anhang - springer978-3-476-05624-5/1.pdf · 636 mgg2p die musik in geschichte und gegenwart....
Post on 14-Sep-2019
9 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Anhang
J. P. Hiekel, C. Utz (Hrsg.), Lexikon Neue Musik,DOI 10.1007/978-3-476-05624-5, © 2016 J.B. Metzler Verlag GmbH
636
MGG2P Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Zweite, neubearbeitete Auflage, hrsg. v. Ludwig Finscher, Personenteil, 17 Bde., Kassel u. a./Stuttgart u. a. 1999–2009
MTS Music Theory SpectrumNGroveD The New Grove Dictio-
nary of Music and Mu-sicians. Zweite Auflage, hrsg. v. Stanley Sadie, 29 Bde., London 2001
NHbMw Neues Handbuch der Musikwissenschaft, hrsg. v. Carl Dahlhaus, fortgeführt von Hermann Danuser, 12 Bde., Laaber 1980–1992
NZfM Neue Zeitschrift für Musik
ÖMZ Österreichische Musik-zeitschrift
PNM Perspectives of New Music
JMT Journal of Music TheoryStWf Studien zur Wertungs-
forschungZGMTH Zeitschrift der Gesell-
schaft für Musiktheorie
AfMw Archiv für Musikwissen-schaft
BzAfMw Beihefte zum Archiv für Musikwissenschaft
CMR Contemporary Music Review
DBNM Darmstädter Beiträge zur Neuen Musik
GMO Grove Music Online, 2001 ff.
HbM20Jh Handbuch der Musik im 20. Jahrhundert in 14 Bdn., Laaber 1999–2011
HmT Handwörterbuch der musikalischen Termino-logie, nach Hans Hein-rich Eggebrecht hrsg. v. Albrecht Riethmüller, Stuttgart 1972–2005
JAMS Journal of the American Musicological Society
KdG Komponisten der Gegenwart, hrsg. v. Hanns-Werner Heister/Walter-Wolfgang Sparrer, München 1992 ff. (unter Jahresangabe der online aktualisierten Fassung)
MGG Die Musik in Geschichte und Gegenwart, hrsg. v. Friedrich Blume, 17 Bde., Kassel 1949–86
MGG2S Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Zweite, neubearbeitete Auf-lage, hrsg. v. Ludwig Finscher, Sachteil, 9 Bde., Kassel u. a./Stuttgart u. a. 1994–98
Siglenverzeichnis
J. P. Hiekel, C. Utz (Hrsg.), Lexikon Neue Musik,DOI 10.1007/978-3-476-05624-5, © 2016 J.B. Metzler Verlag GmbH
637
Stefan Jena (Nordeuropa)Martin Kaltenecker (Geräusch;
Melodie; Musique concrète in-strumentale; Rezeption; Struktur)
Dieter Kleinrath (Harmonik/Poly-phonie; Minimalismus/Minimal Music)
Heekyung Lee (Korea)Wolfgang Lessing (Vermittlung)Dieter Mack (Südostasien)Jörg Mainka (Kompositionstechni-
ken; Musikalische Syntax)Dugal McKinnon (Australien/Neu-
seeland/Ozeanien)Ulrich Mosch (Themen-Beitrag 1)Christoph Neidhöfer (Zwölfton-
technik)Rainer Nonnenmann (Form;
Institutionen/Organisationen; Kammerensemble; Kammermu-sik; Kanonisierung; Komplexi-tät/Einfachheit; Kulturpolitik; Rhythmus/Metrum/Tempo; Säle und Gebäude; Stimme/Vokalmu-sik Sprache/Sprachkomposition; Streichquartett; Zentren neuer Musik)
Graciela Paraskevaídis (Lateiname-rika)
Stefan Pohlit (Türkei)Nina Polaschegg (Improvisation;
Jazz)Kai Johannes Polzhofer (Musikso-
ziologie)Wolfgang Rathert (Themen-
Beitrag 2; Nordamerika)Friedemann Sallis (Schaffensprozess)Valentina Sandu-Dediu (Osteuropa)Marion Saxer (Composer-Perfor-
mer; Medien)Stéphan Schaub (Neue Musik und
Mathematik)
Arsalan Abedian (Iran)Sandeep Bhagwati (Indien)Camilla Bork (Neue Musik und
Literatur)Christa Brüstle (Themen-Beitrag 6;
Gender; Intermedialität; Interpre-tation; Instrumente und Interpre-ten/Interpretinnen; Körper; Neue Musik und Architektur; Notation; Performance)
Pietro Cavallotti (Avantgarde; Frag-ment; Parameter; Serielle Musik; Zufall)
Stefan Drees (Bearbeitung; Collage/Montage; Internet; Musikjourna-lismus)
Albrecht Dümling (Nationalsozia-lismus)
Kim Feser (Informelle Musik; Material)
Fuyuko Fukunaka (Japan)Bernhard Gál (Klangkunst)Wolfgang Gratzer (Humor)Christian Grüny (Musikästhetik)Lukas Haselböck (Themen-Beitrag 7;
Klangfarbe; Multiphonics; Musi-kalische Logik; Spektralmusik)
Wolfgang Hattinger (Dirigieren)Björn Heile (Globalisierung; Instru-
mentales Theater)Jörn Peter Hiekel (Themen-Beiträ-
ge 4, 8; Film/Video; Natur; Neue Musik; Neue Musik und bildende Kunst; Neue Musik und Literatur; Postmoderne)
Simone Hohmaier (Pop/Rock)Eberhard Hüppe (Konzert; Popu-
larität)Mirjam James (Synästhesie)Tobias Janz (Gattung; Moderne;
Musikhistoriographie; Musikwis-senschaft; Stil)
Martin Scherzinger (Afrika)Tobias Eduard Schick (Konzeptuelle
Musik)Oliver Schneller (Arabische Länder)Stephanie Schroedter (Tanz/Tanz-
theater)Yuval Shaked (Israel)Martin Supper (Elektronische
Musik/Elektroakustische Musik/Computermusik)
Elena Ungeheuer (Themen-Bei-trag 5; Akustik/Psychoakustik)
Christian Utz (Themen-Beiträge 3, 9; Analyse; Atonalität/Posttona-lität/Tonalität; China/Taiwan/Hong Kong; Gattung; Harmonik/Polyphonie; Musiktheater; Mu-siktheorie; Rhythmus/Metrum/Tempo; Stil; Stimme/Vokalmusik; Wahrnehmung; Zeit)
Manolis Vlitakis (Instrumentation; Instrumente und Interpreten/In-terpretinnen; Orchester)
Stefan Weiss (Polystilistik)Ferdinand Zehentreiter (Musik-
soziologie)
Autorinnen und Autoren
J. P. Hiekel, C. Utz (Hrsg.), Lexikon Neue Musik,DOI 10.1007/978-3-476-05624-5, © 2016 J.B. Metzler Verlag GmbH
638
418, 423, 435–439, 441–443, 451, 492, 508, 514, 516 f., 520, 523–525, 561, 568, 602, 605, 622; Alban Berg 404; Ästhetische Theorie 61, 122, 388; Bergs kompositionstech-nische Funde 404; Das Altern der Neuen Musik 11; Funktion der Farbe in der Musik 42; Ideen zur Musiksoziologie 403; Musik und neue Musik 439; Philosophie der neuen Musik X, 9, 45, 271, 403, 435, 437–439, 443, 613; Theorie der musikalischen Reproduktion 311; Über einige Relationen zwischen Musik und Malerei 446; Vers une musique informelle 9, 27, 42, 236, 282, 439
Agawu, Kofi 160Aharonián, Coriún 71, 358 f., 361;
Gran tiempo 64Aho, Kalevi 472, 507Aimard, Pierre-Laurent 302Aischylos 457Aitken, Robert 297Akiyama Kuniharu 323; Hihō 19 143Akses, Necil Kazım 595Akutagawa Yasushi 141, 143, 323al-Wadi, Solhi 183 f.Albers, Josef 32Alén, Olavo 360Alexander, Haim 320Alexandra, Liana 494Ali-Sade, Frangis 492Alighieri, Dante 456Allende-Blin, Juan 302Alnar, Hasan Ferid 595Alsop, Marin 246Altdorfer, Albrecht; Die Alexander-
schlacht 449Alvear, Maria de 289; Colourful
Penis 245; Sexo Puro 245; Vagina 245
A
Aa, Michel van der; After Life 231; The Book of Sand 308; Up close 232
Abbado, Claudio 65Abdel-Rahim, Gamal 160 f.Abe Keiko 304Abendroth, Walter 427Abiam, Nana Danso 158Ablinger, Peter 346 f., 432; Das
Orchester 367, 452; Quadratu-ren 346; Stadtoper 367; Voices and Piano 370, 564; Weiss/Weiss-lich 22 210
Abraham, Paul 428Abrahamsen, Hans 471; Lied in
Fall 372Abramović, Marina 504Acconci, Vito 504Achmatova, Anna 458, 576Acosta, Rodolfo 360Adamčiak, Milan 476Adámek, Ondřej 72, 232, 497Adams, John X, 19, 22, 191, 314, 466,
468, 518, 555; Doctor Atomic 413; Naive and Sentimental Music 455; Nixon in China 376, 413; Phrygian Gates 376; Shaker Loops 376; The Death of Klinghoffer 413
Adams, John Luther 22, 303, 376Addessi, Anna Rita 606Adès, Thomas 486; The Tem-
pest 459Adler, Alfred 402Adler, Guido 170, 567, 583Admiral 589Adorno, Theodor W. XIIf., 4 f.,
11 f., 19, 39, 45–48, 57, 61–63, 65, 171, 177, 187, 190, 195, 234, 238, 258, 282 f., 335, 362 f., 364, 386, 388–390, 392, 397, 399, 402–405,
Amacher, Maryanne 246; City-Links 340
Amis, Kingsley William; Girl, 20 523Amonkar, Kishori 280Anastas, Mounir 184Anders, Günther 35Andersen, Hans Christian 409, 459Anderson, Laurie 95 f., 313, 565, 576;
Home of the Brave 95, 505; United States I–IV 505
Andre, Mark 116, 414 f., 614; …22,13… 130, 227, 415; wunderzai-chen 132, 415
Andriessen, Louis 162, 191, 314, 376–378, 509, 518; Il duce 574; M is for Man, Music, Mozart 230
Anhalt, István; Millennial Mall 273Ansermet, Ernest 368, 523; Les
fondements de la musique dans la conscience humaine 13
Antheil, George 466; Ballet méca-nique 25, 303, 538
Antunes, Jorge 359Anzellotti, Teodoro 300Aperghis, Georges 289, 504, 574;
Kryptogramma 303; Pandaemo-nium 411; Rasch 296; Récita-tions 570 f.
Appadurai, Arjun 136Applebaum, Louis 468Apuleius 459Aquino, Luke 588Aquino, Reis Luke 588Arabi, Osman 185Aranda, Pablo 193, 360Arditti, Irvin 295Arel, Bülent 220, 595Aristoteles 54; Nikomachische
Ethik 270; Poetik 270; Rheto-rik 270
Aristoxenos 38Armbruster, Sascha 297
Personen- und Werkregister
J. P. Hiekel, C. Utz (Hrsg.), Lexikon Neue Musik,DOI 10.1007/978-3-476-05624-5, © 2016 J.B. Metzler Verlag GmbH
639 Personen- und Werkregister
Armstrong, Louis 570Arnaudow, Georgi 495Arnawa, Madé 589Arnold, Martin 228Arnold, Matthew 372Arom, Simha 534Arp, Hans 562Artaud, Antonin 128, 303, 459;
Théâtre de Seraphin 410Artaud, Pierre-Yves 297Artjomow, Wjatscheslaw 490 f.Artmann, H.C. 456Artusi, Giovanni Maria 418Asbury, Stefan 216Ashley, Robert 289, 313, 467; in me-
moriam Crazy Horse 477; Perfect Lives 230 f., 413; The Wolfman 213
Asmara, Michael 589Assafjew, Boris 532Atherton, David 331Atoui, Tarek 182 f., 185’Attār, Farīd al-Dīn Muhammad 458Auerbach, Lera 507Augustinus 393Augustyn, Rafal 500Auinger, Sam 97Austin, Larry 534Avni, Tzvi 320Awraamow, Arseni
Michailowitsch 105Ayres, Richard; Komposition No.
8 451; Komposition No. 48 451Azizol, Ainolnaim 588
BBabadschanjan, Arno 491Babbitt, Milton 220, 312, 461 f.,
466 f., 524 f., 595, 605, 627 f.; All Set 326; Correspondences 483; Reflections for piano and synthe-sized tape 302; Three Composi-tions for Piano 502, 549, 627; Who Cares if You Listen? 24, 524
Bacewicz, Grażyna 499Bach, Carl Philipp Emanuel 381Bach, Johann Sebastian 22, 31,
93, 117 f., 125, 157, 197, 210, 267, 381, 435, 441, 467, 490, 510, 583; Doppelkonzert in d-Moll 508; Matthäuspassion 334; O Ewigkeit, du Donnerwort 121
Bachmann, Ingeborg 409, 458 f.Bäck, Sven-Erik 470Bacon, Francis 450Baes, Jonas 588Bāgčabān, Sāmīn 317Bahr, Hermann 381Bailey, Derek 276Baird, Tadeusz 499Bajoras, Feliksas 491Balakauskas, Osvaldas 488, 491Balassa, Sándor 498Balint, George 494Ball, Hugo 562, 576Baltakas, Vykintas 491Bancquart, Alain 302, 558Bandt, Ros 97, 193Banfield, Volker 302Bangerter, Ma-Lou 505Barainsky, Claudia 576Baran, İlhan 595Barber, Samuel 467; Adagio for
Strings 22Bardanashvili, Joseph 320 f.; Magni-
ficat 321Barenboim, Daniel 70Barkauskas, Vytautas 491Barlow, Clarence; Einführung in die
außerindische Musik (mit Peter Ä Pannke) 281; Im Januar am Nil 370; Çogluotobüsisletmesi 223
Barolsky, Michael 320Barraqué, Jean 173, 219, 302, 458,
547, 549; Étude 552; Séquence 551; Sonate 243
Barrault, Jean-Louis 6Barrett, Richard 341; Dark Mat-
ter 100, 306Barron, Bebe/Barron, Louis 219 f.;
For an Electronic Nervous System No. 1 220; Heavenly Menage-rie 220
Barth, Karl 119Barthes, Roland 569; Der Tod des
Autors, 440Bartók, Béla 25, 103, 112, 147, 183,
187, 201–203, 259–261, 294, 436, 466, 471, 475, 493, 497, 499 f., 508, 523, 544, 561, 579 f., 595; Allegro barbaro 538; Drei Etüden 529; Mikrokosmos 529; Musik für Saiteninstrumente, Schlagzeug und Celesta 303; Sechs Tänze
in bulgarischen Rhythmen 529; Sonate für zwei Klaviere und Schlagzeug 333, 529
Barton, William 193Bartos, Karl 508Bartulis, Vidmantas 491Baschet, Bernard 98, 339Baschet, François 98, 339Basha, Mohammad Saad 184Bashmet, Yuri 295Bashō Matsuo 457Battistelli, Giorgio 289, 304Bauckholt, Carola 229 f., 289, 304,
315, 426, 574; In gewohnter Umge-bung III 230
Baudelaire, Charles 381Bauermeister, Mary 476Baumeister, Willi; Das Unbekannte
in der Kunst 448Baumgarten, Alexander 389Bausch, Pina 593Bayer, Konrad 458Bayle, François 219, 249, 622Bayr, Georg 385Bazán, Oscar 358 f.; Austeras 359Beach, Amy 590Becerra, Gustavo 359Beck, Julian 575Beckett, Samuel 211, 261, 411, 414,
457, 577Beckwith, John 468Bedrossian, Franck 251Beecroft, Norma; Tre Pezzi Bre-
vi 628Beethoven, Ludwig van 9, 21–23,
31, 58 f., 68, 72 f., 117, 125 f., 170, 198, 200, 210, 236, 272, 284, 348, 382, 435, 441 f., 506, 520, 525, 529, 544, 546, 579–581, 617; Appassi-onata (Sonate für Klavier f-Moll op. 57) 139; Fidelio 334; Fünfte Sinfonie 233, 583; Missa solem-nis 56; Neunte Sinfonie 243, 334; Streichquartett op. 131 175; Streichquartett op. 132 208, 581; Wellingtons Sieg oder die Schlacht bei Vittoria 55
Behrens-Senegalden, Georg Au-gust 104
Behrman, David 84, 289Beil, Michael 315; BLACK JACK 232;
exit to enter 232
640Personen- und Werkregister
Béjart, Maurice 219Bekker, Paul 397, 399, 428, 438, 443Beljajew, Wladimir (Beleaev, Vladi-
mir) 493Beloiu, Nicolae 493Beltjukow, Sergej 492Ben-Haim, Paul 320Ben-Moshe, Boaz; Triple Concer-
to 321Benary, Barbara 375Benda, François 297Beneš, Juraj 497Beneventi, Simone 304Benjamin, George 216, 486, 557Benjamin, Walter 62, 415, 457, 523Bennink, Han 270, 277Bense, Max 224, 235Bentoiu, Pascal 493 f.Berata, Dewa Putu 589Berberian, Cathy 246, 476, 574 f.;
Stripsody 565, 575Berg, Alban 66, 169, 171, 284, 329 f.,
333, 404, 435 f., 454, 499, 561, 576, 582, 631; Kammerkonzert 330; Lulu 22, 109, 197, 230, 409, 475; Lyrische Suite 530, 628; Schließe mir die Augen beide 628; Violin-konzert 121, 266; Wozzeck 335, 409
Berg, Gunnar 471Berg, Josef 497Berger, Karol 383, 613Berger, Wilhelm Georg 493Bergman, Erik 254, 471Bergman, Ingmar; Das siebente
Siegel 130, 227Bergson, Henri 393, 600, 610 f., 613Berio, Luciano 21, 145, 159, 220, 283,
291, 296–302, 314, 331, 466, 470 f., 482–485, 488, 495, 509, 546 f., 552, 574–577, 593; a – ronne 572; Allelujah I und II 482; Chemins I 299; Circles 92, 299, 478, 575; Coro 484; Cries of London 370; Différences 299; Folk Songs 370, 575; Formazioni 485; Kol Od (Chemins VI) 298; Linea 370; Nones 482; Passaggio 412; Quar-tetto per archi 579; Requiem of Reconciliation 577; Requies 485; Rounds 302; Sequenza I 11, 385, 626; Sequenza II 299; Sequenza III
249, 370, 565, 575; Sequenza V 298; Sequenza VI 294, 601; Sequenza VII 370; Sequenza VIII 265, 294; Sequenza IXa 370; Sequenza X 298, 370 f.; Sequenza XI 299; Sequenza XII 294, 297; Sequenza XIII 300, 370; Sequenze 296, 333, 470; Sinfonia 190, 195, 210, 240, 243, 264, 272, 483, 506, 520, 576, 584; SOLO 298; Tema – Omaggio à Joyce 455, 563, 575
Berkeley, Lennox 372, 374Berkoff, Steven 410Berliner, Emil 26Berlioz, Hector 45, 170,
336, 399, 529; Grand trai-té d’instrumentation et d’orchestration modernes 291; Symphonie fantastique 561
Bermúdez, Egberto 360Bernard, Jonathan 376Bernius, Frieder 577Bernstein, Charles 415Bernstein, Leonard 31, 60, 467, 523;
Absorption of Race Elements into American Music 20; Candide 20, 631; Chichester Psalms 123; Mass 20, 370; Prelude, Fugue, and Riffs 29; West Side Story 22
Bértola, Eduardo 358 f.; Trópicos 359Besseler, Heinrich 35, 428Beuger, Antoine 518, 604Beumer, Isabeella 504, 565Beuys, Joseph 348, 451; Erdkla-
vier 503; Infiltration homogen für Konzertflügel 503
Beyer, Marcel 460Beyer, Robert 79; Klang im unbe-
grenzten Raum 221; Klangstudie I–III 220; Ostinate Figuren und Rhythmus 221
Beyls, Peter 224Bhagwati, Sandeep 137, 151 f., 468;
Atish-e-Zaban 151, 282, 576; Rasa-lila 151, 282
Bhatia, Vanraj 280Bhatkande, Vishnu Narayan 280Bhatt, Vishwa Mohan 281Bibalo, Antonio 470Biel, Michael von; Streichquartette
250; Zweites Streichquartett 580Bień, Mateusz 500
Bijma, Greetje 565Billone, Pierluigi 426; Legno.
Edre 290, 296; Sgorgo 300Birkenkötter, Jörg 426Birnbaum, Johann Abraham 510Birtwistle, Harrison 246, 302, 456;
Earth Dances 485; Gawain 409; Punch and Judy 409, 573; The Cry of Anubis 298; The Last Supper 409; The Second Mrs. Kong 409; The Triumph of Time 451
Bjørlo, Per Inge; Dark Matter 100, 306
Björk 508, 570Blaauw, Marco 297 f.Blacher, Boris 145; Abstrake Oper
Nr. 1 410; Jüdische Chronik 66, 429
Black, Annesley 72, 232; 4238 De Bullion 367
Blackwood, Easley; Twelve Micro-tonal Etudes for Electronic Music Media 110
Blake, Michael; Kwela 163; Let us Run out of the Rain 163; Taire-va 162
Blanco, Juan 359Bland, Ed 157Blavatsky, Helena 41Bley, Carla 326Bloch, Ernst 238; Violinkonzert 445Blok, Alexandr 458Blomdahl, Karl-Birger 470; Aniara
472Blonk, Jaap 504, 565, 576Bloom, Harold 171Blum, Eberhard 297Blume, Friedrich XII, 428; Was ist
Musik? 12Blumenthaler, Volker 449Boder, Michael 216Bodorová, Sylvie 497Body, Jack 193Boehmer, Helga 47Boehmer, Konrad 626; Zur Theorie
der offenen Form in der neuen Musik 32
Boetticher, Wolfgang 428Bogatyrjow, Anatoli 492Bogdanović, Ognjen 496Bogojević, Nataša 496
641 Personen- und Werkregister
Bohrer, Karl Heinz XIIIBohrmann, Karl 451Bokwe, John Knox 163Bolaños, César 358Bolcom, William 22Bond, Edward 412Bonhoeffer, Dietrich 430Borboudakis, Minas 456Boretz, Benjamin 462Borio, Gianmario 35, 48, 194, 283,
363Born, Georgina 138, 402Bornemann, Fritz 90, 445, 542Borowski, Johannes Boris 244Borris, Siegfried 428Bose, Hans-Jürgen von 196, 237,
264, 341, 484, 507, 519, 555; Zwei-tes Streichquartett 581
Boskovich, Alexander Uriah 320Bosshard, Andres 97Botti, Susan 570Boucourechliev, André; Archipel II
580Boulanger, Nadia 25, 28, 110, 280,
285, 318, 468, 618Boulez, Pierre X, 3–13, 46 f., 61–64,
67 f., 89 f., 92–94, 128, 157, 171, 173–177, 188, 195, 198, 216, 218 f., 229, 234 f., 239, 253 f., 258, 286, 291, 296 f., 311 f., 330 f., 333–335, 367–369, 386, 390, 408, 410, 419 f., 437, 440, 443, 450, 459, 462 f., 466, 482–486, 488 f., 502, 506, 508, 515, 523–525, 528–531, 533, 538, 544 f., 547–553, 567, 579 f., 583 f., 601 f., 611, 615; 12 Notations 301, 485 f.; Anthèmes 2 294; …Auprès et au loin 6; Cummings ist der Dich-ter 576; Dérive 2 486; Dialogue de l’ombre double 296; Domaines 93, 296; Dritte Klaviersonate 10 f., 477, 504, 625; Éclat 601; Études de musique concrète 552; Éventuel-lement … 3, 5; …explosante-fixe… 296, 367, 483; Improvisation I&II sur Mallarmé 299; Le marteau sans maître 5, 12 f., 42, 63, 176 f., 262 f., 267, 299, 333, 337, 369, 457, 518, 544, 552 f., 576; Le Visage Nup-tial 107, 372; Leitlinien 271; livre pour quatuor 249, 579; Notations I–IV 485; Pli selon pli 369, 457,
484, 525, 576; Poésie pour pou-voir 9, 90, 483; Polyphonie X 330, 482, 529, 551; Propositions 613; Répons 249, 482, 524; Rituel in memoriam Bruno Maderna 249, 265, 482; Schönberg Is Dead 5; Sonatine 296; Strawinsky bleibt 5; Structures 4 f.; Structures I 13, 234, 302, 334 f., 448, 475; Structures Ia 4, 5 f., 42, 62, 174, 177, 262, 267 f., 420, 530 f., 550 f., 583, 622; Structures Ib 5, 551; Structures Ic 5, 551; Sur Incises 299; Zweite Klaviersonate 12, 301, 613
Bouliane, Denys 468Bour, Ernest 215Bourdieu, Pierre 402 f.Bowie, David; Heroes 509; Low
509Boyd, Anne 193, 207Brabantinus, Gerardus 385Brahms, Johannes 21, 236, 272, 329,
561Branca, Glenn 376, 467Brandmüller, Theo 302Brânduş, Nicolae 494Brant, Henry 21 f., 88 f., 93, 445, 467;
Antiphony One, For Symphony Orchestra 89
Braque, Georges 210Braun, Yehezkel 320Braunfels, Walter 428Braxton, Anthony 278, 313, 326–328,
509; Compositions 328Brecht, Bertolt 58, 352, 408, 429,
458, 532; Der Ozeanflug 71Brecht, George 92, 410, 503, 626;
Drip Music 248; String Quar-tet 581
Bredemeyer, Reiner 59, 507Breģe, Ilona 492Bregman, Albert S. 168, 606; Audi-
tory Scene Analysis 601Breier, Albert 518, 604Brelet, Gisèle 611Brendel, Franz 284Breuker, Willem 277Brewster, Michael; acoustic sculptu-
res 339Bright, Colin 193Brillouin, Léon 462Brinkmann, Reinhold 170 f., 177
Britten, Benjamin X, 121–123, 190, 246, 253, 370, 525; A Midsummer Night’s Dream 409, 459; Billy Budd 409; Cantata Acade-mica 631; Curlew River 145; Death in Venice 409; Nocturnal after John Dowland 300; Peter Grimes 409; The Turn of the Screw 409; War Requiem 58, 121, 456, 577
Broch, Hermann; Der Tod des Vergil 458
Brooks, William 25Broomfield, Howard 97Brouwer, Leo 359Brown, Chris 309Brown, Earle 30–33, 210, 219, 240,
276 f., 451, 461, 467, 584, 624; 25 Pages 32; 4 Systems 220, 327; Available Forms 31 f., 235; December 1952 33, 475, 504, 625; Folio 235, 327, 475, 625; Novem-ber 1952 (Synergy) 475, 504; String Quartet 32; Tracking Pierrot 329
Brown, James 570Broyles, Michael 20Bruči, Rudolf 495Bruck, Wilhelm 299 f.Bruckner, Anton 210, 381, 614; Erste
Sinfonie 108, 482Bruegel, Pieter der Ältere; Land-
schaft mit dem Sturz des Ika-rus 449
Bruner, Cheryl L. 176Brunner, Eduard 297Brus, Günter 504Brush, Leif 432Bryars, Gavin 376–378Bräuninger, Jürgen 163Brötzmann, Peter 276Brün, Herbert 220Büchner, Georg 409 f., 459;
Lenz 410Bücken, Ernst 428; Handbuch der
Musikwissenschaft 381Budd, Harold 375, 409Budón, Osvaldo 360Buenaventura, Antonino 588Buene, Eivind 471Bukofzer, Manfred 428Bull, Edvard Hagerup 470Bülow, Hans von 601
642Personen- und Werkregister
Buñuel, Luis; Un chien Andalou 228Burden, Chris 504Buren, Daniel 91Bürger, Peter 566; Theorie der
Avantgarde 194Burman, Rahul Dev 280Burri, Alberto; Lettere 1969 175Burroughs, William S. 210, 413Burt, Warren 193Bush, Kate 570Busoni, Ferruccio 106, 432, 465;
Entwurf einer neuen Ästhetik der Tonkunst 26, 79, 104, 258
Bussotti, Sylvano 109, 289, 299, 451, 476, 575 f., 584; Ancora odono i colli 576; Five Piano Pieces for Da-vid Tudor 626; La passion selon Sade 411; Pearson Piece 572
Butor, Michel 411Butting, Max 427Buzko, Jurij 490Bußmann, Philip 231Byrne, David 375, 508Byström, Britta 470
CCacciari, Massimo 409, 414, 614Caccini, Giulio; Le nuove Musi-
che 438Cáceres, Eduardo 360Cage, John X, XIIIf., 4–6, 9–11,
17, 19, 21 f., 24–27, 30–33, 35–38, 40–42, 67, 69–72, 106 f., 109 f., 116, 127 f., 130 f., 140, 143 f., 149, 168, 188, 190, 195, 212 f., 219–222, 231, 235–237, 240, 253, 267 f., 274, 276, 287, 291, 301–306, 309, 312 f., 318, 324, 327, 331, 335 f., 339, 346–348, 353, 365–367, 370, 374, 387, 393, 406, 420, 437, 448, 452 f., 466 f., 470, 495, 498, 502–504, 508 f., 521, 537–539, 544 f., 548 f., 579 f., 584 f., 593, 604, 612, 615–617, 624–627; 0΄00˝ 348; 103 227; 30 pieces for string quartet 110; 4΄33˝ 27, 130, 248, 335, 346–348, 366, 378, 476, 610; 45’ for a speaker 615; Apart-ment House 1776 372; Aria 249, 476, 575; Atlas Eclipticalis 31, 484; Bacchanale 106, 248; Bird Cage 431; Cartridge Music 221;
Cheap Imitation 372; Compo-sition as Process 615; Concert for Piano and Orchestra 27, 30, 235, 243, 475 f., 482, 504, 545, 625; Concerto for Prepared Piano and Chamber Orchestra 624; Credo in US 26; Europera 5 411; Euro-peras 242; Europeras 1&2 411, 413; Europeras 3&4 411; First Construction (in Metal) 248, 303; Fontana Mix 27, 220, 476; Forerunners of Modern Music 5 f.; Freeman Etudes 110, 293; History of Experimental Music in the United States 30; HPSCHD 367; Imaginary Landscape No. 1 222, 248, 304, 366; Imaginary Land-scape No. 1–3 304; Imaginary Landscape No. 4 248; Imaginary Landscape No. 5 220; Music for Carillon No. 1 476, 625; Music for Piano 1–84 476; Music for Wind Instruments 333; Music of Chan-ges 5, 42, 262, 267, 302, 312, 335, 475, 537, 625 f.; Music Walk 289, 348; One11 227; Roaratorio 455, 570; Seven 329; Silence 248, 390; Sonatas and Interludes for Pre-pared Piano 26, 302; Song Books (Solos for Voice 3–92) 576; String Quartet in Four Parts 549, 579; The Future of Music: Credo 26, 41; The Perilious Night 539; Theatre Piece 410; Thirty Pieces for Five Orchestras 482; »time-length pie-ces« 267 f., 615; Untitled Event 92, 410, 503, 615; Variations I 235, 348, 625 f.; Variations I–VIII 348, 504; Variations II 312; Variations IV 27; Water Music 476; Water Walk 348; Williams Mix 220, 476
Cahill, Thaddeus 26Cai Yuanpei 200Calder, Alexander 227, 625; mobi-
les 475Cale, John 375; Church of Anthrax
(mit Terry Ä Riley) 509Cambreling, Sylvain 216, 300Cameron, John 573Campion, Jane; The Portrait of a
Lady 499Canetti, Elias 410
Cao Yu 202Capellen, Georg 253Capoianu, Dumitru 493 f.Cardenal, Ernesto 456, 458, 577Cardew, Cornelius 31, 69, 152, 195,
213, 378, 467, 508 f.; Treatise 248, 277, 478, 626
Cardiff, Janet 98, 100Cardona, Alejandro 360Carlos, Wendy; Switched on
Bach 467Carlson, David; Anna Karenina 410Carnap, Rudolf 462Carrillo, Julián 105 f.; Preludio a Co-
lón 105; Teoría del Sonido 13 105Carrington, Leonora 460Carter, Elliott 18, 22, 145, 262, 294,
298 f., 301–303, 400, 461 f., 466 f., 525, 538, 546, 581, 605, 614; A Sym-phony of Three Orchestras 484; Brass Quintet 298; Concerto for Orchestra 484; Drittes Streich-quartett 536, 628; Eight Pieces for Four Timpani 303; Konzert für Klarinette und Ensemble 296; Night Fantasies 628; Piano Sona-ta 301; Shop Talk by an American Composer 24; Symphonia: Sum Fluxae Pretiam Spei 485; Triple Duo 329; Zweites Streichquar-tett 534–536
Casella, Alfredo 285Caskel, Christoph 304, 311, 622Cassidy, Aaron 293Cassirer, Ernst 391Castellengo, Michèle 167Castiglioni, Niccolò 43Caterina, Roberto 606Caturla, Alejandro García 358Caussé, Gérard 295Ceauşescu, Nicolae 493, 501Celan, Paul 73, 456, 458; Todesfuge
429Cendo, Rafaël 251Cerha, Friedrich 46, 195, 197, 216,
236, 290, 294, 318, 331, 337, 447; Cellokonzert 486; Eine Art Chan-sons 273; Erstes Streichquartett (maqām) 112; Fasce 42 f., 484; Keintate I/II 273; Mouvements I–III 42; Requiem of Reconcilia-tion 577; Spiegel I–VII 42 f., 243,
643 Personen- und Werkregister
483, 558, 585; Spiegel II 43, 108; Spiegel IV 483; Spiegel V 483; Spiegel VII 483; Zwei Szenen 576; Zweites Streichquartett 582
Cervantes, Miguel de 459Cezar, Corneliu 494Chadwick, George 23, 28Chahine, Abdallah 159Chailley, Jacques 523Chailly, Riccardo 216Chakrabarty, Dipesh 137Chan Hingyan 208Chan Kambiu 208Chan Kinwah 207Chan Waikwong (Victor) 207Chan Wingwah; Sinfonien Nr. 6, 7
und 9 207; Trio 208Chang, Lynn 150Chao Ching-Wen 206Chapman, Christine 298Char, René 457Charms, Daniil 562Chase, Gilbert 18Chatham, Rhys 375 f.Chávez, Carlos 254, 285, 358 f.Chen Gang; Butterfly Lovers’ Violin
Concerto (mit Ä He Zhanhao) 201
Chen Mingzhi 147, 201 f.Chen Qigang 201; Poème Lyrique II
203; Yuan 203Chen Xiaoyong; Circuit 204; Die
(Dyeh) 203Chen Xujing 135Chen Yi 136, 203 f., 468; Duo Ye 203Cherrier, Sophie 297Chiang Kai-Shek 205Chin Kyu-Yung 351Chin Unsuk 244, 351; Alice in Won-
derland 507; Šu 136Chion, Michel 249, 622Chlebnikow, Velimir 456, 562Chojnacka, Elisabeth 303Chomsky, Noam 112, 224, 418Chong Hoe-Gap; Thema und Varia-
tionen 145, 253, 350Chong Huey Ching 588Chong Kee Yong; Yuan-He 587Chopin, Frédéric; Klaviersonate
b-Moll 585Chopin, Henri 562, 565Chottin, Alexis 183
Chou Wen-Chung 138, 147, 237, 254, 451; Asian Concepts and Twen-tieth-Century Western Compo-sers 140; Pien 140; Seven Poems of T’ang Dynasty 202; The Willows Are New 140, 202; Windswept Peaks 204; Yü Ko 140, 202
Chowning, John 110, 557; Stria 221; Turenas 222
Chrennikow, Tichon 491Christensen, Thomas 38Christou, Jani 116, 122, 504, 604;
Anaparastasis III – The Pia-nist, 411
Christow, Dimitar 494Churchill, Winston 211Ciconia, Johannes 266Cikker, Ján 497Ciobanu, Ghenadie 493Claire, Paula 565Clarke, Derek 468Claus, Carlfriedrich 455Clementi, Aldo 43, 69; Informel
1–3 584Clifton, Thomas 35Cobbing, Bob 504, 565Cohan, George M. 33Coleman, Charles 577Coleman, Gene 278Coleman, Ornette 22, 57, 467; Skies
of America 29Coleridge, Samuel Taylor 305Collins, Nicolas 84, 213, 298, 509Coltrane, John 467Conrad, Tony 276, 327, 375Constantinescu, Dan 493 f.; Klavier-
konzert 493Cont, Arshia 167Contratto, Graziella 246Cook, Nicholas 138, 172, 178, 606;
The Cambridge History of Twen-tieth-Century Music (mit Anthony Ä Pople) XIV, 196, 396
Cook, Peter; Bloch City 445Copland, Aaron 22, 285, 370, 400,
466, 631 f.; Four Motets 576; Inscape 631; Music for the Thea-tre 28; Piano Concerto 28; Piano Variations 28
Coppola, Francis Ford; Dracula 499Corner, Philip 375 f.Corrado, Omar 361
Cossin, David 304Coulter, John 193Cousins, John 193Cowell, Henry 21, 23, 26, 30–32,
41, 140, 144 f., 195, 220, 253, 260, 285, 301 f., 330, 461, 465–467, 475, 536; Aeolian Harp 301; American Composers on American Music 17, 466; Drittes Streichquartett 624; New Musical Resources 30, 465, 533; Ongaku 143, 145; The Ban-shee 465; The Tides of Manau-naun 248, 465
Cox, Franklin 61Crabbe, George 409Craig, Dale 207Crawford Seeger, Ruth 22 f., 41Crawford, Richard 18Creed, Marcus 577Croall, Barbara 468Crumb, George 22, 92, 147, 149, 299,
302, 467; Black Angels – Thirteen Images from the Dark Land 293, 581; Echoes of Time and the Ri-ver 478; Makrokosmos I–II 477
Csemiczky, Miklós 498Cuni, Amelia 281Cunningham, Merce 26, 32, 331,
410, 593, 615Curran, Alvin 27, 97, 213, 277; erat
verbum 564Cutler, Chris 509Cuvillier, Armand 611Czernowin, Chaya 300, 320; Die
Kreuzung 290; Maim 296; Pni-ma … ins Innere 414
Czukay, Holger 82
DDadelsen, Hans-Christian von 341,
378; Sentimental Journey 264Dahlhaus, Carl XIIf., 13, 19, 43, 47,
170 f., 178, 190, 197, 234 f., 271, 363, 369, 382, 390, 396 f., 417, 423, 435 f., 439, 442; Analyse und Wertur-teil 521; Thesen über engagierte Musik 61
Dalbavie, Marc-André 291, 558; Antiphonie. Double Concerto pour clarinette et cor de basset 485; Concertate il suono. Concerto pour
644Personen- und Werkregister
orchestre 485; Concerto pour vio-lon et orchestre 482, 485; Requiem of Reconciliation 577; The Dream of the Unified Space. Concerto pour orchestre 485
Dallapiccola, Luigi 370; Piccola musica notturna 630; Ulisse 456
Dalos, Rimma 457Dambis, Pauls 491Damiens, Alain 297Damrosch, Frank 28Damrosch, Leopold 28Damrosch, Walter 28Dan Ikuma 141, 323Dănceanu, Liviu 494Daniel, Oliver 220Danuser, Hermann 43, 47, 195,
311, 382, 397; Die Musik des 20. Jh.s XV
Darboven, Hanne 476Darwisch, Mahmoud 122, 458Daske, Martin; Foliant Nr. 29
476Daugherty, Michael 465Davidovsky, Mario 220, 318Davies, Peter Maxwell 456, 481;
Eight Songs for a Mad King 249, 385, 520, 572 f.
Davis, Bruce 97Davis, Miles 22; Agharta 29; Dark
Magus 29; Pangaea 29, 467Dean, Brett 193Debussy, Claude 21, 35, 41 f., 45,
47, 103, 111, 162, 195, 253, 259 f., 326, 329, 331, 369, 399, 431, 436, 446, 455, 457, 465, 544, 557, 612, 621; Jeux 41, 554; La Mer 336; Pelléas et Mélisande 409
Decroupet, Pascal 626Dediu, Dan 494Dehlawī, Husain 317Deinzer, Hans 297Delage, Maurice 253Delangle, Claude 297Deleuze, Gilles 255, 387, 602Deliège, Irène 601Demnig, Gunter 98Dempster, Stuart 298Dench, Chris 193, 341Denew, Ljubomir 495Deng Xiaoping 146, 200
Denhoff, Michael 274Denissow, Edisson 195, 302, 440,
484, 488 f., 491, 493, 495; L’écume de jours 489; Le soleil des in-cas 489; Peinture 489; Requiem 489
Denoke, Angela 576d’Erlanger, Rodolphe 183Derrida, Jacques 62Despić, Dejan 495Desprez, Josquin 122; Magnificat
quarti toni 198Dessau, Paul 59, 428 f., 458, 466;
Die Verurteilung des Lukullus (mit Bertolt Ä Brecht) 429; Jüdische Chronik 66, 429; Lilo Hermann 429; Miserere 66
Deutsch, Yaron 300Dewey, John 612Dhammabutra, Narongrit 587Dharmoo, Gabriel 468Di Scipio, Agostino 545; Audible
EcoSystemics 95; Audible EcoSys-temics Nr. 2: Feedback Study 96; Audible EcoSystemics Nr. 3b: Background Noise Study 96; Background Noise Study, in the Vocal Tract 96
Diaghilew, Sergej 621Dianda, Hilda; … y después el silen-
cio 359Dibelius, Ulrich XI, 397Dickson, William 26Dierksen, Uwe 298Dierstein, Christian 304Dillon, James 341, 581; helle
nacht 479; ignis noster 479d’Indy, Vincent 529Dilthey, Wilhelm 600, 610Dine, Jim 503Dinescu, Violeta 494Ding Shande; Long March Sympho-
ny 201DiOrio, Dominick 577Dittrich, Paul-Heinz 59 f., 302,
456; Requiem of Reconcilia-tion 577
Djaelani, Yoesbar 589Dobrowolski, Andrzej 499Doğuduyal, Meliha 595Döhl, Friedhelm; Sound of Sleat
581
Dohmen, Andreas; 13_infra 576Dolat-Shahi, Dariush; Elektronische
Musik für tār und setār 318Domeniconi, Carlo; Hommage à Jimi
Hendrix 508Domingo, Placido 204, 271Donatoni, Franco 296, 299 f.; Etwas
ruhiger im Ausdruck 329; Por-trait 302; Souvenir 240, 626
Döpfner, Mathias 400Dor, George 159 f.Dostojewski, Fjodor
Michailowitsch 456; Der Großinquisitor 121; Die Brüder Karamasow 121
Dowling, Lorelei 297Downes, Edwin Olin 400Dragostinow, Stefan 495Drašković, Milimir 496Dresher, Paul 376Drewes, Heinz 427Dreyblatt, Arnold 375Driscoll, John 213Drouet, Jean-Pierre 304Druckman, Jacob 22, 467Dschurow, Plamen 495Du Mingxin; Yumeiren (mit Ä Wu
Zuqiang) 201Du Yun 204Dubček, Alexander 211Dubra, Rihards 492Duchamp, Marcel XIV, 23, 33, 67,
91, 230, 339, 448 f., 452Duckworth, William 376Dufour, Denis 249Dufourt, Hugues 110, 189, 302,
449, 555–557; Le Déluge d’après Poussin 484; Le Philosophe selon Rembrandt 484; Musique spectrale 556; Plus oultre 303; Saturne 558
Dufrêne, François 563Dumitrescu, Iancu 494, 557Dunsby, Jonathan 503Durkó, Peter 498Durkó, Zsolt 498Dusapin, Pascal 302; Mille pla-
teaux 447; Faustus, the last night 372
Duteurtre, Benoît; Requiem pour une avant-garde 523
Dutilleux, Henri 291, 294, 481, 589
645 Personen- und Werkregister
Dvořák, Antonín 20 f., 28, 381; (Neunte) Sinfonie Aus der Neuen Welt 20, 26, 465; Music in Ame-rica 21
Dylan, Bob 570Dzenītis, Andris 492
EEastman, Julius 375Eben, Petr 124, 302, 497Eberwein, Anke 598Eckert, Gerald 447Eckhardt-Grammaté, Sophie-
Carmen 468Eco, Umberto 282 f., 603; L’opera
in movimento e la coscienza dell’epoca 11; Opera aperta 11
Edgerton, Michael Edward; Friedrich’s Comma 575
Edison, Thomas Alva 26Edwards, Peter 588Edwards, Ross; Yarrageh: Nocturne
for Solo Percussion and Orchestra 193
Edwards, Sian 216Eggebrecht, Hans Heinrich 423Eggen, Christian 100Eggert, Moritz 508 f.; Hämmerkla-
vier 508; Riff 508Egk, Werner 410, 427Ehrenfels, Christian von 600Ehrenzweig, Arnold 523Ehrlich, Abel 320Eichenauer, Richard 428Eichendorff, Joseph von 562Eimert, Herbert 234, 461, 622; Epi-
taph für Aikichi Kuboyama 563; Klang im unbegrenzten Raum 221; Klangstudie I–III 220; Ostinate Figuren und Rhythmen 221
Einarsdóttir, Gunnhildur 308Einem, Gottfried von; Dantons
Tod 409; Der Prozeß 409Einstein, Albert 221; Relativitätsthe-
orie 610 f.Einstein, Alfred 428Eisenstein, Sergei 79; Alexander
Newski 228; Iwan der Schreckliche 228
Eisler, Hanns XIII, 56–59, 61, 97, 229, 331, 428 f., 458, 466, 524, 532;
Deutsche Sinfonie 59, 429; Palm-ström 329; Vierzehn Arten, den Regen zu beschreiben 329
Eizirik, Ricardo 232El-Dabh, Halim 160; The Expression
of Zaar 184Eliasson, Anders; Desert Point 470;
Vierte Sinfonie 470Elkholy, Wael Sami 184Ellington, Duke; Black, Brown, and
Beige 29, 466Eloy, Jean-Claude; À l’Approche du
Feu Méditant 145Éluard, Paul 458Elvira, Julián 296Emcke, Carolin 459Emerson, Ralph Waldo 23; The
American Scholar 21Enescu, George 500; Kammersinfo-
nie für 12 Instrumente op. 33 493Engel, Joel 320Englund, Einar 471Engström, Andreas 338Enkel, Fritz 220Eno, Brian 509Enríquez, Manuel 359Ensslin, Gudrun 67, 409, 459Enzensberger, Hans Magnus 196,
458Eötvös, Péter 213, 216, 294, 498;
Angels in America 246; Brass – The Metal Space 298; Drei Schwestern/Three Sisters 246, 459; Psalm 151 in memoriam Frank Zappa 509; Radames 246; Snatches of a Conversation 298
Eppelsheim, Benedikt 296Ercklentz, Sabine 246Erdener, Turgay 595Erdman, Jean 26Erkin, Ulvi Cemal 595Ernst, Johannes 297Ernst, Max 210, 450Erpf, Hermann 169, 234, 261, 418;
Studien zur Harmonie- und Klangtechnik der neueren Musik 258
Escher, M.C. 449Essl, Karlheinz 222, 278, 308 f., 627;
7x7 fo(u)r clarinets 309; Father Earth 508
Essyad, Ahmed 184
Estrada, Julio 359 f.; eua-on 360Etkin, Mariano 359–361; Caminos
de cornisa 360; Soles 360Euba, Akin 138, 158–160, 163, 254;
Chaka 160; Scenes from Traditio-nal Life 158
Evangelisti, Franco 43, 69, 213, 277, 545, 622, 625 f.; Aleatorio 580, 625; Die Schachtel 410; Proporzi-oni 385
FFabbriciani, Roberto 297Fakhouri, Kifah 184Fano, Michel 547; Sonate pour deux
pianos 551Farhang, Alireza 318 f.; Tak-Sim 318Farmer, Henry George 183Farr, Gareth 193Farrokhzad, Forugh 318Farwell, Arthur 465Fassbinder, Rainer Werner 410Fast Forward; Trommelfeuer 504Febel, Reinhard 341, 432; Fanta-
sie über ein Thema von Franz Schubert 538; Sculpture/Motion Picture 538
Federhofer, Hellmut 427Feiler, Dror 509Feldman, Morton XIII, 22, 28,
30–33, 131, 176 f., 219 f., 229, 235, 276, 287, 302 f., 341, 390, 393, 414 f., 449, 451, 467, 474 f., 484 f., 518, 525, 580 f., 601, 606, 612, 623–625; A Life without Bach and Beethoven 31; Between Categories 345; Coptic Light 33, 261, 485; Extensions III 378; For Bunita Marcus 265; For Samuel Beckett 261; Give my Regards to Eighth Street 33; Intermission V 378; Intersection 220; Intersec-tions 1–4 475; Intersection 3 474; Neither 414, 457, 617; Patterns in a Chromatic Field 378; Piano Pieces 1956 283; Projection 1 624; Projections 1–5 33, 475, 624; Rothko Chapel 33, 591; Spring of Chosroes 177; String Quartet II 237; The King of Denmark 303; The Viola in My Life 2 329
646Personen- und Werkregister
Feliciano, Francisco 588Feliz, Juro Kim 588Ferneyhough, Brian 110, 171, 175 f.,
223, 263, 273, 290, 301–303, 341, 344, 387, 390, 414 f., 420, 447, 478 f., 502, 518, 525, 528, 544 f., 555, 568 f., 581, 584, 602; Allge-brah 296; Bone Alphabet 303; Carceri d’Invenzione 449; Carceri d’Invenzione I 478; Carceri d’Invenzione II 296; Cassandra’s Dream Song 372; Chronos–Aion 240; Funerailles 293; Il Tempo della Figura 533; La chute d’Icare 296, 449; Missa Brevis 576; O Lux 198; Plötzlich-keit 240; Sechstes Streichquar-tett 240, 617; Shadowtime 415; Streichquartette 294; Streich-trio 175; Time and Motion Study II 312, 478 f.; Time and Motion Study III 572
Ferrari, Luc 71, 97, 249, 432, 622; Presque rien I 68; Strathoven 520
Ferreyra, Beatriz 622Fichte, Johann Gottlieb 66Fiedler, Leslie A.; Cross the Border –
Close the Gap 517Finnendahl, Orm; Wheel of For-
tune 223Finnissy, Michael 302, 341Fırat, Ertuğrul Oğuz 595Firsowa, Jelena 489, 491Fischinger, Oskar 227, 339, 452Fisk, Elliott 300Fitkin, Graham 376Fitzgerald, F. Scott 410Flipse, Eline; Broken Silence 203Floros, Constantin 171Flynt, Henry 346 f.Fokkens, Robert 162 f.Fokker, Adriaan Daniel 107Föllmer, Golo 308Fontana, Bill 27, 97, 220, 339 f., 476;
Brooklyn Bridge Sound Sculp-ture 339; Landscape Sound-ings 339
Fontyn, Jacqueline 245Forkel, Johann Nikolaus; Allgemeine
Geschichte der Musik 561Forman, Bill 298Forsyth, Malcolm 468
Forte, Allen 4, 175 f., 206, 418, 423, 461, 570
Fortner, Wolfgang 427; Bluthoch-zeit 409
Foss, Lukas 22, 468, 486Foster, Stephen 465Fouad I. von Ägypten 183Foulds, John; Streichquartett 104Fraenkel, Wolfgang 201Francès, Robert 603Francesconi, Luca 456, 574;
Animus 298; Herzstück 576; Rest 486
Franck, César 110Franco, Francisco 59Frank, Patrick 72, 232, 346, 574Franke, Bernd 451Franklin, Aretha 570Fraser, Juliet 577Fraser, Simon 97Frey, Jürg 604Friedrich, Reinhold 298Fripp, Robert 509Frith, Fred 300, 504, 509Fritsch, Johannes 211–213, 432,
589; Konzert für Trompete und Orchester 327; Violectra 212
Fritsch, Theodor 428Fröhlich, Susanne 297Fuchs, Paul 98Fucks, Wilhelm 224Fujikura Dai 325Fuller, Richard Buckminster 445,
448Furrer, Beat 184, 216, 318, 331, 456 f.,
574; Fama (mit Christoph Ä Mar-thaler) 95, 414, 457, 459; Invocation (mit Christoph Ä Marthaler) 415; Spur 539; Wüstenbuch (mit Chris-toph Ä Marthaler) 415, 459
Fussenegger, Uli 295
GGabor, Dennis 221Gabrieli, Giovanni 441Gadamer, Hans Georg 605Gadda, Carlo Emilio 457Gadenstätter, Clemens 449, 460;
HEY 576; Sementical Investiga-tions 68; WEH 576
Gál, Bernhard 213
Galás, Diamanda 246, 565, 576Gallet, Luciano 358Gallois, Pascal 297Gandarias, Igor de 360Gander, Bernhard; Das Leben am
Rande der Milchstraße 413Gandharva, Kumar 280Gandini, Gerardo 359 f.; La casa sin
sosiego 360; La ciudad ausen-te 360
Gann, Kyle 18, 376Gao Weijie 202 f.Gaqi, Thoma 495García, Fernando 359 f.Garrett, Charles Hiroshi 17Garrido-Lecca, Celso 359Gavett, Jeffrey 578Gawrilin, Walerij 490Gawriloff, Saschko 295, 622Gazzeloni, Severino 296Ge Ganru; Yi Feng 147, 149, 203Gee, Erin 213, 576Gefors, Hans 470; Christina 472Gehlhaar, Rolf 213; Cybernet 84Genet, Jean 414; Les paravants 459Genette, Gérard 172Genzmer, Harald 79George, Stefan 261, 333Georgescu, Corneliu Dan 494Gerber, Rudolf 428Gerigk, Herbert 427Gershwin, George 326, 466; Porgy
and Bess 22; Rhapsody in Blue 29Gervasoni, Stefano 426Gerwin, Thomas 97Gesualdo, Carlo (Don Carlo Gesual-
do da Venosa) 122, 198, 341, 413, 489, 576
Ghavamsadri, Farimah 319Ghelderode, Michel de 412Ghosh, Bikram 281Ghosh, Dhruba 281Ghosh, Nikhil 280Giacometti, Alberto 85 f.Gibbs, Barry 570Gibson, Jon 375Gielen, Michael 216, 484Gieseler, Walter 234, 290,
419; Harmonik in der Musik des 20. Jh.s 258
Gießer, Hermut 297Gill, Brad 193
647 Personen- und Werkregister
Ginastera, Alberto 138, 254; Cantata para América Mágica 358
Glaetzner, Burkhard 297, 331Glandien, Lutz 509Glanert, Detlev 229; Der Spiegel des
großen Kaisers 410; Die Befriste-ten 410; Drei Wasserspiele 410; Solaris 410
Glass, Philip 161, 191, 213, 314, 327, 341, 373, 456, 466, 468, 581, 615; Akhnaten 375, 414; Another Look at Harmony 376; Changing Parts 376; Einstein on the Beach (mit Robert Ä Wilson ) 25, 375, 414 f.; Erstes Violinkonzert 22; In the Penal Colony 376; Koyaa-nisqatsi 375; Music in Twelve Parts 375; North Star 509; Satyagraha 375, 414; Sinfonie Nr. 1 (Low) 509; Sinfonie Nr. 4 (Heroes) 509; Strung Out 585; Two Pages 375
Glebow, Jewgeni 492Glennie, Evelyn 304Globokar, Vinko 71, 210, 297 f., 300,
313, 353, 484, 496, 622; ?Corpo-rel 212, 304; Correspondences 313; Individuum – Kollektivum 277; L’armonia drammatica 69, 412; Laboratorium 277
Glodeanu, Liviu 494Gloor, Valentin Johannes 577Gluck, Christoph Willibald 381Godard, Jean-Luc 227Godziacki, Vitaly 492Goebbels, Heiner 69, 289, 304, 306,
456, 459, 508, 519, 539, 576; Befrei-ung 570; Eislermaterial 56; Schwarz auf Weiß 71, 412; Suite 251
Goebbels, Joseph 574Goehr, Alexander 147, 389Goethe, Johann Wolfgang von 54, 73Goetz, Rainald 570Goeyvaerts, Karel 3 f., 6, 11 f., 376 f.,
523, 547, 552, 622; Compositie Nr. 4 med dode tonen 221; De stemmen van de Waterman – Les Voix du Verseau 264; Nummer 5 met zuivere tonen 221; Sonate für zwei Klaviere (Komposition Num-mer 1) 4, 12, 221, 530, 549
Gojowczyk, Hubertus 476Gökalp, Ziya 594Goldmann, Friedrich 59, 243, 451,
481, 507Goldmark, Ruby 28Goléa, Antoine 4, 13Golijov, Osvaldo 468; La Pasión
según San Marcos 577Golmieh, Walid 184Gomelskaja, Julija 492Gómez, Zoila 360González, Juan Pablo 361Goodman, Nelson 391 f.Gordon, Michael 376Górecki, Henryk Mikołaj 43, 124 f.,
191, 264, 341, 377, 585; Beatus Vir 124; Dritte Sinfonie (Sinfonie der Klagelieder) 500; Scontri 499
Gorelowa, Galina 492Gorji, Ali; Merke dir den Flug – der
Vogel ist sterblich 318Gorki, Maxim 458, 506Gorne, Annette Vande 246Gorsky, Arshile 32Gosfield, Annie 313Gostuški, Igor 496Gottschalk, Louis Moreau 465Gottwald, Clytus 119, 378, 577Gould, Glenn 468Goya, Francisco de 449Grabowski, Leonid 491 f.Grainger, Percy 193Gramatges, Harold 359Grappelli, Stephane 508Grass, Günter 66Graves, Morris 448Greenaway, Peter 230Greenwood, Jonny 509Greie, Antye 246Grieg, Edvard 369, 469 f., 506Griffiths, Paul XV, 415Grigoriu, Theodor 493 f.Grigorjeva, Galina 492Grillo, Fernando 385Grimaut, Yvette 219Grisey, Gérard 36, 110–112, 175 f.,
189, 337, 387, 432, 484 f., 555, 557–560, 585, 602, 615 f.; Déri-ves 110, 558; Epilogue 298; Le noir de l’étoile 303; Les chants de l’amour 385; Les espaces acous-tiques 167, 335; Partiels 49, 110,
167, 262, 558; Périodes 49, 110, 558; Prologue 175; Quatre chants pour franchir le seuil 112, 372, 559; Talea 49, 558; Tempus ex machi-na 303; Vortex temporum 175, 293, 302, 329, 559, 616
Grosset, Joanny 530Grosskopf, Erhard 378Grossman, David; Stichwort: Liebe
414Groys, Boris 365Großmann, Rolf 366Gruber, HK (Heinz Karl) 216, 455 f.Grünbein, Durs 460Gualda, Sylvio 304Guattari, Félix 602Gubaidulina, Sofia 60, 116, 125 f.,
195, 245, 440, 489–491, 493, 593; Alleluja 490; Descensio 490; Ein Walzerspaß nach Johann Strauß 272; In croce 237; Intro-itus 490; Johannes-Ostern 490; Offertorium 125, 490, 520; Passion und Auferstehung Jesu Christi nach Johannes (Johannes-Passion) 123, 237, 490, 577; Sieben Worte 490
Gubarenko (Hubarenko), Witalij 492Gubler, Rico 297Guðnadóttir, Hildur 246Guevara, Che 66Guggeis, Edgar 304Gunawan, Iwan 587, 589Günther, Hans F.K. 428Guo Wenjing; Fengyi ting 204; Night
Banquet (Ye Yan) 203 f., 415; She Huo 147, 203; Shu dao nan 203; Wolf Cub Village 203
Guston, Bruce 587Guston, Philip 33, 451, 591Gutheil-Schoder, Marie 621Guy, Barry 326 f.Gwenzi, Gwanzura 162Gwilt, David 207
HHaas, Georg Friedrich 104, 113, 189,
302, 456 f., 520, 559 f., 585; Blut-haus 246; Die schöne Wunde 246; Erstes Streichquartett 559; Hy-perion 447, 486, 591; In vain 484;
648Personen- und Werkregister
Limited approximations 484; Nacht-Schatten 111; Natures mortes 484; Quartett für vier Gitarren 300
Hába, Alois 111 f., 261, 302, 475, 495 f., 500, 560, 595; Erstes Streich-quartett 106; Fünftes Streichquar-tett 106; Neue Harmonielehre des Diatonischen, Chromatischen, Viertel-, Drittel-, Sechstel- und Zwölftel-Tonsystems 105, 258
Habermas, Jürgen IX, XIV, 67, 383, 515
Haddad, Karim 184Haddad, Saed 184Hafiz 458Hagen, Lars Petter 471Hagen, Nina 570Hahn, Hilary 295Hahn, Patrick 415Haimo, Ethan 171, 176Hajdu, Andre 320Hajdu, Georg 104, 222, 627; Ivresse
’84 309; Ugly Culture 251Halaka, Bassam 184Halász, Franz 300Halbreich, Harry 399Haller, Hans Peter 83, 94, 367Halprin, Ann 305Hambraeus, Bengt 301 f.; Interferen-
zen 302Hamel, Peter Michael 378, 518;
Klangfarben (Colours of Sound) 281
Hamilton, Andy 38, 40Hamm, Charles 18Hämeenniemi, Eero; Layapriya 281Hamner, Paul 163Händel, Georg Friedrich 272, 334Händl Klaus 459Hanefi 589Hannigan, Barbara 576Hanninen, Dora 176Hanslick, Eduard 233; Vom Musika-
lisch-Schönen 601Hanson, Howard 462Hanus, Jan 497Harbison, John; Requiem of Reconci-
liation 577; The Great Gatsby 410
Hardjana, Suka 589Harelava, Halina 492
Harle, John 297Harmon, Chris Paul 468Harnik, Elisabeth 278Harris, Bryn 378Harris, Ross 193Harris, Roy 466, 482Harrison, Lou 21, 140, 145, 253, 466;
Fifth Symphony 248Harry, Debbie 508Hart, Roy 385, 569, 572Hartman, Hanna 470Hartmann, Karl Amadeus 55, 190,
243, 286, 326, 428 f., 481, 595, 621; 27. April 1945 70; Erste Sinfo-nie 70; Jüdische Chronik 66, 429; Zweites Streichquartett 70
Harvey, David 252Harvey, Jonathan 111, 281, 294, 557,
585; Cellokonzert 486; Death of Light/Light of Death 250; Spea-kings 370, 483; String Quartet No. 4 581
Harvey, Lawrence 193Hastings, Thomas 20Hatzis, Christos 468Haubenstock-Ramati, Roman 210,
272, 277, 300, 318, 451, 456, 476 f., 580; Credentials 477; Mobile for Shakespeare 626; Tableau II 626
Hauer, Josef Matthias 346, 461, 628; Zwölftontechnik. Die Lehre von den Tropen 258
Hauff, Wilhelm 458Hauptmann, Moritz 527Häusler, Josef 399Hausmann, Raoul 562Havel, Václav 497Havelka, Jan Svatopluk 497Hayasaka Fumio 141, 322, 615Haydn, Joseph 20, 47, 111, 210, 233,
271, 479, 506, 510, 520, 579 f.Hayward, Robin 298, 338He Luting; Buffalo Boy’s Flute 201He Xuntian; Tianlai 203He Zhanhao; Butterfly Lovers’ Violin
Concerto (mit Ä Chen Gang) 201Heaney, Seamus 456Hechtle, Markus 344; Portrait 227Hefuna, Susan 183Hegel, Georg Wilhelm Friedrich 31,
62, 131, 233, 362, 383, 524Heider, Werner; Ritmica 303, 327
Heike, Georg 578Heile, Björn 151Heimerdinger, Julia 173Heine, Heinrich 59, 73Heininen, Paavo 471 f.Heißenbüttel, Helmut 456, 563Helbich, David 313Helffer, Claude 302Helgath, Florian 577Hellwig, Almut 576Helmholtz, Hermann von 37, 106 f.,
336, 600 f.; Die Lehre von den Tonempfindungen als physiologi-sche Grundlage für die Theorie der Musik 106
Helms, Hans G; Fa:m’ Ahnies-gwow 85, 564 f., 578
Henck, Herbert 302Hendrix, Jimi 453, 508; The Star-
Spangled Banner 81Henius, Carla 246, 575Henneberg, Claus H. 409 f., 415Henrich, Dieter 62Henry, Pierre 8, 339; Ceremony (mit
Spooky Tooth) 509; Messe pour le temps présent 509; Orphée 53 – opéra concret (mit Pierre Ä Schaef-fer) 219; Symphonie pour un homme seul (mit Pierre Ä Schaef-fer) 88, 219, 249, 563; Toute la Lyre (mit Pierre Ä Schaeffer) 88
Henze, Hans Werner 55, 60, 147, 190, 197, 216, 229, 243, 299 f., 302, 408–410, 429 f., 456, 481, 512, 523, 575, 581, 622 f.; Barcarola 484; Boulevard Solitude 326, 409, 632; Das Floß der Medusa 66; Der junge Lord 272, 458; Der langwierige Weg in die Wohnung der Natascha Ungeheuer 326; Der Prinz von Homburg 409, 458; Die Englische Katze 370; Divertimen-ti 272; El Cimarrón 65, 458, 572; Elegie für junge Liebende 248, 525; Jüdische Chronik 66, 429; König Hirsch 409; Lieder von einer Insel 458; Los Caprichos 449; Nachtstücke und Arien 458; Neunte Sinfonie 65; Requi-em 264; Royal Winter Music 300; Sechste Sinfonie 484; We come to the River 65, 412
649 Personen- und Werkregister
Herbert, Matthew 509Herchet, Jörg 59 f.; namen gottes 125,
Das geistliche Jahr (mit Jörg Ä Mil-bradt) 125 f.
Hermlin, Stephan; Die Asche von Birkenau 429
Hernawan, Dedy 589Herschkowitz, Philip 489Hertzka, Emil 621Hervé, Jean-Luc 175, 585Hespos, Hans-Joachim 68, 289, 353,
411, 574, 604; Anjol 478; dschen – das Erregende ist wie eine offene Schale 327; ka 327
Hesse, Hermann; Das Glasperlen-spiel 437
Hétu, Jacques 468, 576Hetu, Joane 576Heucke, Stefan; Das Frauenorchester
von Auschwitz 429Heusinger, Detlev 449Heyn, Volker 68Hidalgo, Manuel; Desastres de la
guerra 449Higgins, Dick 92, 305, 410, 503Hilario, Alan 588Hilbert, David 549; Grundlagen der
Geometrie 462Hill, Richard S. 631Hiller, Holger 508Hiller, Johann Adam XIHiller, Lejaren A. 7, 223 f.; Illiac Suite
(mit Leonard M. Ä Isaacson), 223Hindemith, Paul X, 71, 82, 103, 110,
112, 118, 183, 271, 284, 294, 302, 310, 326, 399, 405, 419, 424, 428, 436, 438, 466, 471, 493, 495, 523, 597; Die Harmonie der Welt 409; Kammermusiken Nr. 1–7 330; Kleine Kammermusik für 5 Blä-ser 333; Messe 120; Trickauf-nahmen 366; Unterweisung im Tonsatz 258, 265, 460
Hinterhäuser, Markus 349Hintsa ka Khawuta 162Hirayama Michiko 129, 246, 544,
563, 575Hirs, Rozalie 175Hirsch, Michael 300, 456Hirsch, Peter 216Hirsch, Shelley 576Hirst, Linda 576
Hitchcock, Hugh Wiley 18Hitler, Adolf 57, 211, 427–429Ho Chee Kong 588Ho Pingyee (Alice) 208Hobbs, Christopher 376–378Hobsbawm, Eric 544Hodeir, André 219Hodges, Nicolas 302Hodzjazki, Witali 492Hoffmann, E.T.A. 170, 583Hoffmann, Reinhild 411Hoffmann, Robin 353; An-Spra-
che 212, 304; Birkhahn-Studie 212
Hofman, Srdjan 495Hofmann, Hans 32Hofmannsthal, Hugo von 460Hoh Chung Shih 588Hölderlin, Friedrich 73, 111, 240,
409, 450, 457, 576, 581, 617; Der Archipelagus 562; Hyperions Schicksalslied 66
Hollaender, Friedrich 428Höller, York 237; Antiphon 581;
Schwarze Halbinseln 483; Tan-gens 235
Holliger, Heinz 216, 297, 313, 425, 456 f., 574; Cardiophonie 353; Erstes Streichquartett 353, 581; Gesänge der Frühe (nach Schu-mann und Hölderlin) 450; Not I 457; Pneuma 250, 353; Scar-danelli-Zyklus 457; Studie über Mehrklänge 385
Holliger, Ursula 300Hölszky, Adriana 245 f., 300, 304,
433, 447, 574; Bremer Freiheit 410; Böse Geister 246, 456; Count-down 246; Deep Field 593; Der gute Gott von Manhattan 246, 273; Die Wände (mit Hans Ä Neu-enfels) 414 f., 459; Hängebrücken. Streichquartett an Schubert 450; Maske und Farbe 591; Mono-log 273; Tragödia (Der unsichtba-re Raum) 95, 414
Holtmeier, Ludwig 418Holzer, Andreas 177Homer 456; Ilias 270; Odyssee 270,
459Homler, Anna 565Hommel, Christian 297
Honegger, Arthur 595; Concertino pour Piano et Orchestre 29; Paci-fic 231 538
Hope, Cat 278Horst, Jorge 360Horváth, Balázs 498Hosokawa, Toshio 55, 116, 137, 144,
191, 254, 296, 298–300, 302, 335, 433, 487, 615; Ans Meer 129; Han-jo 324, 415, 457; Koto-Uta 265; Matsukaze 324, 415, 457, 593; Mo-ment of Blossoming 298; Utsurohi-Nagi 487; Vision of Lear 324, 459; Voiceless Voice in Hiroshima 66; Voyage IX, Awakening 299
Hovhaness, Alan 190, 253, 261, 324, 615; Sinfonie Nr. 16 145
Hsu Bo-Nian 207Hsu Po-Yun 205Hsu Tsang-Houei 205Huang Ruo; Dr. Sun Yat-Sen 204Huang Zi; Changhenge 201; Hua-
jiu 201Huber, Anna; Eine Frage der
Zeit 593; zwischen jetzt 593Huber, Klaus XIV, 66–68, 111–113,
116, 126, 189, 198, 383, 387, 546, 616; Des Dichters Pflug 112, 458; Die Seele muss vom Reittier stei-gen… 112, 487; Ecce Homines 111; Erniedrigt – Geknechtet – Verlas-sen – Verachtet… 66, 122, 456, 577; Lamentationes sacrae et profanae ad Responsoria Iesualdi 122, 576; Miserere hominibus 112, 122; …Plainte… 113; Plainte – Lieber spaltet mein Herz I 300; Plainte – Lieber spaltet mein Herz II 300; Quod est pax? – Vers la raison du cœur… 577; Schwarzerde 246, 415, 458; Von Zeit zu Zeit 112
Huber, Nicolaus A. 57, 67–69, 71 f., 187, 195, 206, 300, 343, 346, 390, 420, 457 f., 484, 521, 525, 555, 603; Ach, das Erhabene… 67; Aion 543; An Hölderlins Umnachtung 457; Covered with music 452; Dara-bukka 532; Demijour 532; Eröff-nung und Zertrümmerung 230; Gespenster 370; Harakiri 189; Informationen über die Töne e–f 582; l’inframince – exten-
650Personen- und Werkregister
ded 230, 452; Morgenlied 372; Rose Selavy 452; Sechs Bagatel-len 532; Solo mit Koonsstück 452; To »Marilyn Six Pack« 367, 452; Weiße Radierung 591; Werden Fische je das Wasser leid? 67
Huber, Rupert 577Hübler, Klaus K. 293Huelcker, Neele 232Hufschmidt, Wolfgang 458; Meisse-
ner Tedeum 66Hui Cheungwai 208Hui Ngo-shan (Steve); Re-Au-
tumn 208; The Memory Palace of Matteo Ricci 208
Humperdinck, Engelbert 381Hung Chung-Kun 206Hunt, Jerry; Birome (zone): plane 505Huntrakul, Dnu 587Hurel, Philippe 558 f.; La musique
spectrale… à terme! 559; Leçons de choses 250
Huse, Peter 97Hussain, Zakir 281Hussein, Mazen 184Husserl, Edmund 393, 600, 602, 610Hussong, Stefan 300Hutchinson, Brenda 246Huygens, Christiaan 107Hwang Byungki 145; Dance in
the Perfume of Aloes 350; The Forest 350
Hwang Sung-Ho 351Hykes, David 576
IIbrahim, Abdullah 163Ibrahimi, Feim 495Ichiyanagi Toshi 143 f., 254, 324Ifukube Akira 322Ilijew, Konstantin 494Imson, Danilo E. 588İnce, Kâmran 595Indrapraja, Dicki P. 589Ingarden, Roman 35, 38Inhetveen, Katharina 402Ioachimescu, Călin 494Iorgulescu, Adrian 494Irino Yoshirō; Concerto for Seven
Instruments 322; Musik für zwei Kotos 144
Irwansyah 589Isaacson, Leonard M.; Illiac Suite
(mit Lejaren A. Ä Hiller) 223Isaksson, Madeleine 470Isamitt, Carlos 358Isherwood, Nicolas 576Ishii Maki 143 f., 324Isou, Isidore 562 f.Isozaki Arata 543Israeljan, Martunik 492Issa, Rose 183Ives, Charles 19, 20 f., 22–26, 29,
59, 66, 68, 88, 93, 130, 161, 195, 239, 267, 285, 302 f., 310, 314, 326, 465, 521, 614, 616; Dritte Sinfo-nie 22; Life Pulse Prelude 534 f.; Majority 248; Piano Trio 210; The Fourth of July 534; The Music and its Future 17; The Unanswe-red Question 22, 210, 624; Three Places in New England 21; Three Quarter-Tone Pieces 105; Universe Symphony 21, 26, 105, 303, 534; Vierte Sinfonie 21, 26, 534; Zwei-tes Streichquartett 536
Izarra, Adina 360
JJaćimović, Srdjan 496Jackendoff, Ray; Generative Theory
of Tonal Music (mit Fred Ä Ler-dahl) 418, 601
Jackson, George 577Jacob, Henry 339Jacoby, Hanoch 320Jahnn, Hans Henny 228, 458Jairazbhoy, Nazir Ali 281Jalali, Mehdi 319James, Henry 409James, William 615Janáček, Leoš 260, 370, 558Janárčeková, Viera 497Jandl, Ernst 455 f., 563Janson, Alfred 470Janz, Tobias 140Janßen-Deinzer, Nina 297Jarrett, Keith; Sleeper 467Jawlensky, Alexej von 448Jelinek, Elfriede 273, 410, 460Jelinek, Hanns 318; Zwölftonfi-
bel 631
Jencks, Charles 520; Die Sprache der postmodernen Architektur 517
Jeney, Zoltán 376, 498Jennings, Terry 375Jernberg, Sofia 565Jesaja 456, 577Jessenin, Sergej 211Jesus Christus 121, 132Jesús, Carolina Maria de 577Jewtuschenko, Jewgeni 458Jia Daqun 203Jiang Qing 147, 204Jiang Wenye 201 f.; Taiwan
Wuqu 201Jiang Zemin 150Jin Xiang; The Savage Land
(Yuanye) 202Jóhannsson, Magnús Blöndal 471Johanson, Sven-Eric 470Johansson, Sven-Åke 304, 346, 504Johns, Jasper 21Johnson, David; Cybernet 84Johnson, James P. 466Johnson, Tom 237, 340, 346, 375,
467, 525; Puzzle Page 273Johnston, Ben 107, 460Jolivet, André 205Jonas, Joan; Delay Delay 505; Lines
in the Sand 505Jones, Arthur Morris; Studies in
African Music 164Jones, Bill T. 593Jones, Joe 248Joplin, Janis 570Josel, Seth 300Jovanović, Vladimir 496Joyce, James 211, 450, 455 f., 458,
562–564, 575, 615; Finnegans Wake 11, 455, 564, 570; Ulysses 11, 412, 455, 563
Judd, Donald 27Julius, Rolf 98, 306, 340Jung, Carl Gustav 452Jünger, Ernst 524Jurgutis, Vytautas V. 491
KKabeláč, Miloslav 497Kabelis, Ričardas 491Kaché, Manu 590Kaden, Christian 388
651 Personen- und Werkregister
Kadosa, Pál 498Kafka, Franz 90, 210, 456, 498, 576,
617Kafui, Kenneth 159Kagel, Mauricio XIII, 10, 71, 73, 92,
206, 228–230, 271–274, 299–303, 313, 353, 410–412, 425, 468, 488, 515, 521, 555, 580 f., 622; 10 Mär-sche, um den Sieg zu verfehlen 57, 272; Acustica 249; Anagra-ma 410; Antithese 248; Burles-ke 272; …, den 24. XII.1932 57; Der Tribun 574; Die Stücke der Windrose 254; Die Umkehrung Amerikas 254; Episoden, Figuren – Solo für Akkordeon 300; Études I–III 485; Exotica 253; Fanfan-faren 272; Heterophonie 109; Improvisation ajoutée 248, 302; Le Bruit. Invecticon pour toute sorte de sources sonores et expres-sions injurieuses 249; Ludwig van 195, 198, 210, 240, 272; Mare nostrum 254; Match 228, 289, 410; MM 51 248; Phonophonie – vier Melodramen 572; Quatre degrés 303; Sexteto de Cuer-das 109; Sonant (1960/…) 289, 299, 504; Staatstheater 273, 289, 408, 411, 478; Streichquartett I–II 249; Sur scène 289, 335, 504, 572; Szenario 228; Transición II 83, 249, 477; Variationen ohne Fuge über »Variationen und Fuge« über ein Thema von Händel für Klavier op. 24 von Johannes Brahms (1861/62) 272; Zwei-Mann-Or-chester 249
Kalitzke, Johannes 216, 229 f., 331; Ortswechsel (mit Edgar Ä Reitz) 230
Kalsons, Romualds 492Kaminskyj, Wiktor 492Kammer, Salome 576Kandinsky, Wassily 120, 446, 448Kang Joon-Il; Hae-Maji Gut 351Kang Sukhi; Catena 350; Klavier-
konzert 350; The Feast of Id 350Kangro, Raimo 492Kant, Immanuel 62Kantscheli, Gija 488, 490, 492, 500,
593
Kapp, Reinhard 363Kaprow, Allan 69, 305, 410, 503;
18 Happenings in 6 parts 92; Words 339
Karajew, Faradsch 491 f.Karamanow, Alemdar 490Karbusicky, Vladimir 62, 391Karel, Rudolf 495Karetnikow, Waleri 492Karkoschka, Erhard 476Karsadi, Donny 589Karttunen, Anssi 294Kasandschiew, Wassil 494Käser, Mischa 565Kasilag, Lucretia 588Kasparow, Juri 489, 491Kassar, Kamal 185Katzameier, Otto 576Katzer, Georg 92, 229, 578; Aide me-
moire 429; Wie ein Hauch, doch manchmal 296
Kaufmann, Harald 43, 45Kaufmann, Walter 280Kaul, Matthias 304, 308, 459Kaumann, Tõnis 492Kayn, Roland 43, 224Kazerouni, Mehdi 318Kelemen, Milko 496Keller, Max E. 69Kelterborn, Rudolf 216Kentridge, William 448Kerbaj, Mazen 182 f., 185Kerkeling, Hape; Hurz 274Kerkour, Brahim 184Kerman, Joseph 393; How We Got
into Analysis, and How to Get out 170
Kernis, Aaron Jay 376Kessler, Thomas; NGH WHT 574Kesting, Marianne 289Ketut, Dewa 589Khajenouri, Shahrokh; Broken Ima-
ges 318; Voyage of Dena 318Khan, Ali Akbar 280 f.Khan, Amjad Ali 281Khan, Bade Ghulam Ali 280Khan, Hassan 182 f., 185Khatibi, Ehsan 318Khayami, Mehdi 318Khumalo, Andile; Cry Out 163Khumalo, Mzilikaze 163Kiefer, Anselm 449
Kiefer, Peter 339Kientzy, Daniel 297Kilar, Wojchiech; Riff 62 499Killmayer, Wilhelm 576, 593;
Hölderlin-Lieder 457Kim Chung-Gil; Ch’uch’omun 350;
Gop’ung 350Kim Dong-Jin; Hanguk Kagok (Kore-
anische Kunstlieder) 350Kim Jeeyoung; Tripitaka Korea-
na 351Kim Se-Hyung; Hanguk Kagok (Ko-
reanische Kunstlieder) 350Kim Sun-Nam 350Kim Won-Gyun 352Kishino Malika; prayer/inori 432Kittler, Friedrich 365Kiyose Yasuji 322Kjurktschijski, Krassimir 494Klebanow, Dmitri 492Klebe, Giselher; Die Räuber 409;
Jakobowsky und der Oberst 409Klee, Paul 5 f., 437; Das bildnerische
Denken 448; Monument an der Grenze des Fruchtlandes 5, 448
Klein, Fritz Heinrich 628Klein, Georg 99Klein, Juliane 459; Geschwindigkeit
(mit Edgar Ä Reitz) 229Klein, Yves 449 f., 452; Symphonie
Monotone-Silence 591Kleist, Heinrich von 409, 458Klement, Katharina 278Klemperer, Otto 215, 428Kline, Franz 451Klinger, Cornelia 381Knajfel, Aleksandr 491Knapik, Eugeniusz 500Knepler, Georg 396Knittel, Krzysztof 500Knobloch, Florian 577Knox, Garth 295Knussen, Oliver 216Koapeng, Mokale 162 f.; Komeng
163Koblenz, Babette 378Kobler, Benjamin 302Koch, Hans W. 598Kochan, Günther 429Kocherscheidt, Kurt 450Kodallı, Nevit 595Kodály, Zoltán 497
652Personen- und Werkregister
Koechlin, Charles; Traité de l’orchestration 291
Koellreutter, Hans-Joachim 280, 358
Koenig, Gottfried Michael 80, 318, 463, 471, 547 f., 552, 583, 585, 622; Essay 44, 107, 221; Klangfiguren II 107; Projekt 1 223; Segmente 85–91 223; Streichquartett 1987 223
Koffka, Kurt 600Koffler, Józef 498Kofroň, Petr 497Kohipaha, Royke 589Köhler, Armin 486Kokkonen, Joonas 471 f.; Viimeiset
kiusaukset 472Kolberg, Kåre 470Kolisch, Rudolf 173, 294, 310 f., 582,
621 f.Kolmar, Gertrud 429Költzsch, Hans 427Komai, Tetsurō 323Komorous, Rudolf 497Kondō Jō 130, 324, 518Konfuzius 54König, Bernhard 598Konjani, Amir Sadeghi 318Konrad, György 177Kontarsky, Alfons 302, 311Kontarsky, Aloys 213, 302, 311, 622Konye, Paul 159Koo Bonu 351; String Quartet 146Koo Chatpo (Brian) 207Kooning, Willem de 32, 451Koons, Jeff 452Kopatchinskaja, Patricia 295Kopelent, Marek 60, 124–126, 497;
Lux Mirandae Sanctitatis 124; Quintett für Blechbläser 125; Requiem of Reconciliation 577
Kopytman, Mark 320Korhonen, Timo 300Korn, Peter Jona 523Korndorf, Nikolaj 491Körner, Thomas 410Korngold, Erich Wolfgang 428, 466Kornowicz, Jerzy 500Korot, Beryl; The Cave (mit Steve
Ä Reich) 128, 231, 413, Three Tales (mit Steve Ä Reich) 25, 413
Kõrvits, Tõnu 492Kostelanetz, Richard 305
Kosugi Takehisa 503Kotik, Petr 497Koto, Elizar 144, 151, 265, 299, 589Kotoński, Włodzimierz 43, 499Kötter, Daniel 574; Ökonomi-
en des Handelns (mit Hannes Ä Seidl) 231
Kounellis, Jannis 476Kourliandski, Dmitri 229Koussa, Elia 184Koussevitzky, Serge 28Kovács, Inge 174Kowald, Peter 276Kowalski, Max; Pierrot lunaire 329Kramer, Jonathan D. 617Kramer, Lawrence 606Krastewa, Newa 495Kraus, Karl 454, 456Krauze, Zygmunt 499, 585Krček, Jaroslav 497Krebs, Joachim 445Kreidler, Johannes 198, 231 f., 287,
308, 346 f., 363, 393, 574; Call Wolf-gang 273; Feeds. Hören TV 232; Fremdarbeit 137; Musik mit Mu-sik 72; product placements 210, 273; Shutter Piece 232; Sätze über musikalische Konzeptkunst 347
Kreihsl, Michael; The Long Rain (mit Olga Ä Neuwirth) 230
Kreij, Johan van 44Kremer, Gidon 125, 277, 295, 490,
623Krenek, Ernst 190, 262, 284, 326,
330, 333, 399, 428, 461 f., 466, 622, 628 f.; Kette, Kreis und Spiegel 631; Lamentatio Jeremiae prophe-tae 576, 629
Kretzschmar, Hermann; Führer durch den Konzert-Saal 597
Kriwet, Ferdinand 563Kroetz, Franz Xaver 410Kropfinger, Klaus 583Krupowicz, Stanislaw 500Krzanowski, Andrzej 500Krätzschmar, Wilfried; Heine-
Szenen 59Kröll, Georg 333, 520Kröpfl, Francisco 359Kubik, Gerhard 164Kubisch, Christina 98, 251, 340,
445
Kubrick, Stanley; 2001: A Space Odyssey 221, 228; Eyes Wide Shut 228; Shining 228
Kučera, Václav 497Kuhn, Hans Peter 98, 340, 445Kuhn, Jochen; Neulich 4 227Kühr, Gerd 216; Stallerhof 410Kulenović, Vuk 495Kumalo, Alfred 163Kumar, Niladri 281Kupelwieser, Joseph; Feuergeist 55Kupkovič, Ladislav 497Kurosawa Akira; Ran 229Kurtág, György 171 f., 198, 293 f., 333,
383, 497 f., 546, 604, 623; Die Sprü-che des Péter Bornemisza 576; Erstes Streichquartett 606; Frag-mente (nach Gedichten von Attila József ) 576; Játékok 302, 498; Kafka-Fragmente 210, 456, 498, 576, 617; Officium breve in memo-riam Andreae Servánszky 210; Poslanija pokojnoj R.V. Trusovoj [Botschaften des verstorbenen Fräuleins R.V. Trusova] 457, 576; Requiem of Reconciliation 577; Songs to Poems by Anna Achma-tova 576; Szenen aus einem Ro-man 576; What is the word 457; ΣΤΗΛΗ (Stele) 485
Kurth, Ernst 35, 265–267, 391, 418, 601
Kurz, Ivan 497Kusturica, Emir 410Kutavičius, Bronius 491Kutter, Markus 565Kyburz, Hanspeter 291, 302, 344,
432, 585; Cells 224, 296; Mal-strom 482; Noesis 486; The Voynich Cipher Manuscript 456
LLa Barbara, Joan 313, 376, 467, 565,
576La Berge, Anna; Vamp.net 309La In-Yong; Echo of Hyangak 350;
T’ae 350La Motte, Diether de 369La Motte-Haber, Helga de XIV, 340La Un-Yung 350
653 Personen- und Werkregister
Labi, Gyimah 158–160; Dialects 158; Paukenkonzert 160
Lachenmann, Helmut XII–XIV, 11, 36, 39 f., 47–50, 65–68, 70, 110, 171, 174 f., 187, 189–191, 195, 198, 205 f., 236, 249–251, 253, 258, 266–268, 293 f., 314, 337, 343, 363, 387, 390, 405, 420, 425 f., 433, 441 f., 451, 456, 483–485, 511 f., 520 f., 524 f., 544, 555, 567 f., 584 f., 593 f., 602–604, 610 f., 615; Accanto 190, 243, 296, 483; Air 243, 425, 483; Allegro sostenuto 296; Concertini 50, 299; Consolation I 573; Consolation II 126 f., 573; Dal niente (Intéri-eur III) 296, 333; Das Mädchen mit den Schwefelhölzern 50, 67, 249, 409, 414, 459, 511, 525; Echo Andante 531; Eine musikalische Handlung 414; GOT LOST 576; Gran Torso 478, 580; Guero 301, 333, 478; Harmonika 298; Intéri-eur I 303 f., 477; Klangtypen der Neuen Musik 39, 48, 425, 531; Kontrakadenz 49, 268, 349, 425, 531; Mouvement (– vor der Er-starrung) 263, 372, 539; Musik als existentielle Erfahrung 271; Not-turno 251, 425; NUN, Musik für Flöte, Posaune, Männerstimmen und Orchester 617; Pression 149, 243, 294, 321, 333, 335, 353, 425, 478, 567, 618; Salut für Caud-well 67, 299, 539; Serynade 263 f.; Staub 243, 485; Tableau 483–485; Tanzsuite mit Deutschlandlied 67, 294; temA 249, 564, 574; Tocca-tina 294; Wiegenmusik 531; Zur Analyse Neuer Musik 175; »… zwei Gefühle …«, Musik mit Leonar-do 321, 431, 539, 570, 617; Zweites Streichquartett »Reigen seliger Geister« 264, 290
Lācis, Kārlis 492Laforgue, Jules 457Lagnau, Frederic 376Lai Deh-Ho 206Lam Bunching 208Lam Doming; Kunchong shijie 207;
Qiujue 207Lam Fung 208Lam Manyee 208
Lamson, William 232Landowska, Wanda 303Lang, Bernhard 278, 509, 574; Das
Theater der Wiederholungen 413; Der Alte vom Berge 413; Der Reigen 413; Differenz/Wiederho-lung 210, 227, 251, 327, 519, 539; Differenz/Wiederholung 2 251, 539; DW17 Doubles/Schatten II 113; I hate Mozart 198; Monado-logie 198; Monadologie XIII: The Saucy Maid 108, 482
Lang, David 376; The Anvil Chorus 303
Lang, Klaus 95; Der Handschuh des Immanuel 415
Langer, Susanne K. 391Langlamet, Marie-Pierre 300Lanjuk, Juri 492Lanza, Alcides 359Laporte, Jean-François 468Lara, Ana 360Lardelli, Dylan 193Larson, Chrichan 470Larsson, Lars-Erik 470Lasoń, Aleksander 500Lasso, Orlando di 581László, Alexander 590Latte, Konrad 428Lau, Frederick 136Laurenzi, Carlo 167Lavista, Mario 359 f.; Responso in
memoriam Rodolfo Halffter 360Lavry, Mark 320Law Pingleung (Daniel) 207Law Wingfai; A Thousand
Sweeps 207; Can 207; Zui-xiang 208
Lazarov-Pashu, Miodrag 495Lazkano, Ramon 426Le Corbusier 8, 90, 339, 445, 542Le Roy, Xavier 593; More Mouve-
ments für Lachenmann 594; Mouvements für Lachenmann 353, 594
Léandre, Joëlle 246, 295Ledenew, Roman 490Lee Ang; Crouching Tiger, Hidden
Dragon 204Lee Geon-Yong; Hwangsaek
Jesuĉi Norae 351; Mansusan Dŭrŏongch’ik 351
Lee Heung-Ryul; Hanguk Kagok (Koreanische Kunstlieder) 350
Lee Sang-Geun 350Lee Tai-Hsiang; Yu – Chan – Ximen
ding 205Lee Tzyy-Sheng 206Lee Young-Jo 351Lee Jaram; P’ansori Novelle 2:
Ibanginĉi Norae 352; P’ansori Sachon-ga 351; Ukchuk-ga 351 f.
Leef, Yinam 320Leeuw, Reinbert de 216Leeuw, Ton de 457Leguizamón, Daniel 360Lehmann, Harry 347, 399; Die digi-
tale Revolution der Musik 72 f.Lei Liang 204Leibowitz, René 174, 215 f., 472, 622,
632; Schoenberg et son école 322; Trois Poèmes de Pierre Rever-dy 628
Leichtentritt, Hugo 169, 418, 428Leipp, Émile 167Leitner, Bernhard 339, 445Lèkovich, Kenka 415Lemaire, Alfred Jean-Baptiste 317Lentz, Michael 455Lenz, Jakob Michael Reinhold 459;
Anmerkungen übers Theater 411
Lerdahl, Fred; Generative Theory of Tonal Music (mit Ray Ä Jacken-doff ) 418, 601
Lerescu, Sorin 494Leroux, Philippe 320Lesle, Lutz 401Lessing, Gotthold Ephraim; Laoko-
on 365, 616Lessing, Wolfgang 606Lévi-Strauss, Claude 136, 211, 577,
584, 603, 605; Le cru et le cuit 13Levinas, Michaël 189, 456 f., 545,
557; Appels 250; La conférence des oiseaux 457; Les lettres enlacées 112; Ouverture pour une fête étrange 250; Par-delà 112; Rebonds 112
Levine, Carin 297Levinson, Jerrold 617Lévy, Fabien 163, 557, 559Lewin, David 35, 461Lewis, George 278
654Personen- und Werkregister
LeWitt, Sol; Sentences on Conceptual Art 347; Variations of incomplete open cubes 175
Li Bo 106, 203Li Yuan-Chen 206Lidholm, Ingvar 470Liebermann, Rolf 408 f.; Concerto
for Jazzband and Orchestra 326; Die Schule der Frauen 409; Pene-lope 409
Lieberson, Peter 22Liebezeit, Jaki 82Ligeti, György X, XIII, 21, 36, 39,
147, 171, 174, 189, 191, 203, 235, 240, 246, 266 f., 290, 292, 337, 341, 369 f., 386, 390, 420, 468, 470, 488, 497, 502, 506, 523, 546, 557, 590, 593, 622; Apparitions 42–44, 47 f., 266, 283, 483, 585, 591, 616; Arc-en-ciel 327; Artikulati-on 221, 563; Atmosphères 8 f., 42–48, 228, 236, 283, 335, 483, 531, 537, 558, 585; Aventures 48, 249, 273, 283, 410, 412, 563, 572; Clocks and Clouds 109; Columna infinita 461; Continuum 302, 378, 538; Désordre 264; Die Komposition mit Klangfarben 43; Drei Phantasien nach Friedrich Hölderlin 457; Drei Stücke für zwei Klaviere 378; Erstes Streich-quartett 294; Hamburgisches Konzert 109, 297, 486; Harmo-nies 258; Hungarian Rock 302, 508; Klavieretüden 164, 168, 244, 302, 461; Klavierkonzert 109, 168, 485, 534; L’escalier du diable 461; Le grand macabre 249, 412, 472; Lontano 45, 228, 449, 482, 585; Lux aeterna 8, 120, 228, 266, 268, 576, 585, 591; Melodien 372, 484; Musica ricercata 228, 296, 378; Nonsense Madrigals 576; Nou-velles Aventures 273, 283, 370, 563; Passacaglia ungherese 302; Pièce électronique Nr. 3 44; Pierre Bou-lez. Entscheidung und Automatik in der »Structure Ia« 5; Poème symphonique 236, 378, 537; Rami-fications 108, 321; Requiem 43 f., 48, 120, 175, 228, 577, 585, 591; San Francisco Polyphony 482; Sechs
Bagatellen für Bläserquintett 296; Sonate für Viola 109; Sötét és világos 43; Trio für Violine, Horn und Klavier 297, 520; Vertige 461; Violinkonzert 109, 294 f., 486 f.; Víziók 43; Volumina 302, 477, 626; Wandlungen der musikali-schen Form 9, 47; Zehn Stücke für Bläserquintett 296; Zweites Streichquartett 294, 580, 591
Ligeti, Lukas 185Lilburn, Douglas; Soundscape with
Lake and River 193Lill, Märt-Matis 492Lim June-Hee 351Lim, Liza 193; Tongue of the Invisi-
ble 458Lin Hwai-Min 205Lindberg, Christian 298Lindberg, Magnus 291, 294; Campa-
na in Aria 298; Cellokonzert 486; Feria – Parada – Cantigas 485; Joy 250; Kraft 471; Mano a mano 299; Ottoni 298
Lindenmayer, Aristid 224, 432Lindgren, Pär 470Linke, Karl 438Lipatti, Dinu 489Liszt, Franz 259 f., 284, 381, 387, 561,
590; Klaviersonate h-Moll 106, 243
Liu Ching-Chih 396Liu Sola 203 f.; Fantasy of the Red
Queen 204; Ni biewu xuanze 204
Liu Tianhua 200Liu Xiaobo 150Lizee, Nicole 468Ljatoschynskyi, Boris; Postludi-
en 492Lo Hau Man 208Lock, Hans-Gunter; Lainetus 309Lockwood, Annea 97, 246Logothetis, Anestis 451, 476;
Expansion-Kontraktion 277; Integration 277
Lohner, Henning 227Lombardi, Luca; Faust, un Travesti-
mento 264Londeix, Jean-Marie 297Lord, Kersi 280Lorenz, Kuno 344
Loriod, Yvonne 246, 302Loudová, Ivana 497Lourié, Arthur; La Journée de
l’Existence 105; Prélude 105Loveday, Clare; Duodectet 163;
Fever Tree 163; Johannesburg Etudes 163
Lu Xun; Kuang ren de riji 203Lu Yen 206Lubman, Brad 216Lucier, Alvin 208, 287, 289, 313,
452, 467, 556; I Am Sitting in a Room 25, 27, 168, 232, 236, 345 f., 367, 563; Music for Solo Perfor-mer 95, 168, 213, 353; Music on a Long Thin Wire 168
Luening, Otto 467; Fantasy in Space 220; Invention in 12 No-tes 220; Low Speed 220
Luhmann, Niklas 119, 236, 364, 566
Łukaszewski, Pawel 500Lukrez 457, 459Lüneburg, Barbara 246Luo Zhongrong 201 f.; Huang-
hun 630; She jiang cai furong 201
Lutosławski, Witold 262, 291, 294, 299, 302, 312, 477, 481, 499 f., 537, 585, 593; Cellokonzert 629; Jeux vénitiens 43, 484; Livre pour or-chestre 499; Musique funèbre »À la mémoire de Béla Bartók« 499; Streichquartett 499, 580; Trois Poèmes d’Henri Michaux 499
Lutz, Nikola 297Luz, Angelika 576Lybin, Dmitri 492Lynch, David 410Lyotard, Jean-François XIV, 187,
514–517, 521, 602; Das postmo-derne Wissen 344
MMa Shui-Long 206Ma Sicong 202Maayani, Ami 320Maazel, Lorin; 1984 410Macahis, Feliz Anne 588MacDowell, Edward 20, 465MacDowell, Fred 508
655 Personen- und Werkregister
Maceda, José 43, 138–140, 586–588; Ading 139; Cassettes 100 139; Pag-samba 139, 543; Udlot-Udlot 139; Ugnayan 139
Machado, Antonio 459Machaut, Guillaume de 120, 126, 359Mâche, François-Bernard 585Machover, Tod 505Maciunas, George 503Mack, Dieter 586Mack, Heinz 91MacLise, Angus 375MacMillan, Ernest 468Maderna, Bruno 145, 215 f., 220,
249, 265, 330 f., 385, 502, 530, 547, 549, 551–553, 563, 575, 622, 628; Aria 370; Composizione in tre tempi 482; Composizione N. 2 370, 482; Concerto per violino e orchestra 198; Continuo 80; Flötenkonzert 482; Grande Aulo-dia 370; Improvvisazione N. 1 482, 551 f.; Improvvisazione N. 2 482; Musica su due dimensi-oni 83, 552; Quartetto per archi in due tempi 552 f.; Serenata per un satellite 239 f., 626
Madikizela-Mandela, Winnie 158Madjd, Fouzieh; Clockwork Doll 318;
Hell is but a Sparkle of Our Futile Suffering 318; Shabkuk 318
Maeterlinck, Maurice 409Mager, Jörg 104Maggiolo, Daniel 360Mahler, Gustav 22, 47, 66, 68,
72, 171, 234, 236, 341, 348, 363, 403, 427, 435, 455, 465, 472, 481, 484, 581, 616; Das Lied von der Erde 265; Dritte Sinfonie 431; Orchesterlieder 329; Sechste Sin-fonie 425; Zweite Sinfonie 210, 264, 272, 577
Mahmoud, Hossam; 18 Tage… 184; Tahrir 184
Mahmoud, Parviz 317Mahnkopf, Claus-Steffen 110, 175,
184, 196, 236, 267, 341, 418, 456; Angela Nova 2 575; Angelus No-vus 415; Der Ewige Friede und die ungeteilte Gerechtigkeit 62; Kritik der neuen Musik 271; void – un delitto italiano 576
Mahrenholz, Simone; Kritik des Musikverstehens 607
Maierhof, Michael 278Maiguashca, Messías; La Canción de
la tierra 543Mainka, Jörg; Voyeur 231Majakowski, Wladimir 412, 458Mak Weichu (Clarence); Butter-
fly 207Makeba, Miriam 163Malfatti, Radu; claude lorrain 1 271Malina, Judith 575Mälkki, Susanna 216Mallarmé, Stéphane 93, 299, 455,
457, 484, 576Mamissaschwili, Nodar 491Mandelstam, Ossip 415, 458Mann, Chris 565Mann, Thomas 409Manoury, Philippe 291, 302; Jupi-
ter 222; Partita 1 294; Partita 2 294
Mansurjan, Tigran 490–492Mantler, Michael 326Mao Zedong 147, 200 f., 211Mar-Haim, Joseph 320Maraire, Dumisani; Kutambara-
ra 158, 161Maral, Alper 595Marbe, Miriam 493 f.; Ritual für den
Durst der Erde 493Marcos, Imelda 577, 588Marić, Ljubica 495 f.Marie, Jean-Étienne 112, 557Markow, Andrei Andrejewitsch 223Marlowe, Sylvia 303Maros, Rudolf 498Marquart, Odo 270Márquez, Gabriel García; Gute Reise,
Herr Präsident 352Marthaler, Christoph 415; Murx den
Europäer! Murx ihn! Murx ihn! Murx ihn! Murx ihn ab! 504
Martin, Frank 622; Golgotha 123; In terra pax 123; Requiem 123
Martinaitis, Algirdas 491Martino, Donald 461; Concerto for
Alto Saxophone 631Martinů, Bohuslav 55, 466; Les trois
souhaites 230Martland, Steve 376, 508 f.Martynow, Wladimir 490 f.
Marx, Adolf Bernhard 233Marx, Josef 57Masekela, Hugh 163Mashayekhi, Alireza 317–319;
Shur 317 f.Mashayekhi, Nader 318Mason, Benedict 99, 109, 229, 519;
Playing Away 410Mason, Colin 577Mason, Daniel Gregory 23; The
Dilemma of American Music 28Mason, Lowell 20, 23Massow, Albrecht von 370Mastropietro, Carlos 360Mathews, Max V.; Bicycle Built for
Two 221Matsudaira Yoriaki 325Matsudaira Yoritsune 191, 322 f.;
Piano to kangengaku no tame no shudai to hensō 143, 323; Saibara ni yoru Metamorfōzu 143; U Mai 323
Matsushita Isao 324Mattar, Nahla 184Matter, Herbert 100, 306; Works of
Calder 227Mattheson, Johann 267, 381; Versuch
einer systematischen Klang-Lehre 38
Matthews, David 372Matthus, Siegfried 60Mauersberger, Rudolf; Dresdner
Requiem 429; Wie liegt die Stadt so wüst 429
Mauzey, Peter 220Maxelon, Max 476Maxfield, Richard 375, 503Mayröcker, Friederike 456Mayuzumi Toshirō 43, 90, 254; Aoi
no ue 141, 323; Kinkakuji 415; Nirvana Symphony (Nehan kokyokyoku) 43, 90, 141–143, 323; Œuvre pour musique concrète x, y, z 141; Shūsaku I 141
Mažulis, Rytis 491McAdams, Stephen 167McDonald, Payton 281McEachern, Doug 339McEwan, Ian; Amsterdam 523McKinnon, Dugal 193McLeod, Jenny; Hohepa 193McLuhan, Marshall 364 f.
656Personen- und Werkregister
McNicol, Richard 598McPhee, Colin 145; Balinese Cere-
monial Music 253Medek, Tilo 429Mehta, Rajesh 282, 320Mekara, Chaipruk 587Melichar, Alois 428Melis, László 498Melville, Herman 409Mendelssohn Bartholdy, Felix 334,
427Mendes, Gilberto 138; Beba Coca
Cola 359; Vai e vem 359Mendoza, Elena 304, 449Menezes, Flo 360Mengelberg, Misha 277Merikanto, Aarre; Juha 472Meriläinen, Usko 471Merleau-Ponty, Maurice 600, 610Mersmann, Hans 35, 381 f., 397, 399,
438Mertens, Wim; Amerikaanse repeti-
tieve muziek (American Minimal Music) 373, 378
Meschke, Michael 412Messiaen, Olivier XIII, 4–6, 8, 105,
110, 116 f., 122 f., 161, 173 f., 190, 202, 205, 219, 253, 258–260, 271, 281, 291, 331, 368 f., 414 f., 419, 431, 433, 457, 461, 468, 472, 493, 495, 502, 527, 529–531, 533, 538, 544, 548–550, 556 f., 559, 583, 585, 589 f., 602, 611–615, 622, 631; Canté-yodjayâ 530; Chronochromie 43, 484, 590; Couleurs de la cité céleste 123, 590; Des canyons aux étoiles 298, 484; Éclairs sur l’Au-delà 369, 485; Livre d’orgue 302; Mode de valeurs et d’intensités 4, 12, 530, 548–550; Quatre études de rythme 302, 530; Quatuor pour la fin du temps 333, 530, 614; Saint François d’Assise 415; Sept Haïkaï 145; Technique de mon langage musical 258, 530; Turangalîla-Symphonie 112, 302, 369, 529 f.; Vingt Regards sur l’Enfant Jésus 302
Metzger, Heinz-Klaus 10, 19, 32, 131, 289, 362, 399, 439, 514 f.; Das Altern der Philosophie der Neuen Musik 12
Metzmacher, Ingo 216Meyer, Conrad Ferdinand 457Meyer, Ernst Hermann 428Meyer, Krzysztof 499Meyer, Leonard B. 369, 612Meyer-Eppler, Werner 85, 166 f.,
220, 463, 502, 552Meyerhold, Wsewolod 65, 412Michaux, Henri 9, 499; Poèmes pour
pouvoir 90Michel-Dansac, Donatienne 576Michelangelo Buonarroti 458Michniewski, Wojciech 500Miereanu, Costin 494Mihajlović, Ana 496Mihajlović, Milan 496Mihály, Andras 498Mihály, Julia 213Miki Minoru 143 f., 324; Jōruri 144;
Konzerte für koto und Orches-ter 144
Milbradt, Jörg; Das geistliche Jahr (mit Jörg Ä Herchet) 125 f.
Milhaud, Darius 330, 333, 466; Christophe Colomb 230; Konzert für Marimbaphon, Vibraphon und Orchester 303; La Création du Monde 29
Miljković, Katarina 496Miller, George Bures 100Miller, Stephen M. 588Mimaroğlu, İlhan; Like There’s
Tomorrow 595; Tract 595Minard, Robin 97, 340Minbashian, Gholam-Hossein 317Minbashian, Gholma-Reza (Salar
Moazez) 317Mingus, Charles; Epitaph 466Minton, Phil 504, 565Miranda, Fátima 504, 565, 576Mishima Yukio 143, 323, 415Mitry, Jean; Symphonie méca-
nique 229Mitterer, Wolfgang 212, 278, 327Miwa Masahiro 325Miyagi Michio 144Miyata Mayumi 151Mo Wuping; Fan I 203Moazez, Salar 317Mochizuki Misato 229, 325; L’Heure
bleue 591; Si bleu, si calme 591Modi, Narendra 282
Moerane, Michael 163Mohamad, Goenawan 589Mohammad, Iyad 184Mohapeloa, Joshua 163Moholy-Nagy, László 366Mokranjac, Vasilije 495Moldovan, Mihai 494Moles, Abraham 110, 166, 224, 463,
557, 603; Informationstheorie und ästhetische Wahrnehmung 235
Molinari, Ernesto 297Möllendorff, Willi von 104Mombelli, Carlo 163Mon, Franz 456, 504Mónaco, Alfredo del 359Monahan, Gordon 376Mondrian, Piet 33Monk, Meredith 246, 313, 353, 375 f.,
467, 504, 565, 576, 578Monk, Thelonious 326Monteverdi, Claudio 418Monteverdi, Giulio Cesare 418Moore, Gillian 598Moore, Richard 221Moorman, Charlotte 245, 410, 504Moran, Robert 476Morawetz, Oskar 468Morgenstern, Christian 562Mori Ikue 185Moroi Makoto 323Moroi Saburō 254, 322 f.Morricone, Ennio 213Morris, Robert 33, 176, 461Mortensen, Finn 470 f.Morthenson, Jan W. 43Mosch, Ulrich 176, 605Moss, David 353, 504, 565, 576Moszumańska-Nazar, Krystyna 499Mozart, Leopold 510 f.Mozart, Wolfgang Amadeus 170,
198, 210, 230, 233, 272, 334, 441, 446, 507, 510 f., 525, 579; Die Zau-berflöte 511; Don Giovanni 534; Ein musikalischer Spaß 270; Klarinettenkonzert KV 622 190, 243, 483; Le nozze di Figaro 22; Streichquintett g-Moll KV 516 111
Mudgal, Shubha 281Muenz, Harald; schweigenderest 574Mugabe, Robert 158Mukařovský, Jan 61, 66Müller, Heiner 412, 456
657 Personen- und Werkregister
Müller, Knut 447Müller-Blattau, Josef 428Müller-Siemens, Detlev 190, 341,
484Müller-Wieland, Jan 456Mumma, Gordon 81, 213, 289, 306,
353, 467; Medium Size Mograph 1962 478
Munari, Bruno 82Mundry, Isabel 456, 459, 520, 593;
Dufay-Bearbeitungen 198; Ein Atemzug – die Odyssee 411; Ich und Du 606
Munteanu, Viorel 494Muntendorf, Brigitta; Anleitung
zur künstlerischen Arbeit mit der Gegenwart 72; Hinterhall 232; Überhall 232
Murail, Tristan 163, 184, 189, 223, 291, 337, 372, 387, 545, 557–559; Désintégrations 558; Éthers 250; Gondwana 484; Le lac 175; Le partage des eaux 484; Les sept paroles 483; Mémoire/Érosi-on 111, 250, 558; Pour adoucir le cours du temps 250; Territoires de l’oubli 111, 302; Treize couleurs du soleil couchant 110, 302, 329, 558
Musil, Robert; Der Mann ohne Eigenschaften 17
Mussolini, Benito 574Mutter, Anne-Sophie 295Mykietyn, Pawel 500
NNabicht, Theo 297Nabokov, Nicolas 144, 622Nagano, Kent 216Nagy, Imre 211Nakamura Isao 304Nakas, Šarūnas 491Namtchylak, Sainkho 504, 565Nancarrow, Conlon 22, 461, 466,
475, 536–538, 558; Studies for Player Piano 302, 536; Study No. 21 (Canon X) 536
Narayan, Ram 281Narbutaitė, Onutė 491Nāsahi, Husain 317Nath, Pandit Pran 254, 374Natra, Sergiu 320
Nattiez, Jean-Jacques 173, 177, 391Nauck, Gisela 90Naujocks, Christian 509Ndodana-Breen, Bongani; Hintsa’s
Dances 162; Rainmaking 162; Sons of the Great Tree 162; Uham-bo 162; Winnie: The Opera 158, 162
Ndubuisis, Okechukwu 160; Atuak Ukot Odo 158; Onye Naku na Onuzo Muo 158
Nemescu, Octavian 494Nemtsov, Sarah 520Nemutlu, Mehmet 595Neuenfels, Hans 415Neuhaus, Max 97, 251, 304, 309;
Drive-In Music 340Neumann, Andrea 246Neumann, Robert 104Neunecker, Marie-Luise 298Neuwirth, Olga 229 f., 264, 431, 456,
507 f., 576; American Lulu 197; Bählamms Fest (mit Elfriede Ä Jelinek) 197, 246, 460; !?dia-logues suffisants!? – Hommage à Hitchcock 210, 230; Die Schöp-fung (mit Elfriede Ä Jelinek) 273; Drei Instrumental-Inseln aus »Bählamms Fest« 197; Hommage à Klaus Nomi – a songplay in nine fits 272; Hommage à Klaus Nomi. Songs für Countertenor und kleines Ensemble 508; Lost Highway 197, 246, 410; »…mira-mondo multiplo…« 230; Suite aus »Bählamms Fest« 197; Suite aus »Lost Highway« 197; The Long Rain (mit Michael Ä Kreihsl) 230; Zwei Duette aus »Bählamms Fest« 197
Newman, Barnett 131Newman, Chris; Explanation 447Niblock, Phill 189, 231, 327, 375, 467,
509, 556, 604Nichifor, Şerban 494Nicholls, David; The Cambridge
History of American Music 18Nicolet, Aurèle 296Niculescu, Ştefan 493 f., 557; Ison I
493; Ison II 493Nie Er 201Nielsen, Carl 469
Niemöller, Martin 430Nietzsche, Friedrich 172, 381, 454,
456Nikolow, Lasar 494Nilsson, Bo 43, 472, 622Nishi Yoko 151Nishida Kitarō 617Nishimura Akira 324Nithibon, Anothai 587Nitsch, Hermann; Orgien Mysterien
Theater 504Nixon, Richard 200, 376, 413Njoku, Akuma-Kalu 157Nketia, J.H. Kwabena 138, 158–160;
Antubam 158; Volta Fantasy 160
Nobutoki Kiyoshi 322Nodaira Ichirō 325Nodjadai V (die »Regenköni-
gin«) 162Nolte, Irmela 297Nomi, Klaus 272, 508Nonken, Marilyn 302Nono, Luigi 11, 55, 59, 63–68, 70,
94 f., 131, 171, 175, 195, 197 f., 254, 262, 302, 342, 372, 390, 405, 407, 414 f., 437, 441, 456–458, 461, 470, 482–484, 502, 518, 530 f., 542–545, 547, 551–553, 580 f., 603 f., 606, 616 f., 622 f.; A Carlo Scarpa archi-tetto, ai suoi infiniti possibili 110, 445, 585; A floresta é jovem e cheja de vida 575; Al gran sole carico d’amore 65, 197, 211, 412, 458; Como una ola de fuerza y luz 65; Composizione per orchestra n. 1 552; Der rote Mantel 197; Diario polacco ’58 94; Due Espressioni per orchestra, I 370; Fragmente – Stille, An Diotima 94, 110, 240, 457, 581, 617; Fragmente aus »Al gran sole carico d’amore« 197; Il canto sospeso 44, 64, 66, 175, 370, 429, 482, 553, 563, 577; Incon-tri 44; Intolleranza 1960 65, 94, 197, 211, 306, 412, 458; Konzert-suiten 197; La fabbrica illumina-ta 94, 250, 543, 575; La lontanan-za nostalgica utopica futura 277, 370; No hay caminos, hay que caminar… Andrej Tarkowskij 227, 585; Omaggio a Vedova 449; Poli-
658Personen- und Werkregister
fonica – Monodia – Ritmica 330, 370, 551; Post-prae-ludium n.1 »per Donau« 50, 298; Prome-teo. Tragedia dell’ascolto 49, 83, 94, 348, 409, 414, 457, 482 f., 542, 614; Ricorda cosa ti hanno fatto in Auschwitz 429; Suite da concerto da »Intolleranza 1960« 197; Varianti 531, 553; Variazioni canoniche sulla serie dell’op. 41 di Arnold Schönberg 549; À Pierre. Dell’azzurro silenzio, inquie-tum 49, 545
Nordal, Jón 471Nordheim, Arne 470; Requiem of
Reconciliation 577Nørgård, Per 376, 457, 469, 471 f.,
509; Labyrinten 472; Nuit des Hommes 472
Norris, Michael 193Nosaka Keiko 144Noth, Hugo 300Nott, Jonathan 216Nova, Jacqueline 358; Creación de la
tierra 359Novalis 562Nowitz, Alex 504Nunes, Emmanuel; La Douce 456Nunns, Richard 193Nußbaum, Walter 577Nyerere, Julius 158Nyman, Michael 376–378, 437, 519,
555; Minimal Music 373
OOberlinger, Dorothee 297Obradović, Aleksandar 495Ockeghem, Johannes 44, 266, 341,
581Odeh-Tamimi, Samir 184Odland, Bruce 97Odstrčil, Karel 497O’Dwyer, Timothy 588Oehlschlägel, Reinhard 399Oehring, Helmut 300, 486, 508,
539, 574, 576; Irrenoffensive 413; SehnSuchtMeer 413
Oesch, Hans 140, 254Ogawa Rumi 304Ohana, Maurice 302Okba, Amr 184
Olah, Tiberiu; Zweite Sinfonie 493Olbrisch, Beate/Olbrisch, Franz
Martin; Schichtwechsel 230Oldenburg, Claes 305, 503Oldfield, Mike 509Olivero, Betty 212, 245 f., 301, 313,
320, 353, 375, 467, 565Oliveros, Pauline 212, 245 f., 301,
353, 375, 467, 565; Deep Listening Pieces 213; Sonic Meditations 213, 313
Olofsson, Kent; Treccia 470Omojola, Bode 159Omran, Farid 318Ono Yoko 92, 346, 503, 565Opeloge Ah Sam, Matatumua; We
Are Pasifika 194Orbán, György 498Ore, Cecilie 471Orellana, Joaquín 358 f.; Humano-
fonía I 359Orff, Carl 595; Orff-Schulwerk 303Orgad, Ben-Zion 320Ormandy, Eugene 200Ornstein, Leo 466; Suicide in an
Airplane 28Ortiz, Gabriela 360Ortiz, William 360Orwell, George 410Osborn, Mark Randall 467Osborne, Nigel 458Ospald, Klaus 458Osterhammel, Jürgen 137Ostertag, Bob; Say No More 277;
Verbatim 277Oswald, John 508Othman, Johan 587Ott, Daniel 408; Blick Richtung Sü-
den 100; Hafenbecken I & II 432; Paulinenbrücke 411
Owen, Wilfred 121, 456Ox, Jack 476Oxley, Tony 276Özdil, Sıdıka 595Ozgijan, Petar 495
PPablo, Luis de 302Pace, Ian 302Paci, Mario 201Paganini, Niccolò 450
Pagh-Paan Younghi 129, 245, 254, 351, 456, 574
Pahud, Emmanuel 297Paik Byung-Dong; Un I–VIII 350Paik Nam June 69, 346, 351, 410,
448, 453, 503 f., 626; Exposition of Music – Electronic Television 339; One 248; Opera Sextronique 245; Symphonie für 20 Räume 339; TV Cello 504; Un I–VIII 350; Video Opera 231
Palacios, Canela 360Palester, Roman 499Palestine, Charlemagne 375, 467;
Strumming Music 505Palestrina, Giovanni Pierluigi
da 125, 334Palm, Siegfried 294, 311, 622Palme, Pia 297Palmer, Juliet 193Pammer, Anna Maria 576Pan Hwang-Long 205 f.; Streich-
quartett Nr. 2 206; Streichquar-tett Nr. 3 206
Pan Shyh-Ji 206Panisello, Fabián 320; Trumpet
Concert 298Pannke, Peter 281Panufnik, Andrzej 481, 499Paraskevaídis, Graciela; Schat-
ten 456Parikh, Arvind 281Park Minhee 351; Kagok Silgyŏk 352Parker, Evan 276Parkins, Zeena 185Parmegiani, Bernard 249, 622Parmerud, Åke 472Parsons, Michael 69, 376Pärt, Arvo X, 116, 123 f., 126, 222, 264,
377, 488, 490–492, 500; Berliner Messe 123; Fratres 341; Stabat Mater 43, 123; Tabula rasa 191, 341; Te Deum 123, 577
Partch, Harry 21 f., 109, 189, 195, 248, 261, 303 f., 330, 460, 466, 556; Bitter Music 370; Genesis of a Music 107; Seventeen Lyrics 106
Partos, Ödön 320Pasaribu, Ben 589Pascoli, Giovanni 459Pasolini, Pier Paolo 576Pasveer, Kathinka 246
659 Personen- und Werkregister
Paté, Christine 301Paul, Jean 172, 454Pauls, Raymond 492Pauset, Brice 216Păutza, Sabin 494Pavese, Cesare 458Pawlenko, Sergej 489Paynter, John 598Paz, Juan Carlos 254, 358Paz, Octavio 122, 458Pearson, William 572Peçi, Aleksandër 495Pedersen, Gunner Møller 472Peelman, Roland 577Pelinski, Ramón 254Pellegrini, Claudia 97Penderecki, Krzysztof X, 42–44, 55,
63 f., 124 f., 236, 290, 337, 425, 481, 483 f., 488, 509, 520, 555, 580, 585; Anaklasis 42 f., 48, 108, 250, 483, 499; Capriccio 298; Dies Irae – Oratorium zum Gedächtnis der Opfer von Auschwitz 429; Ema-nationen 109; Fluorescences 42; Lacrimosa 124; Partita 327; Passio et mors Domini nostri Jesu Christi secundum Lucam (Lukas-Passion) 43, 500, 577; Polnisches Requiem 124, 500; Requiem of Reconciliation 577; Seven Gates of Jerusalem 500; Tren ofiarom Hi-roszimy/Threnos für die Opfer von Hiroshima 42, 63, 250, 477, 499
Peng Zhimin 203Perle, George 176, 259, 423, 462, 631Perlman, Itzhak 590Pesson, Gérard 426; Cinq poèmes de
Sandro Penna 372Petraškevičs, Jānis 492Petrassi, Goffredo 300Petrić, Ivo 496Petros, Hanna 183Petrović, Miloš 496Petrovics, Emil 498Petrow, Petar 495Petschull, Johannes 427Pettersson, Allan 472, 482Philippot, Michel 219Philipsz, Susan 476Piaget, Jean 612Piano, Renzo 542Picasso, Pablo 210
Picht, Georg 600Piene, Otto 91Piňos, Alois 497Pintscher, Matthias 216, 300, 519 f.Pirandello, Luigi; Was ihr wollt 410Piranesi, Giovanni Battista; Carce-
ri 449Pirchner, Werner 273 f.; Anstatt
eines Denkmals für den Bruder meines Lehrers, der im Krieg, weil er sich weigerte, Geiseln zu erschie-ßen, ermordet wurde 273; Do You Know Emperor Joe? 272 f.; Two War- and Peace-Choirs 273
Pironkow, Simeon 494Pisaro, Michael 604Piscator, Erwin 575Piston, Walter 285, 330Plakidis, Pēteris 491Platon; Phaidros 365Platz, Robert HP 236, 267, 459Poe, Edgar Allan; Shadow 412Polański, Roman; The Pianist 499Pollini, Maurizio 65, 302Pollock, Jackson 32, 451, 625Pomàrico, Emilio 216Pompidou, Georges 286Poore, Melvyn 298Pop, Adrian 494Pople, Anthony; The Cambridge
History of Twentieth-Century Music (mit Nicholas Ä Cook) XIV, 196, 396
Poppe, Enno 111, 224, 237, 411, 432, 559 f., 585; Altbau 486; IQ, Test-batterie in acht Akten (mit Marcel Ä Beyer) 460; Knochen 372; Speicher 372; Wald 582
Pörtner, Paul 456; Experiment Theater 411
Poullin, Jacques 88Pound, Ezra 458Pousseur, Henri 10 f., 174, 235, 254,
283, 331, 420, 463, 471, 502, 547–549, 575, 603, 622; Caractères 477; Caractères I 625; Dichterliebesrei-gentraum 520; Musik, Form und Praxis 13; Quintette à la mémoire d’Webern 552; Scambi 11, 625; Votre Faust 411, 626
Powels, Tom 300Prabowo, Tony 589
Prangcharoen Narong 587Prauliņš, Uģis 492Presley, Elvis; Blue Suede Shoes 508Previn, André; A Streetcar Named
Desire 410Prévost, Eddie 213, 276Prins, Stefan 72, 278; Generation
Kill 231, 307Prokofieff, Sergej 228, 260Protschka, Josef 575Prudencio, Cergio 360Pruslin, Stephen 573Psathas, John 193Pstrokońska-Nawratil, Grażyna 500Puccini, Giacomo 204; Turandot 150Puckette, Miller 222Pudlák, Miroslav 497Purcell, Henry 378
QQin Wenchen; He Yi 204Qu Xiaosong; Da pi guan 203;
Death of Oedipus 203; Life on a String (Ming ruo qin xian) 204, 415; Mi 203; Mong Dong 147, 203; Versuchung 204; Yi 203
Qu Yuan 415Quejada, Dominic G. 588Queyras, Jean-Guihen 294Qureshi, Taufiq 281
RRaad, Walid 183Rääts, Jaan 491Rabe, Folke 472; Joe’s Harp 385Raden, Franki 586Radić, Dušan 495Radigue, Éliane 622Radok, Alfred 412Radovanović, Vladan 495Rădulescu, Horatiu 432, 494, 557;
Streichquartett Nr. 4 op. 33 582Radzynski, Jan 320Raetz, Markus 163Raffael (Raffaello Sanzio da Urbi-
no) 446Rahn, John 461Rainer, Arnulf 450Rajičić, Stanojlo 495Rajtschew, Aleksandar 494
660Personen- und Werkregister
Rameau, Jean-Philippe 187, 548Ramone, Joey 508Ramuz, Charles-Ferdinand 408Ran, Shulamit 320Ranade, Ashok 281Rands, Bernard; Requiem of Reconci-
liation 577Ranjbaran, Behzad 318Ranta, Michael W. 304Rasch, Uwe 353; Musik als Leibes-
übung 304Raskatow, Alexander
Michailowitsch 125, 491Rasmussen, Karl Aage; Berio
Mask 471; Titanics Under-gang 472
Rastam, Saidah 588Rathaus, Karol 498Ratkje, Maja Solveig Kjelstrup 249Rattle, Simon 594Rättyä, Janne 301Rauschenberg, Robert 32, 305, 410,
448, 451, 625; White Paintings, Black Paintings 347
Rautavaara, Einojuhani 471 f., 482; Angel of Light 472
Ravel, Maurice 110, 326, 331, 399, 621; La valse 243; Zweite Violin-sonate 29
Redfield, John; Music, a Science and an Art 40
Reed Lou; Metal Music Machi-ne 509
Reese, Kirsten; Kugelspiele 213Refat, Mahmoud 183, 185Regamey, Konstanty 498Reger, Max 105, 329Rehnqvist, Karin 470Reich, Steve 127, 161, 213, 254, 267,
314, 327, 341, 373–375, 466, 468, 537 f., 543, 555; Clapping mu-sic 164, 537; Come Out 175, 374; Different Trains 251, 413, 429, 581; Double Sextet 22; Drumming 164, 168, 303, 375, 378, 537; Four Organs 375; Four Sections 485; It’s Gonna Rain 24 f., 236, 335, 345, 374, 563, 615; Music as a Gradual Process 27, 374; Music for Eighteen Musicians 164, 236, 375; Music for Pieces of Wood 164; Pendulum Music 236, 378; Piano
Phase 236, 374, 537, 585, 615; Tehillim 128, 191; The Cave (mit Beryl Ä Korot) 25, 128, 231, 413; The Desert Music 485; Three Movements 485; Three Tales (mit Beryl Ä Korot) 25, 413; Violin Phase 374, 537; WTC 9/11 55
Reich, Willi 399Reicha, Antonin 378Reichel, Hans; Shanghaied on Tor
Road. The world’s 1st operetta performed on nothing but the daxophon 272
Reimann, Aribert 190, 246, 456, 576; Das Schloß 410; Die Gespenster-sonate 410; Lear 250, 409 f., 459; Medea 410; Troades 410
Reinhardt, Django 508Reinholdtsen, Trond 72, 232, 346,
574Reiter, Eva 297Reith, Dirk 81Reitz, Edgar; Geschwindigkeit (mit
Juliane Ä Klein und Josef Anton Ä Riedl) 229 f.; Ortswechsel (mit Johannes Ä Kalitzke) 230
Rescala, Tim 360Resch, Gerald 507Resnais, Alain; Nuit et brouil-
lard 429Réti, Rudolf 170Reuchlin, Johannes 132Reudenbach, Michael 459Revueltas, Silvestre 254, 358Rey, Cemal Reşit 595Reynolds, Roger 289, 467; The
Emperor of Ice-Cream 93, 478; Voicespace 93
Ricci, Matteo 208Richter, Hans; Vormittagsspuk
229Richter, Max 314Richter-Herf, Franz 107Riedl, Josef Anton 248, 451, 456,
476; Geschwindigkeit (mit Edgar Ä Reitz 229
Riehm, Rolf 66 f., 92, 456, 520; Adieu, sirènes 576; He, tres doulz roussignol joly 450; Wer sind diese Kinder 66
Riemann, Hugo 170, 187, 259, 386, 417–419, 508, 527, 601
Rihm, Wolfgang X, 36, 190, 196, 198, 229, 237, 240, 243, 264, 300, 302 f., 314, 341, 344, 456 f., 519 f., 555, 574, 584, 623; 3 Walzer 272; Auf- und Wiederhören. Ein verab-schiedender Walzer für Manfred Reichert 272; Brahmsliebewal-zer 272; Deus Passus 123, 577; Die Eroberung von Mexiko 246, 410, 415, 591; Dionysos 410; Dis-Kon-tur 484; Fetzen 581; Hölderlin-Fragmente 457; Jagden und Formen 450; Jakob Lenz 335, 410, 459; Mehrere kurze Walzer 272; Musik für drei Streicher 333, 520; Quartett in g 581; Requiem of Reconciliation 577; Séraphin 410; »Séraphin«-Sinfonie 481, 486; Sieben Passions-Texte 576; Sine nomine I 298; Streichquartette op. 2, op. 10 581; Sub-Kontur 335, 484; Tutuguri IV (Kreuze) 303; Vers une symphonie fleuve 439, 481; Über die Linie I–VII 372
Riley, Terry 22, 30, 127, 254, 281, 327, 341, 372–375, 377 f., 466, 581, 604; Church of Anthrax (mit John Ä Cale) 509; In C 24, 190, 372, 374, 378, 538, 544, 585; Mescalin Mix 374
Rimbaud, Arthur 458Rimmer, John 193Rimski-Korsakow, Georgi
Michailowitsch 105Rimski-Korsakow, Nikolai; Grundla-
gen der Orchestration 291Ripellino, Angelo Maria 211;
Majakowski e il Teatro Russo d’Avanguardia 412
Risset, Jean-Claude 110, 557; Inhar-monique 168; Mutations 168; Sud 84, 168
Ristić, Milan 495Ritchie, Anthony 193Robbe-Grillet, Alain 231Robertis, Mariolina de 303Robertson, David 216Robertson, Roland 252Robin, Yann 251Rochberg, George 18, 22, 191, 467Roche, Heather 308Rodriguez, Ana Maria 246, 360, 450
661 Personen- und Werkregister
Rodríguez, Damián 360Rodríguez, Marcela 360Rojko, Uroš 496; Bagatellen 174,
296, 300; Tangos 300Rokeby, David 306Roldán, Amadeo 358; Ritmicas 303Romitelli, Fausto 539; An Index of
Metals 415; EnTrance 372; Golfi d’ombra 303; Professor Bad Trip: Lesson I–III 300
Ronchetti, Lucia 457, 574; Lezioni di tenebra 246
Rorty, Richard 196Rosbaud, Hans 215, 294Rosch, Eleanor 601Rose, Jon 504Rose, Michael Alec 523Rosenberg, Alfred 427, 566Rosenboom, David 84, 95Rosowsky, Solomon 320Ross, Alex XI, 396, 400; The Rest is
Noise 60Ross, Valerie 588Rossini, Gioachino 378Rostropowitsch, Mstislaw 294Rotaru, Doina 494Rothko, Mark 32 f., 449, 451, 591, 625Rougier, Louis 462, 549Rouhani, Mehran 318Rouse, Mikel 376Rousseau, Jean-Jacques 369, 440Rowe, Keith 213, 276, 504Rozhdestvensky, Gennadi; Requiem
of Reconciliation 577Ruck, Jürgen 300Rudhyar, Dane 28, 41, 145, 190, 261,
420, 604Rudzinski, Zbigniew 499Rugeles, Alfredo 360Ruggles, Carl 23, 41, 285Rühm, Gerhard 451, 455, 476, 504,
563; ein-wort-tafeln 274; eine cimarosa sonate gesprochen 274; eintonstück 274; reagans humor 274
Rundel, Peter 216Russo, William 467; Three Pieces for
Bluesband and Orchestra 29Russolo, Luigi 248, 336Ruttmann, Walter 79Ruwet, Nicolas 13 f., 174, 177, 391,
523, 603, 605
Ruzicka, Peter 216, 408, 456–458, 524; Befragung 484; Celan 429; »… den Impuls zum Weiter-sprechen erst empfinge« 484; …sich verlierend 581; …über ein Verschwinden 581
Rùžička, Rudolf 497Rychlik, Jan 497Ryker, Harrison 207Rzewski, Frederic 195, 213, 277,
313, 376, 467; Les Moutons de Panurge 370; Prose Pieces 626; The People United Will Never Be Defeated! 23, 370
SSaariaho, Kaija 111, 471 f., 557, 559;
Io 385; L’Amour de loin 471; Licht-bogen 250, 385; Nymphea 471
Sabbe, Herman 221Sabra, Wadih 183 f.Sachiko M 213Sachs, Curt 428Sachs, Joel 468Sade, Marquis de 413Sadra, Wayan 589Safir, Rachid 577Sahebnassagh, Kiawasch; Kava 318Said, Edward 184Sakai Kenji 325Sallinen, Aulis 471 f.; Kullervo 472Salmen, Walter 348Salonen, Esa-Pekka 216, 471Salzédo, Carlos 285Samodajewa, Ludmila 492Sánchez-Chiong, Jorge 278, 326Sánchez-Gutiérrez, Carlos 360Sánchez-Verdú, José Maria 229, 449,
574; Jardí blau 591; SCRIPTVRA ANTIQVA 576
Sandjari, Hišmat 317Sang Tong 201 f.; Yejing 201; Zai na
yaoyuan de difang 201Sanguineti, Edoardo 69, 412, 572Santiago, Francisco 588Santoro, Cláudio 359Santos, Ramon 586, 588Sanyal, Ritwik; Philosophy of Music
281Sarhan, François 72, 448; Zentral
Park 232
Śārngadeva; Samgītaratnākara 530Sáry, László 376, 498Satie, Erik 69, 71 f., 130, 195, 239,
260, 346, 433, 546, 621; musique d’ameublement 91, 339, 610 f.; Pa-rade 248 f.; Vexations 31, 370, 610
Satō Sōmei 324Satyaekagustdiman, Dody 589Saunders, Rebecca; Blue and
Gray 591; Chroma 591; Molly’s Song 455
Savić, Miroslav 496Saygun, Ahmed Adnan; Taş Bebek
595; Özsoy 595Scartazzini, Andrea Lorenzo 459Scelsi, Giacinto XIII, 36, 43, 49, 103,
110, 112 f., 116, 131, 141, 145, 189 f., 195, 212, 236, 261 f., 265, 277, 293 f., 336 f., 372, 400, 420, 432, 474, 485, 544, 556–558, 593, 604, 612, 615, 618; Anahit 108; Canti del Capricorno 128 f., 249, 563, 575; I Presagi 298; I Riti – I Funerali d’Achille 303; Natura renova-tur 582; Ohoi 582; Quartetto No. 3 582; Quartetto No. 4 108, 582; Quattro Illustrazioni 128; Quattro pezzi (su una nota sola) 41, 108, 167, 190, 483, 531, 558, 581, 585; Streichtrio 190, 558; TKRDG 249; Trio à cordes 108; Yamaon 539; Zweites Streichquartett 293
Schaeffer, Bogusław 92, 184, 477, 499, 585
Schaeffer, Pierre 8, 39, 49, 141, 172, 218 f., 258, 339, 366, 425, 509, 552, 584, 602 f., 622; Cinq études de bruits 219, 249; Étude pathétique 563; La coquille à planètes 219; Orphée 53 – opéra concret (mit Pierre Ä Henry) 219; Symphonie pour un homme seul (mit Pierre Ä Henry) 88, 219, 249, 563; Toute la Lyre (mit Pierre Ä Henry) 88; Traité des objets musicaux 166; Wechselwirkung zwischen Musik und Akustik 166
Schafer, R. Murray 21, 36, 97, 432, 468; Music for Wilderness Lake 543
Schat, Peter Ane 193Schdanow, Andrei 488, 496
662Personen- und Werkregister
Scheerbart, Paul 562Scheibe, Johann Adolf 510Schell, Daniel; Concerto for sarangi
and strings 281Schenk, Erich 428Schenker, Friedrich 331; Fanal
Spanien 1936 (Hommage à Paul Dessau) 59
Schenker, Heinrich 170, 187, 259, 418, 601, 613
Scherchen, Hermann 94, 166, 215, 285, 294, 329, 399, 429, 622
Scherer-Rügert, Gerhard 301Schering, Arnold 568Scherstjanoi, Valeri 504Scherzinger, Martin 162Schick, Ignaz 313Schick, Steven 304Schiller, Friedrich 66, 132, 233, 433,
455; Ode an die Freude 72Schillinger, Joseph 33; Schillinger
System of Musical Composition 461
Schillings, Max von 381Schimana, Elisabeth 246Schimi, Iraj; Topo 318Schindhelm, Michael 415Schirmer, Ulf 216Schiske, Karl 318Schklowski, Wiktor Borissowitsch
439Schlegel, Friedrich 562Schleiermacher, Steffen 456Schlippenbach, Alexander von 277,
326 f.Schloezer, Boris de 583, 605Schläpfer, Martin 593Schmidt, Arno; Zettels Traum
459Schmidt, Christfried 59Schmidt, Irmin 82Schmitz, Elie Robert 285Schmucki, Annette 574Schnebel, Dieter 19, 69, 92 f., 116,
119, 130, 254, 289, 346–348, 390, 410 f., 476–478, 545, 555, 564 f., 572–574, 578, 580; Atemzüge 572; Bach-Contrapuncti 93; concert sans orchestre 348; Dahlemer Messe 126, 430; Das Urteil (nach F. Kafka 90; Drei-Klang 93; dt 31,6 126 f.; Ekstasis 126 f.;
Erstes Streichquartett (»im Raum«) 582; Gehörgänge. Kon-zept einer Musik für forschende Ohren 313; glossolalie 283, 410, 564, 626; Glossolalie 61 283, 410, 564; Hörfunk – Radiophonien 574; ki-no 93; Körper-Sprache 353, 477, 504; Maulwerke 249, 353, 478, 504, 564, 572; MO-NO 93 f., 476; Museumsstücke 449; Orchestra 93, 478; raum – zeit y 90; Sinfonie X 243, 520; visible music II. Nostalgie. Solo für einen Dirigenten 410
Schneemann, Carolee 504Schneller, Oliver; Joyce Paraphrase
455Schnittke, Alfred X, 159, 195, 229,
274, 472, 481, 488–490, 493, 506 f., 521, 593; Concerti grossi 489; Concerto grosso Nr. 1 190, 506; Dritte Sinfonie 211; Drittes Streichquartett 211, 489, 581; Erste Sinfonie 243, 483, 489, 506; Ge-sualdo 489, 576; Historia von D. Johann Fausten 489; Hymnen 125; Life with an Idiot 456, 489; Moz-Art 270; Neunte Sinfonie 125; Polystilistische Tendenzen in der modernen Musik 506; Requiem of Reconciliation 577; Vierte Sinfonie 490; Zweites Konzert für Violoncello und Orchester 264
Schnitzler, Arthur 413 f.; Fräulein Else 414, 457
Schnoor, Hans 428 f.Schoof, Manfred 326 f.; Ode 327Schopenhauer, Arthur 568Schostakowitsch, Dmitri 22, 55, 58 f.,
125, 190, 202, 229, 429, 472, 481 f., 488–490, 492, 500, 506, 525, 581; 14. Sinfonie 244, 482, 631; Fünfte Sinfonie 370; Sinfonie Nr. 13 »Babi Jar« 458; Zwölftes Streich-quartett 631 f.
Schreier, Manfred 577Schreker, Franz 105, 330, 399; Die
Gezeichneten 475Schroeder, Marianne 302Schryer, Claude 97Schtschedrin, Rodion 490Schubert, Alexander 72, 232
Schubert, Franz 55, 538; Der Tod und das Mädchen 581; Winter-reise 197, 441, 520
Schulhoff, Erwin 57, 326Schulkowsky, Robyn 246, 304Schuller, Gunther 22, 29, 326, 467,
486, 631Schultze, Norbert; Lili Marleen 427Schumacher, Federico 360Schuman, William 22Schumann, Coco 428Schumann, Otto 427Schumann, Robert XI, 157, 170, 236,
436, 442, 446, 454, 519, 528, 561; Humoreske 271, 346; Träumerei 618
Schwartzkogler, Rudolf 504Schwarz, Johannes 297Schwarz, Robert 376Schwehr, Cornelius 68; Neue Musik
oder Neue Filmmusik 229Schweinitz, Wolfgang von 109, 237,
341Schwertsik, Kurt 216, 274, 331Schwitters, Kurt 210, 339, 450,
456, 458; Merzbau 91; Sonate in Urlauten 562
Schäfer, Sabine 445Schöffer, Nicolas 339Schöllhorn, Johannes 520; Kaza-
bana 372; Madrigali a Dio nach Pier Paolo Pasolini 576; Pierrot lunaire 329; rota 251
Schönberg, Arnold X, 3, 5 f., 27–30, 35, 47, 79, 104, 120 f., 138, 147, 173, 186–188, 216, 233, 236–238, 251, 273, 284, 294, 310 f., 322 f., 329–331, 359, 362 f., 368–370, 389, 399, 419 f., 424, 427–429, 435 f., 438, 440, 446 f., 461, 466, 493, 495 f., 498, 525, 534, 544, 548 f., 561 f., 567, 576 f., 580, 597, 605, 612–614, 621, 628, 631 f.; Begleitmusik zu einer Lichtspielszene 229; Bläserquin-tett 333; Die glückliche Hand 407; Drei Satiren 348; Ein Überleben-der aus Warschau 66, 120 f., 429; Erste Kammersinfonie 259, 329, 331, 333, 335 f.; Erstes Streichquar-tett 106, 266; Erwartung 237 f., 413; Farben (Nr. 3 aus Fünf Orchesterstücke op. 16) 41, 266,
663 Personen- und Werkregister
268; Harmonie lehre 107, 258, 387, 419; Herzgewächse 576; Klavier-stück op. 33a 262; Klavierstücke op. 11 169 f., 176, 188; Klavier-stücke op. 19 169, 261; Pierrot lunaire 236, 243, 329, 333, 468, 475, 530, 562, 570, 573, 576; Serena-de 266; Streichtrio 333; Suite für Klavier 348; Suite für sieben Instrumente 348; Variationen für Orchester 266; Verklärte Nacht 329; Vier Lieder 386; Vio-linkonzert 177; Zweites Streich-quartett 335
Schönmüller, Annette 576Schüttler, Martin 72, 232; schöner
leben 7 308Schütz, Martin; Eine Frage der
Zeit 593Sciarrino, Salvatore 36, 110, 171,
175, 198, 302 f., 456 f., 564, 570, 593, 604, 616; 12 Madrigali 576; Carnaval 576; Da gelo a gelo 413; Infinito nero 413; La porta della legge 246; Le voci sottovetro 576; Lohengrin. Azione invisibile 372, 413, 457; Luci mie traditrici 246, 413, 576; Macbeth 413; Notturno no. 3 251; Sei Capricci 294; Studi per l’intonazione del mare 296; Un fruscìo lungo trent’anni 303; Vanitas 413
Scodanibbio, Stefano 294 f.; Sei Studi 212
Scott, Stephen 376Scruton, Roger 35, 40Sculthorpe, Peter; Rites of Passage
193Seawright, James 220Seeger, Charles 22 f., 253, 465Seeger, Mike 22Seeger, Peggy 22Seeger, Pete 22Seghers, Anna; Das siebte Kreuz
430Sehnaoui, Sharif 183, 185Seidl, Arthur 381Seidl, Hannes 72, 574; Ökonomien
des Handelns (mit Daniel Ä Köt-ter) 231
Seither, Charlotte 456Sellars, Peter 413, 415
Selmeczi, György 498Seltzer, Cheryl 468Sender, Ramon 374Senghor, Léopold Sédar 160Seong Dong-Chun 352Šerkšnytė, Raminta 491Serocki, Kazimierz 43, 499; Conti-
nuum. Sextett für Schlaginstru-mente 303
Sessions, Roger 22, 82, 285, 400, 467, 482, 524
Seter, Mordecai 320Seubold, Günter 363Shaff, Stan 339Shafiq, Viola 183Shakespeare, William 300, 409, 456,
459, 626Shanboone, Matius 589Shankar, Lakshminarayana (L.)
280Shankar, Ravi 280 f., 375; Concerto
for sitar and orchestra 281Shannon, Claude Elwood 14; A
Mathematical Theory of Commu-nication 224
Shapira, Arie 320Sharma, Gerriet K.; I_LAND 85Sharma, Shivkumar 281Sharp, Elliott 185, 278, 313, 327, 376Sheng, Bright (Sheng Zong-
liang) 136, 203 f.; H’un (Lace-rations): In Memoriam 1966–1976 147, 203
Sheriff, Noam 320Shi Wei-Liang 205Shi Yongkang; Huanghe de gushi
201Shibata Minao 322Shields, Alice 220Shih Pei-Yu 206Shimamoto Shozo; Breaking Open
the Object 91Shinohara Makoto 144Shrapnel, Hugh 376, 378Shupo, Sokol 495Sibelius, Jean 469–471, 473, 479,
590Sidelnikow, Nikolaj 490, 495Sidharta, Otto 589Siebert, Wilhelm Dieter 429Siegwart, Peter 577Sigal, Rodrigo 360
Siimer, Mart 492Sikora, Elżbieta 500Sikorski, Kazimierz 499Sikorski, Tomasz 499Silkstone, Francis; Arranging Marri-
ages 282Silva, Diego Rodríguez de 450Simon, Paul 375Singh, Hardesh 588Sink, Kuldar 491Šipuš, Berislav 496Sitsky, Larry 193Sjukur, Slamet Abdul 589Skalkottas, Nikos 370; Tender
Melody 631Skempton, Howard 69, 376Skoryk, Myroslaw 492Skovhus, Bo 576Skrjabin, Alexander 41, 105, 259, 261,
446, 489, 590 f.Slamet, Memet Chairul 589Slavický, Milan 497Slonimski, Sergei
Michailowitsch 490; Eine Stimme aus dem Chor 506
Slonimsky, Nicolas 285Sluchin, Benny 298Smalley, Denis 193, 387Smalley, Roger; Cello Concerto 271Smiley, Pril 220Smirnow, Dmitri Nikolaje-
witsch 489, 491; Canon-Humo-resque 271
Smith Brindle, Reginald 303, 370Smolka, Martin 113, 456, 497; Blue
Bells 591; Hats in the Sky 229; Ich komponiere der Natur nach 432; Nagano 71; Observing the Clouds 71; Rain, a Window, Roofs, Chimneys, Pigeons and so … and Railway-Bridges, too 71
Smolski, Dmitri 492Smutny, Daniel 244Snowman, Nicholas 331Sochrabjan, Aschot 492Sodeika, Gintaras 491Soh, Diana 588Sohal, Naresh; Three Songs from
Gitanjali 281Sokolow, Iwan 489Solomonoff, Natalia 360Somers, Harry 468
664Personen- und Werkregister
Sommer, Vladimir 497Sonami, Laetitia 213, 246; Lady’s
Glove 505Songtonga, Ernest 163Sonoda Takahiro 323Sophy Him 587Sørensen, Bent 471Sotthibanddhu, Nop 587Souris, André 611Sousa, John Philip 23South, Eddie 508Southworth, Michael 432Souvtchinsky, Pierre 611Sowande, Fela; Gloria 158; Jesu
Olugbala 158; Kyrie 158; Obangi-ji 158; Yorùbá Lament 158
Spahlinger, Mathias XIV, 66, 71, 146, 173, 302, 343, 356, 426, 450, 484–487, 555, 581, 588 f., 604; 128 erfüllte augenblicke – systematisch geordnet, variabel zu spielen 617; adieu m’amour, hommage à Guillaume Dufay 198; doppelt bejaht 68 f., 486; furioso 532; passage/paysage 236, 485, 537; politische aspekte der musik 62; RoaiuGHFF (strange?) 327, 487; vorschläge – konzepte zur ver(über)flüssigung der funktion des komponisten 346, 532
Spalt, Lisa 460Sparavalo, Dejan; Die Zeit der Zigeu-
ner 410Spassow, Boschidar 494Spassow, Iwan 494Spence, Jonathan D. 208Spiegel, Laurie 246Spinner, Leopold; Klavierkon-
zert 632Spinoza, Baruch de 31Sprick, Jan Philipp 177Spägele, Mona 577Stahnke, Manfred 104, 189; Der
Mandelbrotbaum 109; Der Unter-gang des Hauses Usher 109; Hein-rich IV 109; Metallic Spaces 109; Orpheus Kristall 309
Stalin, Josef 105, 211, 488Stańczyk, Marcin 557Staub, Volker; Waldstücke 432Staud, Johannes Maria; Die Antilope
(mit Durs Ä Grünbein) 460
Steen-Andersen, Simon 231 f., 251; Beside Besides 314; Besides 314; Buenos Aires 10, 574; Klavier-konzert 232, 271; Next to Beside Besides 314; Quartett Nr. 2 581; Self-Reflection 367
Stefanović, Ivana 496Steffen, Wolfgang; Die Bot-
schaft 429; Gertrud-Kolmar-Kantate 429
Steffens, Walter; Guernica 429Stein, Erwin 169, 621Stein, Gertrude 562Stein, Richard Heinrich; Harmonie-
lehre 104; Zwei Konzertstücke 104Steinberg, Eitan 320Steinecke, Wolfgang 10, 427, 621Stelarc 353, 504 f.; Amplified
Body 95; Stomach Sculpture 95Stengel, Theophil 427Stephan, Rudi; Musik für 7 Saitenin-
strumente 333Stephan, Rudolf 423Stephens, Suzanne 246Sterev, Krassimir 300 f.Sterk, Norbert; land of closed
eyes 385Sterne, Jonathan 365Steuermann, Eduard 294, 621 f.Stevens, John 276Stewart, Amanda 504, 565Stiebler, Ernstalbrecht 518, 604Still, William Grant; Afro-American
Symphony 466Stjerna, Åsa 338Stockhausen, Karlheinz X, XII, 3,
21, 30, 36, 82, 116, 138, 163, 171, 188, 210 f., 213, 219–221, 239, 253, 281, 283, 306, 311, 327, 339, 353, 363, 374, 420, 437, 443, 448, 463, 466, 470, 488, 502, 508, 527, 529, 545, 557, 580, 622; Arbeitsbe-richt 1952/53 42, 584; Aus den sie-ben Tagen 277, 346, 554, 604, 626; Ave 108; Carré 9, 108, 445, 482; Drei Lieder 271; Etude/Konkrete Etüde 219, 552; Für kommende Zeiten 277; Gesang der Jünglin-ge 9, 42, 85, 89, 107, 110, 127, 167, 221, 249, 335, 366, 439, 554, 563, 575; Gruppen 9, 13, 42, 47, 89, 235, 240, 243, 263, 335, 445, 482, 528,
531, 533 f., 537, 542, 553 f., 584, 603, 613; Harlekin 271; Helikopter-Streichquartett 582; Hymnen 63, 211, 240, 254, 264, 369; Hymnen (Dritte Region) 483; In Freund-schaft 298, 369, 524; Inori 369, 412; Klavierstücke I–IV 301, 584; Klavierstück I 552; Klavierstück X 250; Klavierstück XI 10 f., 302, 312, 477, 504, 554, 625 f.; Kontakte 84, 89, 107, 235, 250, 302, 367, 410, 476, 524, 617; Kontra-Punkte 13, 175, 234, 330; Kreuzspiel 6, 301, 330, 333, 530, 539, 551; Licht – Die sieben Tage der Woche 108, 298, 349, 412, 582; Mantra 110, 367, 555; Mikrophonie I 250, 304, 367; Mikrophonie II 110, 250; Mittwoch aus Licht 582; Mixtur 110, 235, 483; Momente 235, 250, 584, 617; Momentform 235; Musik für die Beethovenhalle 313; Musik für ein Haus 313, 349, 626; Musik im Raum 8, 89; Oktophonie. Elektronische Musik vom Dienstag aus Licht 251; Originale 410; Plus-Minus 626; Punkte 484; Refrain 477; Situation des Hand-werks: Kriterien der punktuellen Musik 6; Solo 84; Spiel 482; Sternklang 543; Stimmung 128, 167, 385, 431, 543; Struktur und Erlebniszeit 611; Studie I 107, 221, 258, 476, 552; Studie II 107, 221, 336, 476, 552; Telemusik 110, 145, 211, 254, 323; Weltmusik 145; …wie die Zeit vergeht… 44, 235, 531; Xi 108; Ypsilon 108; Zeitma-ße 12 f., 531, 553; Zyklus 303, 333, 477
Stockhausen, Markus 298, 313Stokowski, Leopold 220Stramm, August 562Strasnoy, Oscar 574Stratos, Demetrio 385Strauss, Johann 506Strauss, Richard 21, 236, 329, 381,
397, 431, 455, 460; Salome 409Strawinsky, Igor 5 f., 9, 29 f., 45, 60,
120, 126, 130, 162, 173 f., 187, 195, 239, 253, 262, 284, 291–293, 296, 302 f., 310 f., 322, 326, 330 f., 372,
665 Personen- und Werkregister
399, 436, 438 f., 442, 466, 471, 482, 490, 493, 500, 506, 508, 519 f., 528–530, 534, 539, 544, 561, 593 f., 610 f., 613 f., 618, 621, 627–629, 632; A Sermon, a Narrative, and a Prayer 629; Augures printa-niers – Danses des adolescentes (Ä Le sacre du printemps) 528; Danse sacrale (Ä Le sacre du printemps) 528, 613; Ebony Concerto 29; Elegy for J.F.K. 575; Le sacre du printemps 5, 112, 173, 260, 292 f., 303, 419, 528–530, 594, 611; Les noces 528; L’Histoire du soldat 408; Monumentum pro Gesualdo di Venosa 576; Musika-lische Poetik 611; Octuor 330, 333; Piano-Rag-Music 29; Ragtime pour onze instruments 29; Requi-em Canticles 484; Variations (Al-dous Huxley in memoriam) 627, 629 f.
Strindberg, August 413Strobel, Heinrich 367, 399, 436, 438,
544Stroe, Aurel 493 f.; Capricci und
Ragas 493Strohm, Reinhard 138Stroppa, Marco 302; From Needle’s
Eye 298; …of Silence 167; Re Orso 167; Zwielicht 84
Stuckenschmidt, Hans Heinz XII, 399, 423
Stumpf, Carl 336Sturminger, Michael 413Stäbler, Gerhard 69, 191, 289, 300,
302, 456Su Cong 203Subotnick, Morton 374, 467Subramaniam, Lakshminarayana
(L.) 280Sugawara, Meirō 322Suk, Josef 495Sultan, Grete 246Sumera, Lepo 492Supanggah, Rahayu 589Suslin, Viktor 490 f.Sutarma, Ayo 589Suwardi, Al 589Suzuki, Kayoko 144Sveinsson, Atli Heimir 471Svoboda, Josef 412
Svoboda, Mike 298Swiridow, Georgi 490Sylwestrow, Walentyn 128, 488,
491 f.Szabelski, Bolesław 499Szalonek, Witold 499Szathmáry, Zsigmond 303Szeghy, Iris 497Székely, Endre 498Szemző, Tibor 498Szervánszky, Endre; Sechs Stücke für
Orchester 497Szokolay, Sándor 498Szymański, Pawel 500Szöllösy, András 498
TTaborda, Tato 360Tagore, Rabindranath; Fruchtle-
se 432Tajuddin, Tadzul 587Takahashi Aki 302, 509Takahashi Yūji 144, 151, 325, 604;
Kwangju, May 1980 146; Tori mo tsukai ka 265
Takasugi, Steven Kazuo 467; Kraus-Zyklus 456
Takata Saburō 322Takemitsu Tōru 129, 138, 143 f., 149,
229, 236 f., 253 f., 299 f., 323 f., 335, 615, 631; Eclipse 144; November Steps 144, 253, 324, 487; Rain Tree 303
Taktaschwili, Otar 491Tal, Josef 320Tallis, Thomas; Spem in alium 266Tally, Mirjam 492Talma-Sutt, Michał 500Tamestit, Antoine 295Tamir, Naama; Spring Fantasies 321Tamusuza, Justinian; Abakad-
de Abaagalana Be Balima Akambugu 161 f.; Akadongo k’Akaabaluulu 159; Ekitundu Ekisooka 161
Tan Dun 136, 201, 254, 468; Adagio for Strings 203; Circ-le with Four Trios, Conductor and Audience 204; Crouching Tiger, Hidden Dragon (Filmmu-sik) 204; Death and Fire 203;
Marco Polo 203, 415, 570; Nine Songs 203, 415; On Taoism 147, 203; Peony Pavilion 203; Silk Road 570; Snow in June 204; Soundshape 203; Symphony 1997 – Heaven, Earth, Mankind 150, 204; The First Emperor 204; The Map 145, 204; Water Passion after St. Matthew 385, 577
Tan Vu Nhat 589Tan Zihua 588Tan, Margaret Leng 246Tanaka Atau 505Tanaka Shōhei 104Tanaka, Karen; Wave Mechanics 251Tanç, Cengiz 595Tang Jianping 203Tanzer, Francisco 489–ăranu, Cornel 493 f.Tarcan, Bülent 595Tarnopolski, Wladimir 456, 489, 491Taruskin, Richard XV, 60 f., 176,
396 f., 525; The Oxford History of Western Music XIV, 61, 137
Taube, Richard 221Tavener, John 191, 264, 341, 377, 500Taylor, Cecil 326Taylor, Hollis 504Tazelaar, Kees 44Tchicai, John 326Teitelbaum, Richard 84, 95, 213,
277, 328Telemann, Georg Philipp 510Tello, Aurelio 360Tenney, James 21, 36 f., 189, 237, 287,
460, 467, 508, 556; Clang 41, 168; Critical Band 168; Glissade 168; Meta/Hodos 109
Tenor, Jimi; ReComposed 508Teodorescu, Livia 494Terterjan, Awet 488, 491 f.Teruggi, Daniel 219Teshigawara Hiroshi 324Tessier, Roger 545Tetzlaff, Christian 295Theodorakis, Mikis; Mauthausen-
Kantate 429Theremin, Leon 26, 79Thomalla, Hans; The Brightest Form
of Absence 232Thomas, Ernst 234Thomas, Theodore 28
666Personen- und Werkregister
Thomas-Mifune, Werner; Ko-misches Streichquartett über die 5. Sinfonie von Ludwig van Beethoven 272; Kurzfassung des Neujahrskonzerts der Wiener Philharmoniker 273
Thomson, Virgil 400, 525, 567Thorensen, Lasse 471Thurver, Jeanette 20Tian Leilei 204Tiepolo, Giovanni Battista 449Tihanyi, László 498Tilbury, John 213Tinctoris, Johannes; De Inventione et
Usu Musicae 385Tinguely, Jean 98, 339Tippett, Michael 190, 372; The Ice
Break 326; The Knot Garden 326Tistschenko, Boris 490Tito, Josip Broz 495Tobey, Mark 448, 451Toch, Ernst 428Tocqueville, Alexis de; De la démo-
cratie en Amérique 19Toda Kunio 322Togni, Camillo 370; Cinque Pezzi 627Toledo, Josefino 588Tolstoi, Lew 410Tomlinson, John 252Tone Yasunao 339Toop, Richard 341Torke, Michael 376; Bright Blue
Music 591; Extatic Orange 591Tormis, Veljo 491Tosar, Héctor; Aves errantes 359Tošić, Vladimir 496Townshend, Pete 453, 508Trajković, Vlastimir 495Tran Kim Ngoc 589Trautwein, Friedrich 79, 220Tredici, David Del 191Treichel, Hans-Ulrich; Tristanak-
kord 523Trojahn, Manfred 237, 243, 341, 481,
519, 555; Enrico 410Trojanow, Ilija 136Truax, Barry 97Tsang Yipfat (Richard) 207Tsangaris, Manos 289, 304, 315,
346 f., 408, 447, 515; Bathsheba. Eat The History! 486; Die Döner Schaltung 100; Drei Räume 411;
Karl May, Raum der Wahrheit (mit Marcel Ä Beyer) 460; Mauer-segler 71, 227, 411, 432; Mistel-Al-bum 71; Orpheus. Zwischenspie-le 100; Schwalbe 227, 411, 432; Tafel 1 (Wiesers Werdetraum) 99; winzig 100, 411
Tsao Ming; Die Geisterinsel 459Tschalajew, Schirwani 491Tschechow, Anton 459Tscherepnin, Alexander 147, 201,
324Tsunoda Tadanobu 143Tudor, David 30, 33, 212 f., 219, 287,
302, 312, 324, 366, 410, 504, 626; Rainforest 80
Tull, Jethro 385Tulve, Helena 492Tung Chao-Ming 206Turkmani, Mahmoud 184Turnage, Mark-Anthony 486; A
Relic of Memory 456; Greek 410; Three Screaming Popes 450
Tüür, Erkki-Sven 376, 492; Requi-em 124; Salve Regina 124
Tüzün, Ferit; Midas’ın Kulakları 595Tye, Christopher 198Tzara, Tristan 562
UUçarsu, Hasan 595Uecker, Günther 91Uitti, Frances-Marie 246, 294, 544Ullen, Fredrik 302Ullmann, Jakob 518, 604Ün, Ekrem Zeki 595Ung, Chinary 587Ungeheuer, Elena 218Urbaitis, Mindaugas 491Usmanbaş, İlhan 595Ussachevsky, Vladimir 318, 467;
Sonic Contour 220Ustuwār, Hūšang 317Ustwolskaja, Galina 116, 128,
244; Benedictus, qui venit 125; Chvalebnaja pesn’ »Mir!« 490; Dies irae 123, 125, 429, 581; Dona nobis pacem 125, 490; Klavier-sonaten 490; Kompositionen Nr. 1–3 490; Oktett 490; Sinfonie Nr. 3 125; Sinfonien 490
Utz, Christian 388Uzoigwe, Joshua; Egwu Ama-
la 160 f.; Four Igbo Folk Songs 158; Four Nigerian Dances 160; Lustra Variations 160; Talking Drums 160
VVajda, János 498Valančiūtė, Nomeda 491Valente, José Angel 459Vali, Reza 318Valie Export 504Varèse, Edgard 18, 21, 23, 32, 35–37,
40 f., 79, 94, 138 f., 141, 195, 202, 259, 285, 330 f., 335 f., 365, 372, 466, 508, 523, 544, 548, 595, 601, 610, 615, 622; Amériques 26; Déserts 8, 219, 248, 304, 483; Hy-perprism 330; Ionisation 26, 106, 303, 330, 333, 335, 593; Octand-re 330; Poème électronique 8, 90, 339, 445, 542
Vasks, Pēteris 491 f.Veale, Peter 297Vedova, Emilio 449Veldhuis, Jacob Ter; I Was Like
Wow 314; Lipstick 314; Off and On Situation Blues 314
Velten, Ruth 297Verbugt, Eric; pijnberichten 459Vercoe, Barry 193Vercœ, Daniel 221Verdi, Giuseppe 110, 525, 617; Quat-
tro Pezzi Sacri 581Veress, Sándor 631Verlaine, Paul 455Vertovec, Stephen 136Vicentino, Nicola 103, 261Vidovsky, László 498Vierk, Lois V 376Vieru, Anatol 461, 495; Sonnen-
uhr 493Villa-Lobos, Heitor 254, 358Villalpando, Alberto 359Villanueva, Alexander John 588Villanueva, María Cecilia 360Vinci, Leonardo da 73, 409, 459;
Codex Arundel 617Vines, Nicholas 193Viola, Bill 213
667 Personen- und Werkregister
Vir, Param 280; Raga Fields 281Vischer, Antoinette 303Vitry, Philippe de 438Vivier, Claude 468, 574; Pièce pour
flûte et piano 372; Siddharta 372Vlad, Ulpiu 494Vogel, Peter 224, 306Vogel, Wladimir; Spiegelungen für
Orchester 632Vogt, Lars 623Voigtländer, Lothar 59Volans, Kevin 161–163, 254; Hun-
ting: Gathering 582; Mbira 162, 534; She Who Sleeps with a Small Blanket 161; The Songlines 162; White Man Sleeps 161
Voorberg, Marinus 577Vosganian, Mihaela 494Vostell, Wolf 69, 231, 453Vostřák, Zbyněk 497Vyner, Michael 598
WWaart, Edo de 216Wagenaar, Diderik 376Wagner, Richard XIII, 39, 122, 195,
242, 336, 339, 378, 425, 583; Das Rheingold 557; Der fliegende Holländer 413; Modern 381; Parsifal 557; Siegfried-Idyll 329; Tristan und Isolde 413
Wagner-Régeny, Rudolf 429Wahren, Karl Heinz; Mit Musik geht
alles besser 429Waisvisz, Michel 213; The
Hands 505Waits, Tom 570Wallin, Rolf 471Walser, Robert 457Walshe, Jennifer 72, 213, 246, 565,
576; minard/nithsdale 591; The Total Mountain 232
Walter, Caspar Johannes 113Waltz, Sasha 593Wang An’guo 203Wang Ming 206Wang Sue-Ya 206Wang Xilin 201 f., 204; Dritte Sinfo-
nie 202Wang Ying 204Warhol, Andy 367, 452
Warner, Theodor 26, 523, 603Wassermann, Ute 246, 565, 576Watkins, Glenn 377Weber, Carl Maria von; Concertino
385Weber, Gottfried 170Weber, Max 382Webern, Anton 3–6, 11, 31, 131, 147,
174 f., 258, 266, 284, 310 f., 323, 333, 370, 404, 435 f., 470 f., 489, 492, 497, 506, 525, 548, 552, 561, 576, 580, 611, 614, 616; J.S. Bach, Ricer-car à 6 (Bearbeitung) 125, 197; Der Weg zur neuen Musik 438; Erste Kantate op. 29 174; Fünf Lieder nach Gedichten von Stefan George op. 4 261; Konzert op. 24 174, 330, 584; Orchesterstück op. 10,4 (aus Fünf Stücke für Orches-ter op. 10) 174; Streichquartett op. 28 174, 210; Streichtrio op. 20 374; Symphonie op. 21 4, 41, 330; Variationen für Klavier op. 27 174, 262, 311; Variationen für Orchester op. 30 583
Wedekind, Frank 409Weeks, James 577Weid, Jean-Noël von der XIWeill, Kurt 71, 326, 330, 428,
458, 466; Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny (mit Bertolt Ä Brecht) 408; Die Dreigroschen-oper (mit Bertolt Ä Brecht) 408
Weinberg, Mieczysław; Die Passa-gierin 429
Weingartner, Felix 324Weir, Judith; Requiem of Reconcilia-
tion 577Weiss, Marcus 297Weiss, Peter; Ästhetik des Wider-
stands 64Wellek, Alfred 427Wellmer, Albrecht 61 f., 439, 515, 517,
561, 607; Versuch über Musik und Sprache 61, 67
Welsch, Wolfgang 136, 520Wen Deqing 203 f.; Complainte
(Lament) 203Wen Long-Hsin 206Wenzel, Bettina 565, 576Wertheimer, Max 600Wertmüller, Michael 304, 328
Wessel, David 222Wessel, Kai 576Westerkamp, Hildegard 97, 251, 468Westphal, Kurt 399Weöres, Sándor 458White, John 376Whitehead, Gillian Karawe 193Whiteman, Paul 326Whithorne, Emerson 285Whitman, Walter 23Widmann, Caroline 295Widmann, Jörg 244, 297, 519, 581;
Babylon 507Wiegand, Charmion von; Un-
titled 475Wielecki, Tadeusz 500Wiener, Norbert 221, 224Wiesenberg, Menachem 320Wiesner, Dietmar 297Wildberger, Jacques; La Notte 458;
Oboenkonzert 385Wilde, Oscar 409Wilder, Thornton 410Wilhelm, August 562Wilhelm, Friedrich 448Williams, Ralph Vaughan 190, 481Williams, Saul 574Williams, Tennessee 410Wilson, Peter Niklas 64, 123; Sakrale
Sehnsüchte 131Wilson, Robert 25, 375, 415Winckel, Fritz 14, 166Winkler, Gerhard E. 223, 278; Terra
Incognita 479Winter, Manon-Liu 246Wiora, Walter; Die vier Weltalter der
Musik 396Wittgenstein, Ludwig 48, 176, 231,
344Wolf, Friedrich 429Wolf, Guntram 296Wolfe, Julia 22, 376, 467Wolff, Christian 30–32, 84, 152,
195, 219 f., 235, 467, 498, 508, 584, 604, 624; Duo for Pianists I 313; Duo for Pianists II 313; Edges 478; Exercises 478; For 1, 2, or 3 People 313, 478; For Magnetic Tape 220; In Between Pieces 313; Lines 580; Play 626; Prose Collec-tion 248, 478
Wölfli, Adolf 457
668Personen- und Werkregister
Wolfsohn, Alfred 385, 569Wolgensinger, Michael 228Wolkonskij, Andrej; Musica Stric-
ta 489Wollheim, Richard 40Wolpe, Michael 320Wolpe, Stefan 456, 466, 622; Quar-
tet 56; Über neue (und nicht so neue) Musik in Amerika 57
Wonder, Stevie 590Wong, Adeline 588Wong Yukyee 207Woodward, Roger 302Wright, Frank Lloyd 445Wu Ting-Lien 206Wu Wei 136, 151Wu Zuqiang; Yumeiren (mit Ä Du
Mingxin) 201Wuorinen, Charles 22Wustin, Alexander; Hommage à
Beethoven 58Wyschnegradsky, Ivan 104–106, 111,
261, 302, 447, 461, 560; La Journée de l’Existence 105
Wyttenbach, Jürg 92, 216
XXenakis, Iannis XIII, 7 f., 46, 49,
63, 90, 110, 138 f., 143, 184, 188, 195, 237, 293 f., 301–303, 327, 337, 339, 346, 360, 432, 445, 471, 478 f., 508 f., 523, 525, 542, 555, 557, 585, 616, 622 f., 627; À l’Île de Gorée 302; Achorripsis 8, 462; Analogique A 223; Analogique A+B 462; Bohor 250; Concret PH 545; Diamorphoses 108, 219; Duel 462; Eonta 145, 151, 302, 478; Herma 151, 223, 302, 386, 463; Horos 224; Keren 298; Khoai 302; Kraanerg 483; Meta-staseis 42, 63, 108, 250, 283, 445, 483, 545; Musiques formelles 8; Nomos alpha 108, 223, 463, 612; Nuits 576; Persephassa 303, 539; Pithoprakta 42 f., 223, 283, 462, 483; Pléïades 303, 539; Polytope de Persépolis 317; Psappha 303; Re-bonds 303; ST/10–1,080 262 545; ST/4 579; ST/48–1,240162 484; Tetras 294; Troorkh 298
Xi Qiming 202Xian Xinghai; Yellow River Canta-
ta 201Xiao Youmei 200Xu Fengxia 204Xu Shuya; Chute en Automne 203Xu Yi; Dao 203
YYamada Kósçak 254, 322Yang Liqing 147; Meixian zuoqu jifa
shentan 202; Sishou tangshi 202Yassin, Raed 182 f., 185Yazdani, Arash 318Ye Xiaogang 203 f.; Da Lai Vi 203Yeo Ge-Suk 565Yi Jiyoung 151Yi Kon-U 350Yi Man-Bang 351Yii Kah Hoe 587Yin Chengzong; Yellow River [Piano]
Concerto 201Yip Shukin (Stephen) 208Yoo Byung-Eun; Sinawi Nr. 5:
Owŏlŭi Norae 146, 351Yoon Hye-Jin; I Gaze on Your
Voice 351Yoon, Grace 565Yoshihara Jiro 91You Chang-Fa 206Young, La Monte 22, 27 f., 31, 36,
127 f., 131, 189 f., 237, 254, 261, 327, 346 f., 373 f., 385, 460, 466 f., 503, 509, 531, 556, 585, 604; Composi-tion 1960 626; Composition 1960 7 339, 374; Dream House 27, 92, 313, 340; for Brass 41, 615; Piano Pieces for David Tudor 626; The Well-Tuned Piano 107, 212; Trio for Strings 374
Young, Samson 137; Electric Requi-em: God Save the Queen 208; The Anatomy of a String Quartet 208
Young, Simone 246Yu Jingjun (Julian) 203Yuasa Jōji 254; Cosmos Haptic 323;
Requiem of Reconciliation 577; Toi 564, 573; Utterance 564, 573; Voices Coming 564, 573
Yudo, Luiz Henrique 376Yuhas, Dan 320
Yun Isang X, 352; Cellokonzert 350; Drittes Streichquartett 582; Exemplum in memoriam Kwang-ju 146; Gagok 350; Naui Dang, Naui minjokiyo 146; Réak 140, 350, 487
Yürürs, Ahmet 595
ZZabelka, Mia 246Zacher, Gerd 303Zagny, Sergej 376Zagrosek, Lothar 216Zaharjan, Hajg 495Zahradníček, Jan 124Zaimoğlu, Feridun 136Zapf, Helmut 184Zappa, Frank 25, 467, 508 f.Zazeela, Marian 92Zebeljan, Isidora 496Zehavi, Oded 320Zehme, Albertine 246, 562Zelter, Friedrich 132Zemek, Pavel 497Zenck, Martin 283, 304Zender, Hans 116, 122 f., 126, 189,
191, 216, 240, 383, 387, 390, 393, 432, 451, 455–457, 484, 517, 559, 602, 615; 33 Veränderungen über 33 Veränderungen 197; Bardo 111; Cabaret Voltaire 576; Cantos 122; Chief Joseph 415; Dialog mit Haydn 111, 520; Don Quijote de la Mancha 459; Hölderlin lesen I–V 457, 576, 581; Kalligraphien I–V 111; Logos-Frag-mente 122; Mnemosyne. Hölderlin lesen IV 111; Music to hear 111; Schuberts »Winterreise«. Eine komponierte Interpretation 197, 441, 520; Schumann-Phanta-sie 197; Shir Hashirim 111, 122; Spirituelle Musik – was ist das? 131; Stephen Climax 412, 455
Zepkolenko, Karmella 492Zhang Dalong 203Zhao Xiaosheng 201 f.; Yin yang san
que 202Zhao Yuanren; Jiao wo ruhe buxiang
ta 201Zhou Long 136, 201, 203
669 Personen- und Werkregister
Zhu Jian’er 201 f., 482; Erste Sinfo-nie 147; Sechste Sinfonie 202; Zehnte Sinfonie 202; Zweite Sinfonie 147 f.
Zhu Shirui 203Ziegler, Hans Severus 428Ziegler, Klaus-Martin 577Zielińska, Lidia 500Zierhofer-Kin, Tomas 349Zimerman, Krystian 302Zimmermann, Bernd Alois XIII, 8,
13, 57, 116, 171, 195, 227, 276, 294, 314, 318, 326 f., 341, 448, 506–508, 520 f., 527, 612, 622; Antipho-nen 91; Concerto pour Violoncelle et orchestre en forme de »pas de trois« 326; Dialoge 91, 264; Die Befristeten 326; Die Soldaten 65, 91, 228, 230, 326, 411, 413, 429,
459, 483, 506, 530; Einige Thesen über das Verhältnis von Film und Musik 228; Giostra Genovese 210; Ich wandte mich und sah an alles Unrecht, das geschah unter der Sonne 109, 121, 456, 577; Medea 228; Metamorphose 228; Musique pour les soupers du Roi Ubu 210, 520; Nobody knows de trouble I see 29, 298, 326; Pers-pektiven 530; Photoptosis 45, 190, 450 f., 483; Requiem für einen jun-gen Dichter 66, 91, 120 f., 211, 240, 326, 429, 458, 483, 564, 577, 614; Sinfonia prosodica 428; Sinfonie in einem Satz 429; Tratto 614
Zimmermann, Frank Peter 295Zimmermann, Tabea 295
Zimmermann, Udo; Weiße Rose 60, 64, 430
Zimmermann, Walter 302, 518Zöller, Karlheinz 296Zöllner, Eva 301Zorman, Moshe; Violin Concerto
(»Homage to Sasha«) 321Zorn, John 22, 248, 278, 313, 467,
509; Forbidden Fruit – Variations for Voice, String Quartet and Turntables 210; Game Pieces 328
Zou Jingzhi 415Zuckerman, Ken 281Zur, Menachem 320Zürn, Unica 459Zweig, Arnold 410Zykan, Otto M.; Polemische
Arie 273; Staatsoperette 273
670
A
Absurdes Theater 411 f.Adenauer-Stiftung 286Affekt 58, 63, 65, 67 f., 233, 370,
391 f., 413, 513, 517, 561, 563, 569 f., 572–574, 591, 603
Affektenlehre 392Afrika X, 112, 138, 157–165, 168, 267,
302, 332, 335, 375, 377, 534, 537afroamerikanisch 20, 23, 29, 326,
465 f., 507Agitprop 56Akademie der Künste Berlin 623Aka-Pygmäen 534Akiyoshidai International Art Village
Hall 543Akiyoshidai International Con-
temporary Music Seminar and Festival 324
Akkordeon 300 f., 370, 581Akkulturation 24 f.AKM 287Aktion 109, 121, 211, 289, 313, 408,
410, 456, 474, 577Aktionsnotation 474Akusmatik 26, 40, 184, 218 f., 593Akustik/Psychoakustik 35, 88,
110, 165–169, 267, 463, 537, 600; Akustik 7, 37 f., 98, 109, 306, 417, 542 f., 557, 585
Alban Berg Quartett 582Aleatorik X, 9 f., 45, 47, 143, 208, 234,
248, 260, 276, 283, 286 f., 302, 312, 343, 351, 359 f., 377, 405, 411, 477, 488 f., 492, 494–496, 499 f., 504, 537, 544, 554, 580, 624–626 (s. a. Zufall)
Algorithmische Komposition 168, 218, 222–224, 245, 462
Algorithmus 7, 167, 222–224, 278Allgemeiner Deutscher Musikverein
(ADM) 284
Alliance Française 183All-India-Music Conferences 280Alltagsbezug 68, 70, 71–73, 231Alltagskultur 68, 400, 511 f., 614Allusion 64, 160, 172, 253, 483, 485,
506, 508, 533 (s. a. Intertextualität, Zitat)
Alphorn 505Alte Oper Frankfurt 331Alterität 138, 518Amadinda 159, 164, 168, 267, 534Amar Quartett 582AMM 213, 248, 277, 545Amplitude 166, 168Amsterdams Studenten Kamer
Orkest 331analog 77, 81, 83 f., 86, 184, 218, 222,
235, 318, 365, 544, 556Analyse XIIf., 35, 49, 140, 169–181,
188, 191, 210 f., 261–263, 267, 310, 343, 362, 368, 403, 418 f., 423, 440, 529, 546, 606, 610 (s. a. Musik-analyse/musikalische Analyse)
Analytische Methoden/Analyseme-thoden 170–173, 175–178, 403, 419 (s. a. Musikanalyse/musikalische Analyse)
Anthropologie 30, 411, 422, 544, 559, 561
Anti-Oper 408, 410, 412, 478Antiphon 66, 89, 91, 485, 581Antisemitismus 381, 427 f., 458Apperzeption 12 (s. a. Perzeption,
Wahrnehmung)Arabische Länder X, 160, 181–186,
320; arabische Musik 103, 112, 122, 159, 487
Arbeitsgemeinschaft freie Kompo-sition 4
archicembalo 103, 261Architektur Ä Neue Musik und
Architektur
Arditti Quartet 242, 295, 582Argento Chamber Ensemble 468Århus Sinfonietta 473Arie 237, 370, 411, 562Arnold Schönberg Chor 577Ars Nova (Konzertreihe) 351ars nova 331, 438ars subtilior 341Art of Music (Honare Musiqi, Zeit-
schrift) 319Artemis Quartett 295asamisimasa 287Asasello Quartet 582Asian Art Ensemble 151, 332Asian Composers League 193, 205,
286, 587Asien X, 8, 19, 35, 41, 103, 127, 136,
138–141, 145, 151, 191, 193, 200–202, 204 f., 237, 253, 286, 317, 324, 327, 335, 376, 393, 406, 573, 582, 615
Asko Ensemble 331Aspekte Salzburg (Festival) 623Aspen-Festival Colorado 623Assimilation 160, 250Ästhetik Ä MusikästhetikAsymmetrie 112, 120, 561 (s. a.
Symmetrie)Atem/Atmen 295, 459, 531, 564, 572,
574, 581Athelas Sinfonietta 473Atlas Ensemble 151Atonalität/Posttonalität/Tonalität
186–192, 343, 375, 420 f., 425, 432, 516; Atonalität X, 3, 35, 107, 259, 261, 264, 283 f., 333, 350, 386, 427 f., 435, 465, 488, 532, 567, 610, 632; Posttonalität 35 f., 195, 238, 244, 259 f., 261, 263 f., 267, 281, 392, 418, 601, 605–607, 609; Tonalität 24, 35, 103–105, 110, 112 f., 138, 176, 203, 223, 253, 257–260, 263 f., 370, 386, 392, 434 f., 440, 446, 448, 462,
Sachregister
J. P. Hiekel, C. Utz (Hrsg.), Lexikon Neue Musik,DOI 10.1007/978-3-476-05624-5, © 2016 J.B. Metzler Verlag GmbH
671 Sachregister
472, 489, 500, 517, 519, 544, 603, 613, 631 f.
Aube; Ionosphere II 251audiovisuell 98, 208, 232, 306, 313,
315, 351, 365 f., 368, 447AuditivVokal Dresden 577 f.Aufführungspraxis 216, 289,
310–312, 314, 323, 332, 355, 489, 569–572, 600, 618
Aufklärung 32 f., 381 f., 403, 431, 510 f.
Aufmerksamkeit 38, 267, 314, 338, 346, 410, 559, 564, 567, 604
Augmentation 99, 178, 530, 538Aura 39, 50, 54, 64, 127, 129, 132, 174,
189, 425, 447, 543, 573, 603, 606Auryn Quartett 582Ausdruck 108 f., 129, 147, 161, 216,
234, 237, 311 f., 350, 359, 387, 392, 410, 484
Außereuropäische Musik 103, 108, 111 f., 186, 253 f., 327, 337, 387
Australasian Computer Music Asso-ciation (ACMA) 192
Australasien 192–194Australian Music Centre 192Australien/Neuseeland/Ozeanien
X, 192–194; Australien 137, 203, 207, 278, 286, 332, 504, 577, 588; Neuseeland 286, 332
Authentizität 201, 255, 511 f.Autonomie 20, 38, 55, 59, 137, 194,
382f, 197, 403f, 431, 435, 511 f., 581Autor 171, 307, 420, 545, 618Autorintention 41, 174 f., 310, 330Autorschaft 10 f., 210, 245, 313, 336,
418, 546, 575Avantgarde IX, XIIIf., 3–16, 18, 37,
58, 67, 194–196, 245, 254, 286, 335, 346, 350, 362, 365, 370, 373, 381, 402 f., 410, 435, 441, 465, 488, 512, 514, 516, 545, 561, 569, 604, 622, 624
Avanti! Kammerorchester 473
BBalkanländer 493 f. (s. a. Osteuropa)ballets russes 621Ballett 157, 197, 201, 273, 483, 539, 593Baltikum 469, 490–492 (s. a.
Osteuropa)
Banda Linda 534Bar-Ilan University, Ramat-Gan 320Basler Musik Forum 216Bassetthorn 108 f., 122Bassflöte 50BBC Singers 577Bearbeitung 197–199, 210, 310, 314,
383, 508, 568Beatles, The 280; Revolver 509;
Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band 509; White Album 509
Befreite Wahrnehmung 35, 39 f.Beijing Modern Music Festival 204Beirut Art Center 183bending 87Benoît and the Mandelbrots 213, 222Berkshire Sinfonic Festival 623Berlin Ä Zentren neuer MusikBerliner Barockorchester 428Berliner Festspiele 623Berliner Künstlerprogramm 340,
623 (s. a. DAAD)Bertelsmann-Stiftung 286Besides 278, 314Bewegung 8, 10, 36, 84, 88–95, 98 f.,
213, 289, 304, 314, 353, 391, 445, 459, 478, 485, 542, 558, 580, 593 f., 618
Bewegungsenergie 344Bewegungsfarbe 44Bewegungsrichtung 42, 554Bewusstsein 13, 36, 128, 561Biennale Zagreb 286, 495 f., 623Bildende Kunst Ä Neue Musik und
bildende KunstBildung 135, 157, 159, 246, 356, 401,
421, 424, 468, 511, 605BIT20 Ensemble 473biwa/satsuma-biwa (jap. Laute) 144,
253, 324, 487Bläserquintett 242, 296, 333Blasinstrumente 157, 219, 246, 353,
359, 425, 531 (s. a. Holzbläser, Blechbläser)
Blechbläser 41, 49, 147, 297–299, 385, 534 (s. a. Blasinstrumente)
Blockflöte 296Body, Space & Technology Jour-
nal 308Böll-Stiftung 286bonshō (japanische Tempelglo-
cken) 141Borealis (Festival) 473
Bosch-Stiftung 286bouteillophone (Flaschenkla-
vier) 248Brechung 57, 187, 208, 301, 420, 439,
442, 482, 512, 525, 564Buganda 161Bukarester Konservatorium 494
CCairo Congress of Arab Music 183 f.Cairo Contemporary Music
Days 183Cairo Higher Institute of Arab
Music 184Can (Band); Mother Sky 508; Soon
over Babaluma 82cantAmabile Zürich 577CAPUT New Music Ensemble 473CCRMA (Center for Computer
Research in Music and Acoustics, Stanford University) 221, 545
CEMAMu (Centre d’Etudes de Mathématique et Automatique Musicales) 622
Cembalo 301–303, 327, 378, 538, 541CEME [Contemporary Encounters
by Meitar Ensemble] 320Cent 111, 113, 261Center for U.S.-China Arts Ex-
change 202Centre for New Zealand Music
(SOUNZ) 192Centre Pompidou 286Chai Found Music Workshop 151,
206 f., 332Champ d’action 278ch’angjak kugak (traditionelle korea-
nische Musik der Gegenwart) 146Chanson 273, 300, 370, 574, 581Chaostheorie 166, 461, 463Chijin Kai (Gruppe der »Erdenmen-
schen«) 322China National Symphony Orches-
tra 204 f.China/Taiwan/Hong Kong X, 136,
147, 191, 200–209, 286, 468, 631; China 103, 135, 138, 145, 146–150, 149–151, 254, 332, 355, 376, 396 f., 406, 413, 415, 493, 587; Hong Kong 147, 150, 623; Taiwan 147, 332
Chinese Composers Festival 208
672Sachregister
Chinese University of Hong Kong 207 f.
Chineseness 136, 208Chinesische Oper 149Chor 120, 123, 158, 272, 348, 412,
432, 457, 576–578, 591 (s. a. Stim-me/Vokalmusik)
Choreographie 304, 593 f., 621ChorWerk Ruhr 577Chromatik/chromatisch 44, 108,
160, 187, 195, 295, 530, 631CIA (Central Intelligence Agency)
60 f., 144, 622Cikada Ensemble 100Cité de la Musique 355Cluster 44, 46, 85, 105, 140, 160,
249 f., 260, 263, 301, 343, 465, 490, 508
Collage/Montage 66, 187, 190, 195, 198, 209–212, 236, 239, 253, 264, 273, 328, 343, 370, 398, 429, 450, 471, 483, 506, 508, 520, 567, 584, 617
Columbia University 202, 220Columbia-Princeton Electronic Mu-
sic Center 220, 224, 467, 595complexity 89, 110, 157, 263, 312, 341,
344, 405, 478, 502, 528, 567 (s. a. Komplexität/Einfachheit)
composed theatre/komponiertes Theater 289, 408
Composer-Performer 212–214, 222, 246, 276, 294, 331, 340, 504, 575
Composers Association of New Zealand (CANZ) 192
Composers Inside Electronics 213Computer 78, 81, 84, 95 f., 106, 182,
192, 218, 221–223, 231, 237, 287, 291 f., 306, 309, 351, 365, 483, 505, 546, 627 (s. a. elektronische Musik/elektroakustische Musik/Compu-termusik)
Computermusik Ä Elektronische Musik/elektroakustische Musik/Computermusik
Concept Art 346 f., 447, 453, 589 (s. a. Konzeptkunst)
Congress for Cultural Freedom (Congrès pour la liberté de la Culture) 144, 622
Conservatoire libanais national supérieur de musique 184
Contemporary Music Ensemble Korea 151, 332, 351
Contemporary Music Review (CMR) 424
Continuum Ensemble 468Coro della RAI 575Council of Cultural Planning and
Development/Council for Cultural Affairs (Taiwan) 206
Countertenor/Contratenor 112, 123, 246, 487, 508
Coverversion 508 f.Crossover 22, 29, 467 f., 497Culture and Music (Farhang va
Âhang, Zeitschrift) 319Cursos Latinoamericanos de Música
Contemporánea 359, 623
DDadaismus XIII, 19, 194 f., 336, 562,
565Daoismus 150, 203, 267, 615Darat al Funun (Amman) 183Darmstadt Ä Zentren neuer Musik
(s. a. Internationale Ferienkurse für Neue Musik Darmstadt)
Darmstädter Schule 377, 622Dartmouth-College Hanover (New
Hampshire) 623Das neue Werk 621Dauer 4 f., 8, 26, 30, 44, 78, 90, 108,
221, 233–235, 313, 376, 387, 396, 467, 475–477, 502, 527–533, 549 f., 551 f., 565, 580–582, 611–613, 625 (s. a. Parameter)
DDR 56, 58–60, 125, 297, 331, 427–429, 440, 621
Decoder 84, 287Deklamation 233, 561 f.Dekonstruktion 60, 152, 236, 420,
512, 518, 520, 526, 529, 584, 589Determination 277Deutscher Akademischer Aus-
tauschdienst (DAAD) 100, 286, 340, 623
Dialektisches Komponieren 59, 343 f., 567 f.
Dialogisches Komponieren 344
Die Maulwerker 565, 578die Reihe (Ensemble) 216, 331
die Reihe (Zeitschrift) 9, 169, 424, 502, 622
Differenz, kulturelle 149, 204, 252, 518
digital 72 f., 77 f., 81, 84, 96, 183, 207, 218, 221, 231 f., 250, 307 f., 318, 351, 353, 363, 365, 384, 396, 406, 423, 442, 445, 453, 467, 513, 519, 521, 544
Digitale Medien 365, 442, 453Digitale Oper 208Digitale Revolution XVI, 72 f., 231,
365, 424, 453, 467, 519, 521Digitalisierung XV, 137, 250, 545, 620Diktatur 56, 64, 330, 412, 493, 621Dilettant 177, 249, 395, 419Diotima Quartett (Quatuor Dioti-
ma) 295, 582Dirigent 13, 31, 68, 93, 121, 166, 184,
215 f., 285, 297, 331, 358, 427 f., 478, 486, 498 f., 534, 577 f.
Dirigieren 215–217, 246, 294, 331, 481Dissonanz 48, 107, 146, 186–190,
250, 264, 366, 461, 528Dissonanz/Dissonance (Zeit-
schrift) 424Distinktion 20, 129, 406Diversifikation 418 f.dizi (chin. Bambusflöte) 201DJ/DJ-Kultur 208 f., 222, 520Documenta Kassel 182Dodekaphonie 107, 138, 143 f., 177,
188, 190, 201, 207, 245, 260, 262 f., 265 f., 322 f., 333, 341, 359, 461, 466, 471, 489, 497, 509, 589, 627–633 (s. a. Reihenkomposition, Zwölf-tontechnik)
Dokumentaroper 408, 413Domaine Musical 331, 622Donaueschingen/Donaueschinger
Musiktage 33, 42 f., 70, 140, 219, 285, 330, 340, 348, 367, 414 f., 433, 485, 497, 499, 582, 621
Donaueschinger Kammermusik-aufführungen zur Förderung zeitgenössischer Tonkunst 285, 348, 621
Doppelbegabungen 447Doppeltrompete 297 f.Dynamik 42, 90, 98, 236, 290, 301,
342, 476, 490, 502, 530 f., 533, 538, 549–552, 561, 569 f., 573, 580, 625, 627 (s. a. Lautstärke, Parameter)
673 Sachregister
E
East West Music Encounter Confe-rence (Tokyo 1961) 144
Eastman School of Music 203Echtzeit 82 f., 99, 221, 223, 338, 340,
353, 505, 542Eclat Stuttgart 623Edition Suecia 473E-Gitarre 299 f.; 81, 235, 453, 505,
508Egyptian-European Contemporary
Music Society (EECMS) 183Eigenzeit 48, 531 f., 611Einfachheit Ä Komplexität/Einfach-
heitEinflussangst (anxiety of influ-
ence) 28, 171, 173, 175Einschwingvorgang 6, 258, 531Eiserner Vorhang 59, 427, 488, 498Ekmeles 468, 578Electronic ID 287Elektronische Klangerzeugung 35,
78–80, 258, 363, 552Elektronische Medien 163, 172, 206,
218, 291, 360Elektronische Musik/elektroakus-
tische Musik/Computermusik XV, 7, 14, 88, 218–226, 246, 312, 338, 405; Computermusik 77, 218–222, 243, 246, 318, 351, 479, 502; elektroakustische Musik 77, 83, 93, 262, 358, 476, 496, 520, 622; elektronische Musik 26, 35, 71, 77, 107, 166, 172, 182, 220, 209, 237, 258, 260, 292 f., 320, 335 f., 343, 353, 363, 366, 425, 432, 462 f., 470, 476, 479, 489, 492, 502, 508, 523, 542, 544, 552, 558, 567, 621, 627
Elision Ensemble 100, 193, 332Emanzipation; der Dissonanz 107,
186 f.; der Einzelstimmen 332; elektronischer Klänge 26; des Geräuschs 26, 40, 295, 336, 562; von Klang 35 f., 39, 48; der Klang-farbe 248; der Konsonanz 190; des Rhythmus 527–529, 610; von Stille 414; von Wahrnehmung 38; der Wiederholung 31
Emerson String Quartet 582Emotion 391–393, 569, 572, 600Empirische Methoden 314, 419
E-Musik 271, 489Energetik 265, 531, 581, 601Enharmonik 187Ensemble Ä KammerensembleEnsemble Ars Nova 473Ensemble Asko Schönberg 331Ensemble Decibel 278Ensemble du Domaine Musical 331Ensemble εkstrakt e 151, 332Ensemble intercontemporain 216,
286, 300, 331Ensemble Modern 151, 282, 321, 331,
412, 509, 590, 598Ensemble Nikel 300, 320Ensemble Norrbotten NEO 473Ensemble Offspring 332ensemble recherche 331, 372Ensemble Signal 216Ensemble SoloVoices Basel 577Entwickelnde Variation 188, 209,
236, 528Eolian Review (Eolus) 285E-Orgel 79, 235, 375, 617Erhabene, das 20, 67, 72, 132, 431,
489, 525erhu (chin. Kniefiedel) 149Erinnerung 32 f., 227, 233, 274, 279,
387, 429, 575, 584, 600, 613, 616 f.Erlebnisgesellschaft 119, 126Erlebniszeit 48, 345, 611Ernst von Siemens Musikstif-
tung 356Eskapismus 116Essenzialismus/Kulturessenzialis-
mus 135–140, 143 f., 150, 152Ethnien 23 f., 160, 182, 465Ethnomusikologie 138 f., 162, 170,
205, 253, 393, 432, 534, 569Ethos 120, 188, 392, 494, 512European Bridges Ensemble 309Eurozentrismus 104, 159, 162, 335,
512Exaudi Vocal Ensemble 577Exil 18, 105, 135, 137, 146, 150, 177,
182, 201, 215, 280, 319, 405, 428, 621
Exilanten 150Exotismus 140, 150, 159, 164, 182,
252–254, 326, 467, 589Experiment 80, 95, 184, 206, 223,
323, 411, 441, 466, 546, 579experimental music 30, 220, 223
Experimentalstudio des SWR Frei-burg 83
Experimentelle Musik 193, 219, 246, 307, 313, 437, 441, 478, 495, 503, 521, 548
Expressionismus 32, 283, 451, 566Extra-Opus Wissen 601 (s. a. Intra-
Opus Wissen)
FFagott 125, 295–297, 534Faktur 10, 62, 175, 332, 346, 566, 597Fantasie 61, 321, 538, 628Fasslichkeit 23, 235 f.Feedback 80 f., 84, 95 f., 167, 220, 504Fehllesen (misreading) 67, 169, 171,
173, 446, 520Feldaufnahmen 182, 185, 193, 281,
307, 432Feldkomposition 188, 267Festival d’Aix-en-Provence 623Festival d’Automne à Paris 623Festival für improvisierte Musik
(Libanon) 183, 185Festival Testimonium 321Fibonacci-Proportionen 259, 360,
532Fibonacci-Reihe 259, 360, 532Figur 35, 65, 98, 111, 233, 237, 240,
265, 344, 370, 483, 502, 528, 533, 570, 600, 604
Figuration 191, 344Figurenlehre 561Film/Video XI, XV, 72, 190, 197,
227–233, 251, 306 f., 315, 397, 423, 447, 453, 458, 517, 520, 544, 574
Filmmusik 190, 197, 204, 228 f., 231, 272, 437, 471 f., 491, 501, 517, 589
Fine Arts Quartet 582Finnish Music Quarterly 473Flöte 11, 80, 83, 94, 105, 125, 222, 246,
273, 295–297, 329, 385, 482, 601flow 82Folklorismus 138, 201, 494Folkwang-Hochschule 81Form XI, 9,27, 35, 38, 42, 45–48, 62,
80, 233–238, 267, 283, 328, 338, 342 f., 345, 363, 376, 388, 390, 403, 421, 446, 450, 527, 537, 548, 566, 580, 583 f., 610, 616, 626, 632 (s. a. offene Form, variable Form)
674Sachregister
Formale Funktion 94, 605Formalismus 233, 236, 439, 618Formant 167, 235Formel 369, 584Formelkomposition 237, 372, 412,
555Formenlehre 38, 234, 363, 403, 583,
632Formwahrnehmung 237, 601, 617Fortschritt XI, XIVf., 25, 60, 195 f.,
254, 381, 403, 405, 427, 435, 485, 512, 516, 519 (s. a. Avantgarde)
Forum Music Auditorium (Shifang Yueji) 207
Forum Music Ensemble (Shifang yueji xiandai yuetuan) 207
Fotografie 23, 98, 274, 452, 565Fourieranalyse 221Fragment 195, 210, 236, 238–241,
343, 457, 626Fragmentierung 50, 136, 195,
238–240, 260, 496, 616 f.Fraktale Geometrie 461, 471Franco-American Musical Socie-
ty 285Frankfurter Schule 423, 598Frauen 245 f., 274, 288Free Jazz 29, 56, 68, 276, 287,
326–328, 487, 506 (s. a. Jazz)Freiburger Schlagzeugensemble
304Frequenz 78, 166Fuge 234, 242, 272, 631Futurismus 25, 105, 185, 195, 245,
445, 538, 614
Ggagaku 117, 141, 143, 145, 265, 323,
374Gakudan Shintaisei Sokushin Dōmei
(Vereinigung für die Förderung des neuen Systems in der Musik-kultur) 322
gamelan 253, 261, 374 f., 589Garage 287GAS (Göteborg Art Sound) 473Gattung 64–66, 136, 242–245, 270,
271 f., 305, 308, 332 f., 395, 407, 409–411, 470, 472, 481, 491, 517, 566, 579–581
Gebrauchsmusik 393, 517
Gegenkultur/counterculture 383, 511 (s. a. Subkultur)
Gegenstrebige Harmonik 111, 191, 432
Gehalt 21, 25, 54, 60, 122, 173, 233 f., 396, 403, 457, 582, 605
Gehirn 95, 143, 311, 353, 391, 590Geige Ä ViolineGeist 120, 131, 162, 204 f., 233, 355,
362, 369, 381, 496, 515, 568, 602Geistliche Musik 116–134 (s. a.
Kirchenmusik)GEMA 287, 427Gemäßigte Moderne 190, 436, 490,
493 f.Gemeinschaft 93, 97, 158, 349, 436,
597gendai hōgaku (modernes
hōgaku) 144, 146, 324Gender XII, 96, 245–247, 288, 335,
353 f.Genie 245, 287, 336Genieästhetik XII, 170 f., 420Geräusch 26, 37, 104, 195, 219,
247–251, 257, 292, 295, 336, 343, 362, 466, 484, 562, 583 (s. a. Klang, Klangfarbe)
Gesamtkunstwerk 94, 119, 339, 412Gesang Ä Stimme/VokalmusikGeschichtsbewusstsein 396, 437 f.Geschlecht 151, 245, 569Geschmack 28, 251, 510Gesellschaft der Musikfreunde
Donaueschingen 285Gesellschaft 69, 273, 404 f. (s. a.
Musiksoziologie)Gesellschaft zur Reform chinesi-
scher Musik (Guoyue gaijinshe) 200
Gestalt 12, 35, 89, 168, 191, 233, 290 f., 311, 344 f., 528, 583 f., 613
Gestalttheorie 601, 613Geste 35, 58, 63, 67 f., 84, 121, 123 f.,
128, 250, 318, 344, 350, 353, 363, 387, 425, 450, 505, 513, 517, 562, 573, 584, 600
Gestentheorie 606Gestik 100, 294, 311, 344 f.Gewandhausorchester 331Gitarre 105, 157, 249, 299 f., 370,
449, 539, 588Glissando 108, 293–295, 300
Globalisierung X, XII, 164, 172, 252–256, 319, 326, 337, 351, 361, 393, 396, 398, 406, 486 f., 501, 512, 518, 567, 569, 620 (s. a. Interkultu-ralität, Kulturaustausch)
Globe Unity Orchestra 277Glokalisierung 252Goethe-Institut 280, 588Goldener Schnitt 237, 444, 471grain 569Grammatik 6, 112, 175, 195, 388, 519,
561Graphische Notation 248, 277,
343, 475 f., 584 (s. a. musikalische Graphik, Notation)
Grateful Dead 508Gregorianik 103, 123, 186, 260, 369,
506, 562, 590Group Ongaku 143, 545Groupe de Recherche de Musique
Concrète 8, 219Groupe de recherches musicales
(GRM) 219, 622Groupe des Six 326Groupe Vocal de France 577Grundpuls 527, 534, 536Grundreihe 370, 549 f.Gruppe Neue Musik 331Gruppenkomposition 7, 42, 235,
263, 527, 584, 603, 613 (s. a. serielle Musik)
Gruppo di Improvvisazione Nuova Consonanza 69, 213, 277, 331, 545
HHabitus 404, 433, 443, 511, 519, 566Hagen Quartett 582Hamburg Network Composers’
Collective 309Hammondorgel 110, 250Handwerk 3, 6, 10, 80, 215, 363,
418–420, 484 f., 566 f.Happening 31 f., 69, 91 f., 143, 248,
277, 287, 305, 339, 346–348, 374, 377, 408, 410, 467, 492, 503, 543, 570, 610, 615
Harfe 92, 105, 246, 299 f., 478Harmonie 49, 110, 113, 257 f., 261,
369, 409, 418, 428, 510, 557Harmonielehre 104 f., 107, 184, 257 f.,
387, 419, 460, 631
675 Sachregister
Harmonik/Polyphonie 8, 42, 186, 188–190, 257–269, 343, 388, 421, 460; Harmonik 3, 110, 350, 432, 434, 508, 559, 584, 610; Polypho-nie 7, 8 f., 89, 161, 168, 173 f., 204, 329 f., 482, 484, 489, 529, 551, 566, 582, 584 (s. a. Simultaneität)
Havemann-Streichquartett 582heavy metal 471, 507Hebrew University Jerusalem 320Heimbach (Eifel) (Festival) 623Hemiole 528Henry Cow 509Hermeneutik 172 f., 234, 310 (s. a.
Posthermeneutik)Heterophonie 24, 30, 204, 257, 262,
265, 493 f., 585Hexachord 628Hierarchie 85, 110, 168, 187, 264,
267, 344, 435, 440, 448, 516 f.,583, 601, 613
Hilliard Ensemble 577Hindustani-Musik 374 f.Hintergrundmusik 91histoire croisée (Verflechtungsge-
schichte) 137Historismus 119, 334Hochkultur 400, 406, 517 f., 520Holland Festival 623Holzbläser 109, 210, 295–297, 385
(s. a. Blasinstrumente)Homogenisierung 139, 159, 252, 518Homophonie 257, 265, 268, 582Hong Kong Ä China/Taiwan/Hong
KongHong Kong Academy for Performing
Arts 208Hong Kong Arts Festival 208Hong Kong Chinese Orchestra 207Hong Kong Composers Guild
207 f.Hong Kong Sinfonietta 208Hoquetus 533Hörerfahrung 172, 176, 238, 360,
401, 419, 433, 531Horn 109, 111, 244, 250, 297–299,
385, 425, 486, 558Hörspiel 121, 211, 219 f., 254, 281, 456,
570, 574Humor 57, 73, 229, 269–275, 296,
343, 346, 359 f., 521 (s. a. Ironie, Parodie)
Hybridisierung/Hybridität 23, 28, 84, 99, 110, 112, 129, 136, 145, 147, 152, 157, 190 f., 194, 203 f., 236, 353 f.
IIdealismus 233, 561Idealtypus 59Ideengeschichte 125, 170 f., 510 f.,
555Identität, nationale 18, 22, 138, 158,
201, 321, 490Immanenz 296, 486Imperialismus 193Improvisation X, 24, 35, 69, 82, 107,
139, 172, 195, 213, 222, 245, 248, 276–279, 287, 299, 312, 327 f., 331, 334, 343, 352, 361, 374, 393, 412, 441, 465, 471, 478, 498, 504, 545, 565, 575, 593, 626, 631
Incontri musicali (Festival und Ensemble) 11, 331
Indien X, 151, 279–282, 253, 355, 377, 576
Individualisierung 242 f., 290, 396, 534, 615 f.
Indonesien 135, 286, 377, 586 f., 589 f. (s. a. Südostasien)
Informationstheorie 14, 168, 174, 224, 235, 419, 463, 557, 603
Informelle Musik 45, 48, 140, 195, 236, 282 f., 502, 555, 584, 624
Initiativkreis Freie Musik Köln (IFM) 356
Inkommensurabilität 56, 64, 121, 125, 127, 383
Innerlichkeit 131, 341, 579Innovation 58, 109, 118 f., 149, 182,
184, 254, 261, 279, 333, 336, 358, 403, 418, 420, 435 f., 437, 546
Inspiration 21, 33, 163, 215, 227, 246, 276, 318, 327, 347, 414, 450
Installation 70, 90 f., 96–98, 100, 185, 236, 306, 340, 343, 447, 486 (s. a. Klanginstallation)
Instant Composers Pool 277Institut für Neue Musik und Musik-
erziehung 440Institut für Phonetik und Kommu-
nikationsforschung Bonn 85, 167, 552
Institute for Sonology Utrecht 44
Institutionalisierung 23, 141, 157 f., 205–207, 286 f., 322, 347, 402, 423 f., 481
Institutionen/Organisationen XI, XV, 72, 138, 141, 170, 195, 231, 242, 252, 284–289, 308, 322, 329 f., 335 f., 340, 347, 354, 361, 366, 399, 402, 423, 436, 440, 470, 481, 488, 510, 602, 620
Instrumentales Theater 228, 289 f., 299, 315, 343, 348, 353, 363, 408, 410, 492, 504, 521, 555, 572, 580, 600, 610 (s. a. Musiktheater, Per-formance)
Instrumentation 39, 166, 197, 263, 290–292, 342, 376, 471, 479, 626 (s. a. Orchestrierung)
Instrumente und Interpreten/Interpretinnen 106, 243, 290, 292–305, 308, 335, 343, 385, 481, 539, 562 (s. a. Interpretation)
Instrumentenbau 103, 107, 287, 294 f., 297, 301, 336, 558
Interaktivität 86, 152, 306, 309Interdisziplinarität 26, 166, 282, 323,
338, 382, 396, 423, 466, 468, 595, 623 (s. a. Transdisziplinarität)
Interkulturalität 118, 122, 129, 132, 135–152, 193, 254, 270, 415, 441, 468, 517 f., 589, 595 (s. a. transna-tional)
Intermedialität XV, 138, 190, 197, 222, 251, 278, 305 f., 338, 392, 409, 447 f., 486, 593, 622 (s. a. Medien, Multimedia)
Intermodulation 211International Association of Music
Information Centres (IAMIC) 287
International Composers’ Guild (ICG) 285
International Society of Contem-porary Music (ISCM)/Internatio-nale Gesellschaft für Neue Musik (IGNM) 205, 285, 322, 348, 492, 621
Internationale Bachakademie Stutt-gart 577
Internationale Ensemble Modern Akademie (IEMA) 331
676Sachregister
Internationale Ferienkurse für Neue Musik Darmstadt 4, 9 f., 43, 47, 61, 169, 215 f., 286, 323, 378, 382, 389, 429, 439, 493, 495, 548 f., 563, 580, 597, 626
Internationale Kammermusikauf-führungen Salzburg 1922 285
Internationaler Arbeitskreis Frau und Musik 288
Internationales Kranichsteiner Kam-merensemble 331
Internationalisierung 135, 145, 206–208, 285, 405 f.
Internet XV, 183, 198, 231, 248, 252, 286, 306–310, 319, 338, 360, 396, 398, 400, 424, 441, 453
Interpretation X, 29, 35, 41, 78, 103, 113, 138, 178, 212, 216, 245 f., 276, 310–317, 341, 352, 383, 389, 392, 479, 546, 561, 600, 606, 618, 621 (s. a. Instrumente und Interpreten/Interpretinnen)
Interpretationsforschung 36, 170, 310, 315, 389, 606, 618
Interpretationsgeschichte 311, 314Intertextualität 140, 171, 211, 314,
343Intervall 4, 13, 42, 160 f., 176 f., 266,
370, 584, 602Intervallstruktur 259 f., 263, 266, 318,
549, 552Intra-Opus-Wissen 601 (s. a. Extra-
Opus-Wissen)Intuition 215, 246, 583Iran X, 103, 151, 317–319, 332, 355Iranian Orchestra for New Mu-
sic 151, 319, 332IRCAM (Institut de Recherche
et Coordination Acoustique/Musique) 83 f., 111, 166 f., 184, 221–223, 286, 291 f., 351, 355, 366, 402, 424, 471, 485, 525, 542, 545, 558, 581, 622
Ironie 57, 71, 73, 230, 270, 273, 343, 359, 521 (s. a. Humor, Parodie)
Isang-Yun-Musikfestival 146Isolation 22, 24, 150, 204, 280, 319,
397, 402, 406, 409, 424, 436, 495Israel X, 184, 254, 286, 319–321,
415Israel Composers League 320Israel Contemporary Players 320
Israel Music Center 320 f.Israel Music Institute 321Itinéraire (Ensemble d’Instruments
Électronique de l’Itinéraire) 167, 545, 556, 558, 622
JJACK Quartet 232, 295, 582Jagdhörner 97Japan X, 141–145, 253 f., 286,
322–325, 332, 335, 457, 487Japan Foundation 286Jasminrevolution 150Java 103, 222Jazz XV, XVI, 29 f., 57, 68, 190, 276,
297–299, 303, 325–328, 375, 383, 397, 400, 423, 466, 486, 494, 507 f., 523, 538, 631 (s. a. Free Jazz)
Jerusalem Symphony Orchestra 320Jianglan yueji (Jianglang Music-
group) 205Jikken kōbō (Experimenteller Work-
shop) 143, 323Jiyū Sakkyokuka Kyōkai (Liberal
Society of Composers) 322Journal of Artistic Research 308Journal of Sonic Studies 308Ju Percussion Group 207Juilliard String Quartet 375, 582Junge Deutsche Philharmonie 331
KKadenz 45, 264, 375, 425, 536Kadenzklang 48, 258, 387, 585Kairos Quartett 582Kalter Krieg 3, 19, 33, 43, 59–62, 64,
141–150, 205, 252, 280, 284, 351, 406, 427 f., 440, 466
KammarensembleN 473Kammerensemble XV, 158, 205, 243,
284, 287, 329–332, 333, 335, 481, 576, 597, 605, 620
Kammermusik 242, 284, 329, 332–334, 335, 481
Kanada 468 f. (s. a. Nordamerika)Kanon 22, 26, 31, 44, 77, 234, 245,
266, 334–336, 362, 378, 383, 516, 536
Kanonisierung XII, 31, 245, 284, 314, 334–336, 383, 513, 516
Kantate 107, 111, 121, 174, 201, 429, 472, 489, 506
Kapitalismus 39, 150, 384, 427 f.Karl ein Karl (Trio) 277; Bio-Adap-
ter 278; Ja 278; Karls Fest 278kayagŭm (korean. Wölbbrett-
zither) 145, 151, 253, 350 f.Kiganda 159, 161, 534Kirchenmusik 117, 119, 124 f., 334,
496 (s. a. geistliche Musik)Kitsch 524Klang Xf., 8 f., 27 f., 32 f., 35–50, 77,
140, 174, 189 f., 195, 218, 248, 257 f., 260, 263, 266–268, 290 f., 343, 372, 432, 481, 483 f., 580 f., 585 (s. a. Geräusch, Klangfarbe)
Klangaggregat 553, 624 f.Klangfamilie 42, 48 f., 174, 267, 343,
603Klangfarbe 4, 35, 79, 110, 166, 221,
248, 257 f., 290, 295, 336 f., 343, 482 f., 502, 552, 580, 590 (s. a. Klang, Geräusch, Parameter)
Klangfarbenmelodie 35, 79, 195, 258, 336, 387, 482
Klangfläche 45, 47, 141, 250, 296, 343, 449, 482, 484, 526, 531, 558, 585
Klangflächenkomposition/Klangflä-chenmusik 43, 46 f., 108, 470 (s. a. Klangkomposition)
Klangfluss 236, 604Klangforschung 80, 99, 108 f., 432,
558 (s. a. recherche musicale)Klangforum Wien 216, 301, 331Klanginstallation 97–100, 168, 230,
306, 313, 340, 348 (s. a. Installa-tion)
Klangkomposition X, 7 f., 39, 41–50, 104, 140, 146, 190, 195, 207, 218, 251, 257, 263, 266, 268, 283, 286, 290, 350, 353, 419, 483, 489, 499, 548, 555, 558, 603, 611 (s. a. Klang-flächenkomposition)
Klangkunst XV, 8, 31, 35, 70, 96 f., 213, 230, 244 f., 251, 287, 306, 313, 335, 337–341, 343, 347 f., 351, 364, 411, 432, 441, 445, 447, 479, 543, 593, 610
Klangmasse 7, 45, 139, 141, 301, 462, 481, 483
Klangobjekt 3, 40, 219
677 Sachregister
Klangorganisation 35, 37, 40 f., 50, 177, 257, 548
Klangskulptur 85 f., 95, 97–99, 306, 338 f., 350
Klangstrom 129, 350, 615Klangsynthese 78, 80, 84, 109, 168,
221, 222, 505Klangtypen/Klangtypologie 36, 39,
48, 258, 293, 337, 425, 485, 531, 585, 603, 611
Klangwerkstatt 623Klangzentrum 261, 265, 267Klarinette 93, 190, 243, 271,
295–297, 370, 449, 483, 581Klavier 45, 104–106, 109, 124, 128,
157, 159 f., 163, 212, 301–303, 369, 425, 475
Klavierauszug 39, 291Klischee 32, 48, 57, 127 f., 188, 229,
245 f., 271, 326, 362, 442, 469, 613, 624
Kognition/kognitiv XI, 41, 81, 96, 166, 170, 172, 352, 369, 388, 391 f., 419, 422, 513, 527 f., 534, 594, 600 (s. a. Wahrnehmung)
Kognitionswissenschaften 81, 166, 391 f., 422, 594
Kolisch-Quartett 294, 582Köln Ä Zentren neuer MusikKölner Kurse für Neue Musik 622Kölner Vokalsolisten 578Kolonialismus 132, 135, 139, 157,
159, 164, 181–183, 193 f., 200, 205, 252–254, 279–281, 358, 380, 464, 586–588 (s. a. Postkolonialismus/postkolonial)
Kommerzialisierung 150, 206, 406Kommunikation 68, 97, 119, 131, 236,
271, 285, 314, 363, 388, 474, 496, 498, 564, 590, 597
Kommunistische Partei Chinas (KPCh) 200
Kompetenz 151 f., 170, 291, 352, 393, 398, 419, 487, 503, 512, 597, 601, 606
Komplexität/Einfachheit 110, 123–126, 190, 237, 263, 312, 341 f., 344, 378, 405, 470, 484, 502, 518 f., 528, 567; Einfachheit 27, 63, 131, 376, 490, 551; Komplexität 195, 250, 294, 433, 447, 475 (s. a. complexity, Neue Einfachheit)
Komponierte Interpretation 197, 314, 441, 520
Kompositionsausbildung 135, 319, 421, 492
Komposition 6 f., 10, 29, 212 f., 222 f., 245 f., 276–278, 286, 289 f., 297, 313 f., 420 f., 424, 523, 546, 548, 552, 562, 575, 589, 593 f., 600
Kompositionsgeschichte 14, 25, 103 f., 242, 245, 271, 292, 470 f., 528
Kompositionslehre 419, 421Kompositionsprozess 4, 7, 14, 80,
173, 175 f., 198, 209, 212, 223, 250, 262, 278, 419, 463, 530, 533, 545, 624, 626
Kompositionstechniken 173, 251, 257, 276, 342–346, 362, 376, 388, 395, 421, 544, 558, 566, 593, 624 (s. a. Strategien, künstlerische/kompositorische)
Konsonanz 48, 110, 186, 188–190, 264, 375, 461, 528, 536
Kontrabass 44, 182, 185, 212, 246, 292–295, 385, 534, 591
Kontrabassdämpfer 580Kontrabassklarinette 50, 251, 297Kontrafagott 45, 296Kontrapunkt 184, 257, 265, 267,
418, 454, 499, 553, 585, 628 (s. a. Harmonik/Polyphonie)
Konzeptkunst 70, 339, 347, 374 (s. a. Concept Art)
Konzeptuelle Musik 72, 195, 248, 287, 313, 336, 338, 346 f., 374, 393, 405, 441, 447, 503, 555, 626
Konzert 54, 69–71, 242, 284, 332, 347–350, 441, 446, 521, 597, 621
Konzertbetrieb 31, 70–72, 197, 215, 597, 621
Konzertinstallation 99 f. 306, 497 (s. a. Installation, Klanginstalla-tion, Rauminstallation)
Konzertwesen 69–71Korea X, 135, 138, 145, 151, 253, 286,
332, 350–352Körper XI, XV, 27, 63, 93, 95, 130 f.,
212, 246, 250, 304, 442, 504, 352–354, 570, 610
Körperlichkeit 63, 563, 574 f.koto (jap. Wölbbrettzither) 144, 151,
265, 299Kreuzrhythmik 147
Kritische Theorie 61, 390, 420, 423Kritisches Komponieren 66–69,
137, 484Kronos Quartet 161, 295, 468, 582Kroumata 304, 473Kubismus 614Kult 131, 497Kulturalismus 151Kulturamt der Stadt Darmstadt 621Kulturaustausch 202, 252, 254 f., 356
(s. a. Globalisierung)Kulturbegriff 136, 400, 470Kulturessenzialismus Ä Essenzialis-
mus/KulturessenzialismusKulturgeschichte 242, 271, 569Kulturindustrie 18 f., 61, 195, 517Kulturpolitik 138, 284, 354–357,
405 f., 471 (s. a. Politik)Kulturrevolution 146 f., 149, 200,
202Kultursoziologie 402 (s. a. Musikso-
ziologie)Kulturwissenschaft 63, 136, 171, 423,
435, 514, 519kundiman 139Kunstgeschichte 32, 81Kunstmusik 20, 36, 41, 120, 123, 130,
135–137, 139, 150, 157–161, 163 f., 171, 182, 187, 193 f., 200, 205, 212, 248 f., 251, 253, 260, 270 f., 276, 279–282, 299, 317, 319–321, 326, 336, 358 f., 384 f., 387, 392 f., 402, 404, 434, 437, 443, 466, 471, 474, 494, 501, 513, 516 f., 525, 527, 547 f., 566, 594, 597, 600
Kunstwerk 11, 27, 33, 38, 54, 62, 64, 139, 195, 209 f., 215, 221, 233, 238, 282 f., 306, 366, 383, 397, 399, 406, 409, 447, 564, 566, 624
Kuomintang (chin. Nationalpar-tei) 205
Kuss Quartet 582Kwangju (Massaker, Mai 1980) 146Kybernetik 224
LLaSalle String Quartet 580–582,
588Lateinamerika X, XIV, 64, 135,
138, 252, 254, 280, 285, 332, 335, 358–361, 406, 440, 621, 623
678Sachregister
Lautstärke 4–6, 8, 42, 79, 89, 463, 467, 477, 502, 554, 572 (s. a. Dy-namik)
League of Composers 285Lebenswelt 99, 132, 189, 398, 400,
525, 615Leipziger Schlagzeugensemble 304Leipziger Streichquartett 582Leitmotiv 61, 65, 160Les Jeunes Solistes (Ensemble solis-
tes XXI) 577Les Percussions de Strasbourg 304,
331Liedermacher 206Lili Marleen 427Linearität 140, 229, 265 f., 307, 370,
372, 441, 482Linguistik 463, 549, 561Listen to Norway (Zeitschrift) 473Literatur Ä Neue Musik und Lite-
raturLiteratur und Kunstforum Yan’an
(Yan’an wen yi zuotanhui) 200Literaturoper 408–410, 415Literaturwissenschaft 62, 171, 338,
435Liturgie 341, 429, 490, 530, 577Live-Elektronik 82–85, 95 f., 193,
218, 221 f., 243, 246, 295, 306, 313, 367, 472, 479, 545, 587, 593
Living Theatre 575Lockenhaus (Festival) 623L’Œuvre du vingtième siècle/Master-
pieces of the XXth Century 622Logos 122, 356London Sinfonietta 331, 597 f.Lotosflöte 109Lucerne Festival Academy 331Lux Æterna Hamburg 577
MMadras String Quartet 281Madrigal 127, 370, 383, 413, 576MaerzMusik 100, 623Magie 10, 25, 33, 127, 143, 215, 360,
425, 568, 628Mainstream XIV, 22, 60, 195, 229,
282, 467, 508, 513Makroform 26, 49, 80, 233, 551Malaysia 286, 586, 587 f. (s. a. Süd-
ostasien)
Manieren 270Maoismus 32, 201 f.Maori 193maqām 103, 112, 160 f., 189, 582, 594Markt 4, 22, 204, 325, 406Marsch 532Massenkultur 200, 384matepe 161Material 5, 35, 116, 189, 195, 233 f.,
238, 246, 254, 342, 362–364, 377, 388, 390, 397, 403, 461, 516, 524, 548, 561 f., 567, 603
Materiale Formenlehre 234, 363, 403Mathematik Ä Neue Musik und
Mathematikmatralab (Concordia University
Montreal) 468Max Planck Institut für empirische
Ästhetik 423mbira 534, 582; mbira dza vadzimu
(Mbira der Vorfahren) 161–164Medien XV, 27, 71, 77, 170, 190,
197, 212, 222, 230, 247, 278, 305, 307, 310, 334 f., 338, 346, 348, 351, 364–368, 370, 396, 398 f., 423, 441 f., 452, 486, 504, 544, 546, 621 (s. a. Intermedialität, Multimedia)
Medienkunst 99, 351, 364Medientechnik 212 f., 282, 287, 306,
366 f.Meditation 131 f., 213, 313, 377, 494Mehrdeutigkeit 295, 557, 560Mehrstimmigkeit 223, 257, 265, 267Meiji-Restauration 141, 145Meisterwerk 520Meitar Ensemble 320Melodie 368–373, 434, 517, 561, 613Melos (Zeitschrift) 13, 169, 285, 399,
424, 438Melos Quartett 582Mensurkanon 527Menuett 237Meredith Monk & Vocal Ensemb-
le 578Messe 120, 123, 126, 129, 139, 242,
430, 509, 542Metapher 11, 17, 21, 24, 30, 32, 35,
40, 49, 144, 445, 516Metaphysik 132, 365Metrum Ä Rhythmus/Metrum/TempoMIDI 78, 213, 223, 296, 483MIDI-Flöte 296, 483
MIDI-Klavier 223Migration 137, 252Mikrointervalle/Mikrointervallik
103, 109, 261 f., 293, 297, 300, 490, 560, 585
Mikrologie 177Mikropolyphonie 44, 48, 266, 294,
343, 483, 498, 585, 591, 595Mikrotonalität 26, 103–113, 147, 163,
261 f., 293, 295, 299, 303, 318, 343, 432, 460, 467, 471, 475, 487 f., 496, 498, 556 f., 560, 587
Milieu 138, 157, 182, 242, 395 f., 405, 423, 436, 511
Mimesis 122Minge caiji yundong (Volkslied-
sammlungsbewegung) 205Minguet Quartett 295, 582Minimal Art 27, 373 f.Minimalismus/Minimal Music XV,
25, 43, 107, 127, 164, 168, 191, 193, 213, 236, 254, 263 f., 303, 314, 324, 327, 341, 345, 372, 373–380, 466, 490, 509, 515, 518, 525, 531, 538, 582, 585, 589, 615
Mittelalter 124, 265, 365, 382, 527Mivos Quartet 582Modalität 103, 108, 112, 186, 191, 260Mode 4, 12, 157, 366, 380 f., 530,
548–550, 566, 570, 583, 631Modellwerke (yangbanxi) 147, 200Modern Music (Zeitschrift) 285, 400Moderne IXf., XIVf., 29, 35, 62, 117,
170, 182, 191, 238, 242, 252, 267, 271, 289, 292, 380–385, 397, 402, 418, 434, 470, 490, 507, 511 f., 514, 527, 566, 610 (s. a. Postmoderne, reflexive Moderne)
Moderne, ästhetische 381 f., 515Modernisierung 205, 317, 351, 380,
382 f., 512Modulation 112, 211, 221, 301, 343,
489, 532, 534, 537Modus 4, 6, 79, 82, 112, 260 f., 318,
590, 594, 629, 631mohan vina (Slide-Gitarre) 281Moldaurepublik 493 f. (s. a.
Osteuropa)Momentform 42, 235, 239 f., 393, 616Monochord 168, 220Monodie 161, 369 f.Monophonie 257
679 Sachregister
Montage Ä Collage/MontageMontepulciano (Festival) 623Morley College, London 318Morphologie 6, 10, 233, 235, 268,
344, 483, 502, 552, 561, 583Morphosyntaktische Analyse 268,
607Moskauer Konservatorium 489, 491Motette 242, 266, 429Motiv 8, 12, 234, 330, 365, 393, 604Motorik 538Mozambique 161Multikulturalität 136, 193Multimedia 72, 231, 251, 287, 304 f.,
334, 348 f., 360 f., 366 f., 393, 413, 447, 472, 497, 500 f., 574, 588 f.
Multiphonics 104, 250, 262, 295, 336, 343, 385 f.
Münchener Biennale für neues Mu-siktheater 203 f., 230 f., 408, 410
Music from China 151Musica Elettronica Viva 213, 248,
277, 331, 370, 545Musica Nova Consort 320Musica nova Helsinki (Festival)musica viva (Konzertreihe) 70, 286,
621Musica viva (Verlag) 285Musica viva Pragensis (Ensemble)
497Musicarama –International Con-
temporary Music Festival/ISCM-Musicarama 208
Musik als Sprache 13 f., 561 f.Musik mit Musik 72, 198, 314Musik über Musik 172, 343Musikalische Graphik 313, 475 f., 499Musikalische Logik 38, 273, 386 f.,
388, 420, 431Musikalische Prosa 237, 561Musikalische Syntax 48, 388 f., 548Musikanalyse/musikalische Ana-
lyse 82, 170 f., 177, 368, 403, 419, 606 (s. a. Analyse, analytische Methoden)
Musikästhetik XIf., 38 f., 78, 287, 310, 333, 365, 388, 389–395, 404, 418, 422 f., 442, 544, 548, 600 (s. a. Musikphilosophie)
Musikblätter des Anbruch 399, 621Musikdrama 39, 242, 412musikFabrik 216, 331
Musikhistoriographie XII, 17, 191, 242, 335, 395–398, 423, 441, 470, 516, 567, 568, 620
Musikhochschulen XI, 157, 183 f., 287, 291, 318, 320, 428, 473, 493, 587, 598, 620
Musikhören 88, 186 f., 189, 218, 348, 363, 387, 425, 600, 602 f., 612
Musikjournalismus XIf., 171, 246, 335, 355, 398–402, 406, 440
Musikkonservatorium Shanghai (Shanghai yinyue xueyuan) 200
Musikkritik 246, 284, 398–400, 406, 510
Musikpädagogik XI, 432, 442, 606Musikphilosophie 36, 281, 389 f.,
391, 393 (s. a. Musikästhetik)Musikpsychologie 389, 391, 417, 533,
600 (s. a. Psychoakustik, Psycho-physik, Wahrnehmung)
Musikpublizistik 43, 399, 428Musiksoziologie XII, 137, 177,
187, 288, 314, 362, 389, 393, 397, 402–407, 423, 438, 511, 600, 622 (s. a. Kultursoziologie)
MusikTexte 273, 366, 424Musiktheater XV, 22, 65, 69, 95, 197,
230, 244, 249, 289, 299, 306, 313, 324, 330, 335, 338, 343, 348, 353, 361, 407–417, 454, 459f., 467, 472, 478, 513, 574, 593, 600, 622 (s. a. Oper)
Musiktheorie XI, 166, 169, 246, 257, 342, 389, 417–422, 442, 561, 583, 600, 606, 610
Musikwissenschaft XI–XIV, 17, 169, 218, 246, 389, 403, 422–424, 419, 428, 442, 567
musique concrète 8, 71, 88, 104, 139, 141, 182, 184 f., 205, 218–220, 243, 249 f., 281, 323, 336 f., 339, 343, 366, 405, 425, 432, 492, 500, 509, 520, 552, 563 f., 567, 574, 595, 621
musique concrète instrumentale 39, 68, 110, 206, 250, 290, 337, 343, 405, 425 f., 478, 483, 520, 525, 564, 567, 574, 580
musique spectrale 110 f., 189, 250, 290, 502, 525, 556–560, 587, 622 (s. a. Spektralmusik)
Myrkir músíkdagar (Dunkle Musik-tage) 473
N
Nadar 278, 287Narrativität 18, 21, 32, 100, 160, 175,
185, 209, 211, 229, 259, 315, 344, 352, 375, 377, 408–415, 459, 466, 525, 548, 569, 585, 629
National Concert Hall (Taipei) 206National Cultural Center (Tai-
pei) 206National Institute of the Arts (Guoli
yishu xueyuan/Taibei yishu da-xue) 206
National Symphony Orchestra (Taiwan) 207
National Taiwan Normal University (Guoli shifan daxue) 205
National Taiwan Symphony Orches-tra 207
National Theater (Taipei) 206Nationale Musikschule Shanghai
(Guoli yinyue yuan) 200Nationalismus 71, 135 f., 143, 193,
200, 252, 254, 281 f., 320, 322, 324, 358, 488, 491, 494, 497 f., 514, 595
Nationalsozialismus 64, 66, 215, 284 f., 399, 405, 408, 418, 423, 427–430, 496, 512, 621; Entnazi-fizierung 57, 405, 427; NS-Re-gime 201; NS-Zeit 56 f., 61, 538
nation-building 138Natur XVI, 21, 111, 430–434, 461,
469, 479, 585Naturhorn 109Naturposaune 109Naturwissenschaften 422Nebelhorn 26Neoklassizismus 28 f., 189, 215, 322,
386, 436, 439, 465, 471, 507, 566Neoromantik 207, 237, 264, 341, 375,
470 f., 490–492, 494, 497, 500, 588
Neotonalität X, 187, 191, 237, 263 f., 341, 374–378, 441, 490, 492, 516, 555
Netherlands Chamber Choir 577Netzwerk Neue Musik 356Neue Einfachheit 237, 341, 484, 496,
515 f., 519 f. (s. a. Komplexität/Ein-fachheit)
Neue Kulturbewegung (Xin wenhua yundong) 200
680Sachregister
Neue Musik IX–XV, 3, 8, 18, 21, 23, 33, 63, 73, 118, 166, 182, 186–189, 199, 210, 223, 227, 229, 237, 240, 242, 250, 261, 305, 308, 338 f., 346, 362, 374, 381, 396, 399, 432, 434–444, 465 f., 484, 514, 542, 548, 591, 610, 615, 625
Neue Musik und Architektur XI, XV, 8, 63, 166, 237, 338 f., 444–446, 542
Neue Musik und bildende Kunst XI, XV, 23, 227, 305, 308, 346, 374, 446–454, 466, 591, 625
Neue Musik und Literatur XI, XV, 210, 240, 305, 338, 454–460, 615
Neue Musik und Mathematik 21, 33, 166, 189, 223, 237, 364, 432, 460–464, 548
Neue Musikgesellschaft 285Neue Musikzeitung 424Neue Vocalsolisten Stuttgart 576 f.Neue Zeitschrift für Musik XI, 169,
284, 366, 442New Age 118, 130New Music Edition 285New Music Orchestral Series 285New Music Quarterly Recor-
dings 285New Music Society of California 285New Music Workshops 285New Musicology 170, 605New York Music Ensemble 468New York Philharmonic 144, 324New York School 30–33, 195, 327,
467, 624–626New Zealand Symphony Orchestra
332Nexus 304Niederrheinische Musikfeste 284Nieuw Ensemble Amsterdam 203Nihon Gendai Ongaku Kyōkai
(GenOn, Japanische Gesellschaft für zeitgenössische Musik) 322
Nihon Gendai Sakkyokuka Renmei (Vereinigung zeitgenössischer japanischer Komponisten) 322
Nihon Ongaku Bunka Kyōkai (Japan Music Culture Association) 322
Nihon wo mamoru Kokumin Kaigi/Nippon Kaigi (Nationalkonferenz zur Verteidigung Japans/Japan-konferenz) 143
nihonjinron (Japanerdiskurse) 143
Nijūsēki Ongakukenkyūjo (Musika-lisches Laboratorium 20. Jh.) 323
noise 26, 37 f., 40, 91, 97, 185, 248, 251, 508
Nordamerika X, 17–34, 135, 324, 335, 406, 452, 464–469
Nordeuropa X, 284, 469–474, 507, 623
Nordic Music Days 284, 623Nordiska Musikdagar (Nordische
Musiktage) 472Nordkorea 146, 350, 352, 493 (s. a.
Korea, Südkorea)Notation 30, 32, 78, 210, 212, 222 f.,
240, 248, 276, 301, 310, 312, 342 f., 346, 352, 376, 391, 406, 445, 451, 467, 471, 474–480, 504, 544, 545, 563, 569–572, 584, 624 (s. a. graphische Notation, musikalische Graphik)
Notenschrift 78, 451, 475, 545 f.Notentext 173, 178, 216, 277, 310 f.,
503, 626NOTUS: IU Contemporary Vocal
Ensemble 577Nouvel Ensemble Moderne 468Nova (Vokalensemble) 577
OObertonreihe/Obertöne 25, 30 f.,
38, 111, 166 f., 342, 385, 465 (s. a. Teiltonreihe/Teiltöne)
Oboe 250, 295–297, 353, 370, 385Offene Form 234, 338, 343, 584, 624,
626 (s. a. Form)Office of Military Government, Uni-
ted States (OMGUS) 286, 621Okarina 109Ökologie 337, 432 f., 604Oktoberrevolution 105, 488Ondes Martenot 558Ondiola 128, 212, 336Ongo-Hörner 534Oper 65, 88, 130, 158, 160, 167, 193,
197, 202–204, 208, 228, 230 f., 237, 242–245, 250, 252, 271–273, 289, 303, 305, 326, 331, 335, 338, 360 f., 372, 376, 381, 407–415, 428 f., 455, 457, 459, 471 f., 475, 478, 483, 489, 496, 506, 517, 530, 563 f., 570, 574, 576, 582, 593, 597, 617, 623, 626, 632 (s. a. Musiktheater)
Opéra de la Bastille 355operas for television 413Operette 20, 428Oratorium 59, 105, 124, 162, 211, 231,
414, 429, 517Orchester XV, 35, 221, 243, 290 f.,
335, 481–487 (s. a. Sinfonik)Orchestrierung 167 f., 197, 280, 291,
585, 632 (s. a. Instrumentation)Organisationen Ä Institutionen/Or-
ganisationenOrganologie 359Orgel 107, 158, 258, 301–303, 327,
477, 505, 626Orientalismus 10, 141, 252, 457Originalität 78–80, 333, 467, 498Orquesta Experimental de Instru-
mentos Nativos (OEIN) 151, 332, 360
Oslo Sinfonietta 473Osteuropa X, 43, 58 f., 190, 244, 264,
284, 377, 405, 440, 461, 487–501, 557, 585, 594
Ouverture 201, 250
PP.E.N.-Club (Club der Poets, Essay-
ists, Novelists) 285Paetzold-(Sub-)Bassblockflöten 296Pan American Association of Com-
posers (PAAC) 285Pan-African Orchestra 151, 158, 332Panflöte 161Paradigmenwechsel 18, 33, 55, 71 f.,
195, 292, 311, 418, 440, 510, 548, 580
Parameter 108, 221, 234, 262, 336, 343, 363, 376, 390, 463, 482, 502 f., 547, 627
Paris Ä Zentren neuer MusikParodie 29, 189, 248, 270, 272 f., 370
(s. a. Humor, Ironie)Partitursynthese 78, 222 f.Passacaglia 14, 302pathet 103Pathos 59, 120, 151, 250Pattern 25, 161–164, 168, 236, 267,
345, 374 f., 377 f., 534, 537, 581 f., 585, 606
Paul Sacher Stiftung Basel 5, 424, 547
681 Sachregister
Peking-Oper (jingju) 570Pentatonik 191Performance 29, 67, 212 f., 244, 246,
248, 277, 287, 289, 307, 310, 334, 338, 343, 346, 348, 353, 374, 392, 405, 408, 410, 441, 466 f., 475, 503–506, 546, 565, 570, 575, 593, 604, 610, 615, 626
Performanceforschung 36Performanz 348 f., 503, 513Performative Wahrnehmung 606Performativität 347, 392, 423, 503,
572, 574 f.Permutation 10, 260, 461, 625, 631Personalstil 254, 310, 499, 566 f.Perspectives of New Music
(PNM) 169, 424Perzeption 600 (s. a. Wahrneh-
mung)PHACE 278Phänomenologie 35, 391, 604, 610,
613Philadelphia Orchestra 200Philip Glass Ensemble 213, 375Philippinen 138 f., 286, 543, 586 f.,
588 (s. a. Südostasien)Phonetik 85, 167, 419, 552, 561 f., 578Physik 293, 419, 462, 610, 614Physiologie 166pipa (chin. Laute) 149, 207pitch class theory/Pitch-Class-Set-
Analyse 170 f., 175 f., 206, 263, 369, 418, 461, 627, 629
Pluralismus 68, 344, 364, 406, 443, 483 f., 512, 517, 520 f.
Polen 58, 63, 124 f., 341, 367, 377, 494, 496, 498 f., 557, 583 (s. a. Osteuropa)
Politik 55–57, 105, 135, 137, 158, 162, 250, 354 f., 484, 565, 597 (s. a. Kulturpolitik)
Politische Musik 55 f., 61, 65, 67, 355, 405
Politisierung 56, 250, 405 f., 412Polymetrik 45, 343, 527, 533 f., 537Polyphonie Ä Harmonik/PolyphoniePolyrhythmik 302, 343, 533 f.Polystilistik 159, 190, 211, 243, 264,
341, 343, 472, 483, 488 f., 498, 506 f., 520 f., 567, 581
Polytempik 527, 531, 533 f., 536 f., 615
Polytonalität 147, 186, 260, 343Pop/Rock X, XVI, 190, 251, 314, 327,
337, 375, 400, 405, 423, 437, 442, 453, 507–510, 512, 517, 538 f., 568, 570
Pop-Art 349Popindustrie 136Popsong 185, 206Populäre Musik 138, 400, 508, 512 f.Popularität X, 246, 314, 333, 378, 405,
510–514, 517, 602, 622Populärkultur/Popkultur 18, 95,
208, 319, 379, 410, 437, 442, 511, 513, 517 f.
Popularmusik/Pop-Musik X, 21, 25, 36, 56, 81, 119, 123, 136, 138, 157, 159, 190, 194 f., 211, 244, 251 f., 299 f., 314, 322, 327 f., 349, 375, 383, 392 f., 400, 423, 442, 465, 486, 506–509, 512 f., 519, 538, 574, 587
Populismus 56, 119, 441, 501Posaune 167, 174, 271, 297–299positionen (Zeitschrift) 424Posthermeneutik 172 f., 607 (s. a.
Hermeneutik)Posthorn 97Postkolonialismus/postkolonial XIV,
132, 135, 138, 157 f., 161, 164, 181 f., 193, 254, 380, 423, 517 f., 530, 586 (s. a. Kolonialismus)
Postmoderne IXf., XII, 187, 189, 191, 196, 210, 242, 263 f., 264, 271, 287, 375, 380, 383, 398, 405, 434, 457, 483, 506 f., 514–522, 567 (s. a. Moderne)
Postserielle Musik 47, 108 f., 171, 174, 188, 222 f., 262 f. , 301, 337, 359 f., 516, 519, 527–529, 531–533, 554 f., 557, 587 f. (s. a. serielle Musik)
Poststrukturalismus 176, 240, 555, 602, 616 (s. a. Strukturalismus)
Posttonalität Ä Atonalität/Posttonali-tät/Tonalität
Prager Frühling 497Prager Konservatorium 106, 496Pragmatismus 612Präparierte Gitarre 185Präparierter Kontrabass 185Präpariertes Klavier 26, 106, 159,
161 f., 227, 248, 293, 303, 336, 493, 502, 539, 615
Präpariertes Orchester 483
Praxis, musikalische 103, 157, 310, 362, 392, 503, 569, 588, 598
Pro Arte Quartet 582Pro Helvetia 356Pro musica Nipponia (Nihon On-
gaku Shūdan) 144Pro musica viva 496Programmmusik 207Pronomos-Flöte 296Propaganda 56, 58, 185, 330, 427Proportionskanon 44, 266Prozess 9 f., 24, 47 f., 93 f., 222, 250,
309, 343, 345, 374, 367, 376, 378, 585, 613, 615 f.
Prozessualität 111, 557, 575, 613, 615 f.Psalmodie 369Psychologie 166, 391 f., 422, 600Psychophysik 37, 170, 186, 600Publikum 22, 24, 28 f., 31, 43, 67, 78,
84, 89–91, 93–96, 99 f., 139 f., 157, 169, 191, 204, 212, 216, 246, 273, 280, 284, 312–314, 319, 324, 330, 332, 334 f., 348 f., 385, 397 f., 400, 405 f., 411 f., 449, 467 f., 481, 496, 511, 542 f., 561, 572, 597, 616, 626
Puls/Pulsation 12, 24, 42, 98, 164, 236, 303, 374, 377, 413, 482, 527, 529, 532–534, 537–539, 611
Pult und Taktstock 424Punk 251, 471, 570Punktuelle Musik 6, 12, 549, 585
(s. a. serielle Musik)
Qqin (chin. Zither) 140, 149, 202, 208Quartenakkord 259Quince Contemporary Vocal En-
semble 578
RRadio-Sinfonieorchester des ORF
331Ragtime 23, 28 f., 326, 465, 506, 534Rahmung 151, 404, 486, 569Rasse 137, 286Rationalisierung 11, 21, 362, 382, 461Rauigkeit 108, 186Raum XV, 8 f., 32, 83, 85–102, 139,
306, 348, 432, 479, 485, 542, 611, 614 f.
682Sachregister
Raumakustik 27, 85, 88, 96, 168Rauminstallation 91 f., 339, 447 (s. a.
Installation, Klanginstallation, Konzertinstallation)
Raumkomposition 55, 88–102 f., 91, 94, 232, 298, 323, 445
Raumkunst 88Räumlichkeit 88, 108, 613 f.Raummetapher 45Raum-Zeit 593, 610, 613Rauschen 27, 37, 89, 210, 250, 306, 574Realismus 43, 58–60, 124, 146, 381,
440, 448, 488–490, 493–495, 497, 499 f., 511, 589
recherche musicale 109 f., 558, 560 (s. a. Klangforschung)
Rechnen 120, 176, 452Reduktion 30, 130 f., 175–177, 197,
312, 329 f., 345, 355, 360, 375, 377, 402, 404, 414, 475, 477, 482, 518, 556, 604
Reflexive Globalisierung 137Reflexive Moderne 242, 610Reflexivität X, XIII, 39, 137, 140,
242 f., 380, 382 f., 438, 602, 610Reform 73, 110, 135 f., 146, 200, 215,
287, 344, 403, 408, 412, 468, 475, 498, 594
Regie 413, 415Regietheater 415Reihenkomposition 547, 627 f., 632
(s. a. Dodekaphonie, serielle Mu-sik, Zwölftontechnik)
Reihung 45, 47, 210, 235 f., 459, 553Reihungsform 43, 45Reine Intervalle 107, 109, 189Reine Stimmung 104, 106 f., 109, 111,
300, 303, 374relational musicology 138, 152Religion 116, 130, 132, 136, 181, 286,
490, 580Religiöse Musik Ä Geistliche MusikRemix 151, 190, 197 f., 227, 244, 314,
508, 568Renaissance 119, 175, 193, 266, 276,
301, 303, 334, 339, 346, 353, 527, 549, 561, 617
Repertoire 20, 23, 38, 43, 123, 139, 158, 162, 170, 186 f., 201, 216, 243, 280, 284, 292–304, 308, 329–332, 348, 355, 418, 465, 481, 483, 539, 558, 574–578, 582
Reproduktionsklavier 366Restauration 237, 517Resultatnotation 474Rezeption XIIf., 12, 35, 138, 235, 245,
283, 306, 308, 314, 342, 346, 349, 352, 365, 368, 383, 390, 392, 423, 437, 449, 513, 523–526, 555, 597, 600, 620
Rezipient 40, 86, 113, 246 f., 270, 306, 338 f., 345 f., 349, 503, 561, 602, 604
Rezitationston 370Rheingau- und Schleswig-Holstein-
Festival 623Rheinische Musikschule 622Rhetorik 10, 60, 233, 270, 391, 561,
624Rhythmus/Metrum/Tempo 12, 21,
188, 267, 343, 376, 388, 393, 419, 421, 434, 526–541, 561, 610
Rhythmuskomposition 532Ricercar 125, 197Ringmodulation 78, 110 f., 258, 558Ringmodulator 220, 560Ritual 27, 93, 123, 127–130, 159, 377,
493, 503, 598Ritualmusik 139, 298Romantik 28, 33, 163, 201, 207, 242,
334, 339, 383, 435, 438, 492, 519, 562
Rondo 237, 563, 566Rotation 30Royal Academy of Music Lon-
don 355Royal Opera House (London) 412RuhrTriennale 623Rumänien 489, 493 f., 498, 557 (s. a.
Osteuropa)Rundfunk XI, 7, 11, 220, 248 f., 281,
307, 330–332, 355, 398 f., 428, 439, 467, 481, 496, 523, 563, 574, 621
Rundfunkchor des NDR 577Rundfunkchor des RIAS (RBB) 577Rundfunkchor des WDR 577Rundfunk-Sinfonieorchester Leip-
zig 331Russland 26, 82, 105, 320, 355,
376, 488–491, 500, 594 (s. a. Osteuropa)
S
Saiteninstrumente, indische 281Säle und Gebäude 8, 139, 348, 436,
542 f.Salzburg Biennale 623Sample 185, 309, 314, 508, 519Sampler 137, 213, 223, 251, 271, 318Sampling 151, 251, 508Samtene Revolution 497San Francisco Tape Music Cen-
ter 374Sangeet Prayog (Ensemble) 282santoor (ind. Hackbrettzither) 281sarangi (ind. Streichinstrument) 281sarod (ind. Laute) 281Satz 38 f., 45, 120, 257 f., 262, 294,
311, 333, 420 f., 438 f., 561 f., 585, 628Satzlehre 257Satztechnik 150, 191, 209, 223, 257,
264, 334, 342, 418, 562, 580, 582 f.; Satztyp 420 f. (s. a. Harmonik/Polyphonie)
Satzweise 140, 150sawari 144Saxophon 224, 272, 295–297, 328,
478, 631Saxophonquartett 163, 296Schaffensprozess 41, 171 f., 212, 342,
376, 479, 544–547, 590, 602, 627Schallplatte 4, 26, 82, 318, 339, 348,
366Schiffshörner 97Schlagquartett Köln 304, 331Schlagzeug/Schlaginstrumente 8,
25 f., 33, 56 f., 83 f., 93, 106 f., 121, 123, 126, 164, 168, 202, 207, 210, 219, 243 f., 248–250, 270, 272, 292, 298, 300, 303 f., 329–331, 333, 336, 350 f., 353, 367, 370, 375, 410, 425, 432, 476–478, 482 f., 487, 490, 504, 529, 537, 539, 551, 558, 570, 575, 577, 590 f., 615, 617
Schlagzeugensemble 58, 106, 149, 303 f., 330, 333, 473, 539
Schola Cantorum 577Schola Cantorum Stuttgart 577Schola Heidelberg 577Schönberg Ensemble 216, 331Schönheit 65, 174 f., 287, 341, 450,
524 f.Scratch Orchestra 31, 69, 378, 509
683 Sachregister
Selbstreferenzialität 21, 32, 198, 572Selbstreflexivität 40, 151, 171, 188 f.,
411, 603, 606Semantik 127, 228, 233, 391, 459, 559,
562, 569Semiotik 391, 402Septakkord 259, 631Serielle Musik 3–16, 30, 57 f., 80,
107 f., 127, 195, 220, 234, 239, 245, 250, 258, 262 f., 276, 290, 311, 320, 323, 326, 330, 334, 337, 343, 350, 359, 374, 386, 405, 440, 448, 461, 470, 482, 488, 502, 506, 516, 529–531, 547–556, 558, 584, 610, 613, 622, 624, 627 (s. a. postserielle Musik)
shakuhachi (jap. Bambusflöte) 144, 253, 324, 487
Shanghai Municipal Orchestra 201Shanghai New Music Week 204Shanghai Philharmonic Orchestra
205Shanghai Sinfonietta 151, 205, 332Sharjah Biennale (VAE) 183sheng (chin. Mundorgel) 136, 151, 300Shenyang Konservatorium 203Shin Nihon Ongaku (Neue japani-
sche Musik) 144Shin Sakkyokuha Kyōkai (New
Group of Composers) 322Shinkō Sakkyokuka Renmei (Vereini-
gung innovativer Komponisten) 322
Shinsei Kai (Gruppe der neuen Stimme) 322
shō (jap. Mundorgel) 50, 141, 145, 151, 191, 250, 300, 487
Shona 163, 534Sibelius-Akademie Helsinki 473Sichuan Conservatory 202 f.Sichuan-Oper (chuanju) 147Sidney 623Siebtheorie 223sillabazione scivolata 413, 570Simultaneität 109, 258, 267, 614 f.
(s. a. Harmonik/Polyphonie, Zeit)Sinfonieorchester 23, 29, 200–202,
204, 207, 231, 279, 281, 285, 292, 317, 330 f., 349, 456, 534, 577, 587
Sinfonik 59, 139, 146, 150, 202, 243, 329, 333, 481–487, 493, 500, 542 (s. a. Orchester)
Singapur 205, 282, 286, 586, 588 (s. a. Südostasien)
Singen 124, 127, 295, 370, 385, 413, 428, 455, 523, 564, 572 f., 577
Sinn 11, 61, 85, 314, 345, 388, 392, 404, 455, 561, 631 f.
Sinuston 42, 79, 89, 110, 221, 367, 552, 567
sitar (ind. Langhalslaute) 281, 385Skala 25, 84, 111, 160, 186, 190, 259–
261, 263, 270, 470, 530, 625, 631Skalenstufe 160Skandal 31, 59, 206, 219, 245, 409, 580Slowakei 496 f. (s. a. Osteuropa)Sō Percussion 304Società cameristica italiana 331Società Italiana di Musica Moderna
285Society for Chinese Folk Music
Research (Zhongguo minzu yinyue yanjiushe) 205
Sogenanntes Linksradikales Blasor-chester 69
Sōgetsu Art Center 324Solarorchester 248Sommer-Oper Santa Fe 623Sonagramm/Spektrogramm 166,
177, 476, 557 (s. a. Spektralanalyse)Sonate 4, 12, 21, 109, 221, 237, 242 f.,
274, 294, 300 f., 333, 529 f., 549, 551, 562
Sonic Arts Union 213, 545sound design 97, 437, 517soundscape 36, 97, 193, 251, 337, 432Sound of Stockholm 473Sowjetunion Ä RusslandSozialgeschichte 242, 333, 511Sozialisation 28, 349, 513, 538Sozialistischer Realismus 43, 58–60,
124, 146, 440, 488–490, 493–495, 497, 499 f., 511, 589
Soziologie Ä Musiksoziologiespace notation 475, 580Speak Percussion 332Spektralanalyse 49, 141 (s. a. Sona-
gramm/Spektrogramm)Spektralmusik 45, 49, 103–113, 163,
167, 189, 195, 250, 261 f., 292, 323, 337, 343, 372, 387, 400, 420, 483 f., 492, 502, 525, 545, 548, 556–560, 567, 585, 587, 622 (s. a. musique spectrale)
Spektrogramm Ä Sonagramm/Spek-trogramm
Spektromorphologie 387Spiegelsymmetrie 262, 530, 632 (s. a.
Symmetrie)Spieltechniken 201, 292–304, 327,
385, 533, 579Spiritualität XVI, 117 f., 125–127,
130–132, 341, 406, 497Spirituelle Musik Ä Geistliche MusikSponsoring 355Spontaneous Music Ensemble 277SPOR (Århus) 472 f.Sprachähnlichkeit 318, 370, 392,
418, 561Sprachakzent 532Sprachcharakter 174, 251, 404Sprache und Musik 25, 85, 561,
563 f.Sprache/Sprachkomposition 27,
64, 85, 237, 338, 353, 370, 404, 455, 561–566, 569; Sprache 343, 365, 391, 484, 548, 568, 585; Sprach-komposition 211, 408, 410, 412
Sprachkritik 561 f.sprechbohrer 565, 578Sprechgesang 25, 329, 455, 562Sprechstimme 106, 243, 329, 333,
475, 570, 572Sprechtheater 70, 410, 413Stadler Quartett 582STAGMA 427Standardisierung 78, 106, 135, 149,
159, 183, 200, 243, 286, 348, 404, 569, 582
Statische Musik 4, 13, 45, 531, 549 (s. a. Klangkomposition)
Statistische Form/statistische Verfahren 7 f., 14, 42, 45, 188, 234, 260, 263, 266, 291, 523, 530 f., 537, 552, 554 f., 585, 612 f., 616, 625
Stedelijk Museum Amsterdam 182Steirischer Herbst 623Stereotyp XIf., XVI, 119, 137, 143, 152,
162, 183, 188, 245 f., 281, 378, 438Stereotypisierung 137, 152, 183Steve Reich and Musicians 213, 375Stil 29, 190, 239, 242, 489, 566–568Stille 5, 27, 64, 94, 110, 131, 144, 203,
237, 240, 248, 306, 313, 346, 414, 457, 484, 526 f., 581, 591, 604, 610, 617
684Sachregister
Stimme/Vokalmusik XV, 129, 249, 454 f., 563 f., 568–579; Stimme 80, 166, 213, 246, 303, 330, 353, 366, 413, 504; Vokalmusik 127 f., 130, 184, 233, 254, 369, 475, 497, 500
Stimmung 103 f., 106 f., 109, 111–113, 159–161, 167, 186, 189, 253, 300, 303, 311, 374, 466, 487, 531
Stochastische Musik 8, 223, 462, 627 (s. a. Zufall)
Stock11 287Stockhausen-Ensemble 213Strategien, künstlerische/kompo-
sitorische XIII, XVI, 9, 27, 33, 66, 68 f., 71, 108, 111, 117, 137, 175, 187–189, 198, 229, 240, 259, 262, 267, 271, 278, 291, 312, 343, 346, 366 f., 390, 411, 441–443, 446, 448–453, 455, 459 f.,517 f., 520 f., 526–528, 529–531, 536, 562, 617, 628 (s. a. Kompositionstechniken)
streaming 164, 267, 307, 537Streichinstrumente 43 f., 105, 108,
147, 292–295, 359, 385, 425, 475, 504, 562, 579 f., 581, 615 (s. a. Viola, Violine, Violoncello, Kontrabass)
Streichquartett 242, 287, 293, 332 f., 335, 349, 579–583
Stroma New Music Ensemble 332Struktur 26, 38 f., 171, 224, 233, 259,
263, 266, 283, 290 f., 342 f., 392 f., 417, 423, 432, 446, 475, 548, 566, 583–586, 602, 604, 626 (s. a. Textur)
Strukturalismus 39, 170–172, 174, 206, 236, 419, 584 (s. a. Poststruk-turalismus)
Strukturanalyse 171, 176–178, 404, 406
Strukturklang 39, 48, 236, 258, 267, 337, 531, 585, 612
Strukturtyp 257, 421Studio der Folkwang-Hochschule
Essen 81Studio des Middle East Radio
Cairo 184Studio di Fonologia (RAI, Mai-
land) 80, 220, 552, 563, 575Studio für elektronische Musik Köln
(NWDR/WDR) 220, 286, 424, 621
Studio in Gravesano 166
Subjekt 27 f., 238, 242, 362, 384, 395 f., 525, 625
Subjektivität 173, 276, 362, 382 f., 457, 612
Subkultur 348, 374 (s. a. Gegenkul-tur/counterculture)
Südostasien X, 135, 286, 406, 586–590Südwestfunk Baden-Baden 285, 621SuperCollider 222Surrealismus 19, 32, 122, 194, 448,
451, 614SWF-/SWR-Sinfonieorchester 285Swingle Singers 572, 577SWR Vokalensemble 577Symbol 19 f., 146, 150, 286, 323, 326,
391, 411, 614Symbolismus 28Symmetrie 91, 159, 162 f., 237,
259–263, 266, 369, 461, 529 f., 533, 602, 614 f., 617, 628, 632 (s. a. Asymmetrie, Spiegelsymmetrie)
Synästhesie 308, 407, 447, 513, 590–592
Synkope 23, 528 f.Synlab 81Syntax Ä Musikalische SyntaxSynthesizer 78, 110, 212 f., 220 f., 235,
250, 318, 467, 503Systematische Musikwissen-
schaft 417, 422Systemtheorie 236, 568, 628Szenische Komposition 273, 289, 411Szenische Musik 343, 408
Ttabla (ind. Kesseltrommeln) 281taegŭm (korean. Bambusflöte) 351Taipei Digital Art Festival 207Taipei National University of the
Arts 206Taipei Symphony Orchestra 207Taiwan Ä China/Taiwan/Hong KongTakefu International Music Festi-
val 325Takt 45, 261, 263, 303, 528, 533 f.,
537 f.Taktarten 529Talea 49, 468, 530, 558Talea Ensemble 468Tampere Biennale 473Tanglewood (Massachusetts) 623
Tanz/Tanztheater XI, XV, 23, 88, 348, 353, 411, 466, 539, 570, 593 f., 615
tapping 81Taschenoper 623Tasteninstrumente 106, 158,
301–303, 503, 565 (s. a. Cembalo, Klavier, Orgel)
Techno 196, 251, 335, 509Tectonics (Festival) 473Tehran Music Group 319Teiltonreihe/Teiltöne 42, 103, 107,
109 f., 189, 258, 261, 293, 385, 460 f., 471, 533, 557, 559 (s. a. Obertonrei-he/Obertöne)
Teiltonspektrum 262Temperatur 107, 112Temperierte Stimmung 103, 109,
160, 531Tempo Ä Rhythmus/Metrum/TempoTerminologie 463, 583, 632Tetrachord 631Textur 39, 48, 140, 160 f., 177, 210,
266, 283, 312, 342, 344, 367, 477, 534, 583–585 (s. a. Struktur)
Texturklang 48, 266, 585Textvertonung 128Thailand 286, 586 f. (s. a. Südostasien)The League of Composers’ Re-
view 285The Review of Yugoslav Music 495The Song Company 577The Who 508; Baba O’Riley 509Theorbe 122Third Coast Percussion 304third stream 29, 326, 467, 631Tiananmen (Massaker, Beijing,
Juni 1989) 150, 200, 202Tibet 298, 576Timbre 35, 49, 110, 113, 143, 159, 261,
290, 557, 582 (s. a. Klangfarbe)Tintinnabuli 123, 264, 377, 491Tokyo String Quartet 582Tonalität Ä Atonalität/Posttonalität/
TonalitätTonart 186, 264Tonband 78, 83 f., 90, 128, 220, 227,
277, 374, 552, 563, 581Tondauer Ä DauerTonhöhe 4 f., 8, 11–14, 25 f., 44–46,
83, 90, 107, 190, 221, 234, 290, 363, 502, 527, 531, 550–552, 561, 570, 624 (s. a. Parameter)
685 Sachregister
Tonhöhenorganisation 158, 175, 177, 343 (s. a. Harmonik/Polyphonie)
Tonika 186, 259, 370Toningenieur 81, 83Tonkünstlerfeste 284Tonleiter 103, 108, 168, 234 (s. a.
Skala)Tonmeister 79, 83, 312Tonordnung 6, 103, 113Tonpsychologie 170, 186, 391Tonraum 104, 108, 112, 261, 265,
301, 461Tonreihe 629Tonsatz 188, 257 f., 265, 460, 613Tonsystem 13, 29, 105, 107, 111, 112,
150, 186, 189, 201, 258, 260, 261, 602
Tonsysteme 7, 104, 106, 109, 112, 191, 260 f., 487
Tonvorrat 186, 260 f., 369, 630Topos 37–40, 43, 49, 62, 137, 140,
145, 204, 469, 482, 616 f.Totalitarismus 60Townhouse Gallery (Kairo) 183Traditionsbruch 169, 173, 242–244,
382Traktat 38, 385, 438, 530Trance 374Transfer 307Transdisziplinarität 228, 270, 339,
411, 447 (s. a. Interdisziplinarität)Transkription 177, 222, 474, 537transnational 135–152, 157, 183, 202,
396, 470 (s. a. Interkulturalität)Transzendentalismus 105, 130,
614Traum 227, 337, 459Trautonium 79Tremolo 299 f., 584Triller 295, 297Tristanakkord 523Tritonus 370, 628Trompete 100, 174, 182, 185, 210,
246, 272, 297–299, 327, 370 f., 624
Trondheim Sinfonietta 473Tschechien 496 f. (s. a. Osteuropa)Tuba 45, 50, 125, 297–299, 425, 452,
490Tubax (Kontrabass-/Subkontrabass-
saxophon) 296Türkei X, 496, 529, 594–596
Turntablism 82, 209 f., 509Twentieth-Century Music (Zeit-
schrift) 424Tzlil Meudcan [Aktueller Klang] 320
UUkraine 20, 491, 492 f., 496, 500
(s. a. Osteuropa)Ultima (Festival) 473Ultraschall (Festival) 623U-Musik 271, 370, 489Unbestimmtheit 21, 31, 41, 312, 324,
348, 374, 612, 624, 626Ungarn 120, 359, 376, 497 f., 500
(s. a. Osteuropa)Universal Edition 285, 424, 621 f.Universalismus 19, 122Universität Haifa 320University of Hong Kong 207 f.University of Michigan 203Unmittelbarkeit 39, 47, 98, 244Urheberrecht/Urheberschutz 281,
287, 307, 356, 427, 508Urheberschaft 277, 340, 544 f.USA 17–33, 464–468, 624 f.
(s. a. Nordamerika)Usinesonore (Festival) 356Utilitarismus 138, 200Utopie 19, 65, 93, 177, 293, 358, 486Uusinta Ensemble 473
VVariable Form 235, 624 (s. a. Form,
offene Form)Variante 106, 136, 162, 212, 219, 312,
314, 349, 414, 462, 499, 506Variation 9, 14, 27 f., 160, 167, 175,
188, 209 f., 235–237, 249, 260, 312, 345, 348, 369 f., 504, 528, 583, 625–627, 629
varietas 127Velvet Underground, The 374, 509Verbum 564Verein für musikalische Privatauf-
führungen 284, 348, 597, 621Vereinigte Staaten Ä USAVerflechtungsgeschichte 137 (s. a.
histoire croisée)Vermittlung 137, 169, 246, 284, 308,
349, 405, 473, 543, 597–599, 621
Verschriftlichung 41, 219, 251, 277, 563, 569, 587
Verwestlichung 135, 252, 351Video Ä Film/VideoVideo-Oper 128, 231, 415Vierstimmigkeit 537, 579 (s. a. Har-
monik/Polyphonie)Viertelton 104–109, 112, 189, 263,
297, 300, 302, 482, 496, 528Viertelton-Akkordeon 300Vierteltonklavier 105, 302Vietnam 586, 588 (s. a. Südostasien)Vietnam-Krieg 458, 581Viola d’amore 113, 212, 300Viola/Bratsche 105 f., 109, 292–295,
536, 601Violine/Geige 44 f., 147, 150, 265,
277, 292–295, 504, 536 f., 581, 585, 617
Violoncello/Cello 105, 108, 145, 147–149, 203 f., 292–295, 250, 308, 312, 463, 478 f., 482, 486 f., 536, 612, 624, 629
Virtuose/Virtuosität 31, 110 f., 270, 289, 291, 293 f., 296–302, 304, 341, 471, 486, 539, 545
Vishnu 128, 280Visuelle Medien 230, 306, 411, 505Vokalensemble Zürich 577Vokalmusik Ä Stimme/VokalmusikVokalpolyphonie 120, 122, 266, 341,
438Völkerbund 285Volkslied 150, 158, 160, 201, 205,
369 f., 589Volksmusik 23, 106, 157, 252, 280,
465, 470 f., 493 f., 496, 529, 588
WWahrheit 17, 195, 238, 391, 460, 516,
603Wahrnehmung XI, XV, 10, 12, 21,
26 f., 37, 39 f., 64, 110, 113, 137, 168, 170, 172, 174, 176, 187, 222, 238, 248, 257, 308, 312, 314, 337, 342, 344, 346, 349, 352, 363, 365, 386, 388, 390 f., 420, 426, 437, 440, 442, 463, 484, 503, 512, 525, 528, 555, 557 f., 594, 600–609, 610, 618 (s. a. Apperzeption , Kognition, Musik-psychologie, Perzeption)
686Sachregister
Warschauer Herbst 286, 405 f., 488, 491, 493, 496, 498, 500, 623
Weißes Rauschen 37, 250Weltanschauung 80, 380Weltbezug XIVf., 54–76, 120–123,
129, 392, 399, 443, 449, 453, 516
Weltliteratur 456Weltmusik 141, 145, 253, 595Werbepsychologie 406Werk 3, 6 f., 10 f., 29, 31, 93, 138, 170,
172, 234 f., 238, 336, 346, 392 f., 618
Werkbegriff XIII, 14, 18, 29, 32, 170, 178, 195, 198, 234, 277 f., 310, 384, 387, 392 f., 544, 546, 624
Werturteil 521Westeuropa X, 60, 128, 470,
488–491, 493, 624–626Westliche Musik 141, 350Wiederholung 14, 31, 196, 210, 227,
233, 236, 251, 327, 338, 345, 364, 406, 518 f., 529, 539, 563, 584, 603, 605, 625, 630
Wien Ä Zentren neuer MusikWiener Singverein 577Wirklichkeit 3, 54 f., 61 f., 70, 166,
270, 403, 464Wirtschaft 356, 513Wissenschaft XI–XIV, 11, 13, 24, 38,
50, 104, 112, 166 f., 170, 173–175, 197, 208 f., 224, 245, 270, 279–281, 286, 307 f., 317 f., 335, 344, 349, 365, 378, 380, 418, 422, 428, 442 f., 511 f., 518, 549, 556, 585, 598, 600, 603, 621
Wittener Tage für neue Kammermu-sik 70, 100, 340, 506, 623
Wöchentliche Nachrichten und An-merkungen, die Musik betreffend (Zeitschrift) XI
World Music 138, 162, 467World Music Days 285Wu ren yueji (Five Man Music-
group) 205Wuhan Konservatorium 203Wundergrund Kopenhagen (Festi-
val) 473
XXi’an Konservatorium 203Xiandai yuefu (Modern Music
Bureau) 205Xiangrikui yuehui (Sunflower
Group) 205Xin yue chu zou (Music Premie-
re) 205xinchao (Neue Welle) 147, 149 f., 203
YYale Percussion Group 304Yarava Music Group 319Yoruba 158, 160
ZZeit XV, 9, 10, 27, 31, 35, 45–48, 103,
127–130, 144, 167, 174, 235, 237 f., 267, 345, 376, 383, 390 f., 393, 419, 445 f., 451, 523, 526 f., 530, 557, 600, 602–604, 610–620
Zeitkunst 9, 88, 393, 445Zeitorganisation 176, 527–531, 612 f.,
617
Zeitschrift für Musik & Performance ACT 308
Zeitschrift Music & Politics 308Zen-Buddhismus 128, 130, 237, 452Zensur 355, 493, 496Zentralkonservatorium Beijing 203Zentren neuer Musik 135, 284, 349,
355, 424, 436, 620–624Zentrum für Kunst und Medientech-
nologie (ZKM) Karlsruhe 287, 623zheng (chin. Wölbbrettzither) 204,
208Zhi yue xiao ji (Composers’ Fo-
rum) 205Zitat 54, 56, 121, 125, 161, 163, 182,
190, 206, 210 f., 239, 264, 328, 370, 413, 447, 457, 489, 494, 496, 520, 532, 534, 581, 584, 588, 614 (s. a. Allusion, Intertextualität)
Zufall 5, 10 f., 27, 172, 220, 223, 234, 240, 248, 258, 276, 287, 302, 312, 324, 326, 343, 351, 359, 374, 405, 466, 476, 488, 504, 544, 554, 624–627 (s. a. Aleatorik, stochasti-sche Musik)
Zufallspoetik 240, 624Zweite Moderne 521Zwölftonaggregat 628Zwölftonmusik 147, 358, 370, 489,
497–499, 524, 627Zwölftonreihe 4, 14, 147, 188, 263,
266, 550, 628–632Zwölftontechnik 3 f., 30, 107, 160,
188, 191, 195, 201, 262 f., 287, 322, 326, 343, 350, 358, 362, 368, 386, 427, 461 f., 466, 488, 544, 547, 566, 583, 614, 627–633 (s. a. Dodeka-phonie, Reihenkomposition)
top related