครื่องประดับ เช่น สร้อยคอต่างหูของไทยก็จะทำให้สวยงามยิ่งขึ้น ถ้าจะประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต้องแต่งชุดไทย อัมรินทร์ขึ้นไป

๓. ชุดไทยอัมรินทร์ คือชุดไทยพิธีตอนค่ำผ้านุ่งใช้ผ้ายกไหมที่มีทองแกม หรือยกทองทั้งตัวก็ได้ ซึ่งตัวผ้านุ่งจะสวยงดงามกว่า ชุดไทยจิตรลดาเย็บป้ายหน้ายาวจรดข้อเท้าตัวเสื้อ คนละท่อนกับผ้านุ่ง เย็บแบบเดียวกับไทยจิตรลดา

ไทยจักรี ไทยดุสิต

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔๐66

สีเสื้อควรจะตัดกับผ้านุ่งเช่นเดียวกัน ชุดนี้ใช้ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ได้ซึ่งปกติแล้ว การประดัเครื่องราชอิสริยาภรณ์ควรใช้กับชุดไทยบรมพิมาน ซึ่งเสมือนหนึ่งเป็นชุดเต็มยศของสุภาพสตรี แต่เพื่อหลีก เลี่ยงสำหรับสตรีที่ค่อนข้างจะภูมิฐานสมบูรณ์หน่อย ถ้าแต่งชุดไทยบรมพิมานแล้วต้องใช้ผ้านุ่งที่มีหน้านางคาด เข็มขัดด้วยจะแลดูเพิ่มเอวขึ้นอีก ก็สามารถเลือกมาแต่ง ชุดไทยอัมรินทร์ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์แทน ฉะนั้นชุดไทยอัมรินทร์นี้จึงสามารถใช้ได้มากโอกาสกว่าชุดอื่น โอกาสที่ใช้ ชุดนี้ใช้ไปในโอกาสในงานเลี้ยงอาหารค่ำที่แต่งเครื่องแบบเต็มยศ ครึ่งยศใช้เครื่องประดับของไทย เช่นเดียวกับชุดไทยจิตรลดา

๔. ชุดไทยบรมพิมาน คือชุดไทยใช้ในงานพิธีตอนค่ำที่อากาศค่อนข้างเย็น ผ้านุ่งจะเป็นผ้ายกไหมหรือยกทอง มีเชิง หรือยกทอง ทั้งตัวก็ได้เย็บแบบติดกันกับเสื้อหรือจะแยกเสื้อออกจาก ผ้านุ่งก็ได้ แต่ต้องสอดชายเสื้อไว้ในผ้านุ่งขอแนะนำว่าใช ้เสื้อแยกกับผ้านุ่งจะดีกว่าเพราะถ้าเปลี่ยนเสื้อชั้นนอกออกโดยใช้เสื้อไม่มีแขนปักด้วยไข่มุกแล้วจะกลายเป็นชุดไทยดุสิตได้อีกด้วยผ้านุ่งจีบข้างหน้ามีชายพก ยาวจรดข้อเท้าตัวเสื้อคอกลมชิดคอมีขอบตั้ง ผ่าด้านหลังหรือด้านหน้า(ส่วนใหญ่นิยมผ่าด้านหลัง)แขนยาวจรดข้อมือ มีเข็มขัด ไทยคาดทับผ้านุ่ง โอกาสที่ใช้ชุดนี้ใช้ในโอกาสพิธีตอนค่ำที่มีกำหนดการ ให้แต่งเครื่องแบบครึ่งยศหรือเต็มยศ เช่น งานพระราชทาน เลี้ยงอาหารค่ำแขกต่างประเทศที่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท งานอุทยานสโมสร งานสโมสรสันนิบาตหรือใช้เป็นชุด เจ้าสาวในงานมงคลสมรสใช้เครื่องประดับของไทยให้ สวยงามตามความเหมาะสมแก่บุคลิกของผู้แต่ง

๕. ชุดไทยจักรี คือ ชุดไทยสไม เป็นชุดที่ใช้งานพิธีตอนค่ำที่อากาศ ไม่หนาวเย็นนัก ผ้านุ่งเป็นผ้ายกไหมหรือผ้ายกทองมีเชิง หรือยกทั้งตัวก็ได้ยาวจรดข้อเท้าจีบข้างหน้ามีชายพกเปิดบ่าข้างหนึ่ง สายสไมคลุมไหล่ ทิ้งชายด้านหลังยาว ตามที่เห็นสมควร มีเข็มขัดไทยคาดทับผ้านุ่ง ชุดนี้เหมาะ สำหรับผู้ที่มีรูปร้างบอบบางเหมาะแก่การอวดเครื่องประดับ ของไทยได้ครบชุด โอกาสที่ใช้ใช้ในโอกาสเดียวกับชุดไทยบรมพิมาน

๖. ชุดไทยดุสิต เป็นชุดไทยที่ใช้ในพิธีตอนค่ำ ผ้านุ่งใช้ผ้ายกไหม หรือยกทองมีเชิง หรือยกทองทั้งตัว จีบข้างหน้ามีชายพกยาวจรดข้อเท้า ตัวเสื้อเป็นเสื้อไม่มีแขน คอด้านหน้าและ ด้านหลังคว้านกว้างและต่ำลงเล็กน้อย ผ่าด้านหลังปัก ลวดลายที่เสื้อด้วยไข่มุก ลูกปัด หรือเลื่อม ฯลฯ ความ สวยงามของชุดนี้อยู่ที่ฝีมือการปักลวดลายและการให้สี มีเข็มขัดไทยคาดทับผ้านุ่ง ถ้าสวมเสื้อคลุมแบบไทยบรม พิมานทับไปจะกลายเป็นชุดไทยบรมพิมานได้ด้วย โอกาสที่ ใช้เป็นชุดที่ ใช้ในงานพิธีตอนค่ำสำหรับ งานที่มีกำหนดการให้แต่งเครื่องแบบเต็มยศทั้งนี้เพื่อ ความสะดวกและเหมาะสำหรับการสวมสายสะพายเหมาะสำหรับใช้ในโอกาสงานพิธีตอนค่ำที่มีอากาศร้อนอบอ้าว หรือจะใช้ในงานรีเซฟชั่นใหญ่ ๆ เช่นงานวันกองทัพในต่างประเทศ หรือใช้เป็นชุดแทนชุดราตรีก็ได้จุดเด่นคือการปักด้วยเลื่อม

๗. ชุดไทยจักรพรรดิ เป็นชุดไทยที่ใช้ในงานพิธีตอนค่ำมี ๒ แบบ คือ ๑) ตัวเสื้อและผ้านุ่งเหมือนชุดไทยบรมพิมานทุก ประการแต่ห่มสไบซึ่งปักเป็นลวดลายด้วยเลื่อมหรือลูกปัดหรือห่มด้วยสไบกรองทองซึ่งร้อยด้วยลูกปัดแบบตาข่าย ๒) คล้ายแบบชุดไทยจักรีแต่ชุดไทยจักรีมีสไบ ชั้นเดียว ชุดไทยจักรพรรดิมีสไม ๒ ชั้น สไมชั้นใน เป็นผ้าอัดกลีบแล้วห่มทับด้วยสไมกรองทองร้อยด้วย ลูกปัดเป็นตาข่ายสไมทิ้งชายยาวลงมาถึงชายผ้านุ่ง เป็นอย่างน้อย โอกาสที่ใช้ ใช้ในโอกาสเดียวกับชุดไทยบรมพิมาน หรือชุดไทยจักรี

๘. ชุดไทยศิวาลัย เป็นชุดไทยที่ ใช้ ในพิธีตอนค่ำที่อากาศค่อนข้าง หนาวเย็น ตัวเสื้อและผ้านุ่งเหมือนชุดไทยบรมพิมานมี เข็มขัดไทยคาดทับผ้านุ่ง แต่ห่มผ้าปักลายไทยอย่างแบบ ไทยจักรพรรดิ์โดยไม่ต้องมีแพรจีบชั้นในก่อน โอกาสที่ใช้ใช้โอกาสเดียวกับชุดไทยบรมพิมานหรือชุดไทยจักรี นอกจากชุดไทยตามพระราชนิยมทั้ง๘ชุดนี้ปัจจุบัน สุภาพสตรีทั่ว ๆ ไปมาดัดแปลงแต่งกันเรียกชุดนี้ว่าชดุไทยประยกุต์แตส่ว่นใหญจ่ะดดัแปลงตวัเสือ้ใหเ้หมาะสม แก่สมัยนิยมสำหรับโอกาสในการใช้ก็ต้องดูให้สอดคล้องกับ

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ๐67

ชุดพระราชนิยมดังกล่าวด้วย อย่างไรก็ตามเพื่อเป็นการประหยัดสำหรับข้าราชการสตรีหรือภริยานายทหารชั้นผู้ใหญ่ที่อาจต้องติดตามสามีไปร่วมในงานพระราชพิธีต่าง ๆ หากเตรียมชุดไทยอัมรินทร ์และไทยจิตรลดาไว้เป็นหลักก็น่าจะเพียงพอแล้ว แต่ถ้าจะ เพิ่มไทยบรมพิมานไว้ด้วยก็ยิ่งดี สำหรับภริยาผู้ช่วยทูต ฝ่ายทหารเรือไทยในต่างประเทศถ้าจะมีชุดไทยดุสิตไปด้วย ก็จะเพิ่มความสง่างามมากยิ่งขึ้น

การแต่งกายของสุภาพสตรี สุภาพสตรีเป็นเพศที่รักสวยรักงามอยู่แล้วเพียงแต่ ระมัดระวังเรื่องความเหมาะสมกับงานเท่านั้น - ในงานที่เป็นพิธีการ(ราชพิธี) ที่กำหนดให้ประดับ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ชุดไทยที่เหมาะสมคือไทยบรม พิมานหรือจะใช้ชุดไทยอัมรินทร์ก็ได้ ชุดไทยอัมรินทร์นี ้เหมาะสำหรับสตรีที่ต้องการลดรอบเอวเพราะไม่ต้องมี หนา้นางและเขม็ขดัไทยอยา่งไทยบรมพมิานแตส่มยัใหมน่ี ้

สตรีนิยมใช้ไทยประยุกต์มากขึ้นก็ต้องดูเทียบเคียงกันด้วยถ้าเป็นชุดสากลก็เป็นชุดราตรียาว - ในงานที่กำหนดให้ฝ่ายชายแต่งชุดราตรีสโมสร เช่นBlackTie หรือเครื่องแบบสโมสร(MessUniform) สุภาพสตรีแต่งไทยอัมรินทร์หรือไทยประยุกต์ ถ้าจะให้ หรูหน่อยเป็นไทยดุสิต ถ้าเป็นงานตอนค่ำจะแลดูดีขึ้น เพราะมีลายปักด้วยเลื่อมด้วย ถ้าจะแต่งชุดสตรีสากล ก็เป็นชุดราตรียาว - ในงานเลี้ยงทั่วไปที่ไม่เป็นพิธีการ เช่น งานแต่งงาน หรืองานฉลองความยินดีต่างๆ ถ้าเป้นเวลาอาหารกลางวัน หรือเลี้ยงน้ำชาใส่ชุดกระโปรงสั้นหรือที่เรียกว่า Casual ไม่ควรนุ่งกางเกงเว้นแต่เป็นกางเกง กระโปรง หรือกางเกง ชุดที่เรียกว่า Pants แต่การสวมกระโปรงสั้นจะและดู สุภาพกว่า ถ้าเป็นการเลี้ยงบนเรือจะเป็นกางเกงชุดก็ได้ ถ้าเป็นงานกลางคืนจะเป็นกระโปรงยาวหรือสั้นก็ได้โดย ตกแต่งเพิ่มขึ้น งานนี้ถ้าจะแต่งชุดไทยก็แต่งชุดไทยจิตรลดา หรือไทยเรือนต้นก็ได้ สำหรับภริยาผู้ช่วยทูตฝ่ายทหารเรือไทยในต่างประเทศ นอกจากชุดไทยแล้วควรเตรียมชุดกระโปรงยาวผ้าไหมไทย และกระโปรงสั้นไหมไทยไปด้วย โดยใช้แบบเรียบ ๆ จะใช้ได้ทุกโอกาส ควรเลือกร้านตัดเสื้อฝีมือดีประณีต เพราะผ้าไหมไทยตัดค่อนข้างยากและราคาแพง แต่เมื่อ ส่วมใส่แล้วจะเป็นที่ประทับใจของสตรีชาวต่างประเทศมาก ในประเทศหนาวถ้าใช้ถุงมือเวลาจับมือทักทายสตรี ไม่ต้องถอดถุงมือ แต่สำหรับสุภาพบุรุษแล้วต้องถอด ถุงมือเมื่อจับมือกับสุภาพสตรีเสมอ ที่กล่าวถึงเรื่องเครื่องแต่งกายทั้งบุรุษและสตรีมา ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องเครื่องแต่งกายตามมาตรฐานของสังคมส่วนผู้ใดจะนิยมไปตามแฟชั่นอย่างไรก็สุดแต่สมัยนิยมและค่านิยมของแต่ละคน

การแต่งกายของนายทหารชั้นสัญญาบัตร ผู้ที่เป็นายทหารสัญญาบัตรเป็นที่รับรู้กันได้รับการ ยอมรับว่าเป็นผู้ที่มีเกียรติในระดับหนึ่งที่สังคมยอมรับ เรียกว่าเข้าไหนเข้าได้ การปฏิบัติตนในการเป็นนายทหาร นั้นมีการอบรมกันในสถาบันของทหารเรือทุกสถาบัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในโรงเรียนนายเรือ ในเรื่องการแต่งกาย ก็มีข้อบังคับทหาร ที่ ๑๕/๑๓๘๙๔ ว่าด้วยการแต่งตัวลงวันที่๙ก.พ.๗๙มาตรา๑ข้อ๑กำหนดไว้ดังนี้ “ข้อ ๑ นายทหารชั้นสัญญาบัตรประจำการในเวลาปฏิบัติหน้าที่ราชการหรือไปในฐานะที่เป็นเกียรติต้องแต่ง

ไทยจักรพรรดิ์

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔๐68

เครื่องแบบตามกฎกระทรวงกลาโหม แต่ผู้ซึ่งมิได้สังกัดในหน่วยทหารโดยตรงนั้น เวลาปฏิบัติหน้าที่ราชการในสำนักงานตามปกติจะแต่งตัวตามสมัยนิยมโดยใช้เสื้อนอกคอแบะเสื้อชั้นในคอตั้ง (เชิ๊ต) ผ้าผูกคอเงื่อนกลาสีหรือเงื่อนหูกระต่ายประกอบกับกางเกงขายาวก็ได้สีเครื่องแต่งตัวตามสมัยนิยมใช้สีที่สุภาพไม่ฉูดฉาด ส่วนรองเท้ากับถุงเท้าให้ใช้ตามความนิยมและสุภาพฯ” เจตนารมณ์ของข้อบังคับทหารนี้ก็คือ นายทหาร ชั้ นสัญญาบั ตรนั้ น เมื่ อมาปฏิบั ติ ร าชการต้ อ งแต่ ง เครื่องแบบ ในกรณีที่ไม่ได้แต่งเครื่องแบบก็ต้องแต่งกาย ชุดที่เรียกว่า สากล คือ สวมเสื้อนอกผูกเนคไทนั้นเอง นี่คือมาตรฐานการแต่งกายของนายทหารชั้นสัญญาบัตร ตั้งแต่เรือตรีขึ้นไป ฉะนั้น เมื่อผมเกษียณอายุราชการแล้ว ยังต้องมาปฏิบัติราชการต่อให้กองทัพเรืออีกผมจึงต้องสวม เสื้อนอกผูกเนคไทมาทำงานทุกวันเป็นการปฏิบัติตาม ข้อบังคับทหารและให้เกียรติแก่สถานที่ราชการทั้งยังเคารพ ในตนเองด้วย สำหรับนายทหารหญิงและพยาบาลนั้นเครื่องแบบ สวย (เท่ห์) มากอยู่แล้ว คนอื่นที่ไม่มีโอกาสจะได้แต่ง เครื่องแบบนี้เขาอิจฉากันทั้งนั้น เวลาปฏิบัติราชการ ตามปกติ (Uniform of the day) ถ้าสวมกระโปรง จะแลดูสวยงาม (เท่ห์) กว่าสวมกางเกงมาก ชุดกางเกง เหมาะสำหรับการทำงาน (Working Uniform) และถ้า สามารถสละเวลาเกล้าผมหรือรวบผมเพื่อเปิดหูก่อน จะสวมหมวกได้จะและดูดี ( เท่ห์ ) ขึ้นมากไม่แพ้ แอร์โฮสเตทหรอกครับ หลักการสำคัญของนายทหารชั้นสัญญาบัตรก็คือ ควรแต่งกายสุภาพมีความเหมาะสมแก่บุคลิกลักษณะ ประจำตัวผู้แต่งเหมาะสมแก่เพศวัยและสีผิวเหมาะสม แก่ฐานะความเป็นอยู่อาชีพและโอกาสที่แต่งด้วย รวมทั้ง สถานที่ที่ควรให้เกียรติเพียงใดด้วย สมัยก่อนนั้นนายทหารสัญญาบัตรจะไปใช้บริการที่ ราชนาวีสโมสรเขามีระเบียบว่าต้องสวมเสื้อเชิ้ตผูกเนคไท ถึงขนาดที่ทางสโมสรเขาเตรียมเนคไทไว้ให้ยืมอีกด้วย เว้นแต่เวลาแต่งกายกีฬา และห้ามสวมรองเท้าแตะ เพื่อจะได้ รักษาวัฒนธรรมที่ดีแต่ก็ทำได้ไม่นานคงจะต้องเปลี่ยน ไปตามยุคสมัยประชาธิปไตยเบ่งบาน ปัจจุบันได้มีการเปิดห้องอาหารนายทหารชั้นสัญญาบัตร ที่อาคารราชนาวิกสภาชั้น ๒ เริ่มเมื่อวันที่ ๑๒ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๓สำหรับนายทหารชั้นสัญญาบัตรทั้งในและนอก ประจำการ รวมทั้งแขกของนายทหารสัญญาบัตรที่มาใช ้

บริการกับนายทหารสัญญาบัตรดังกล่าวด้วย โดยกำหนด เรื่องการแต่งกายให้ใช้ชุดเครื่องแบบตามระเบียบของทาง ราชการ (เว้นชุดกีฬาและชุดฝึก) ชุดพลเรือนสุภาพ สุภาพบุรุษ กางเกงขายาว (งดผ้ายีนส์) รองเท้า หุ้มส้น/หุ้มข้อ เสื้อเชิ้ตคอปก (งดเสื้อยืดโปโล) สุภาพสตรี กางเกงหรือกระโปรงสุภาพ (งดผ้ายืนส์) เสื้อสุภาพ (งดเสื้อยืดคอกลม) รองเท้าสุภาพในทุกกรณี งดรองเท้ากีฬาและรองเท้าแตะ ยังไม่ทราบเหมือนกันว่าเสรีภาพและประชาธิปไตย จะเบง่บานเขา้มาอกีเมือ่ใดแตถ่า้เคารพในตนเองได้ เสรภีาพ และประชาธิปไตยก็คงจำกัดให้อยู่ในขอบเขตได้เอง

สรุป เครื่องแต่งกายและการแต่งกายแสดงถึงวัฒนธรรม อย่างหนึ่งถือหลักง่าย ๆ คือ ความเหมาะสมตาม กาลเทศะและ Neat and Clean ให้เกียรติแก่สถานที่ ให้เกียรติแก่งานรวมทั้งให้เกียรติแก่ตนเองด้วย

ไทยศิวาลัย