“วารสารวิชาการนิติศาสตร์...
Post on 24-Jul-2020
6 Views
Preview:
TRANSCRIPT
“วารสารวชาการนตศาสตรมหาวทยาลยทกษณ Law Journal Thaksin University
ปท5ฉบบท7มกราคม-ธนวาคม2557
ทปรกษา อาจารยศรต จยมณ คณบดคณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ
ผชวยศาสตราจารย ธนากร โกมลวานช รองคณบดคณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ
อาจารยศาสตรา แกวแพง รองคณบดคณะนตศาสตร
มหาวทยาลยทกษณ
นางชโลมา กองสวสด หวหนาสำานกงานคณะนตศาสตร
มหาวทยาลยทกษณ
บรรณาธการผทรงคณวฒ ศาสตราจารย ดร. สมคด เลศไพฑรย
ศาสตราจารย ดร. จมพล สายสนทร
ศาสตราจารย ดร. ทวเกยรต มนะกนษฐ
รองศาสตราจารย ดร. กตพงศ หงสพฤกษ
บรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย กรกฎ ทองขะโชค
บรรณาธการประจำาวารสารผชวยศาสตราจารย กรรณภทร ชตวงศ
อาจารยเสาวนย แกวจลกาญจน
อาจารยจรนนท ไชยปผา
อาจารยปพนธร ธระพนธ
อาจารยอนชา ขนแกว
อาจารยเจษฎา ทองขาว
ผชวยบรรณาธการจดการ นายวระพศชณฑ ชมชวย
การเผยแพร มอบใหหองสมดหนวยหนวยของรฐ สถาบนการศกษาในประเทศ
ขอมลการตดตอ กองบรรณาธการวารสารวชาการนตศาสตร คณะนตศาสตร
มหาวทยาลยทกษณ
สารบญ
การบงคบใชกฎหมายในสามจงหวดชายแดนภาคใต
กรกฎ ทองขะโชค ........................................................................................... 1
ปญหาการขอรบคาเสยหายเบองตนตามพระราชบญญตคมครอง
ผประสบภยจากรถพ.ศ.2535ในจงหวดพทลง
ธนากร โกมลวานช ....................................................................................... 21
บทบาทศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายคณะนตศาสตร
มหาวทยาลยทกษณในการชวยเหลอทางกฎหมายแกผมอรรถคด
พรรณชม ออนนอย ..................................................................................... 41
การพฒนาหลกกฎหมายอสลามในประเทศไทย
ประคอง เตกฉตร ........................................................................................... 51
Howdoeshumanrightsfunctionproperlytotheforgotten
group(Rohingyas)?
Saovanee Kaewjullakarn and Arnon Sriboonroj ............................................ 83
TheUtilizationofFishLandingPortForFishingFleet/Fish
TransportingFleetBasedonFisheryLaw
Ema Septaria and Muhammad Yamani ........................................................ 95
การบงคบใชกฎหมายในสามจงหวดชายแดนภาคใต1
Law enforcement in the three southern border
provincesกรกฎ ทองขะโชค2
บทนำา
เมอมการกระทำาความผดเกดขน การบงคบใชกฎหมายอาญาโดยผบงคบใช
กฎหมาย และผถกบงคบใชกฎหมาย รวมทงกระบวนการยตธรรมทางอาญาโดยตวเอง
มแบบแผน กลไก และขนตอนการดำาเนนการทใชระยะเวลายาวนานซงเปนอปสรรค
และมความลาชาอยแลวกลบยงกลายเปนตวเรงในการสรางเงอนไขความไมไววางใจ
เกดขนในสถานการณทตองการกลไกทมความเหมาะสมและมสทธภาพในการจดการ
มากกวาสถานการณปกต แมจะเกดสภาพปญหาความรนแรงทตอเนองและขยายตว
ในสามจงหวดชายแดนใต ซงถอเปนสถานการณทไมปกตและโดยทวไปมเหตทจะเสรม
ประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายใหเจาหนาทของรฐโดยคำานงผลกระทบตอสทธ
เสรภาพของประชาชนนอยลงไปกวาปกต
1 บทความเรองนเปนสวนหนงของงานวจย เรอง “การบงคบใชกฎหมายในสามจงหวดชายแดนภาคใต” ไดรบทนสนบสนน จากงบประมาณแผนดนมหาวทยาลยทกษณ ประจำาป 2554 และไดเคยนำาเสนอในการประชมวชาการระดบชาต มหาวทยาลยทกษณ ครงท 23 ประจำาป 2556 ณ ศนยประชมนานาชาตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป อำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา2 ผชวยศาสตราจารย คณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ดวยเหตดงกลาว ความพยายามในการดำาเนนการใหกระบวนการยตธรรม
ทางอาญาสอดคลองกบหลกนตธรรม จงเปนแนวทางทเรงดวนและจำาเปนสำาหรบ
จงหวดชายแดนภาคใต ซงมความแตกตางจากสถานการณความรนแรงในพนทอนๆ
ของประเทศ ในสภาวการณของปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต
ทพฤตกรรมความรนแรงเปนเรองของการกอการราย และมความผดเกยวกบความมนคง
การไดมาซงพยานหลกฐานในการเอาผดผกระทำาผด ยอมไมสามารถพงพาพยานบคคลได
ตราบใดทประชาชนสวนใหญยงไมมความไววางใจรฐบาลและเจาหนาทของรฐ จงม
ความจำาเปนเรงดวนทตอง ศกษาขอเทจจรงในการบงคบใชกฎหมาย และการดำาเนน
กระบวนการยตธรรมทางอาญา ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา พระราช
กำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 ซงไดมการประกาศใชมาตงแต
เมอป พ.ศ. 2548 โดยกฎหมายฉบบดงกลาวมระยะเวลาในการบงคบใชเพยงสามเดอน
แตหากเหนวาสถานการณยงไมสงบกสามารถขยายระยะเวลาออกอกไปไดคราว ๆ
คราวละไมเกนสามเดอน ซงปจจบนมการขยายระยะเวลาอกสามเดอน เปนครงท 39
โดยจะมผลสนสดวนท 19 ธนวาคม 2557 ซงมการขยายโดยอาศย อำานาจตามมาตรา 5
สวนพระราชบญญตกฎอยการศก พทธศกราช 2457 และพระราชบญญตรกษา
ความมงคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 ซงนำามาบงคบใช กฎหมายพเศษดงกลาว
กไมอาจทำาใหความรนแรงในสามจงหวดชายแดนใตลดลงแตอยางใด กบตรงกนขาม
กลายเปนการสรางเงอนไข ทำาใหเกดความไมไววางใจระหวางรฐกบประชาชน ดงนน
การจำาแนกกลมภารกจตามขนตอนการปฏบตของกฎหมาย ไดแก การปองกน ปดลอม
ตรวจคน ตงดานสกด รวบรวมพยานหลกฐาน จบกม ซกถาม พดคย ควบคมตว
การสบสวนสอบสวน การปลอยชวคราว การดำาเนนกระบวนการฟองรองคดตอศาล
การดำาเนนกระบวนพจารณาพพากษาคด และการบงคบโทษภายหลงศาลมคำาพพากษา
อนเนองมาจากในกลมจงหวดชายแดนภาคใตมกฎหมายพเศษในสถานการณทไมปกต
ใชบงคบทแตกตางจากพนทอนๆ ของประเทศทมสถานการณปกต แตกฎหมายดงกลาว
ขางตนเปนเพยงวธการบงคบใชในการนำาตวผกระทำาความผดหรอผตองสงสยมาเขาส
กระบวนการยตธรรม แตเมอจะพจารณาคดและพพากษาลงโทษผกระทำาความผด
กลบไปใชกฎหมายวธพจารณาความอาญา และกฎหมายพยานหลกฐานซงเปน
กฎหมายทบงคบใชอยเปนการทวไปซงบงคบใชอยในพนทปกต จงจำาตองศกษา
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
สำารวจความคดเหนและผลกระทบของผมสวนไดเสยในกระบวนการยตธรรมทกกลม ในลกษณะเสยงสะทอนจากพนทและจากผมสวนไดเสยโดยมวตถประสงคการวจย เพอศกษาถงสภาพปญหาการบงคบใชกฎหมายของเจาหนาทในกระบวนการยตธรรม ทางอาญาในสามจงหวดชายแดนใต เพอศกษากฎหมายพเศษทเกยวของกบ การกระทำาความผดทางอาญาในสามจงหวดชายแดนภาคใต
วธดำาเนนการวจย
การเกบรวบรวมขอมล การวจยเอกสาร (Documentary research) ขอมลระดบทตยภม (Secondary Data) โดยเกบรวบรวมขอมลโดยวจยเอกสารกฎหมายตาง ๆ และรวบรวมขอมลจากเอกสารทางวชาการ บทความ วารสาร วทยานพนธ รายงานการวจย ขอมลปฐมภม(Primary Data)
ขอมลภาคสนาม
(1) สมภาษณเชงลก (In-depth Interview) โดยการใชคำาถามปลายเปดกบ ผทรงคณวฒทเกยวของกบการบงคบใชกฎหมายในพนทจงหวดชายแดนใต ไดแก เจาหนาทระดบบงคบบญชาศนยปฏบตการตำารวจชายแดนภาคใต (ศชต.) เจาหนาทตำารวจระดบผกำากบการสถานตำารวจ เจาหนาทระดบบงคบบญชากองอำานวยการรกษาความมงคงภายใน ภาค 4 สวนหนา เจาหนาทฝายปกครอง และผบรหารในองคกรปกครองสวนทองถน
(2) ประชมกลมสนทนากลมเจาะจง (Focus Group) กบบคลากรในกระบวนการยตธรรมทางอาญา ประชาชนซงเปนผทเกยวของกบกระบวนการยตธรรมทางอาญาและผไดรบผลกระทบจากเหตการณความไมสงบในจงหวดชายแดนใต (จงหวดปตตาน จงหวดยะลา จงหวดนราธวาสและจงหวดสงขลาบางสวน)
การวเคราะหขอมล สำาหรบการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก และการประชมกลมสนทนาเจาะจงกลมเจาะจงจะไดนำามาใชในการวเคราะหและประมวลผลขอมลรวมกบการรวมรวมขอมลจากการศกษาคนควาขอมลจากเอกสารทางวชาการโดยวธการวเคราะห จะไดดำาเนนไปตามแนวทางการวจยเชงคณภาพ(Qualitative data) อนไดแก การพรรณนาขอมลตามปรากฏการณและวเคราะหขอมล เพอแสวงหาขอคนพบจากการศกษาวจยอนเปนแนวทางนำาไปสแนวทางในการปรบปรงกฎหมายหรอการบรหารงานยตธรรมในจงหวดชายแดนภาคใตตอไป”
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ผลการวจย
การบงคบใชกฎหมายในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต
พบวาภาพรวมของสถานการณตลอด 11 ป ไฟใต3 มเหตรนแรงรปแบบตางๆ
เกดขนทงสน 13,470 เหตการณ หรอเฉลย 3.44 เหตการณตอวน แยกเปนเหตความมนคง
ซงหมายถงเหตรนแรงทกระทำาโดยขบวนการกอความไมสงบ จำานวน 9,040 เหตการณ
หรอเฉลย 2.25 เหตตอวน สวนทเหลอเปนอาชญากรรมทวไป สวนในภาพรวมเหตรนแรง
ตลอด 11 ป ไฟใต 13,470 เหตการณนน แยกเปนประเภทของเหตรนแรงไดดงน
โจมตทตง 34 เหตการณ ซมโจมต 187 เหตการณ ยง 3,969 เหตการณ ระเบด
2,985 เหตการณ วางเพลง 1,475 เหตการณ ฆาดวยวธการทารณกรรม 88 เหตการณ
ประสงคตออาวธ 169 เหตการณ ชมชนประทวง 65 เหตการณ ทำาราย 46 เหตการณ
อนๆ 22 เหตการณ
ทางดานสถตความสญเสย จำานวนผเสยชวตและไดรบบาดเจบตลอด 11 ป
ไฟใต มผเสยชวต เฉพาะจากเหตการณความมนคง รวมทงสน 3,661 คน แยกเปน
ประชาชนทวไป 2,389 คน คดเปนรอยละ 65.25 ทหาร 500 นาย คดเปนรอยละ
13.65 ตำารวจ 355 นาย คดเปนรอยละ 9.69 ผนำาทองถน 226 คดเปนรอยละ 6.17
ครและบคลากรทางการศกษา 142 คน คดเปนรอยละ 2.92 ผนำาศาสนา 19 คน
คดเปนรอยละ 0.51 เจาหนาทรถไฟ 4 คน รอยละ 0.11 และคนราย 61 คนคดเปน
รอยละ 1.66
จำานวนผบาดเจบทงสน 9,494 คน เฉพาะจากเหตการณความมนคง แยกเปน
ประชาชนทวไป 5,352 คน คดเปนรอยละ 56.37 ทหาร 2,407 นาย คดเปนรอยละ
25.35 ตำารวจ 1,386 นาย คดเปนรอยละ 14.59 ผนำาทองถน 152 คดเปนรอยละ
1.60 ครและบคลากรทางการศกษา 124 คน คดเปนรอยละ 1.30 ผนำาศาสนา 24 คน
คดเปนรอยละ 0.25 เจาหนาทรถไฟ 42 คน รอยละ 0.44 และคนราย 7 คนคดเปน
รอยละ 0.07
3 ขอมลศนยปฏบตการตำารวจจงหวดชายแดนภาคใต (ศชต.) ระหวาง 4 มกราคม 2547 ถง 31 ธนวาคม 2557
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ดานการดำาเนนคดตามกระบวนการยตธรรม พบวามการออกหมายจบเฉพาะ คดความมนคงโดยอาศยอำานาจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ป.วอาญา) และตามกฎหมายพเศษ คอ พระราชกำาหนดการบรหาราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 (หมาย ฉฉ.) รวมทงสน 10,291 หมาย แยกเปนหมาย ฉฉ. 5,512 หมาย, หมาย ป.วอาญา 4,779 หมาย ยอดจบกมรวม 7,275 หมาย แยกเปนหมาย ฉฉ. 4,350 หมาย และหมาย ป.ว อาญา 2,925 หมาย4
ผลการสอบสวนและการดำาเนนคด พบวาตลอด 11 ป ไฟใตมคดอาญารวมทงสน 147,049 คด เปนคดความมนคง 9,755 คด เปนคดรตวผกระทำาผด 2,264 คด คดเปนรอยละ 23.21 ไมรตวผกระทำาผด 7,491 คด คดเปนรอยละ 76.79 เฉพาะคดรตวผกระทำาผด จบกมได 1,634 คด เสยชวต 454 คด หลบหน 630 คด
1.กระบวนการยตธรรมกบปญหาการนำากฎหมายมาใชในจงหวดชายแดนภาคใต
ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดกำาหนดใหรฐตองดแลใหมการปฏบตตามกฎหมายคมครองสทธและเสรภาพของบคคล จดระบบงาน ของกระบวนการยตธรรม ใหมประสทธภาพและอำานวยความยตธรรมแกประชาชนอยางรวดเรวและเทาเทยมกนหนาทดงกลาวของกระบวนการยตธรรม โดยเฉพาะอยางยงตอสถานการณในพนทจงหวดชายแดนภาคใตจงไมใชเรองของการมงเนน หรอทมเทงบประมาณและกำาลงคนลงไปในการปราบปรามอาชญากรรม แตเพยงดานเดยว แตอกดานหนงซงเปนงานหลกสำาคญ ซงกระบวนการยตธรรมจะตองเนนควบคไปดวย คอ ดแลใหมการปฏบตตามกฎหมายคมครองสทธเสรภาพของบคคล จดระบบงานของกระบวนการยตธรรมใหมประสทธภาพ และอำานวยความยตธรรมแกประชาชนอยางรวดเรวและเทาเทยมกน สำาหรบปญหาอาชญากรรมทเกดขนในพนท จงหวดชายแดนภาคใต ทรฐบาลกำาลงทมเทงบประมาณและกำาลงคนไปทำาการปราบปราม ในขณะนมดงน5
1) อาชญากรรมทวไป คอ อาชญากรรมทมผลกระทบตอรางกายชวต เสรภาพ ของประชาชนทวไป ผเสยหายกคอประชาชนทวไปเปนรายบคคล เปนอาชญากรรมทวไป เรยกกนวา Street Crimes ซงเกดขนทกแหงในโลก
4 http://www.isranews.org/south-news/scoop/item/35565-eleven_35565.html (สบคนเมอ 4 มกราคม 2557)5 จฑารตน เอออำานวย.(2549). การดำาเนนกระบวนการยตธรรมใน 3 สามจงหวดชายแดนภาคใต : ปญหาและแนวทาง แกไข.พมพครงท 1, กรงเทพฯ: สำานกงานเลขาธการคณะรฐมนตร, หนา 111-113
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
2) อาชญากรรมทมความสลบซบซอนและมความพเศษในพนท เมอสภาพท
เปนพนทชายแดน เชน การลกลอบนำาสนคาเขามาโดยเสยภาษไมถกตอง ไมผานดาน
ศลกากร หรอการคาของเถอน นำามนเถอน และเนองจากพนทตดกบมาเลเซยกม
หวยมาเลเซยเขามา หวยใตดน นอกจากนนยงมเรองของปญหายาเสพตด อาชญากรรม
ทซบซอนในระดบนกระทบตอระบบเศรษฐกจ สงคม ความเสยหายอาจจะไมชด
ในรายบคคล แตเกดความเสยหายตอสงคมและเศรษฐกจโดยรวม
3) อาชญากรรมทมผลกระทบตอความมนคง ซงอาจจะถอวาขณะนเปน
ปญหาเฉพาะของพนท จงหวดชายแดนภาคใต เชน เรองของการกอการราย การแบงแยก
ดนแดน การใชกำาลงประทษรายกอใหเกดความวนวายในบานเมอง แตไมถงกบสงคราม
(War) หรอความขดแยงดานอาวธ (Armed Conflict Situation)6
4) อาชญากรรมทเปนความผดเกยวกบการปกครอง เชน ความผดทเกยว
กบการกระทำาตอสขดขวางเจาหนาท ทำาใหเสยทรพยซงมไวเพอประโยชนทสาธารณะ
เปนตน
2.การบงคบใชกฎหมายพเศษในพนทจงหวดชายแดนภาคใต
นอกจากปญหาการดำาเนนกระบวนการยตธรรมทไมเปนไปตามหลกกฎหมายแลว ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตยงมปญหาอนเกดจากการใชกฎหมายพเศษเพมขน มาอก โดยเฉพาะผลจากการประกาศใชกฎอยการศก พทธศกราช 2457 และ พระราชกำาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 ดงน คอ
ภาคประชาชนยงมองวาเปนการสงเสรมการใชความรนแรงในการแกไขปญหา พนกงานเจาหนาท และผมอำานาจหนาทเชนเดยวกบพนกงานเจาหนาทตาม พระราชบญญตน ไมตองรบผดทงทางแพงทางอาญา หรอทางวนย เนองจาก การปฏบตหนาทในการระงบหรอปองกนการกระทำาผดกฎหมาย หากเปนการกระทำา ทสจรต ไมเลอกปฏบตและไมเกนสมควรแกเหต หรอไมเกนกวากรณจำาเปน ตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท7 หลกกฎหมายเชนน อาจจะเปนการใหทายหรอสงเสรมใหเจาหนาทใชความรนแรงในการแกปญหาได
6 Model Legislative Provisions against Terrorist – Article 15 Terrorist Acts (Option A)7 พระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 มาตรา 17
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เจาหนาทททำาการจบกม คมขง สบสวน สอบสวน โดยอางกฎหมายพเศษ เพอหลกเลยงไมปฏบตตามกฎหมายปกต เชน อางวาอาศยอำานาจตามกฎอยการศกฯ หรอตามพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉนฯ โดยแททจรงแลว ถาเปน การปฏบตหนาทในการปองกนปราบกรามอาชญากรรมตามปกตจะตองปฏบตตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาและรฐธรรมนญ ไมสามารถอางกฎหมายพเศษได และบางกรณคำารองตอศาลเพอขอออกหมายจบ หมายคน จะบรรยายคำารองเกนความเปนจรง เพอใชเปนเรองความผดตอความมนคง ทงๆ ทบางเรองเปนอาชญากรรมธรรมดา
การขดแยงทางความคดในการปองกนและปราบกรามอาชญากรรม8 ปญหาการดำาเนนกระบวนการยตธรรมทไมเปนไปตามหลกกฎหมายนน เปนกรณทเกดขน ทวไปในประเทศไทย ไมใชเฉพาะใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตเทานน หากเมอใด เจาหนาทของรฐในกระบวนการยตธรรมปฏบตหนาทไมสอดคลองกบหลกรฐธรรมนญ และกฎหมายวธพจารณาความอาญา กจะยงเปนการเตมเชอความรนแรงของปญหาใหเกดขนทวคณ
กรณปญหาของกระบวนการยตธรรม จงเปนเพยงการตอกยำาความขดแยงของแนวความคดในการปองกนปราบปรามอาชญากรรมในหมผปฏบต และแมใน หมประชาชนทวไปกยงมแนวความคดทแตกตางกนอย โดยฝายหนงไดเรยกรองใหใชความรนแรงเดดขาดในการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม แตอกฝายหนงเรยกรอง ใหคำานงถงหลกตามกฎหมาย และหลกตามนตธรรมหรอเคารพหลกสทธมนษยชน
แนวความคดทขดแยงกนดงกลาวจงเปนเรองธรรมดา แมในนานาอารยประเทศ ทเจรญแลวกผานการโตแยงโตเถยงกนมากอนจนในทสด ไดขอสรปวาหลกการ ดงกลาวไมไดมความขดแยงกนแตอยางใด เพราะในการปองกนและปราบปรามอาชญากรรมนน จะตองเปนไปตามกฎหมาย (The Rule of Law) และเปนไปตามหลกนตธรรม (Due Process of Law) ซงการปฏบตดงกลาวเปนการเคารพหลกสทธมนษยชน สถานการณทกอใหเกดความไมสงบในพนทสามจงหวดชายแดนใต มปจจยภายใน ทเปนจดออนและเงอนไขจากความแตกตางทางดานเชอชาต ภาษา ศาสนา และวฒนธรรม เกอกลใหกลมขบวนการตางๆ ทงภายในและภายนอกประเทศแสวงหา ประโยชนจากการแอบอางความเชอทางศาสนาเขาไปปลกฝงอดมการณใหกบประชาชน
8 จฑารตน เอออำานวย. เรองเดม, หนา 114-116
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เพอสบทอดเปนรนๆ ตอไป ประกอบกบสภาพพนทพรมแดนระหวางประเทศไทยและประเทศมาเลเซย งายตอการหลบหนหลงจากกอเหตราย ทงนทผานมาการกอความไมสงบ มลกษณะกระจายพนท โดยมจดมงหมายเพอจะตอบโตกอกวนสรางความสบสนตอ หนาหนาทรฐ ซงจะสงผลดานจตวทยา และความเชอมนของประชาชนตอรฐบาล9
สำาหรบปจจยภายนอกทกอใหเกดเหตการณรนแรงขนสวนหนงเกดจากกระแสในตะวนออกกลางตอตานชาตตะวนตก โดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกาและพนธมตร อาจทำาใหกลมกอการรายเขามาแสวง ประโยชนจากสถานการณในภาคใตได ประกอบม เงอนไขการทไทยสงทหารไปรวมฟนฟประเทศอรกเหตการณความไมสงบในพนท สามจงหวดชายแดนใต ซงเกดขนอยางตอเนอง ไมวาการปลนอาวธปนของทางราชการ วางเพลงโรงเรยนและอาคารสถานทตลอดจนทรพยสนของทางราชการ ยงและทำารายเจาหนาทรฐ พระภกษและผนบถอศาสนาพทธรวมทงประชาชนทนบถอศาสนาอสลาม ถอเปนการใชความรนแรงอยางเปนระบบ (Systematic use of Violence)10
การไมสามารถแกปญหาอาชญากรรมทเกดขนซำาซากเปนการบอนทำาลาย อำานาจรฐ11 สำาหรบการดำาเนนการของเจาหนาทตองพบอปสรรคคอการไมไดรบ ความรวมมอจากประชาชนในพนท ปญหาทเกดขนจงยากตอการแกไขและทำาให เกดเหตการณรนแรงนบวนจะซบซอนมากขน จากเหตการณในอดตเอง กรณตากใบ12
วามผเสยชวตทงหมดรวม 84 คน13 โดยผทเสยชวตนนเกดจากขาดอากาศหายใจ ระหวางการควบคมตวไปจงหวดปตตาน เพราะอยในระหวางชวงถอศลอดบคคล ดงกลาวออนเพลย เพราะไดทำาการประทวงตลอดเกอบทงวน โดยไมไดรบอาหาร และนำา และการควบคมตวดงกลาวนน ยานพาหนะไมเพยงพอ ทำาใหเกดการแออด ในระหวางขนสง จากเหตการณดงกลาว กอใหเกดความเคลอบแคลงสงสยแกประชาชนจำานวนมากวาเหตใดไมประกาศรายชอผถงแกความตายตงแตเรมตนเพงมาประกาศ ในภายหลง และกอใหเกดขาวลอทแตกตางกนมากมายในพนท จนไมสามารถหยดยงได อนเปนการกระพอโหมความไมพอใจใหแกญาตผตายและผถกจบกม
9 ศภรา จนทรชดฟาฬ. (2549). ความรนแรงในสายหมอก : สงทเหนและเปนไปในสามจงหวดชายแดนใต. กรงเทพฯ : โครงการจดพมพคบไฟ,หนา 90-9310 James M. Polan.(1988).Understanding Terrorism : Groups, Strategies, and Respond, united State of America: Prentice-Hall Inc.,p 511 โคทม อารยา.(2551). “สประชาธปไตยทปลดปลอย : ความสำาคญของการถายโอนอำานาจ กรณจงหวดชายแดนใต มนดาเนาและปาปวตะวนตก” ในรายงานการประชมเชงปฏบตการระดบภมภาคโครงการประชาธปไตย ความขดแยง และความมนคงของมนษย, มกราคม 2550. กรงเทพฯ : ศนยศกษาและพฒนาสนตวธ มหาวทยาลยมหดล, หนา 21-2212 เมธ ศรอนสรณ.(2552). “เหตตาย ทตากใบ” วารสารกฎหมายใหม. กรงเทพฯ : บรษท โรงพมพเดอนตลา จำากด, หนา 4-1513 สภาลกษณ กาญจนขนด.(2547). สนตภาพในเปลวเพลง. กรงเทพฯ : สำานกพมพเนชนบคส, หนา 155 –175
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เนองจากการกอความรนแรงตอชวต รางกาย เสรภาพและทรพยสน ในจงหวด
ชายแดนภาคใตเปนการกระทำาทเปนภยรายแรงตองแกไขใหยตลงโดยเรว จงมความจำาเปน
ตองออกกฎหมายปองกนและปราบปรามการกอการรายเพอรกษาความปลอดภยของ
ประเทศและความปลอดภยสาธารณะ14 ดงนน รฐบาลไทยจงไดบญญตความผดการกอ
การราย ขนเมอวนท 11 สงหาคม พ.ศ. 2546 โดยตราเปนพระราชกำาหนดแกไข
เพมเตมประมวลกฎหมายอาญาเกยวกบเรองการปองกนการกอการราย
ตอมาเมอวนท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2548 ชวงเวลา 19.30 น. ไดเกดเหตระเบด
ขน 5 จดรอบเมองเทศบาลจงหวดยะลา โดยวนท 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2548
คณะรฐมนตรไดมมตใหออก “พระราชกำาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน
พ.ศ. 2548” โดยยกเลกพระราชบญญตฉบบเดม (ป พ.ศ. 2495) และออกเปน
พระราชกำาหนด เพอมอบอำานาจใหนายกรฐมนตรมสทธประกาศสถานการณฉกเฉน
และโอนอำานาจของทกฝายเพอแกสถานการณมาอยทนายกรฐมนตร โดยถอวา
“สถานการณทยะลา” เปนเหตฉกเฉนจำาเปนรบดวนทจะออกเปน “พระราชกำาหนด”
ไดตามเงอนไขของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 มาตรา 218
กฎอยการศก เปนกฎหมายทออกมาตงแต พ.ศ. 2475 โดยจะใชบงคบกตอ
เมอมการประกาศสงครามหรอเกดสถานการณสงครามขนแมมไดมการประกาศ
สงครามตอกน ในทางปฏบตจะมการประกาศใชกฎอยการศกดวยเพอใหเจาหนาท
ฝายทหารสามารถใชอำานาจพเศษบางประการ
พระราชบญญตการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551
นนเปนกฎหมายทเพงตราออกมาบงคบใชเฉพาะในกรณทปรากฏเหตการณอนกระทบ
ตอความมนคงในราชอาณาจกร แตยงไมมความจำาเปนตองประกาศสถานการณฉกเฉน
ตามกฎหมายวาดวยการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน และเหตการณนนม
แนวโนมทจะมอยตอไปเปนเวลานาน ซงกรวมถงสถานการณการกอการรายใน
พนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตดวย โดยฝายนตบญญตไดเหนชอบบทบญญต
แหงกฎหมายดงกลาวและไดตราออกมาบงคบใชในรปของพระราชบญญต
14 หมายเหตทาย พระราชกำาหนดแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2546 (ราชกจจานเบกษา เลม 120
ตอนท 76 ก วนท 11 สงหาคม 2546 )
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ความผดฐานการกอการราย ตามประมวลกฎหมายอาญา การมบงคบใชกฎหมาย
พเศษไมวาพระราชบญญตการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551
พระราชบญญตกฎอยการศก พทธศกราช 2475 และพระราชกำาหนดการบรหารราชการ
ในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 ลวนแลวแตออกมาเพอบงคบใชกบสถานการณ
พเศษเฉพาะกรณทเกยวกบความมนคงและสงบเรยบรอยของประเทศชาตเชนเดยวกน
ในกระบวนการยตธรรมการทเจาหนาทรฐไปใชอำานาจได แตในขณะเดยวกนจะประกนสทธ
ของประชาชนไดอยางไร ซงเปนขอโตแยงทถกเบยงเบนอยเสมอ กระบวนการยตธรรม
ในทางอาญาในภาวะปกตทไมใชกฎหมายพเศษกมขอบกพรองอยเสมอไมใชเปนกรณ
พงเจอ กระบวนการคนหาความจรง โดยวธเอาตวผทกระทำาความผดเปนศนยกลางใน
การหาความจรง คนหาความจรงแกบคคลทสงสยวากระทำาความผด เพราะวาวธการ
เดยวทใชตลอด โดยใชอำานาจหนาทผดพลาดในการซอมทรมานในการคนหาความจรง
เปนเครองมอพสจนความจรงกมเกดขน การมเครองมอในทางกฎหมายตามพระราช
กำาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 พระราชบญญตกฎอยการศก
พทธศกราช 2475 ซงใชเครองมอทจะตอตานศตร เปนเครองมอทใชอำานาจเขามาใน
การแกไขปญหา นนคอการคนหา ควบคมใหไดบคคลซงเปนผตองสงสยวาไดกระทำา
ความผด เพอนำาบคคลนนเขาสกระบวนการยตธรรม
ตามพระราชบญญตกฎอยการศก พทธศกราช 2475 เจตจำานงตองการ
ใหทหารซงเปนเจาหนาทดแลรกษาความสงบเรยบรอยในจงหวดชายแดนภาคใตม
อำานาจในการนำาตวผตองสงสยมาสอบถาม และควบคมไดเจดวน พระราชกำาหนด
บรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 เจตจำานงกตองการหาความจรงจาก
การควบคมในชวงทใหเวลาสามสบวน ทสามารถคนหาความจรงในชวงนน เพอนำาไป
สกระบวนการยตธรรม อยางไรกดแมพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณ
ฉกเฉน พ.ศ. 2548 จะเปนการสรางการตรวจสอบในการควบคมตววาใหศาลตรวจสอบ
การควบคมตวในเบองตน โดยใชศาลเปนผตรวจสอบและในทางปฏบตในการท
เจาหนาทตำารวจจะขออนญาตในการควบคมตว ตามพระราชกำาหนดบรหารราชการ
ในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 ตองไดรบความเหนชอบสามฝายดวย คอ ทหาร
ตำารวจ และปกครอง นนกคอ ความประสงคการตรวจสอบของขอเทจจรง
ถาดกรณดงกลาวกอาจจะไมปรากฏในขอเทจจรง เพราะตามกรณการควบคมตวของ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เจาพนกงานเกนกวาเจดวน กฎหมายกำาหนดใหพนกงานเจาหนาทรองขอตอศาล
เพอขยายระยะเวลาการควบคมตวตอไปอกคราวละเจดวน แตรวมระยะเวลาควบคมตว
ทงหมดตองไมเกนสามสบวน แตในทางปฏบตจากการสมภาษณบคคลในกระบวนการ
ยตธรรมจงหวดชายแดนภาคใตยงไมมกรณใดทศาลจะไมอนญาตใหขยายระยะเวลา
การควบคมตว ซงประเดนดงกลาวทำาใหเกดขอสงสยกบญาตพนองของผถกจบและ
ควบคมตวตามพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉนวา จบแลวไปจะ
ทำาใหเกดอนตรายตอชวต รางกาย ของผถกจบหรอไม
หากพจารณาตามพระราชบญญตกฎอยการศก พทธศกราช 2547 การควบคม
ตวไมมการตรวจสอบ เพราะทหารมอำานาจเบดเสรจเดดขาด แบบไมมการตรวจสอบได
แตแทจรงการใชกฎอยการศกไมอนญาตใหการซอมทรมานทบอกวามการทรมานไดใน
พระราชบญญตกฎอยการศกตามความเคยชนในการใชอำานาจแบบนกอาจจะเกดขนได
ถาพจารณาจากสถตของศนยมลนธทนายความมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต กรณม
การมารองเรยนเรองของการถกทรมานจากเจาหนาทรฐ โดยการขมข ทำารายรางกาย
ปรากฏอยในสถตทไดเขามารองเลยนจากประชาชนในพนทจงหวดชายแดนภาคใต
กบทางศนยมลนธทนายความในจงหวดยะลา นราธวาส และปตตาน
กรณเมอมการดำาเนนการกกบคคลใดตามอำานาจของกฎอยการศกมาแลว
หากจะดำาเนนการจบกมและควบคมตวตามพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณ
ฉกเฉน พ.ศ. 2548 ตอไป ใหหนวยทควบคมตามพระราชบญญตกฎอยการศก
พระพทธศกราช 2547 และผทจะยนคำารองตอศาลเพอขอหมายจบและควบคมตว
ตามพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน ตองตรวจสอบขอเทจจรง
เกยวกบการควบคมตวของบคคลจากศนยสถตขอมลสบสวน ศนยปฏบตการตำารวจ
ชายแดนภาคใต (ศชต.) กอนจะดำาเนนการอนใด กรณดงกลาวใหรวมถงหนวยตางๆ
ไมวาจะเปนกองอำานวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร (กอ.รมน. ภาค 4 สน.)
กองอำานวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกรจงหวด (กอ.รนม. จงหวด)
ในการรองขอหมายจบและควบคมตวตามพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณ
ฉกเฉน ตองตรวจสอบเชนนเสมอทกกรณ และหากตรวจสอบแลวพบวา บคคลดงกลาว
ยงไมมหมายจบและควบคมตวตามพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณ
ฉกเฉน พ.ศ. 2548 ใหยนคำารองขออนญาตจบกมและควบคมตวบคคลทตองสงสย
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ตองยนตอศาลทมเขตอำานาจ ผรองตองไดรบความเหนชอบจากผรบผดชอบของ
พนกงานเจาหนาททงฝาย คอ ปกครอง ทหาร ตำารวจ โดยลงชอใหความเหนชอบ
รวมกนในคำารองหรอในเอกสารอนทแนบมากบคำารอง แตหากเปนกรณจำาเปนและ
เรงดวนไมสามารถใหทกฝายลงชอไดทน ใหระบเหตนนไวในคำารอง
จากการใชอำานาจของรฐในการคนหาขอเทจจรงทำาใหมคำาแนะนำาของประธาน
ศาลฎกา เกยวกบการพจารณาคำารองขอจบกมและควบคมตวบคคล ตามพระราช
กำาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 ในประเดนของการรองขอ
อนญาตตอศาลเพอจบกมและควบคมตวบคคลตามพระราชกำาหนดการบรหารราชการ
ในสถานการณฉกเฉนโดยกำาหนดใหเพอใหศาลใชเปน ไมวาจะตองควรสอบถามผรอง
ดวยวาเคยมการอนญาตใหจบกม และควบตวบคคลดงกลาวโดยอาศยอำานาจตาม
พระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 มากอนทศาลใดหรอไม
ซงหากม ศาลพงไตสวนใหไดความวาการอนญาตครงกอนเปนเหตการณเดยวกนหรอ
เกยวเนองกนกบทขอใหมการจบกมและควบคมตวคำารองครงนหรอไม และเมอครบ
กำาหนดหนงปนบแตวนทศาลมคำาสงใหออกหมายจบและควบคมตวแลว หากยงไม
สามารถจบกมบคคลตามหมายได ศาลอาจเรยกผรองมาสอบถามหรอจะเพกถอน
หมายจบและควบคมตวนนกได
ในคำาแนะนำาของประธานศาลฎกากยงกำาหนดในกรณทมผยนคำารองหรอ
มเหตอนสมควรสงสยวาการจบกมหรอควบคมตวไมเปนไปตามกฎหมาย ใหศาลทำาการ
ไตสวน โดยจะมคำาสงใหผรองนำาบคคลผถกจบกมและควบคมตวมาศาลเพอสอบถาม
ดวยกได และหากไดความวาไมมเหตทจะจบกมหรอควบคมตวบคคลดงกลาว หรอ
การจบกมหรอควบคมตวไมชอบดวยกฎหมาย ใหศาลเพกถอนหมายจบและควบคมตว
และในกรณทศาลมคำาสงอนญาตใหขยายระยะเวลาการควบคมตว ใหขยายไดคราวละ
ไมเกนเจดวน แตรวมระยะเวลาควบคมตวทงหมดตองไมเกนกวาสามสบวน โดยไมจำา
ตองมการออกหมายขง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
การกำาหนดระดบการใชอำานาจตามความรายแรงของสถานการณ
สำาหรบพระราชบญญตการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551
พระราชกำาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 และกฎอยการศก
พทธศกราช 2475 นนมจดรวมทเหมอนกนคอกฎหมายไดกำาหนดระดบการใชอำานาจ
ตามความรายแรงของสถานการณไว โดยพระราชบญญตการรกษาความมนคงภายใน
ราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 นนจะนำามาใชในภาวะทไมปกตแตยงไมมความจำาเปนตอง
ประกาศสถานการณฉกเฉนสวนพระราชกำาหนดการบรหารราชการในสถานการณ
ฉกเฉน พ.ศ. 2548 นนจะนำามาบงคบใชเมอเกดสถานการณฉกเฉนหรอสถานการณท
มความรายแรงเกดขนในขณะทกฎอยการศกใชในสภาวะสงครามจลาจล ทใหอำานาจ
ทหารในการประกาศและบงคบใชกฎหมาย
ในหลกการและเหตผลของพระราชบญญตการรกษาความมนคงภายในราช
อาณาจกร พ.ศ. 2551 ไดกลาวถงคำานยามคำาวา “การกระทำาอนเปนภยตอความมนคง
ในราชอาณาจกร” วาหมายถง “การกระทำาใดๆ อนเปนการทำาลายหรอทำาความเสยหาย
ตอชวต รางกาย ทรพยสนของประชาชนหรอของรฐไมวาจะเปนจารกรรม
การกอวนาศกรรม การกอการราย การกออาชญากรรมขามชาต การบอนทำาลาย
การโฆษณาชวนเชอ การยยง การปลกปน การใชกำาลงประทษราย โดยมเจตนา
มงหมายใหเกดความไมสงบสขในชวตของประชาชน หรอกอใหเกดความเสยหาย
ตอความมนคงของรฐ” สวนพระราชบญญตกฎอยการศกไมไดมการใหคำานยามของ
คำาจำากดความทเปนเหตใหการบงคบใชกฎหมายดงกลาวไวแตกไดบญญตใหใชได
ในกรณ “เมอเวลามเหตอนจำาเปนเพอรกษาความเรยบรอยปราศจากภยซงจะมมา
จากภายนอกหรอภายในราชอาณาจกร ตามมาตรา 2 แหง พระราชบญญต
กฎอยการศก พ.ศ. 2457”
จากคำานยามดงกลาวจะเหนไดวามจดรวมทเหมอนกนในความหมายของ
คำาวา “สถานการณฉกเฉน” ตามมาตรา 4 แหงพระราชกำาหนดการบรหารในสถานการณ
ฉกเฉน พ.ศ. 2548 โดยในพระราชกำาหนดนไดใหคำานยามวา สถานการณฉกเฉนหมายถง
“สถานการณอนกระทบหรออาจกระทบตอความสงบเรยบรอยของประชาชนหรอ
เปนภยตอความมนคงของ รฐหรออาจทำาใหประเทศหรอสวนหนงสวนใดของ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ประเทศตกอยในภาวะคบขนหรอมการกระทำาความผดเกยวกบการกอการราย
ตามประมวลกฎหมายอาญา...” สวนพระราชบญญตกฎอยการศกแมจะไมไดม
การใหคำาจำากดความไว แตสถานการณในการประกาศในการประกาศใชยอมเปนกรณ
ทสถานการณบานเมองไมปกตและจำาเปนตองบงคบใชกฎหมายเพอรกษาความสงบ
เรยบรอยของบานเมองเชนเดยวกน
แนวการกำาหนดนโยบายทางอาญาในจงหวดชายแดนภาคใต
นโยบายทางอาญา คอ นโยบายสาธารณะประเภทหนงซงเปนนโยบาย
สาธารณะทเกยวของกบทศทางและแนวทางปฏบตงานราชการในการอำานวยความ
ยตธรรมทสงผลตอการทำางานของกระบวนการยตธรรมโดยรวมและประชาชน จากแนว
ความคดการใชสทธในชวต สทธรางกายและเสรภาพ และความเสมอภาค ซงเปนสทธ
ทโอนกนใหแกไมได ซงใครจะละเมดหรอไมกระทบสทธดงกลาวไมได แตเมอประชาชน
ในสงคมเกดความเชอในแนวคดความคดวาสทธธรรมชาต ผมอำานาจปกครองกจำาเปน
ตองเคารพในแนวคดดงกลาวมฉะนนอาจเกดปญหาความชอบธรรมในอำานาจปกครอง
ขนได สทธพนฐานดงกลาวยอมครอบคลมไปถงสทธตางๆ ไมวาสทธทจะไดรบ
การคมครองปองกนไมใหถกจบกม คมขง โดยตามอำาเภอใจ สทธทจะไมถกลวงละเมด
ในเคหสถาน สทธเสรภาพในการเคลอนยายถนทอย สทธในการแสดงความคดเหน และ
เสรภาพในการนบถอศาสนา ซงตอมาไดมการจดทำาสทธตาง ๆ ดงกลาวเปนกฎบตร
สหประชาชาตขนมา
ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดววฒนาการจากความแตกตางไมวาจะ
เปนในเชอชาต ศาสนา ภาษา จงเปนสงทยากจะกอใหเกดความรวมมอภายในสงคม
ความขดแยงจงคอนขางทจะเปราะบางในการรวมตว การใชอำานาจในทางการเมอง
จงคอนขางทจะใชวธเปนการบงคบมากกวาเปนการประสานประโยชนระหวาง
กลม ความหลากหลายของกลม จะทำาหนาทปกปองผลประโยชนของสมาชกของตนเอง
ขณะเดยวกนอาจเรยกประโยชน หรอการสนบสนนจากรฐบาลในลกษณะตางๆ
ตามลกษณะของกลม และมบคคลอาจจะเปนสมาชกไดมากกวาหนงกลมกได
แตการทบคคลเปนสมาชกในหลายๆ กลมนนจะเปนการลดความรสกแปลกแยก
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
หรอโดดเดยว(Sense of Alienation) เพราะในสถานการณจงหวดชายแดนภาคใต
ประชาชนมความเปนกลมในลกษณะกลมตามศาสนา ซงแบงเปนกลมหลกได
คอ กลมอำานาจเกา โดยขบวนการแนวรวมปลดแอกแหงชาตปตตาน กลมผนำาศาสนา
นกวชาการ โดยขบวนการแนวรวมปฏวตแหงชาตมลายปตตาน
การกำาหนดนโยบายทางอาญา มความขดแยงของแนวคดดานปราบปราม
อาชญากรรมอยางมประสทธภาพ (Crime Control Model) โดยทเนนหนกไปในทาง
ปองกนและการปราบปรามอาชญากรรม โดยเชอวาประสทธภาพของกระบวนการ
ยตธรรมอยทการควบคม ระงบและปราบปรามอาชญากรรมเปนหลกใหญ จะตองม
สถตการจบกมผกระทำาความผดและมการพพากษาลงโทษผกระทำาความผดสง
เนองจากเจาหนาทไมสามารถควบคมหรอปราบปรามอาชญากรรมหรอจบกมผกระทำา
ความผดมาลงโทษได ยอมแสดงใหเหนวาความสงบเรยบรอยของสงคมสญสนไป
และเสรภาพของประชาชนผสจรตยอมไดรบความกระทบกระเทอน การควบคม
อาชาญกรรมอยางมประสทธภาพจงจำาเปนตองการการดำาเนนการทมประสทธภาพ
ในระดบสง ซงในระบบกระบวนการทางอาญานน จะตองมการจบกม การฟองรอง
และการพจารณาผกระทำาความผดอาญาไดเกอบทงหมด ซงแนนอนวาจะตองรวมถง
การดำาเนนการทรวดเรว มการดำาเนนการในรปแบบทเปนทางการนอย และปราศจาก
อปสรรคทกนเวลา การปฏบตงานของจงหวดชายแดนภาคใตทมเหตการณ
ความไมสงบจงเปนการทำางานของเจาหนาทตำารวจ ทหาร และฝายปกครองทม
ประสทธภาพสงเชนน ทำาใหมผลการปราบปรามอาชญากรรมสงตามไปดวย
แตกระบวนการยตธรรมทางอาญาในจงหวดชายแดนภาคใต ยงเปนกระบวนการ
ยตธรรมทมแตการดำาเนนคด (Litigation) 15 แตเกอบจะไมมการบรหารงานยตธรรม
(Criminal Justice Administration) ซงเรองของการดำาเนนคดอาญาในชนเจาพนกงาน
เพราะหนวยงานในกระบวนการยตธรรมยงทำางานแบบแบงภาระขนตอนตามภารกจหนาท
ในสวนของการดำาเนนคดอาญาจะดำาเนนไปตามขนตอนตางๆ โดยมกระบวนการ
กลนกรอง (Screening Process) ในแตละขนตอนเพยงแคนนยงไมมระบบประสาน
อยางชดเจน
15 คณต ณ นคร.(2557). อภวฒนกระบวนการยตธรรม. กรงเทพฯ: วญญชน หนา 50-51
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
บทสรป
เครองมอทกอใหเกดผลกระทบในมตตางๆ หลายดานการประกาศใช
พระราชกำาหนดสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 ซงใชบงคบหลงจากมการประกาศ
กฎอยการศกกไมไดทำาใหเกดความรสกทดกวาการใชกฎอยการศก เพราะเหนได
จากพระราชกำาหนดสถานการณฉกเฉน ไมไดใหอำานาจเจาหนาทฝายพลเรอนมากวา
อำานาจฝายทหาร เครองมอทถกใชเพออำานวยความสะดวกสำาหรบเจาหนาทในการจดการ
กบปญหาความขดแยง จงอาจบรรลความสำาเรจเพยงสวนหนงแหงการนำาตว
ผตองสงสยมาควบคมไว เพอขยายผลการสบคนขอมลเทานน แตไมประสบผล
ในการสรางความเชอมนใหกบประชาชนผบรสทธ รสกมนใจถงความเทยงตรง
ในการจำาแนกผกระทำาความผดจากประชาชนทวไปไดอยางถกตองแมนยำา ผลทตามมา
ทำาใหประชาชนกลบมาเชอมนในรฐและการทำางานของเจาหนาทรฐกอาจจะไมบรรลผล
กลบจะทำาใหประชาชนทมใชกลมผกอความไมสงบเรยบรอยแสดงการเพกเฉยตอตาน
ไมใหความรวมมอกบเจาหนาท การนำากฎหมายพเศษมาใช จงอาจกลายเปนจดออน
สำาคญทควรปรบปรงและปรบเปลยนกลยทธใหมใหสามารถใชกฎหมายพเศษ
ในการตอบสนองประชาชนเปนสงสำาคญยง คอ การปรบเปลยนความคดของประชาชน
ใหกลบคนมาได เพราะเมอไดรบความเชอมนจากประชาชนแลว การชเบาะแส
รองรอยพยานหลกฐานและผกระทำาความผดทหลบซอนอยยอมกลายเปนสงทไดรบ
ความรวมมอไดโดยงายกวาทเปนอยในปจจบน อนเนองมาจากสถตการกอเหต
ความไมสงบเรยบรอยในจงหวดชายแดนภาคใตมจำานวนทเกดขนอยางสมำาเสมอ
แตจำานวนการฟองคดเกยวของกบความมนคงกลบมจำานวนนอย เมอเปรยบเทยบกบ
จำานวนการเกดเหต และโดยเฉพาะจำานวนคดทศาลพจารณาลงโทษกกลบนอยลง
ตามไปอก และมจำานวนทศาลพจารณาพพากษายกฟองจำานวนกมากขนตามลำาดบ
จงจำาเปนตองเปลยนนโยบายทางอาญา และยกเลกพนทการบงคบใชพระราชกำาหนด
บรหารราชการในสถานการณฉกเฉนใหนอยลงในพนทไมมความจำาเปนและเจาหนาท
รฐสามารถดแลความสงบเรยบรอยไดตามปกต
ในพนททยกเลกการบงคบใชพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณ
ฉกเฉน พ.ศ. 2548 คอ อำาเภอนาทว อำาเภอจะนะ อำาเภอสะบายอยและอำาเภอเทพา
ในจงหวดสงขลา อำาเภอแมลาน ในจงหวดปตตาน แตกลบใชกฎหมายพเศษอกฉบบ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ในการดแลพนท คอ พระราชบญญตการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร
พ.ศ. 2551 ซงไดเปดชองใหใชกระบวนการอบรมแทนการดำาเนนคดกบผตองหาท
กระทำาความผดตามทคณะรฐมนตรกำาหนดและผนนกลบใจเขามอบตวตอเจาหนกงาน
หรอพนกงานสอบสวนไดดำาเนนการสอบสวนแลวปรากฏวาบคคลนนไดกระทำาไป
เพราะหลงผดหรอรเทาไมถงการณเพอการเปดโอกาสใหผนนกลบใจมอบตวจะเปน
ประโยชนตอการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร เมอพนกงานสอบสวนสง
รายงานการสอบสวนและความเหนไปใหผอำานวยการกองอำานวยการรกษาความมนคง
และผอำานวยการเหนดวยกบความเหนของพนกงานสอบสวนผอำานวยการสงบนทก
สำานวนพรอมทงความเหนไปยงพนกงานอยการ พนกงานอยการยนคำารองตอศาล
เพอใหศาลสงใหสงตวใหผอำานวยการเพอรบการอบรมและปฏบตตามเงอนไขและ
ศาลเหนสมควรศาลจะสงใหสงผตองหานนใหผอำานวยการ เพอเขารบการอบรมเปน
เวลาไมเกนหกเดอน และศาลกำาหนดสทธในคดอาญามาฟองผตองหาเปนอนระงบไป
ซงรฐกำาลงมองถงการหาแนวรวมจากภาคประชาชนใหเหนวาภาครฐมมาตรการใน
เชงสมานฉนทไมลงโทษผทหลงผดหรอรเทาไมถงการณ กระบวนการดงกลาวคลายกบ
การตอรองใหผตองหารบสารภาพเพอไมตองฟองดำาเนนคดอาญาผตองหา
(Plea Bargaining) ซงเปนสงใหมในกระบวนการยตธรรมของไทย หนวยงานทเกยวจะม
วธการหรอมาตรการอยางไรทจะประกนวาจะมการชแจงใหสาธารณะชนไดทราบ
ในขนตอนในกระบวนการยตธรรมตามระเบยบขอบงคบของกฎหมายใหมเหลานหรอไม
การดำาเนนการมความโปรงใสตรวจสอบไดหรอไมอยางไร รวมทงมขนตอนทจะปองกน
ไมใหมการใชกฎหมายโดยมชอบ ดงทไดเคยเกดขนจากการบงคบใชกฎอยการศก
และพระราชกำาหนดบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน ซงไดสงผลใหประชาชน
สญเสยความเชอมนในกระบวนการยตธรรมไป แตหากสามารถดำาเนนการโดยขบวนการ
ฝกอบรมระยะไมเกนหกเดอนโดยใหภาคชมชนมสวนรวมและไดกระทำาในชมชนจรง
โปรงใส สามารถตรวจสอบได กจะเปนการดงกำาลงมวลชนใหเขามสวนรวมใน
การแจงขาวเบาะแสในการเกดความไมสงบเรยบรอยไดดยงขน และประกาศใชของ
พระราชการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 ซงไดกำาหนดพนท
หาอำาเภอของสองจงหวดกเหนวาอาจเกดอปสรรคในการทจะใหผทหลงผดหรอรเทาม
ถงการณ ไดเขาสขบวนการฟนฟได เพราะหากเปนผหลงผดหรอรเทาไมถงการณ
อยนอกพนทดงกลาว หรอกอเหตนอกพนทดงกลาวกจะขดกบการประกาศใช
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
กฎหมายเฉพาะพนท จงควรประกาศใชพระราชบญญตการรกษาความมนคงภายใน
ราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 เพมเตมในอำาเภอทเหตการณเกดความสงบ และไมควรให
ผกระทำาความผดหรอผกอเหตซงมพยานหลกฐานชดเจนแนนอนวาไดกระทำาความผด
เขาสขบวนการตามกฎหมายดงกลาวดวย
ขอเสนอแนะ
1. ควรกำาหนดใหหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนเจาภาพในการบรหารจดการ
ในการบงคบใชกฎหมายตงแตเมอมเหตเกดจนการฟองคดตอศาลปจจบน
แตละหนวยงานยงทำางานแยกสวน
2. ควรกำาหนดพนทเพมเตมในการยกเลกประกาศใชพระราชกำาหนดบรหาร
ราชการในสถานการณฉกเฉนโดยพจารณาจากพนทซงไมไดเกดเหตการณ
อนเนองมาจากพนองมสลมเกดความกงวลในการใชอำานาจของรฐ
3. ควรสรางรปแบบใหองคกรเอกชนไมวาจะเปนศนยมลนธทนายความมสลม
หรอองคกรเอกชนอนเขามารวมในการบรหารจดการในรปแบบของการม
สวนรวมตามกฎหมายพระราชบญญตการรกษาความมนคงภายใน
ราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 เปนกองบญชาการผสมพลเรอน รวมกบตำารวจ
ทหารดวย อนเนองมาจากเปนองคกรทประชาชนในพนทไววางใจ
4. ควรกำาหนดรปแบบใหชดเจนถงการดำาเนนการตามพระราชบญญต
การรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร ในการกำาหนดถงขอบงคบของ
ความหมายของคำาวาผหลงผดหรอผทรเทาไมถงการณวากรณบคคลใด
หรอการกระทำาความผดประเภทใดทจะอยในขายของการสงใหผอำานวย
การรกษาความมนคงภายในอบรม
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
บรรณานกรม
กลพล พลวน. (2538). พฒนาการสทธมนษยชน. พมพครงท 3 กรงเทพฯ :
สำานกพมพวญญชน
แกว วฑรยเธยร และคณะ. (2549). ความรและความไมรสามจงหวดชายแดนใต.
แผนงานรวมศกษาเสรมสรางสขภาวะกรณสามจงหวดภาคใต. กรงเทพฯ :
สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ
โคทม อารยา. (2551). “สประชาธปไตยทปลดปลอย:ความสำาคญของการถายโอน
อำานาจ กรณ จงหวดชายแดนใต มนดาเนา และปาปวตะวนตก”
ในรายงานการประชมเชงปฏบตการระดบภมภาคโครงการประชาธปไตย
ความขดแยง และความมนคงของมนษย. มกราคม 2550. กรงเทพฯ :
ศนยศกษาและพฒนาสนตวธ มหาวทยาลยมหดล
คอยลน อนวาร และสภลกษณ กาญจนขนด. (2547). ไฟใตใครจด. กรงเทพฯ :
สำานกพมพอนโดไชนา พบลชชง.
คณต ณ นคร. (2557). อภวฒนกระบวนการยตธรรม. กรงเทพฯ : วญญชน
จฑารตน เอออำานวย. (2549). การดำาเนนกระบวนการยตธรรมใน3สามจงหวด
ชายแดนภาคใต :ปญหาและแนวทางแกไข.พมพครงท 1, กรงเทพฯ :
สำานกงานเลขาธการคณะรฐมนตร
จฑารตน เอออำานวยและคณะ. (2549). การประกาศใชพระราชกำาหนดการบรหาร
ราชการในสถานการณฉกเฉนพ.ศ.2548ใน3จงหวดชายแดนภาคใต:
ความสำาเรจผลกระทบและขอเสนอแนะ. กรงเทพฯ : โรงพมพเดอนตลา
ชยวฒน สถาอานนท. (2549). ความรและความไมร 3 จงหวดชายแดนภาคใต.
กรงเทพฯ: โรงพมพอษาการพมพ
ทวเกยรต มนะกนษฐ. (2555). ประมวลกฎหมายอาญาฉบบอางอง (แกไขเพมเตม
ครงท 28 ). กรงเทพฯ : วญญชน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เมธ ศรอนสรณ. (2552). “เหตตายทตากใบ”วารสารกฎหมายใหม.กรงเทพฯ :
บรษท โรงพมพเดอนตลา จำากด
ศภรา จนทรชดฟาฬ. (2549). ความรนแรงในสายหมอก:สงทเหนและเปนไปใน
สามจงหวดชายแดนใต. กรงเทพฯ : โครงการจดพมพคบไฟ
สภาลกษณ กาญจนขนด. (2547). สนตภาพในเปลวเพลง. กรงเทพฯ : สำานกพมพ
เนชนบคส, หนา 155 –175
James M. Polan. (1988). UnderstandingTerrorism:Groups,Strategies,and
Respond. united State of America: Prentice-Hall Inc.
Model Legislative Provisions against Terrorist – Article 15 Terrorist Acts
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ปญหาการขอรบคาเสยหายเบองตนตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถพ.ศ.2535
ในจงหวดพทลง1
ธนากร โกมลวานช 2
1.ความเบองตน
นบแตอดตจนถงปจจบนประเทศไทยมความเจรญกาวหนามาเปนลำาดบ ในทก ๆ ดาน รวมถงดานการคมนาคมขนสง ปรมาณการใชรถทเพมขน ทำาใหมอบตเหตจากรถเกดขนเปนจำานวนมาก สงผลใหมผทไดรบบาดเจบ พการ และเสยชวตจำานวนมาก ตามมา นอกจากนนเมอมอบตเหตทางรถยนตเกดขนผทประสบอบตเหตมกประสบปญหามเงนไมเพยงพอในการจายคารกษาพยาบาล แมในบางกรณผประสบอบตเหตจะมสทธตามกฎหมายในการเรยกรองใหผทกอใหเกดความเสยหายชดใชคาสนไหมทดแทนได แตการใชสทธทางศาลตองใชเวลา และมคาใชจายสง ทำาใหผทไดรบบาดเจบ จากอบตเหตทางรถบางรายไมไดเงนคาสนไหมทดแทนอยางถกตองและทนทวงทหนวยงานทเกยวของในขณะนนจงไดพยายามผลกดนใหมการตราพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ขน โดยเจตนารมณหรอวตถประสงคสำาคญ
1 เปนสวนหนงของรายงานวจยเรอง “ปญหาการขอรบคาเสยหายเบองตนตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย จาก รถ พ.ศ. 2535 ในจงหวดพทลง”2 ผชวยศาสตราจารย คณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ, รองคณบดคณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ของพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 คอ ตองการใหผประสบภย
จากรถไดรบการชดใชคาเสยหายและไดรบคาเสยหายเบองตนทแนนอนและทนทวงท 2
อยางไรกด แมเจตนารมณพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
ตองการใหผประสบภยจากรถไดรบการชดใชคาเสยหายและไดรบคาเสยหายเบองตน
ทแนนอนและทนทวงทกตาม แตในทางปฏบตยงคงมปญหาอยหลายประการ
โดยเฉพาะในจงหวดพทลง ซงทำาใหผประสบภยจากรถไมไดรบการชดใชคาเสยหายท
แนนอนและทนทวงทตามเจตนารมณของพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ
พ.ศ. 2535 โดยละเอยดจะกลาวตอไปในบทความน
2. ระบบหลกประกนสขภาพทเกยวของกบพระราชบญญต
คมครองผประสบภยจากรถพ.ศ.2535
เนองจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มงคมครอง
ผทไดรบบาดเจบหรอชวตเนองจากประสบภยจากรถ ซงถอเปนการใหหลกประกน
ดานสขภาพแกประชาชนอยางหนง โดยเปนการใหหลกประกนสขภาพเฉพาะกรณท
เกยวของกบอบตเหตทางถนนเทานน แตอยางไรกตาม ระบบหลกประกนสขภาพของ
ไทยมหลายระบบดวยกน ดงนน ความคมครองตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2535 จงเกยวของกบระบบหลกประกนสขภาพอน ๆ ดวย ดงน
2.1กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต
ตามมาตรา 5 แหงพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545
กำาหนดหลกการใหบคคลผมสญชาตไทยทกคนมสทธไดรบบรการสาธารณสขทคณภาพ
และมประสทธภาพ แตกระบวนการหรอขนตอนในการรบบรการ ประชาชนผมสทธ
ตองดำาเนนการตามขนตอนตามหลกเกณฑทกำาหนดดวย เชน ลงทะเบยนเลอกหนวย
บรการประจำา เปนตน
2 เหตผลทายพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535. ราชกจจานเบกษา เลมท 109 ตอนท 44 หนา 56 วนท 9 เมษายน 2535. คนเมอวนท 1 ตลาคม 2557. จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/ PDF/2535/A/044/45.PDF
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
อยางไรกด แมวาจะเปนบคคลทมสทธตามระบบหลกประกนสขภาพ
ถวนหนาแลวกมไดหมายความวาจะสามารถรบบรการทางการแพทยไดทกประเภท
เพราะกฎหมายกำาหนดประเภทและขอบเขตของบรการสาธารณสขทบคคลมสทธ
ไดรบเอาไวดวย โดยคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาตไดมมตในคราวประชม
ครง 1/2545 เมอวนท 27 พฤศจกายน 2545 การกำาหนดประเภทและขอบเขตของ
บรการสาธารณสขทบคคลมสทธไดรบใหเปนไปตาม ระเบยบกระทรวงสาธารณสข
วาดวยหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2544 หมวด 4 วาดวยการรบบรการทาง
การแพทย ซงคาบรการทางการแพทยสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ 1. กลมทไดรบ
ความคมครอง และ 2. กลมทไมไดรบความคมครอง
1.กลมทไดรบความคมครองไดแก
(1) การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรคและการควบคมโรค
(2) การตรวจ การวนจฉย การรกษา และการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย
จนสนสดการรกษา ทงน รวมถงการแพทยทางเลอกทผานการรบรองของคณะกรรมการ
(3) การคลอดบตร รวมกนไมเกน 2 ครง กรณทบตรมชวตอย (กรณบตรคลอด
แลวรอดออกมามชวต) โดยนบตงแตใช สทธในโครงการหลกประกนสขภาพ
(4) คาอาหาร และคาหองสามญ
(5) การถอนฟน การอดฟน การขดหนปน การทำาฟนปลอมฐานพลาสตก
การรกษาโพรงประสาทฟนนำานม และการใสเพดานเทยมในเดกปากแหวงเพดานโหว
(6) ยาและเวชภณฑตามกรอบบญชยาหลกแหงชาต
(7) การจดสงตอเพอการรกษาระหวางหนวยบรการ
(8) การบรการทางการแพทยหรอคาใชจายอนนอกเหนอจากขอ (1) - (7)
ทคณะกรรมการกำาหนด
2.กลมทไมไดรบความคมครองไดแก
(ก) กลมบรการทเกนความจำาเปนพนฐาน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
1. การรกษาภาวะมบตรยาก
2. การผสมเทยม
3. การกระทำาใดๆ เพอความสวยงาม โดยไมมขอบงชทางการแพทย
4. การตรวจวนจฉย และรกษาใดๆ ทเกนความจำาเปนและไมม ขอบงชทางการแพทย การรกษาทอยระหวางการคนควาทดลอง
(ข) กลมบรการทมงบประมาณจดสรรเปนการเฉพาะ
5. การบำาบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดและสารเสพตดตามกฎหมายวาดวยยาเสพตด
6. อบตเหตการประสบภยจากรถและอยในความคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองผประสบภยจากรถเฉพาะสวนทบรษทหรอกองทนตามกฎหมายนนตองเปนผจาย
(ค) กลมบรการอนๆ ไดแก โรคเดยวกน ทตองใชระยะเวลารกษาตวใน โรงพยาบาล ประเภทผปวยในเกนกวา 180 วน ยกเวนกรณมความจำาเปน ตองรกษาตอเนอง จากการแทรกซอน หรอมขอบงชทางการแพทย3
จากทกลาวขางตนจะเหนไดวาการเจบปวยอนเนองมาจากการประสบภยจากรถและอยในความคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองผประสบภย จากรถ เฉพาะสวนทบรษทประกนภยหรอกองทน ตามกฎหมายดงกลาวตองเปน ผจาย จะไมไดรบความคมครองตามหลกประกนสขภาพ
2.2กองทนประกนสงคม
ปจจบนการประกนสงคมเปนเรองสำาคญทรฐบาลของประเทศตาง ๆ สวนใหญนำาระบบประกนสงคมไปในการใหหลกประกนชวตแกประชาชนของตนตงแตเกดจนตาย หลกการประกนสงคมเปนระบบการเฉลยทกข และเฉลยสขภายในกลมบคคลทเปนสมาชกของกองทนประกนสงคม โดยสมาชกของกองทนประกนสงคม หรอผประกนจะมหนาทจายเงนสมทบเขากองทน และมสทธไดรบประโยชนจากกองทน 7 ประเภท ไดแก เจบปวยหรอประสบอนตราย ทพพลภาพ ตาย คลอดบตร ชราภาพ สงเคราะหบตรและวางงาน
3 สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต. คมอหลกประกนสขภาพแหงชาต. มปท. มปป. หนา 25-35. คนเมอวนท 27 พฤษภาคม 2557 จาก : http://library.nhso.go.th/
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
อยางไรกด พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 ไมบญญตไวอยางชดเจน
วาผทไดรบบาดเจบจากอบตเหตจากรถจะมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณประสบ
อนตราย หรอเจบปวยเพอเปนคาบรการทางแพทยจากกองทนประกนสงคมหรอไม แต
อยางไรกด ในประเดนนศาลฎกาเคยวนจฉยไวแลววา ผทไดรบบาดเจบจากอบตเหต
จากรถแมจะไดรบเงนคาสนไหมทดแทนเพอเปนคารกษาพยาบาลจากบรษทประกนภย
ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถแลว กยงคงมสทธทจะไดรบประโยชน
ทดแทนในกรณประสบอนตราย หรอเจบปวยเพอเปนคาบรการทางแพทยจากกองทน
ประกนสงคมตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 อกทางหนงดวย ทงน ตาม
คำาพพากษาศาลฎกา 2110/2551 และคำาพพากษาศาลฎกาท 2040/2539
2.3สวสดการดานการรกษาพยาบาลของขาราชการ
ปจจบนหลกเกณฑเกยวกบสวสดการดานการรกษาพยาบาลของขาราชการ
เปนไปตามพระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ. 2553
ซงมสาระสำาคญดงน 4
ผมสทธ หมายความวา
(1) ขาราชการและลกจางประจำาซงไดรบเงนเดอนหรอคาจางประจำาจาก
เงนงบประมาณรายจาย งบบคลากรของกระทรวง ทบวง กรม เวนแตขาราชการตำารวจชน
พลตำารวจซงอยในระหวางรบการศกษาอบรมในสถานศกษาของสำานกงานตำารวจแหงชาต
กอนเขาปฏบตหนาทราชการประจำา
(2) ลกจางชาวตางประเทศซงมหนงสอสญญาจางทไดรบคาจางจาก
เงนงบประมาณรายจายและสญญาจางนนมไดระบเกยวกบคารกษาพยาบาลไว
(3) ผไดรบบำานาญปกตหรอผไดรบบำานาญพเศษเพราะเหตทพพลภาพ
ตามกฎหมายวาดวยบำาเหนจบำานาญขาราชการหรอกฎหมายวาดวยกองทนบำาเหนจ
บำานาญขาราชการ และทหารกองหนนมเบยหวดตามขอบงคบกระทรวงกลาโหม
วาดวยเงนเบยหวด
4 ราชกจจานเบกษา. เลมท 127. ตอน 23 ก. วนท 2 เมษายน 2553. หนา 1-7. คนเมอวนท 1 ตลาคม 2557.
จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2553/A/023/1.PDF
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
บคคลในครอบครว หมายความวา
(1) บตรชอบดวยกฎหมายของผมสทธซงยงไมบรรลนตภาวะ หรอบรรลนตภาวะแลวแตเปนคนไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถซงอยในความอปการะเลยงดของผมสทธแตทงน ไมรวมถงบตรบญธรรมหรอบตรซงไดยกใหเปนบตรบญธรรมของบคคลอน
ใหผมสทธมสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลสำาหรบบตร ไดเพยงคนทหนงถงคนทสาม
สทธดานสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล ผมสทธมสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลสำาหรบตนเองหรอบคคลในครอบครวของตน ในกรณดงตอไปน
(1) การเขารบการรกษาพยาบาลในสถานพยาบาลของทางราชการ ทงประเภท ผปวยนอกหรอผปวยใน
(2) การเขารบการรกษาพยาบาลในสถานพยาบาลของเอกชนตามหลกเกณฑทกระทรวงการคลงกำาหนด ประเภทผปวยใน
(3) การเขารบการรกษาพยาบาลในสถานพยาบาลของเอกชนทมใช สถานพยาบาลตาม (2) ประเภทผปวยใน เฉพาะกรณทผมสทธหรอบคคลในครอบครวประสบอบตเหต อบตภย หรอมความจำาเปนรบดวน ซงหากมไดรบการรกษาพยาบาลในทนททนใดอาจเปนอนตรายตอชวต
(4) การเขารบการรกษาพยาบาลในสถานพยาบาลของเอกชนตามทกระทรวงการคลงกำาหนดประเภทผปวยนอก เปนครงคราว เพราะเหตทสถานพยาบาลของทางราชการมความจำาเปนตองสงตวใหแกสถานพยาบาลของเอกชนนน ทงน ไมวาจะเปนสถานพยาบาลของเอกชนตามพระราชกฤษฎกานหรอไมกตาม
อยางไรกด ในกรณมการทำาสญญาประกนภย (รวมถงกรณประกนภยตาม พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ) ซงใหความคมครองในการรกษาพยาบาลแกผมสทธหรอบคคลในครอบครว ผมสทธหรอบคคลในครอบครวตองขอรบคา เสยหายเบองตนเปนคารกษาพยาบาลจากบรษทประกนภยกอน หากสทธทจะไดรบเงน คารกษาพยาบาลตามสญญาตำากวาคารกษาพยาบาลในคราวนน ใหผนนมสทธไดรบเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาลของขาราชการ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
จากทกลาวขางตน อาจกลาวโดยสรปได ดงน ผประสบภยจากรถทม
สทธ 30 บาท รกษาทกโรค และผประสบภยจากรถทมเบกคารกษาพยาบาลตามสทธ
ขาราชการ ในกรณทประสบภยจากรถ ผทมสทธ 30 บาทรกษาทกโรค หรอผมสทธ
ขาราชการจะใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค หรอสทธขาราชการไมได โดยตองใชสทธ
ประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เสยกอนจนครบ
จำานวนคาเสยหายเบองตน คอ 15,000 บาท คารกษาพยาบาลสวนทเกน 15,000 บาท
ผประสบภยจากรถ จงจะสามารถใชสทธ 30 รกษาทกโรค หรอใชสทธขาราชการไดตามปกต
แตในกรณทเจาของรถไมไดทำาประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2535 ไว ผประสบภยจากรถจะตองชำาระ คารกษาพยาบาลเองจำานวน
15,000 บาท สวนคารกษาพยาบาลสวนท 15,000 บาท จงจะสามารถใชสทธ 30 บาท
รกษาทกโรคหรอสทธขาราชการไดตามปกต สวนผประสบภยจากรถทมสทธประกน
สงคมผประสบภยจากรถสามารถใชสทธไดทง 2 ทาง กลาวคอ ผประสบภยจากรถม
สทธเรยกรองใหบรษทผรบประกนภยใหชำาระคาสนไหมทดแทน และแมผประสบภย
จากรถไดรบเงนคาสนไหมทดแทนจากบรษทประกนภยแลว ผประสบภยจากรถยง
มสทธไดรบประโยชนทดแทนกรณเจบปวยจากกองทนประกนสงคมไดอกดวย ทงน
ตามคำาพพากษาฎกาท 2110/25515 และคำาพพากษาฎกาท 2040/25396
3. วธการและขนตอนการรองขอรบคาเสยหายเบองตนใน
จงหวดพทลง
ตามขอ 6 ของกฎกระทรวง กำาหนดความเสยหายทจะใหไดรบคาเสยหาย
เบองตน จำานวนเงนคาเสยหายเบองตน การรองขอรบและการจายคาเสยหายเบองตน
พ.ศ. 2552 กำาหนดวธการรองขอรบคาเสยหายเบองตนเอาไวกวาง ๆ วาใหผประสบภย
จากรถเปนผรองขอรบคาเสยหายเบองตน แตหากผประสบภยจากรถไมสามารถรอง
ขอรบคาเสยหายเบองตนได ใหสถานพยาบาลทรกษาตวผประสบภยและไดรบโอนสทธ
เรยกรองจากผประสบภยเปนผรองขอรบคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถได
5 คำาพพากษาศาลฎกาท 2110/2551. คนเมอวนท 16 ตลาคม 2557. จาก http://deka2007.supremecourt.or.th/ deka/web/docdetail.jsp 6 คำาพพากษาศาลฎกาท 2040/2539. คนเมอวนท 16 ตลาคม 2557. จาก http://deka2007.supremecourt.or.th/ deka/web/docdetail.jsp
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
อยางไรกด โดยปกตเมอมอบตเหตทางรถและมผบาดเจบ ผบาดเจบจะถก
สงตวเพอเขารบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาล ในทางปฏบตโรงพยาบาลจงมสวน
สำาคญในการใหขอมลเกยวกบการเบกเงนคาเสยหายเบองตน นอกจากนนตาม
พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และตามขอ 6 ของกฎกระทรวง
กำาหนดความเสยหายทจะใหไดรบคาเสยหายเบองตน จำานวนเงนคาเสยหายเบองตน
การรองขอรบและการจายคาเสยหายเบองตน พ.ศ. 2552 โรงพยาบาลสามารถรองขอ
รบคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถได โรงพยาบาลจงมบทบาทสำาคญใน
การกำาหนดขนตอนการเบกเงนคาเสยหายเบองตนพระราชบญญตคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2535 อยางไรกตาม โรงพยาบาลแตละแหงในพนทจงหวดพทลงจะม
ขนตอนเบกเงนคาเสยหายเบองตนทแตกตางกน ดงน
3.1โรงพยาบาลทไมมระบบการเบกเงนคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภย
จากรถ โรงพยาบาลบางแหงเปนโรงพยาบาลทตงขนใหม และมเจาหนาทนอย
เชน โรงพยาบาลศรนครนทร7 จะไมมระบบการเบกจายคาเสยหายเบองตนแทน
ผประสบภยจากรถ ดงนน ผประสบภยจากรถทใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรคและ
ผประสบภยจากรถทใชสทธขาราชการจะตองชำาระคารกษาพยาบาลภายในวงเงนไมเกน
15,000 บาท ใหกบโรงพยาบาลไปกอน และหลงจากนนจงนำาใบเสรจคารกษาพยาบาล
พรอมหลกฐานอน ๆ ทเกยวของไปใชเปนหลกฐานในการเบกเงนคาเสยหายเบองตน
จากบรษทประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
หากมคารกษาพยาบาลสวนทเกน 15,000 บาท ผประสบภยจากรถจงจะสามารถ
ใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรคและสทธขาราชการได
3.2 โรงพยาบาลทมระบบการเบกเงนคาเสยหายเบองตนแทนผประสบ
ภยจากรถ โรงพยาบาลทมระบบการเบกเงนคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภย
จากรถอาจเปนได 2 ประเภท ดงน
ประเภทท1โรงพยาบาลทมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล
เมอผประสบภยจากรถเขารบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาลประเภทน เจาหนาทของ
โรงพยาบาลทปฏบตหนาทดานประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย
7 วราพรรณ อนทองชวย. พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลศรนครนทร. สมภาษณ. 29 สงหาคม 2556
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
จากรถฯ จะใหคำาแนะนำาแกผปวยและญาตผปวยโดยเฉพาะอยางยงผปวยใน โดยให
ญาตผปวยเตรยมเอกสารทใชในการเบกเงนคาเสยหายเบองตนมายนใหกบเจาหนาท
ของโรงพยาบาล หากญาตผปวยนำาเอกสารมายนครบถวนกอนทแพทยจะอนญาต
ใหออกจากโรงพยาบาล ผปวยจะไมตองจายคารกษาพยาบาลในวงเงน 15,000 บาท
แตถาญาตผปวย (ผปวยใน) ยงไมนำาเอกสารมายน หรอนำาเอกสารมายนไมครบ และ
แพทยอนญาตใหผปวย ออกจากโรงพยาบาลแลว หรอกรณผปวยนอกซงมเอกสาร
ไมครบถวน (ผปวยนอก สวนใหญมเอกสาร ไมครบ) กรณเชนนผปวยตองวางเงนประกน
การชำาระคารกษาพยาบาลทเกดขนภายในวงเงนไมเกน 15,000 บาท ใหแกโรงพยาบาล
และเมอผปวยนำาเอกสารมายนใหแกโรงพยาบาลครบถวนภายใน 90 วนนบแตวนท
วางเงนประกนโรงพยาบาลกจะคนเงนประกนใหกบผปวย หลงจากนนโรงพยาบาล
กจะนำาเอกสารทไดรบจากผปวยไปเบกจากบรษทประกนภยแทนผปวย เพอนำาเงน
จากบรษทประกนภยมาชำาระ คารกษาพยาบาลทเกดขนตอไป แตถาผปวยไมนำาเอกสาร
มายนใหแกโรงพยาบาลภายใน 90 วน โรงพยาบาลกจะยดเงนประกนและถอวาเงน
ประกนดงกลาวเปนเงนทผปวยชำาระเปนคารกษาพยาบาล โรงพยาบาล ในจงหวด
พทลงสวนใหญมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล เชน โรงพยาบาล
ปาพะยอม8 โรงพยาบาลบางแกว9 โรงพยาบาลปาบอน10 เปนตน
ประเภทท2โรงพยาบาลทไมมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล
ผประสบภยจากรถทเขารบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาลประเภทน ถาเปนผปวย
ในเจาหนาทของโรงพยาบาลจะแนะนำาใหนำาเอกสารทตองใชในการทำาเรองเบกคา
เสยหายเบองตนมายนใหกบโรงพยาบาลใหครบถวนกอนทแพทยจะอนญาตใหออก
จากโรงพยาบาล เพอโรงพยาบาลจะไดรวบรวมเอกสารสงไปยงบรษทประกนภยเพอเบก
คาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถ แตในญาตของผปวยในไมนำาเอกสารมายน
หรอนำามายนไมครบกอนแพทยอนญาตใหผปวยออกจากโรงพยาบาล หรอกรณ
ผปวยนอก ( ซงสวนใหญมเอกสารไมครบถวน ) ผปวยจะตองจายเงนคารกษาพยาบาล
8 คสรยาภรณ ศรธร. พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลปาพะยอม. สมภาษณ. 29 สงหาคม 2556.9 กลยา แกวชทอง. เจาหนาทดานประกนภย โรงพยาบาลบางแกว. สมภาษณ. 29 สงหาคม 2556.10 สาวล ณ มณ. เจาหนาทดานประกนภย โรงพยาบาลปาบอน. สมภาษณ. 29 สงหาคม 2556.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ใหกบโรงพยาบาล แลวนำาใบเสรจคารกษาพยาบาลพรอมหลกฐานอน ๆ ไปเบกกบบรษทประกนภยเอง โรงพยาบาลไมมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล เชน โรงพยาบาลพทลง11 โรงพยาบาลควนขนน12 เปนตน
4.ปญหาเกยวกบการเบกจายคาเสยหายเบองตนในจงหวดพทลง
ปญหาเกยวกบการเบกจายคาเสยหายเบองตนทพบในจงหวดพทลงม ดงน 1.โรงพยาบาลแตละแหงยงมแนวปฏบตในเรองการรองขอรบคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถทแตกตางกน แมโรงพยาบาลสวนใหญในจงหวดพทลง จะมระบบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนแทนผปวยซงเปนผประสบภยจากรถ แตในบางโรงพยาบาลยงไมมระบบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนแทนผปวยซงเปน ผประสบภยจากรถ ทำาใหผประสบภยจากรถจะตองดำาเนนการขอรบคาเสยหายเบองตน จากบรษทผรบประกนภยเอง ซงในกรณเชนนผประสบภยจากรถจะตองประสบกบปญหาหลายประการ เชน ไมทราบขนตอนและวธการรองขอรบคาเสยหายเบองตน ไมทราบวาบรษทประกนภยตงอยทใด ตองเสยคาใชจายในการเดนทางคอนขางสง เมอตองเดนทางไปยนขอรบคาเสยหายเบองตนจากผรบประกนภย ซงมสวนใหญมกจะมสำานกงานสาขาตงอยทอำาเภอเมองพทลงเพยงแหงเดยว สวนอำาเภออน ๆ ในจงหวดพทลงจะไมมสำานกงานสาขาของบรษทประกนตงอย เปนตน นอกจากนน แมบาง โรงพยาบาลจะมระบบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถกตาม แตไมมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล ในกรณเชนน หากผประสบภยจากรถเปนผปวยใน แตยงรวบรวมเอกสารทใชประกอบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนไมครบ และแพทยอนญาตใหออกจากโรงพยาบาลแลว หรอผประสบภยจากรถเปน ผปวยนอกและมเอกสารทใชประกอบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนไมครบ กรณเชนน ผปวยซงประสบภยจากรถซงใชสทธขาราชการ หรอใชสทธ 30 รกษาทกโรค จะตองชำาระคารกษาพยาบาลใหกบโรงพยาบาลและนำาใบเสรจรบเงนและเอกสารอนๆ ทเกยวของไปรองขอรบคาเสยหายเบองตนจากบรษทผรบประกนภยเอง ในกรณเชนน ผประสบภยจากรถกจะประสบปญหาเชนเดยวกบทเกดขนในกรณทโรงพยาบาลไมมระบบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถ
11 พลยลกษณ ฉวนกลน. พนกงานการเงนและบญช โรงพยาบาลพทลง. สมภาษณ. 30 สงหาคม 2556.12 อญชล ยอดราช. พนกงานพมพ ทำาหนาทดานประกน พ.ร.บ. โรงพยาบาลควนขนน. สมภาษณ. 7 มกราคม 2557
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
2.เจาของรถไมจดใหมการประกนภยความเสยหายตอผประสบภยจากรถแมเจาของรถโดยทวไปจะทราบวารถทตนใชหรอมไวเพอใชจะตองจดใหมการประกนภย ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 กตาม แตกมเจาของรถจำานวนมากทไมปฏบตตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 โดยไมจดใหมการประกนภยรถ โดยเฉพาะรถจกรยานยนตเกา ซงเจาของรถเกาเหลาน มกไมใหความสำาคญในการชำาระภาษรถประจำาป และไมจดใหมการประกนภยดวย ซงการทเจาของรถไมจดใหมการประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 นอกจากจะมความผดตามมาตรา 7 ประกอบมาตรา 37 แหง พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2539 ซงตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาทแลว ยงกอใหเกดปญหาตามมาอยางนอย 2 ประการ ดงน
2.1 ผประสบภยจากรถทไดรบบาดเจบตองชำาระคารกษาพยาบาลเองผประสบภยทไดรบบาดเจบจากรถทไมไดจดใหมการประกนภย โดยเฉพาะผปวยทใชสทธขาราชการในการเบกคารกษาพยาบาล และผปวยทใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค จะตองจะชำาระคารกษาพยาบาลเองในวงเงนคารกษาพยาบาลไมเกน 15,000 บาท จะใชสทธขาราชการ หรอสทธ 30 บาทรกษาทกโรคไมได แตคารกษาพยาบาลในสวนทเกนกวา 15,000 บาท ผปวยสามารถใชสทธขาราชการ หรอสทธ 30 บาทรกษา ทกโรคไดตามปกต
2.2 ปญหาผประสบภยจากรถทไมมประกนภยแจงเทจวารถทเกดอบตเหตเปนรถอกคนหนงซงมประกนภย(ปญหาการเปลยนรถ)ตามทกลาวแลววา ผประสบภยทไดรบบาดเจบจากรถทไมไดจดใหมการประกนภย โดยเฉพาะผปวยทใชสทธขาราชการในการเบกคารกษาพยาบาล และผปวยทใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค โดยคารกษาพยาบาลทเกดขนภายในวงเงน 15,000 บาท ผปวยทใชสทธขาราชการ หรอใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค จะตองชำาระคารกษาพยาบาลเอง ทำาใหผปวยจำานวนหนง ซงประสบภยจากรถทไมไดจดใหมการประกนภย แตเวลาแจงกบเจาหนาทของ โรงพยาบาลวา รถคนทเกดเหตเปนรถอกคนหนงซงมประกนภย ซงเปนการใหขอมลเทจจรงตอเจาหนาทของโรงพยาบาล และหลงจากนนกรวบรวมเอกสารจากรถท ผประสบภยอางวาเปนรถคนทเกดอบตเหต ทงน เพอทจะใหโรงพยาบาลดำาเนนการรองขอรบคาเสยหายเบองตนจากบรษทประกนมาชำาระคารกษาพยาบาล และตนเองจะไดไมตองชำาระคารกษาพยาบาลดวยเงนของตนเอง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
3.ความผดฐานไมจดใหมประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2535 มไดเปนหนงในขอหาหลกของสำานกงานตำารวจแหงชาต
โดยปกตเจาหนาทตำารวจจะเนนจบกมผกระทำาความผด 10 ขอหลกกอน แตเนองจาก
ความผดฐานไมจดใหมประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ
พ.ศ. 2535 มไดเปนหนงในบรรดาขอหาหลกทสำานกงานตำารวจแหงชาตกำาหนดขน
ทำาใหเจาหนาทตำารวจไมคอยใหความสำาคญในการจบกมผทกระทำาความผดตาม
พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เมอเจาหนาทตำารวจไมกวดขน
จบกม จงทำาใหมการฝาฝนกฎหมายโดยไมจดใหมประกนภยเปนจำานวนมาก เมอรถ
ไมมประกนภย หากมอบตเหตเกดขนยอมกอใหเกดปญหาอนตามอกหลายประการ
ดงกลาวไดกลาวแลวตามขอ 2
4.การทสำานกงานตำารวจแหงชาตไมมระบบบนทกขอมลการกระทำาความ
ผดตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถพ.ศ.2535 ระเบยบกรมการ
ประกนภย วาดวยอตราเปรยบเทยบปรบตามกฎหมายวาดวยการคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2547 ซงกำาหนดอตราเปรยบเทยบปรบเอาไว ดงน
ความผดครงท1 เปรยบเทยบปรบ 500 บาท
ความผดครงท2 เปรยบเทยบปรบ 1,000 บาท
ความผดครงท3 เปรยบเทยบปรบ 5,000 บาท
ความผดตงแตครงท4ขนไปเปรยบเทยบปรบ 10,000 บาท
จากทกลาวขางตน จะเหนไดวาการกระทำาความผดฐานไมจดใหมประกนภย
ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ในแตละครงการใช
ดลยพนจในการลงโทษปรบไมเทากน ยงมการการกระทำาความผดมากขนเทาใด
การลงโทษปรบจะสงขนเรอย ๆ แตอยางไรกด สถานตำารวจสวนใหญในจงหวดพทลง
ไมมการบนทกขอมลการกระทำาความผดตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2535 ลงในระบบคอมพวเตอรออนไลน (online) ทำาใหไมสามารถตรวจสอบ
ไดวา การกระทำาความผดตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
ของผกระทำาความผด เปนการกระทำาความผดครงทเทาใด ทำาใหเจาหนาทตำารวจจะตอง
สนนษฐานไวกอนวาเปนการกระทำาความผดครงแรก ทำาใหการบงคบใชกฎหมายไมม
ประสทธภาพเทาทควร
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
5.เจาของรถมความเขาใจคลาดเคลอนเกยวกบการจดใหมการประกนภย
กบการชำาระภาษรถประจำาป โดยเจาของรถจำานวนมากเขาใจวารถทไมไดชำาระภาษ
รถประจำาปจะไมสามารถทำาประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย
จากรถ พ.ศ. 2535 ได ดงนน เจาของรถโดยเฉพาะรถเกา หรอรถทใชภายในหมบาน
(ไมไดใชขบเขาในตวเมอง) ซงเจาของรถไมไดชำาระภาษรถประจำาป เจาของรถจงไม
ทำาประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ดวย ทง ๆ
ทในความเปนจรงแลวกฎหมายกำาหนดไวแตเพยงวา รถทจะชำาระภาษรถประจำาป
จะตองจดใหมประกนภยเสยกอนหรอกลาวอกนยหนง คอ รถทไมมประกนภยจะชำาระ
ภาษรถประจำาปไมได แตรถทไมไดชำาระภาษรถประจำาป กฎหมายไมไดหามทำาประกนภย
ดงนน รถทไมไดชำาระภาษประจำาปจงสามารถทำาประกนภยตามพระราชบญญต
คมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ได และมาตรา 7 แหงพระราชบญญตคมครอง
ผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ยงบงคบใหเจาของรถทมรถไวเพอใชตองจดใหมการทำา
ประกนภยอกดวย ความเขาใจทคลาดเคลอนเชนน เปนสาเหตสวนหนงทเจาของรถ
ไมจดทำาประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
6.เจาของรถขาดความรความเขาใจเรองความเกยวเนองเชอมโยงระหวาง
การจดใหมการประกนภยรถกบสทธในการรกษาพยาบาล เจาของรถบางสวน
ไมทราบวาหากไดรบบาดเจบอนเนองมาจากการใชรถ จะตองเบกคารกษาพยาบาล
จากบรษทประกนภยตาพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 กอน
จำานวน 15,000 บาท สวนทเกน 15,000 บาท ผปวยจงจะสามารถใชสทธ 30 บาท
รกษาทกโรค หรอสทธขาราชการได หากรถทเกดอบตเหตไมมประกนตามพระราช
บญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ผปวยทไดรบบาดเจบอนเนองมากจาก
อบตเหตจากการใชรถ จะตองชำาระคารกษาพยาบาลเองจำานวน 15,000 บาท สวนท
15,000 บาท จงจะสามารถใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค หรอสทธขาราชการได การขาด
ความรความเขาในประเดนนทำาใหเจาของรถสวนหนงไมตระหนกถงความสำาคญของ
การจดใหมการประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
7.ผประสบภยจากรถไมทราบหลกเกณฑและวธการการเบกเงนคาเสย
หายเบองตน แมวาประชาชนโดยทวไปจะทราบวาเจาของรถมหนาททำาประกนตาม
พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 แตเมอประสบภยจากรถ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
จนเปนเหตใหไดรบบาดเจบ หรอเสยชวต บคคลโดยทวไปมกจะไมทราบวาขนตอนการเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากบรษทผรบประกนภยจะตองดำาเนนการอยางไร จงทำาใหผประสบภยจากรถสวนหนงไมรองขอรบคาเสยหายเบองตนจากบรษทผรบประกนภยทำาใหผประสบภยจากรถสทธอนพงมพงได
8. ผรบประกนภยเรยกเอกสารหลกฐานทใชประกอบการเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากผประสบภยจากรถเกนกวาทกฎหมายกำาหนด ในกรณท ผประสบภยจากรถไดรบบาดเจบการรองของรบคาเสยหายเบองตนตามกฎกระทรวง กำาหนดความเสยหายทจะใหไดรบคาเสยหายเบองตน จำานวนเงนคาเสยหายเบองตน การรองขอรบและการจายคาเสยหายเบองตน พ.ศ. 2552 กำาหนดใหยนหลกฐาน เพอใชประกอบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนไมมาก หลก ๆ มเอกสารเพยง 2 ชน คอ 1. ใบเสรจรบเงน และ 2. สำาเนาบตรประจำาตวประชาชนหรอหลกฐานอนท ทางราชการออกให เทานน แตในทางปฏบตบรษทประกนภยจะกำาหนดใหโรงพยาบาลเรยกเอกสารดงตอไปนจากผประสบภยจากรถ
(1) บนทกประจำาวนตำารวจพรอมสำาเนาถกตองจากรอยเวร 2 ฉบบ
(2) สำาเนาบตรประชาชน ผขบขและผโดยสาร (ถาเปนเดกใชสตบตร) 2 ฉบบ
(3) สำาเนาทะเบยนบาน ผขบขและผโดยสาร 2 ฉบบ
(4) สำาเนากรมธรรมประกนภย (พ.ร.บ.) 2 ฉบบ
(5) สำาเนาคมอทะเบยนรถ 2 ฉบบ
(6) สำาเนาบตรประชาชนเจาของรถ (พรอมใหเจาของรถเซนสำาเนาถกตอง) 2 ฉบบ
(7) สำาเนาทะเบยนบานเจาของรถ (พรอมใหเจาของรถเซนสำาเนาถกตอง) 2 ฉบบ
(8) ใบเปลยนแปลงทะเบยนรถ (ถาม) 2 ฉบบ
(9) สำาเนาบตรประชาชนผยนหลกฐาน (กรณญาตยนแทนผประสบภย) 2 ฉบบ
จากทกลาวขางตน จะเหนไดวาบรษทประกนภยเรยกเอกสารทใชประกอบคำารองขอรบคาเสยหายเบองตนเกนกวาทกฎหมายกำาหนดอยางมาก ทำาใหผประสบภย จากรถตองประสบกบความยงยาก และตองเสยคาใชจายสงในการรวบรวมเอกสาร ใหถกตองและครบถวน ทำาใหเจาของรถไมชอบทจะใชสทธรองขอรบคาเสยหายเบองตน
จากบรษทประกนภย
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
9.ผรบประกนภยจายเงนคาเสยหายเบองตนเกนระยะเวลาทกฎหมายกำาหนด
ตามมาตรา 25 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และ
ขอ 613 ของกฎกระทรวง กำาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการรองขอรบคาเสยหาย
เบองตนจากกองทนและการจายคาเสยหายเบองตนจากกองทน พ.ศ. 2552 กำาหนด
ใหผรบประกนภยจายคาเสยหายเบองตน ใหจายแกผประสบภยจากรถ ภายในเจดวน
นบแตวนทไดรบคำารองขอ โดยไมตองรอการพสจนความรบผด หากผรบประกนภย
ฝาฝนไมจายคาเสยหายเบองตนภายในกำาหนด 7 วนนบแตวนทไดรบคำารองขอ
ตองระวางโทษปรบปรบตงแตหนงหมนบาทถงหาหมนบาทตามมาตรา 44 แหง
พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 แตในทางปฏบตผรบประกนภย
ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถมกจะใชเวลาในการจายคาเสยหายเบองตน
ประมาณ 2 สปดาห – 1 เดอน ซงเกนกวาระยะเวลาตามทกฎหมายกำาหนด การทบรษท
ประกนภยจายเงนคาเสยหายเบองตนลาชา อาจทำาใหโรงพยาบาลซงเปนผรองขอรบ
คาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถ หรอผประสบภยจากรถไดรบความเสยหาย
10. กรณผประสบภยจากรถเปนผปวยประกนสงคมโรงพยาบาลแตละ
โรงพยาบาลจะมแนวปฏบตทแตกตางกน ผประสบภยจากรถทมสทธประกนสงคม
หากพจารณาตามกฎหมายแลว ผมสทธประกนสงคมสามารถใชสทธไดทง 2 ทาง
กลาวคอ สามารถใชสทธไดทงสทธตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ
พ.ศ. 2535 และสทธตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 แตอยางไรกตาม
ในบางโรงพยาบาลถาผปวยไดรบบาดเจบจากรถทมประกนภยตามพระราชบญญต
คมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 โรงพยาบาลจะไมใหผปวยใชสทธประกนสงคม
แตจะใหใชสทธตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 หรอ
บางโรงพยาบาลแมจะไมใชวธการบงคบใหผปวยทมสทธประกนสงคมใหใชสทธเบก
คาเสยหายเบองตนจากผรบประกนภย แตจะใชวธแนะนำาใหผปวยประกนสงคมใชสทธเบก
คาเสยหายเบองตนตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
รกษาพยาบาลจากกองทนประกนสงคมได การกระทำาในลกษณะเชนนถอเปน
การจำากดสทธของผปวยทมสทธตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533
13 ราชกจจานเบกษา. เลม 126. ตอนท 97 ก. 25 ธนวาคม 2552. หนา 30. คนเมอวนท 1 ตลาคม 2557.
จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2552/A/023/1.PDF
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
11. ปญหากรณทเจาหนาทของโรงพยาบาลคนเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาลใหผปวยไปแลวแตตอมาพบวาผปวยยนเอกสารเทจ ตามทกลาวแลววาโรงพยาบาลทมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล เมอผประสบภยจากรถเขารบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาล เจาหนาทของโรงพยาบาลจะสอบถามวารถคนทเกดอบตเหตมประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 หรอไม หากรถคนดงกลาวมประกนภยเจาหนาทของโรงพยาบาลจะให คำาแนะนำาผปวยหรอญาตผปวย (โดยเฉพาะผปวยใน) ใหญาตผปวยเตรยมเอกสาร ทใชในการเบกเงนคาเสยหายเบองตนมายนใหกบเจาหนาทของโรงพยาบาล หากญาต ผปวยนำาเอกสารมายนครบถวนกอนทแพทยจะอนญาตใหออกจากโรงพยาบาล ผปวยจะไมตองจายคารกษาพยาบาลในวงเงน 15,000 บาท แตถาญาตผปวย (ผปวยใน) ยงไมนำาเอกสารมายน หรอนำาเอกสารมายนไมครบ และแพทยอนญาตใหผปวยออกจากโรงพยาบาลแลว หรอกรณผปวยนอกซงมเอกสารไมครบถวน (ผปวยนอก สวนใหญ มเอกสารไมครบ) กรณเชนนผปวยตองวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาลทเกดขนภายในวงเงนไมเกน 15,000 บาท ใหแกโรงพยาบาล และเมอผปวยนำาเอกสารมายน ใหแกโรงพยาบาลครบถวนภายใน 90 วน นบแตวนทวางเงนประกนโรงพยาบาลกจะคนเงนประกนใหกบผปวย
อยางไรกด ปญหาทเกดขนจะเกดขนในกรณทผปวยแจงกบเจาหนาทของ โรงพยาบาลวารถทเกดอบตเหตมประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 แตความจรงรถคนทเกดอบตเหตไมมประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และในเวลาทผปวยซงเปนผประสบภยจากรถไดรบอนญาตใหออกจากโรงพยาบาล ผปวยยงสงเอกสารทใชประกอบการเบกเงน คาเสยหายเบองตนไมครบถวน ผปวยจงตองวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาลใหกบโรงพยาบาลไปกอน และตอมาเมอผปวยนำาเอกสารทใชในการเบกคาเสยหายเบองตนมายนครบถวน โรงพยาบาลจงคนเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาลใหกบผปวย หลกจากนนเจาหนาทของโรงพยาบาลจงสงเอกสารทไดรบจากผปวยไปทบรษทผรบประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เพอเบกเงน คาเสยหายเบองตน แตเมอเจาหนาทของบรษทผรบประกนตรวจสอบพบวาผปวยแจงขอความอนเปนเทจตอเจาหนาทของโรงพยาบาล แททจรงแลวรถทเกดอบตเหตไมมประกนภย แตผปวยแจงกบเจาหนาทของโรงพยาบาลวารถทเกดอบตเหตเปนรถอกคนหนง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ซงมประกนภย แลวนำาเอกสารของรถคนทมประกนภยมายนตอโรงพยาบาล ในกรณเชนน บรษทประกนภยจะไมจายคาเสยหายเบองตนใหกบโรงพยาบาล โดยบรษทประกนภย จะแจงใหโรงพยาบาลไปเรยกเกบเงนคารกษาพยาบาลเอากบผปวยเอง ทงๆ ท โรงพยาบาลไดคนเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาลใหกบผปวยไปแลว เนองจากโรงพยาบาลเชอโดยสจรตวาบรษทประกนจะตองจายเงนคาเสยหายเบองตนใหกบ โรงพยาบาล เพราะโรงพยาบาลใหรวบรวมเอกสารสงใหกบบรษทผรบประกนภย ครบถวนตามทบรษทผรบประกนภยกำาหนดแลว ทำาใหโรงพยาบาลประสบปญหา ในการเรยกเกบเงนคารกษาพยาบาลจากผปวย
12.ปญหากองทนทดแทนผประสบภยจากรถจายเงนคาเสยหายเบองตนเกนระยะเวลาทกฎหมายกำาหนด เมอมความเสยหายเกดแกผประสบภยจากรถ ตามทบญญตไวในมาตรา 23 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 กรณเชนนผประสบภยจากรถหรอบคคลตามทกฎหมายกำาหนดมสทธรองขอใหกองทนทดแทนผประสบภยจากรถจายเงนคาเสยหายเบองตนได โดยกองทนทดแทนผประสบภยจากรถจายคาเสยหายเบองตนแกผประสบภยใหเสรจสนภายใน 7 วน นบแตวนทไดรบคำารองขอ ทงน โดยไมตองรอการพสจนความรบผด ทงน ตามมาตรา 25 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 แตเมอสำานกงาน คปภ. จงหวดพทลง ไดรบคำารองขอเงนคาเสยหายเบองตนแลวไมทำาการพจารณาจายเงน คาเสยหายเบองตนแกผรองขอทนทแตกลบไปตรวจสอบกอนวาบคคลใดเปนเจาของรถ เพอเรยกใหเจาของรถชำาระเงนคาเสยหายเบองตนกอนทำาใหจายเงนคาเสยหายเบองตนเกนระยะเวลาทกฎหมายกำาหนด
13. ปญหาการในการยดรถทกอใหเกดความเสยหายเพอใหเจาของรถจายคาเสยหายเบองตน แมวาตามมาตรา 28 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภย จากรถ พ.ศ. 2535 จะใหอำานาจแกนายทะเบยนในการยดรถคนทกอใหเกด ความเสยหายไวจนกวาเจาของรถจะจายเงนคาเสยหายเบองตน แตในทางปฏบต เมอนายทะเบยนจะกระทำาการยดรถ นายทะเบยนมกจะถกเจาของรถขดขวาง ขมข คกคาม ทำาใหนายทะเบยนไมสามารถยดรถได
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
5.ขอเสนอแนะ 1. กระทรวงสาธารณสขควรกำาหนดใหมระเบยบเพอกำาหนดใหสถานพยาบาล ทกแหงในสงกดกระทรวงธารณสขกำาหนดใหมระบบการรองขอรบคาเสยหายเบองตน แทนผปวย ทงนเพออำานวยความสะดวกใหแกผปวยในการยนคำารองขอรบคาเสยหาย เบองตนโดยไมตองเดนทางไปทบรษทผรบประกนภยซงอยหางไกล เนองจากผรบประกนภยมกมสำานกงานสาขาตงอยทอำาเภอเมองเพยงเดยว สวนอำาเภออนมกไมมสำานกงานสาขาของบรษทผรบประกนภยตงอย ทงน ระเบยบของกระทรวงสาธารณสขจะตองกำาหนดใหสถานพยาบาลจะตองมระบบวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาล เอาไวดวยทงผปวยนอกและผปวยใน เพออำานวยความความสะดวกใหแกผประสบภยจากรถทเตรยมหลกฐานไมครบ ( แตแพทยอนญาตใหออกจากโรงพยาบาลแลว หรอ ผประสบภยจากรถเปนผปวยนอก ) ใหสามารถนำาเอกสารมายนเพมเตมใหกบสถานพยาบาลในภายหลง โดยผประสบภยจากรถจะไดไมตองเดนทางไปยนคำารองขอรบคาเสยหายเบองตนจากบรษทผรบประกนภยดวยตนเอง ซงกรณเชนนผประสบภยจะไมไดรบ ความสะดวก และเสยคาใชจายสง เนองจากบรษทประกนภยมกมทตงอยหางไกล ดงทกลาวแลวขางตน
นอกจากนน ระเบยบของกระทรวงสาธารณสขดงกลาวจะตองกำาหนดให ผประสบภยจากรถซงเปนผปวยซงใชสทธประกนสงคมสามารถเลอกใชประกนสงคม หรอจะใชสทธตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถกได และหามสถานพยาบาลบงคบหรอแนะนำาเชงบงคบใหผประสบภยจากรถใชสทธตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
2. สำานกงานตำารวจแหงชาตควรกำาหนดใหความผดฐานไมจดใหมการประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เปนความผด 1 ในขอหาหลกดวย เพอใหเจาหนาทตำารวจกวดขนจบกมอยางเครงครด เพอใหผกระทำาความผดเกดความเขดหลาบไมกลากระทำาความผดซำา และการลงโทษผกระทำาความผดจะทำาใหบคคลอนไมกลากระทำาผดในลกษณะเดยวกนอกดวย ทงน ความผดในขอหาไมจดใหมการประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ถอเปนหวใจหลกของพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เนองจากหากเจาของรถไมจดใหมการประกนภยยอมกอใหเกดความเสยหายตามมามากมาย เชน ผประสบภยทใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค สทธขาราชการตองชำาระคารกษาพยาบาลเอง ปญหาแจงความเทจวารถคนทเหตอบตเหตมประกนทง ๆ ทรถทเกดอบตเหตเปน รถทไมมประกนภย เปนตน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
3. สำานกงานตำารวจแหงชาตควรจดใหมระบบบนทกขอมลจำานวนครงทเจาของรถไมจดใหมประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจาก พ.ศ. 2535 เนองจากตามระเบยบของกรมการประกนภยความผดฐานไมจดใหมการประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ครงแรก และครงตอ ๆ ไป อตราคาปรบจะไมเทากน โดยระบบดงกลาวตองเปนระบบทมการบนทกขอมลการอยางรวดเรว และตองมระบบออนไลน (online) เพอเจาหนาทตำารวจทปฏบตอยสามารถตรวจสอบไดวาผกระทำาความผดกระทำาความผดครงนเปนครงทเทาใด เพอใหเจาหนาทตำารวจทปฏบตงานอยสามารถกำาหนดโทษปรบไดอยางถกตอง
4. ควรทำาการประชาสมพนธใหเจาของรถทราบวา แมรถจะไมไดมการชำาระภาษรถประจำาป กสามารถทำาประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ได โดยอาจประชาสมพนธผานทางนายอำาเภอ กำานน และผใหญบาน เพอใหบคคลดงกลาวโดยเฉพาะกำานน และผใหญบานเผยแพรขาวสารดงกลาวใหแกลกบานตอไป
5. ควรประชาสมพนธใหประชาชนทใชสทธ 30 บาทรกษาทกโรค และผท สทธขาราชการเพอรกษาพยาบาลทราบวาหากไดรบบาดเจบจากอบตเหตจากรถจะตองใชสทธรองขอรบคาเสยหายเบองตนตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 กอน หลงจากนนจงสามารถใชสทธ สทธ 30 บาทรกษาทกโรค หรอ สทธขาราชการได
6. ควรแกไขบทบญญตตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ในประเดนดงตอไปน
6.1 ควรมบทบงคบใหตวแทนหรอนายหนาประกนภยททำาหนาทขายประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มหนาทตองอธบายถง ขนตอนการเบกจายคาเสยหายเบองตนใหเจาของรถผเอาประกนทราบ รวมทงบงคบใหระบไวในกรมธรรมหรอเอกสารประกอบกรมธรรมเกยวกบขนตอนการเบกคาเสยหายเบองตน เพอใหผประสบภยจากรถทราบขนตอน รวมทงหลกฐานตาง ๆ ทใชในการรองขอรบคาเสยหายเบองตน และเมอมอบตเหตเกดขนจะไดสามารถรองขอรบคาเสยหาย เบองตนไดอยางมนใจ
6.2 ในการยดรถตามมาตรา 28 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภย จากรถ พ.ศ. 2535 ควรมบทใหอำานาจแกนายทะเบยนในการรองขอกำาลงสนบสนน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
จากเจาหนาทตำารวจเพอชวยเหลอและดแลความปลอดภยใหกบนายทะเบยนในขณะท ทำาการยดรถตามมาตรา 28 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535
7. เลขาธการคณะกรรมการกำากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย ซงเปนผมอำานาจกำากบดและบรษทผรบประกนภยตามพระราชบญญตคมครอง ผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ควรกำาชบใหบรษทผรบประกนภยและกองทนทดแทน ผประสบภยจากรถ จายคาเสยหายเบองตนภายในระยะเวลาทกฎหมายกำาหนด 7 วน นบแตวนทไดรบคำารองขอรบคาเสยหายเบองตน รวมทงตองกำาชบมใหบรษทผรบประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เรยกหลกฐาน ทใชประกอบคำารองขอรบคาเสยหายเบองตนเกนกวาทกฎหมายกำาหนด รวมทงเลขาธการคณะกรรมการกำากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภยจะตองทำาตรวจสอบอยเสมอวาบรษทผรบประกนภยจายเงนคาเสยหายเบองตนเกนระยะเวลาทกำาหนด หรอเรยกหลกฐานเกนกวาทกฎหมายกำาหนดหรอไม
8. กระทรวงสาธารณสขควรทำาความตกลงรวมกบบรษทกลางคมครอง ผประสบภยจากรถจำากดใหชดเจนวาในกรณทผประสบภยจากรถวางเงนประกนการชำาระคารกษาพยาบาลไวกบโรงพยาบาล และตอมาผประสบภยจากรถนำาหลกฐานมายนใหกบโรงพยาบาลครบถวนเพอใหโรงพยาบาลยนคำารองขอรบเงนคาเสยหายเบองตนแทนผประสบภยจากรถ และโรงพยาบาลไดคนเงนคารกษาพยาบาลใหกบ ผประสบภยจากรถไปแลว และเมอบรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถจำากดไดคำารองขอรบคาเสยหายเบองตนและไดตรวจสอบเรยบรอยแลวพบวา รถทกอใหเกดความเสยหายไมมประกนภยแตผประสบภยจากรถแจงขอความอนเปนเทจวารถคน ทกอใหเกดความเสยหายมประกนภย แลวนำาหลกฐานเกยวกบการทำาประกนภย ของรถคนอนทมประกนภยมายนเพอรองขอรบคาเสยหายเบองตน (เปลยนรถ) ในกรณเชนนขอตกลงรวมดงกลาวควรกำาหนดใหชดเจนเลยวา ในกรณทผประสบภยยนหลกฐานทใชประกอบการรองขอรบคาเสยหายเบองตนครบถวนแลว บรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถมหนาทตองจายเงนเสยหายเบองตน (ทเปนคารกษาพยาบาล) ใหกบโรงพยาบาล และหากตามขอเทจจรงแลวรถคนทเกดอบตเหต ไมมประกนภย บรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถจะตองดำาเนนการเรยกเงนคาเสยหายเบองตนทจายใหกบโรงพยาบาลไปแลว คนจากเจาของรถทไมกอใหเกดความเสยหายไปตอ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
บทบาทศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมาย
คณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ ในการชวยเหลอ
ทางกฎหมายแกผมอรรถคด
พรรณชม ออนนอย 1
ตามสภาพในสงคมบคคลยอมเหลอมลำาหรอแตกตางกน ทงในเรองอาย
การศกษา เชอชาต ศาสนา ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม ทำาใหผดอยโอกาสไมวาใน
ทางอาย การศกษา เชอชาต ศาสนา ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม ทประสบปญหา
เกยวกบอรรถคดมอปสรรคในการเขาถงความยตธรรม รฐจงตองพยายามแกไขปญหา
ลดความแตกตางดงกลาวทมอยนนใหเหลอนอยทสด เพอทจะอำานวยความยตธรรม
ใหแกคนในสงคมนน โดยใหโจทกหรอจำาเลยสามารถดำาเนนการตอสคดไดอยางเสมอ
ภาคกน เพอใหผดอยโอกาสตางๆ เขาถงความยตธรรมโดยงายได รฐไดออกกฎหมาย
หลายฉบบเพอรบรองสทธในการเขาถงกระบวนการยตธรรม เชน รฐธรรมนญแหงราช
อาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 2 หมวด 3 สทธเสรภาพของชนชาวไทย สวนท 4 สทธ
1 นตศาสตรบณฑต, เนตบณฑตไทย, นตศาสตรมหาบณฑต, ทนายความ, อาจารยพเศษคณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ 2 สนสดลงตามประกาศคณะรกษาความสงบเรยบรอยแหงชาต ฉบบท 11/2557 ประกาศ ณ วนท 22 พฤษภาคม 2557
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ในกระบวนการยตธรรม มาตรา 40 (1) (3) (5) และ (7) กไดบญญตใหบคคลมสทธใน
กระบวนการยตธรรม โดยมสทธเขาถงกระบวนการยตธรรมไดโดยงาย สะดวก รวดเรว
และทวถง มสทธทจะใหคดของตนไดรบการพจารณาอยางถกตอง รวดเรว และ
เปนธรรม ผเสยหาย ผตองหา จำาเลย และพยานในคดอาญา มสทธไดรบความคมครอง
และความชวยเหลอทจำาเปนและเหมาะสมจากรฐ สวนคาตอบแทน คาทดแทน และ
คาใชจายทจำาเปน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต ในคดอาญา ผตองหาหรอจำาเลย
มสทธไดรบการสอบสวนหรอการพจารณาคดทถกตอง รวดเรวและเปนธรรม โอกาส
ในการตอสคดอยางเพยงพอ การตรวจสอบหรอไดรบทราบพยานหลกฐานตามสมควร
การไดรบความชวยเหลอในทางคดจากทนายความ และไดรบการปลอยตวชวคราว
ทำาใหมหนวยงานทใหความชวยเหลอผเสยหาย ผตองหาหรอจำาเลยเพอใหผยากไร
หรอดอยโอกาสไดรบความเสมอภาคในกระบวนการยตธรรม เชน บทบาทของศาลใน
การถามเรองทนายความตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 173
มโครงการใหความชวยเหลอทางกฎหมายของรฐบาล เชน สำานกงานคมครองสทธ
และชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน (ส.ค.ช.) ในความรบผดชอบของสำานกงาน
อยการสงสด สำานกงานใหความชวยเหลอทางกฎหมายของสำานกอบรมศกษากฎหมาย
แหงเนตบณฑตยสภา โครงการเผยแพรวชานตศาสตร และใหบรการชวยเหลอ
ประชาชนทางกฎหมายของสถาบนการศกษาตางๆ ทมการเรยนการสอนวชานตศาสตร
เชน สำานกงานชวยเหลอประชาชนทางกฎหมาย ศนยนตศาสตร มหาวทยาลย
ธรรมศาสตร การใหความชวยเหลอโดยภาคเอกชน เชน สภาทนายความ
มหาวทยาลยทกษณเปนสถาบนทมการเรยนการสอนวชานตศาสตร กไดม
ศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมาย ใหบรการชวยเหลอแกประชาชนเชนกน
เปนโครงการทคณะนตศาสตรไดจดตงขนตามนโยบายของอาจารยศรต จยมณ คณบด
คณะนตศาสตร เมอป พ.ศ.2555 มวตถประสงคเพอใหการศกษาและปลกฝงจรยธรรม
ของผประกอบวชาชพทางกฎหมายแกนสตในเรองการใหบรการวชาการแกประชาชน
ทขาดความสามารถในการจายคาตอบแทนและเพอใหบรการวชาการแกชมชนตาม
ภารกจพนฐานของสถาบนการศกษา โดยโครงการคลนกกฎหมายมพนธกจ 4 ดาน
ดงตอไปน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
1. ใหคำาปรกษากฎหมายแกบคลากร นสตในมหาวทยาลยรวมถงประชาชนทวไป
2. จดการบรการวชาการทงรปแบบ การอบรม สมมนา เปนตน
3. เปนหนวยงานทสนบสนนการศกษากฎหมายเชงคลนก
4. หนาทประการอนตามทมหาวทยาลยมอบหมาย
โครงการนไดใหความสำาคญกบการบรการแกกลมคนหรอประชาชนผดอยโอกาสในสงคม โดยมนสตบคลากรภายนอกซงเปนอาสาสมครเปนผใหบรการภายใตการกำากบดแลอยางใกลชดตามหลกวชาการของคณาจารย
เมอประมาณเดอนเมษายน 2557 ศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายของคณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ ไดรบการตดตอจากนายเอนชอม อรค วโก(Mr.Nshom Eric Vigho) หรอนายอรค ชาวแคเมอรน ผานทางผชวยศาสตราจารย ดร.นกล อนทระสงขา รองอธการบด ฝายพฒนาวชาการ เพอขอคำาปรกษาและ ขอความชวยเหลอทางกฎหมาย กรณพสาว นางสาวเอเลคตา เอเขยม วโก (Ms.Electa Asheum Vigho) หรอนางสาวเอเลคตา ถกรถยนตเกงชนไดรบบาดเจบสาหส เหตเกดทจงหวดพทลง ศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมาย โดยอาจารยศรต จยมณ คณบดคณะนตศาสตร ไดมอบหมายใหผเขยนเปนผใหคำาปรกษาทาง กฎหมายและชวยเหลอตามรปคด
จากการตรวจสอบขอเทจจรงผเกยวของและพยานหลกฐานแลวไดความวา เหตเกดเมอวนท 23 กรกฎาคม 2556 เวลาประมาณ 20.00 นาฬกา นางสาวเอเลคตา ซงมภมลำาเนาอาศยอยประเทศแคเมอรน ไดเดนทางเขามาในประเทศไทยในฐานะ นกทองเทยว เมอถงทาอากาศยานสวรรณภม จงหวดสมทรปราการ แลวโดยสารรถบสประจำาทางสายกรงเทพ-หาดใหญ ตอมาลงทอำาเภอปาบอน จงหวดพทลง เพอมาพบเพอนรวมชาตเดยวกนทพกอาศยอยในอำาเภอปาบอน ในระหวางขามถนนสายเอเซยนางสาวเอเลคตาไดประสบอบตเหตถกรถยนตเกงสวนตวทขบมาดวยความเรวสงพงชน ไดรบบาดเจบสาหส มสมองชำาบวม กระดกแขนขวาและขาขวาหก แขนขาออนแรง ทงสองขาง ชวยเหลอตวเองไมได สอสารโตตอบไมไดจนถงปจจบน แพทยมความเหนวานางสาวเอเลคตา ทพพลภาพสนเชงถาวรตองเปนอมพาตไปจนตลอดชวต ทรพยสนทตดตวไดรบความเสยหายและสญเสยหลายรายการ ผประสบเหตไดนำาสงโรงพยาบาลและพกรกษาตวอยทโรงพยาบาลพทลง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
นางสาวเอเลคตาไมมญาตในประเทศไทย ไมมสถานทตหรอสถานกงสลของ
ประเทศแคเมอรนในประเทศไทย ทจะชวยเหลอดแลออกคารกษาพยาบาลและ
ชวยเหลอทางอรรถคดได การชวยเหลอดแลในเบองตนไดรบอนเคราะหจากครสตจกร
รมเยนแบบตสต จงหวดพทลง และสมาชกของครสตจกรฯ จนกระทงตดตอครอบครวของ
นางสาวเอเลคตาในประเทศแคเมอรนได นายอรคนองชายรวมบดามารดาของ
นางสาวเอเลคตาไดเดนทางเขามาในประเทศไทยเพอมาดแลเฝาไขนางสาวเอเลคตา
เมอวนท 13 มนาคม 2557 พนกงานอยการจงหวดพทลง ไดยนฟองผขบข
รถยนตเปนจำาเลยตอศาลจงหวดพทลง ฝายนางสาวเอเลคตามความประสงคจะเขา
เปนโจทกรวมกบพนกงานอยการโจทกและเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากจำาเลย
แตขดของในเรองคาใชจายในการดำาเนนคดเพราะนางสาวเอเลคตาบาดเจบทรพยสน
เสยหายและสญหาย ไมมรายไดใดๆ อกทงไมสามารถดำาเนนคดไดดวยตนเอง
จากขอเทจจรงขางตนผเขยนในฐานะตวแทนศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/
คลนกกฎหมายไดใหคำาปรกษาและชวยเหลอทางกฎหมายแกนายอรคดงน
1. สทธในทางอาญา เมอจำาเลยไดขบรถยนตชนนางสาวเอเลคตาจนไดรบ
บาดเจบสาหส หากนางสาวเอเลคตาไมเปนผมสวนรวมในการกระทำาความผดหรอ
เปนผกอใหผอนกระทำาความผดนนดวย หรอเปนผยนยอมใหมการกระทำาความผดตอตน หรอ
การกระทำานนจะตองมไดมมลจากการทตนเองมเจตนาฝาฝนกฎหมายหรอความสงบ
เรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน นางสาวเอเลคตายอมเปนผเสยหายโดยนตนย
ตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 2(4) 3 มอำานาจ
เปนโจทกฟองคดอาญาจำาเลยในขอหาขบรถโดยประมาทเปนเหตใหผอนไดรบอนตรายสาหส
ตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 28 4 หรอ
เขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการไดตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมาย
วธพจารณาความอาญา มาตรา 30 5
3 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 2(4) “ผเสยหาย หมายความถงบคคลผไดรบความเสยหายเนองจาก การกระทำาความผดฐานใดฐานหนง รวมทงบคคลอนทมอำานาจจดการแทนได ดงบญญตไวในมาตรา 4, 5 และ 6”4 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 28 “บคคลเหลานมอำานาจฟองคดอาญาตอศาล5 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 30 “คดอาญาใดซงพนกงานอยการยนฟองตอศาลแลว ผเสยหา จะยนคำารองขอเขารวมเปนโจทกในระยะใดระหวางพจารณากอนศาลชนตนพพากษาคดนนกได”
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
2. สทธเรยกคาสนไหมทดแทนในทางแพง การกระทำาของจำาเลยเปนกรณทำาใหนางสาวเอเลคตาไดเสยหายแกรางกายหรออนามย นางสาวเอเลคตามสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากจำาเลยตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 444 วรรคแรก 6 และมาตรา 446 วรรคแรก 7 ดงน
(1) คารกษาพยาบาลทใชไปแลวและคาใชจายอนตองเสยไป ไดแก คารกษาพยาบาลทงทเสยไปแลวและทตองเสยตอไปเทาทจำาเปนจนกวาจะหายหรอเสยชวต เชน คาผาตดใสกะโหลกเทยม คาผาตดเปลยนทอทฝงไวในศรษะเพอระบายนำาทเกดจากอาการสมองบวม คาทอยางสำาหรบใหอาหาร คาแผนผาอนามย คาจางพยาบาลผมความรดานวชาชพพยาบาลมาทำาหนาทดแลรกษาจนกวาจะหายหรอเสยชวต
คาใชจายในการสงตวนางสาวเอเลคตากลบประเทศแคเมอรน เชน เงนคาพาหนะเดนทางจากจงหวดพทลงไปทาอากาศสวรรณภม จงหวดสมทรปราการ โดยตองใชรถพยาบาลทมอปกรณเครองมอแพทยในการดแลรกษาระหวางเดนทาง คาเดนทางจากประเทศไทยไปยงประเทศแคเมอรนพรอมพยาบาลไปดวยจำานวน 2 คน สำาหรบ ตวนางสาวเอเลคตาตองใชทนงในเครองบนถงจำานวน 6 ท เพราะตองนอนไป สวนพยาบาลตองเสยคาเดนทางไปและกลบ
คาใชจายทนายอรคตองเดนทางจากประเทศแคเมอรนมายงประเทศไทย เพอเยยมไขและเฝาไขนางสาวเอเลคตา ซงตองเสยคาใชในการทำาหนงสออนญาตใหเขาประเทศไทย (Visa) คาโดยสารเครองบนและรถยนตเดนทางไปและกลบ คาตออายหนงสออนญาตใหเขาประเทศไทย (Visa) จนกวาจะสามารถนำาตวนางสาวเอเลคตา กลบประเทศแคเมอรนได เนองจากนายอรคเดนทางเขาประเทศไทยในฐานะนกทองเทยว ไดรบอนญาตจากรฐบาลไทยใหอยอาศยในประเทศไทยมกำาหนดไมเกน 60 วน เมอครบกำาหนดหากจะอยตอตองดำาเนนการตออายหนงสออนญาตใหเขาประเทศไทย (Visa)
6 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 444 วรรคแรก “ในกรณทำาใหเสยหายแกรางกายหรออนามยนน ผเสยหายชอบทจะไดชดใชคาใชจายอนตนตองเสยไป และคาเสยหายเพอการทเสยความสามารถประกอบการงาน สนเชงหรอแตบางสวนทงในเวลาปจจบนนนและในเวลาอนาคตดวย” 7 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 446 วรรคแรก “ในกรณทำาใหเขาเสยหายแกรางกายหรออนามยกด ในกรณทำาใหเขาเสยเสรภาพกด ผตองเสยหายจะเรยกรองเอาคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายอยางอนอนมใช ตวเงนดวยอกกได สทธเรยกรองอนนไมโอนกนไดและไมตกสบไปถงทายาท เวนแตสทธนนจะไดรบสภาพกนไว โดยสญญาหรอไดเรมฟองคดตามสทธนนแลว”
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
คาตออายหนงสออนญาตใหเขาประเทศไทย (Visa) จนกวาจะสามารถ
กลบประเทศแคเมอรนได และคาปรบเนองจากไมไดตออายหนงสออนญาตใหเขา
ประเทศไทย (Visa) เพราะหลงเกดอบตเหตนางสาวเอเลคตาไมสามารถชวยเหลอ
ตวเองได จงไมอาจไปตออายหนงสออนญาตใหเขาประเทศไทย (Visa) ตามกำาหนด
ไดจนตองถกปรบตามกฎหมาย ซงถอวาเปนคาใชจายทตองเสยไปจำาเลยตองชดใชดวย
(2) คาสงของสญหาย คอเงนสกลดอลลารสหรฐอเมรกาและเงนไทยทตด
ตวนางสาวเอเลคตามมลคาไมนอยกวา 40,000 บาท สญหายไปในขณะถกรถชน
(3) คาขาดประโยชนทำามาหาไดในระหวางเจบปวยและคาเสยความสามารถ
ประกอบการงานในเวลาอนาคต กอนเกดเหตนางสาวเอเลคตาประกอบอาชพพยาบาล
และมธรกจรานขายยาในประเทศแคเมอรน มรายไดเดอนละไมนอยกวา 20,000 บาท
เมอไดรบอบตเหตรถชนแลวไมสามารถมรายไดจากการกระกอบอาชพดงกลาวไดอก
และทำาใหเสยความสามารถประกอบการงานในอนาคต
(4) คาเสยหายอยางอนอนมใชตวเงน คอ คาทกขทรมาน เนองจาก
นางสาวเอเลคตา ไดรบอาการบาดเจบชวยเหลอตวเองไมได สอสารโตตอบไมได
ทพพลภาพสนเชงถาวร ขาดเสรภาพในการเคลอนไหวรางกายตองนอนนงอยกบ
ทจนถงวนตาย
เมอคำานวณแลวรวมคาไหมทดแทนทนางสาวเอเลคตามสทธเรยกรองได
ทงสนเปนเงนจำานวน 6,651,998 บาท
คาสนไหมทดแทนนนางสาวเอเลคตาสามารถดำาเนนการเรยกรองได
สองชองทาง
ชองทางแรก นำาคดไปฟองเรยกรองทางแพงตางหาก กรณนจะตองเสยคา
ฤชาธรรมเนยมโดยเฉพาะคาขนศาลตองเสยในอตรารอยละ 2 ของทนทรพย
ทเรยกรอง
ชองทางทสอง เรยกรองรวมไปในคดอาญาใหเสรจเสยในคราวเดยวกน
เพราะการกระทำาของจำาเลยเปนเหตนางสาวเอเลคตาไดรบอนตรายแกรางกายจตใจ
หรอไดรบความเสอมเสยตอเสรภาพในรางกาย ชอเสยงหรอไดรบความเสยหายใน
ทางทรพยสนอนเนองมาจากการกระทำาความผดของจำาเลย ตามประมวลกฎหมาย
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
วธพจารณาความอาญา มาตรา 44/1 8 วรรคแรก ในการเรยกรองตามชองทางน นอกจาก
เปนผลดทไดดำาเนนคดไปเสยในคราวเดยวกนแลว ยงเปนการประหยดคาใชจาย
อกดวย เพราะไมตองเสยธรรมเนยม เวนแตเรยกเอาคาสนไหมทดแทนสงเกนควร
หรอดำาเนนคดโดยไมสจรตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 253
วรรคแรก 9
อยางไรกตาม แมวานางสาวเอเลคตาจะมสทธเปนโจทกหรอเขารวมเปนโจทก
กบพนกงานอยการในคดอาญาและเรยกคาสนไหมทดแทนไดตามกฎหมาย แตจาก
อบตเหตทำาใหนางสาวเอเลคตาไดรบบาดเจบสาหสไมสามารถรบรหรอสอสารไดตอง
นอนอยบนเตยงอยตลอดเวลา จงจำาตองมผจดการแทน นางสาวเอเลคตามบตรเปน
ผเยาว สามกไดเลกรางกนไปแลว ยงมบดามารดาอนเปนผบพการทมอำานาจจดการ
แทนนางสาวเอเลคตาตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา
มาตรา 5(2)10 โดยเปนโจทกฟองคดอาญาหรอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ
เปนโจทกฟองคดแพงทเกยวเนองกบคดอาญาตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมาย
8 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 44/1 วรรคแรก “ในคดทพนกงานอยการเปนโจทก ถาผเสยหาย
มสทธทจะเรยกเอาคาสนไหมทดแทนเพราะเหตไดรบอนตรายแกชวต รางกาย จตใจ หรอไดรบความเสอมเสยตอ
เสรภาพในรางกาย ชอเสยงหรอไดรบความเสยหายในทางทรพยสนอนเนองมาจากการกระทำาความผดของจำาเลย
ผเสยหายจะยนคำารองตอศาลทพจารณาคดอาญาขอใหบงคบจำาเลยชดใชคาสนไหมทดแทนแกตนได”
9 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 253 วรรคแรก “ในคดพนกงานอยการเปนโจทกซงมคำารองใหคน
หรอใชราคาทรพยสนตดมากบคำาฟองอาญาตามมาตรา 43 หรอมคำาขอของผเสยหายขอใหบงคบจำาเลยชดใชคาสนไหม
ทดแทน มใหเรยกคาธรรมเนยม เวนแตในกรณทศาลเหนวาผเสยหายเรยกคาสนไหมทดแทนสงเกนสมควร หรอดำาเนนคด
โดยไมสจรต ใหศาลมอำานาจสงใหผเสยหายชำาระคาธรรมเนยมทงหมดหรอแตเฉพาะบางสวนภายในระยะเวลาท
ศาลกำาหนดกได และถาผเสยหายเพกเฉยไมปฏบตตามคำาสงศาลใหถอวาเปนการทงฟองในคดสวนแพงนน”
10 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 5 “บคคลเหลานจดการแทนผเสยหายได
(1) ผแทนโดยชอบธรรม หรอผอนบาล เฉพาะแตในความผดซงไดกระทำาตอผเยาว หรอผไรความสามารถ
ซงอยในความดแล
(2) ผบพการ ผสบสนดาน สามหรอภรยา เฉพาะแตในความผดอาญาซงผเสยหายถกทำารายถงตายหรอ
บาดเจบจนไม สามารถจะจดการเองได
(3) ผจดการหรอผแทนอน ๆ ของนตบคคล เฉพาะความผดซงกระทำาลงแกนตบคคลนน”
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
วธพจารณาความอาญา มาตรา 311 ได แตเนองจากผบพการของนางสาวเอเลคตา
อาศยอยในประเทศแคเมอรน ไมอาจจะเดนทางมาจดการแทนนางสาวเอเลคตาได
ในประเทศไทยคงมแตนายอรคนองรวมบดามารดาทเดนทางมาเยยมไขและเฝาไข
นางสาวเอเลคตา แตกมใชบคคลตามมาตรา 5(2) จงไมอาจจดการแทนนางสาวเอเลคตา
ไดตามบทบญญตน
ดงทกลาวมาแลววา นางสาวเอเลคตาไดรบบาดเจบสาหสไมสามารถชวยเหลอ
ตวเองได สอสารโตตอบไมได ตองนอนอยบนเตยงตลอดเวลาและทพพลภาพถาวรสนเชง
หรอเปนอมพาตตลอดชวต จงถอวานางสาวเอเลคตาเปนบคคลวกลจรต เทยบได
กบคำาพพากษาฎกาท 490/2509 (ประชมใหญ)12 หลงเกดเหตนางสาวเอเลคตาไมม
ผอนบาลหรอบคคลใดทจะจดการคดอาญาและเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากจำาเลย
แทน นายอรคนองชาย จงเปนญาตทมอำานาจรองตอศาลขอใหตงตนเปนผแทนเฉพาะ
คดของนางสาวเอเลคตาเพอจดการแทนได ตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธ
พจารณาความอาญา มาตรา 6 วรรคแรก13 และมาตรา 3
11 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 3 “บคคลดงระบในมาตรา 4, 5 และ 6 มอำานาจจดการตอไปนแทน ผเสยหายตามเงอนไขทบญญตไวในมาตรานน ๆ
(1) รองทกข
(2) เปนโจทกฟองคดอาญา หรอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ
(3) เปนโจทกฟองคดแพงทเกยวเนองกบคดอาญา
(4) ถอนฟองคดอาญาหรอคดแพงเกยวเนองกบคดอาญา
(5) ยอมความในคดความผดสวนตว ”12 คำาพพากษาฎกาท 490/2509 (ประชมใหญ)
คำาวาบคคลวกลจรต ตามทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 29 น มไดหมายเฉพาะถง บคคลผมจตผดปกตหรอตามทเขาใจทว ๆ ไปวาบาเทานนไม แตหมายถงบคคลทมกรยาอาการผดปกตเพราะสตวปลาส คอ ขาดความสำานก ขาดความรสก และขาดความรบผดชอบดวย เพราะบคลดงกลาวนไมสามารถประกอบกจการของตน หรอประกอบกจสวนตวของตวไดทเดยว
ผปวยเปนโรคเนองอกในสมองตองนอนอยบนเตยงตลอดเวลา มอาการพดไมได หไมไดยน ตาทงสองขาง มองไมเหน มอาการอยางคนไมมสตสมปชญญะใด ๆ ถอวาเปนบคคลวกลจรต ตามความหมายประมวลกฎหมายแพง และพาณชย มาตรา 29 แลว13 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 6 วรรคแรก “ในคดอาญาซงผเสยหายเปนผเยาวไมมผแทนโดยชอบธรรม หรอเปนผวกลจรต หรอคนไรความสามารถไมมผอนบาล หรอซงผแทนโดยชอบธรรมหรอผอนบาลไมสามารถจะทำาการ ตามหนาทโดยเหตหนงเหตใด รวมทงมผลประโยชนขดกนกบผเยาวหรอคนไรความสามารถนนๆ ญาตของผนน หรอ ผมประโยชนเกยวของอาจรองตอศาลขอใหตงเขาเปนผแทนเฉพาะคดได”
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
หลงจากไดรบคำาปรกษาทราบถงสทธหนาทของนางสาวเอเลคตาและนายอรค
ตามทกฎหมายบญญตใหการรบรองไวดงกลาวขางตนแลว นายอรคไดยนคำารองขอให
ศาลมคำาสงตงตนเปนผแทนเฉพาะคดของนางสาวเอเลคตา และศาลไดมคำาสงตงให
นายอรคเปนผแทนเฉพาะคดของนางสาวเอเลคตา นายอรคในฐานะตวแทนเฉพาะคด
ของนางสาวเอเลคตาจงไดยนคำารองขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ พรอมทง
ไดเรยกรองคาสนไหมทดแทนใหกบนางสาวเอเลคตาตามประมวลกฎหมายวธพจารณา
ความอาญา มาตรา 44/1
การทศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายของคณะนตศาสตร
มหาวทยาลยทกษณ ไดมโอกาสใหคำาปรกษาและชวยเหลอทางกฎหมายแกนายอรค
และนางสาวเอเลคตา นอกจากเปนการดำาเนนการไปตามวตถประสงคแลว ยงเปน
การชวยเหลอชาวตางชาตทมทกขในทางคดและขาดแคลนคาใชจายในการดำาเนนคด
ใหเขาถงกระบวนการยตธรรมได อนเปนการชวยเหลอในดานมนษยธรรม ตลอดจน
เปนโอกาสไดสรางความสมพนธอนดระหวางประเทศ และทำาใหตางประเทศเชอมน
ในความเสมอภาคกนทางกฎหมายและกระบวนการยตธรรมของประเทศไทย
ผเขยนเหนวาศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายตาง ๆ เทาทมอย
ไมวาจะเรยกในชอหรอรปแบบใด จะสงกดในหนวยงานรฐหรอเอกชนกตาม ตางม
ความสำาคญในการใหความชวยเหลอแกประชาชนทดอยโอกาสทงในทางอาย
การศกษา เชอชาต ศาสนา ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม ใหเขาถงกระบวนการยตธรรม
ไดสะดวกและงายขน หากศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายตางๆ รวมทง
ศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายของคณะนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณ
สามารถจดหาทนายความเขามารวมชวยเหลอไดดวย เพราะบางกรณจำาตองดำาเนน
กระบวนการพจารณาในศาลคดจงจะสมฤทธผลได อาจเปนทนายความอาสาท
ศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายจดหาเอง หรอประสานขอความรวมมอ
จากสภาทนายความซงมศนยชวยเหลอประชาชนและทนายอาสาอยแลว กจะทำาให
ศนยใหคำาปรกษากฎหมาย/คลนกกฎหมายสามารถชวยเหลอผมอรรถคดทมาขอคำา
ปรกษาหรอชวยเหลอทางคดไดรบการปกปองสทธและสามารถเขาถงกระบวนการ
ยตธรรมไดมากยงขน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
การพฒนาหลกกฎหมายอสลามในประเทศไทย
ประคอง เตกฉตร 1
ประเทศไทยมประชากรสวนหนงทนบถอศาสนาอสลามมาตงแตสมยโบราณ
ดงปรากฏหลกฐานทางประวตศาสตรบงชวา ในสมยเรมแรกทคนไทยเขามาตงถนฐาน
ในสวรรณภมนน ผคนในเมองนครศรธรรมราชลงไปจนสดภาคใตกระทงถงมาเลเซย
รวมทงสงคโปร สมาตรา มาละกา และหมเกาะอนโดนเซยเปนผนบถอศาสนาอสลาม
แทบทงสน2 ดงนน ศาสนาอสลามจงเปนศาสนาหนงของประเทศไทย และกฎหมาย
อสลามกควรนบเปนสวนหนงของกฎหมายบานเมองของประเทศไทยดวยเชน
เดยวกน ดงท สมบรณ พทธจกร ไดทำาการศกษาทางนตศาสตรเกยวกบการใชกฎหมาย
อสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 ใหขอคดเหนวา
“...เมอกฎหมายอสลามเปนสวนหนงของหลกการทางศาสนาอสลามทมสลมไดศรทธา
ยดมน จงกลาวไดวาประเทศไทยรจกคนเคยกบกฎหมายอสลามมาชานานพรอม ๆ
กบการเขามาของศาสนาอสลามในประเทศไทย และประเทศไทยไดรจกกฎหมาย
อสลามกอนทจะรจกกฎหมายของประเทศตะวนตก เมอมสลมเปนประชาชนสวนหนง
1 รองอธบดผพพากษาภาค 82 ประยรศกด ชลายนเดชะ, มสลมในประเทศไทย, พมพครงท 2, (กรงเทพฯ : อมรนทรปรนตง), 2539, หนา 1.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ของประเทศไทย ดงนน ศาสนาอสลามกเปนศาสนาหนงของประเทศไทย และกฎหมาย
อสลามกนาจะถอวาเปนกฎหมายอกประเภทหนงของประเทศไทย ในฐานะทประชาชน
ชาวไทยมสลมโดยเฉพาะในบรเวณจงหวดชายแดนภาคใตไดยดปฏบตตดตอกนมา
เปนเวลานาน ไมวาจะไดรบการรบรองจากรฐหรอไมกตาม อสลามศาสนกกจำาตอง
ยดถอปฏบต” 2
ในประวตศาสตรชาตไทยนบแตสมยกรงสโขทย กรงศรอยธยา กรงธนบร
และกรงรตนโกสนทร ชาวไทยพทธและชาวไทยมสลมไดอยรวมกนอยางมความเขาใจ
และยอมรบซงกนและกนภายใตความสมพนธในฐานะเมองประเทศราช ผปกครองหวเมอง
ตาง ๆ ในภาคใตของประเทศไทยหลายเมอง กเปนผนบถอศาสนาอสลาม ไมปรากฏวา
มการสงคนไทยทนบถอศาสนาพทธลงไปปกครอง เมอถงกำาหนดปกเพยงสงตนไมเงน
ตนไมทองเขามายงเมองหลวงสวนกจการอน ๆ เมองมลายตาง ๆ มอสรภาพทจะ
ปกครองตนเอง 3 ชาวไทยมสลมในอดตจงไดใชกฎหมายอสลามลกษณะตาง ๆ แตกตาง
กนไปตามประวตความเปนมาของมสลมแตละกลม เชน ชาวไทยมสลมทอาศยอย
ในกรงศรอยธยาในรชสมยของสมเดจพระเอกาทศรถ ไดมการใชกฎหมายอสลามและ
มศาลกรมทาขวาซงมขนนางมสลมเปนเจากรมและขาราชการมสลมในกรม พจารณา
คดของมสลมเชอสายตาง ๆ ไมวามสลมเชอสายเปอรเซย ชวา มลาย เปนตน
เดน โตะมนา ไดศกษาเกยวกบเรองน พบบนทกทางประวตศาสตรโดยหมอมราชวงศ
เสนย ปราโมช ระบวา “ขอยกเวนนตกทอดมาจากประวตเดมทมศาลกรมทาซายพจารณา
คดชนชาตจน และมศาลกรมทาขวาพจารณาคดชนชาตแขก ศาลทงสองตดสนคดตาม
กฎหมายและประเพณของ ชนชาตนน ๆ แตสำาหรบชนชาตจนไมปรากฏวามกฎหมาย
หรอประเพณผวเมยมรดกเปนการแนนอน ศาลกรมทาซายจงใชกฎหมายไทยบงคบ
แตชนชาตแขกนบถอศาสนาอสลามมกฎหมายและประเพณแนนอนในเรองผวเมย
มรดก ศาลกรมทาขวาจงใชกฎหมายอสลามบงคบ” 4
2 สมบรณ พทธจกร, การใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล, วทยานพนธนตศาสตรมหา บณฑต สาขาวชานตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (สำาเนา), 2529, หนา 1.3 ประยรศกด ชลายนเดชะ, เรองเดม, หนา 24 เดน โตะมนา, กฎหมายอสลาม (Islamic Law), พมพครงท 4, (กรงเทพ : มหาวทยาลยรามคำาแหง), 2532, หนา 22.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
นอกจากนนในเมองปตตานเดมกไดมการใชกฎหมายอสลามอยางอสระและ
ไดจดตงสถาบนศาสนาอสลามเพอการบรหารกฎหมายอสลาม สลตานซงเปนผนำาสงสด
ทางศาสนาไดแตงตงมฟตยเปน ทปรกษาในเรองศาสนา สลตานมฮมมด ซาฮ แตงตง
ชยคเศาะฟยดดน นกวชาการอสลามจากเมองปาไซ สมาตรา เปนมฟตย ตอมาภาย
หลงตำาแหนงนไดเปลยนเปน “Datuk Seri Faja Fiqah” 5 ชาวมสลมทอาศยอยตาม
หวเมองมลายอน ๆ กมการใชกฎหมายอสลามทงในความอาญาและความแพงตลอดมา
จนกระทงมการปฏรปการปกครองแผนดนในสมยราชกาลท 5 สงผลกระทบอยางลกซง
ใหบงเกดการเปลยนแปลงตดตามมาตอรปแบบของรฐและระบบกฎหมายในสงคมไทย 6
การบงคบใชกฎหมายอสลามของชาวมสลมในหวเมองตาง ๆ เรมเปลยนแปลง
เมอพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2411-2453) ไดเปลยนแปลง
การปกครองโดยโปรดเกลาฯ ประกาศกฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณเจดหวเมอง
พ.ศ. 2444 ใหยกเลกการปกครองแบบเกามาเปนแบบมณฑลเทศาภบาล และใหหวเมอง
ทงเจดเมองคงเปนเมองอยตามเดมอยในความปกครองของเทศาภบาล และ
ใหพระยาเมองเปนผรกษาราชการบานเมองตางพระเนตรพระกรรณ โดยในกฎขอบงคบ
นมสวนทเกยวของกบมสลมและกฎหมายอสลามโดยตรง ไดแก ขอท 32 บญญตวา
“ใหใชพระราชกำาหนดกฎหมายทงปวง ในความอาญาแลความแพง แตความแพง
ซงเกยวดวยศาสนาเรองผวเมยกด และเรองมรดกกด ซงคนนบถอศาสนาอสลาม
เปนทงโจทกจำาเลย หรอเปนจำาเลยใหใชกฎหมายอสลามในการพจารณาแลพพากษา
และใหโตะกาลซงเปนผรในศาสนาอสลามเปนผพพากษาตามกฎหมายอสลามนน” 7
ขอบงคบดงกลาวแสดงใหเหนวาสถานะของกฎหมายอสลามเรมไดรบการ
ยอมรบอยางเปนทางการในระบบศาลของประเทศไทย ในชวงเวลานการใชกฎหมาย
อสลามของสงคมมสลมอยภายใตการอปถมภของเจาเมองเดม ขอบงคบสำาหรบ
ปกครองในบรเวณเจดหวเมอง พ.ศ. 2444 ไดยกเวนกฎหมายแพงของไทยในบรเวณ
เจดหวเมอง ละกฎหมายอสลามทเกยวของกบครอบครวและมรดกยงคงบงคบใชอย
5 Ibrahim Syukri, Sefarah Kerajaan Melayu Patani, (Selangor : Universiti Kebangsaan Malaysia), 2002, หนา 34.6 สมชาย ปรชาศลปะกล, นตศาสตรไทยเชงวพากษ. (กรงเทพฯ : วญญชน) 2549, หนา 21.7 ราชกจจานเบกษา เลมท 18 หนา 720 วนท 22 ธนวาคม ร.ศ. 120
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ในบรเวณน แตตองถกควบคมโดยรฐบาลไทย ขอบงคบดงกลาวใหโอกาสสงคมมสลม
ในบรเวณเจดหวเมองจดตงศาลศาสนาทมกอฎเปนผพจารณาตดสนคดทเกยวของ
กบชาวมสลม ภายใตขอบงคบนบทบาทของกอฎยงคงมอสระและมอำานาจเหมอนเดม
แตมอำานาจเฉพาะในเรองของครอบครวและมรดกเทานน ซงในเรองของอาชญากรรม
และอน ๆ อยภายใตอำานาจของผพพากษา
สวนท1:ความเปนมาของการใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย
ความเปนมาของการใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย อาจแบงออกเปน 3 ยค
ไดแก ยคกอนปฏรปการปกครองในรชกาลท 5 ยคปฏรปการปกครองในรชกาลท 5
และยคปจจบน ดงน
1.การใชกฎหมายอสลามในยคกอนปฏรปการปกครองในรชกาลท5
ในสมยสโขทย การใชกฎหมายอสลามจำากดอยในบรเวณทางตอนใตหรอ
ทเรยกวา จงหวดชายแดนภาคใตในปจจบนเทานน เนองจากนโยบายดานการปกครอง
ตอบรเวณทเรยกวาจงหวดชายแดนภาคใตเปนรปแบบหวเมองประเทศราช คอ
หวเมองเหลานมลกษณะทเปนเมองขน ใชหลกการปกครองโดยไมไดสงคนไปปกครอง
แตใหปกครองกนเองเพยงแตตองแสดงความสวามภกด แตละหวเมองจะทำาการ
ปกครองตนเองและบรหารกจการทงหลายดวยความเปนอสระเดดขาดจากการปกครอง
ของกรงสโขทย การปกครองแตละหวเมอง เจาเมองมอำานาจในการปกครองตาม
ขนบธรรมเนยม ซงหมายถง เปนการปกครองเมองตามหลกการของศาสนาอสลาม
นนเอง เพราะเจาเมองและประชาชนสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม การตดสน
คดความอยในอำานาจของเจาเมองกตองเปนไปตามหลกกฎหมายอสลามทใชอยใน
หวเมองเหลานน กฎหมายอสลามในยคนนจงมฐานะเปนตวกำาหนดความสมพนธของ
ประชากรในหวเมอง โดยทกรงสโขทยไมไดนำาเอาหลกกฎหมายทใชอยทวไปมาบงคบ
ใชในหวเมองเหลาน
ในสมยอยธยา การใชกฎหมายอสลามนอกจากจะมความเกยวของกบบรเวณ
ทเรยกวาจงหวดชายแดนภาคใตแลว การใชกฎหมายอสลามยงมความเกยวของ
กบมสลมในเมองหลวงอกดวย โดยทการใชกฎหมายอสลามในกรงศรอยธยาม
พระยาจฬาราชมนตรซงมฐานะเปนผนำาประชาคมมสลม ทำาการพจารณาคดครอบครวและ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
มรดกของผนบถอศาสนาอสลาม ดงขอมลทปรากฏในสารตราของเสนาบดกระทรวง
ยตธรรม ท 30/4353 วนท 24 กนยายน พ.ศ. 2460 ซงมความวา “ถาบคคลผนบถอ
ศาสนาอสลามพพาทกนดวยความแพงลกษณะผวเมยและทรพยมรดก ใหตลาการ
พงพจารณาและบงคบคดตดสนคดโดยลทธประเพณอสลามตามคมภรโกหราน
พระมะหะหมดนน” ดงปรากฏในกระทรวง หลวงภกดวจารณตลาการ กรมทาขวา
ขนแตพระยาจฬาราชมนตรนนสบมา
ตำาแหนงจฬาราชมนตรเรมมขนครงแรกในสมยอยธยา แตยงไมมหลก
ฐานยนยนวาไดรบการจดตง ขนดงกลาวครงแรกเมอใด อยางชาทสดคงจดตงขนใน
รชสมยสมเดจพระเจาทรงธรรม (พ.ศ. 2145 ถง พ.ศ. 2170) หลกฐานทเกาแกทสด
ในปจจบนคอกฎหมายตราสามดวงทกลาวถงการจดแบงการบรหารกรมทาขวาคอ
พระอยการตำาแหนงพลเรอน โดยปรากฏในกฎหมายตราสามดวงวา “พระจลาราชมนตร”
ถอศกดนา 1,400 เทากบขนนางราชทนนาม “โชดก” เจากรมทาซายฝายจน
2.การใชกฎหมายอสลามในยคปฏรปการปกครองในรชกาลท5
เมอไดมการจดตงกระทรวงยตธรรมขนในสมยรชกาลท 5 บทบาทหนาท
ตลาการเกยวกบการรบเรองราวรองทกขและตดสนคดความของมสลมของจฬาราชมนตร
ถกยกเลกไป ซงตอมากฎหมายทบญญตเกยวกบอำานาจหนาทของจฬาราชมนตรก
ไมไดบญญตใหจฬาราชมนตรมอำานาจหนาทดานการตดสนคดความเกยวกบครอบครว
และมรดกอก ยงคงอยเฉพาะการใชกฎหมายอสลามในบรเวณ 7 หวเมอง แตมรปแบบ
แตกตางไปจากเดม ซงสามารถแบงออกเปน 2 ระยะ
2.1การใชกฎหมายอสลามในระยะแรก
การดำาเนนการใชระยะนรฐมนโยบายเกยวกบการใชกฎหมายอสลาม
โดยการตดสนคดความยงใหเจาเมองมอำานาจในการตดสนคดตาง ๆ ตามกฎหมาย
ประเพณอสลาม เวนแตคดทมโทษถงประหารชวตหรอรบทรพย เจาเมองตองขอ
พระบรมราชานญาตเหมอนหวเมองชนในเสยกอน และคดทมการอทธรณตองสงให
ขาหลวงพจารณา อยางไรกตาม รฐไดพยายามจะเขามาจดระเบยบการใชกฎหมาย
อสลามมากขน โดยใหมคณะผพพากษาทำาการพจารณาตดสนคดตามกระบวนการ
ยตธรรมสมยใหม แตคดทเกยวกบครอบครวและมรดกในศาสนาอสลามใหพจารณา
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ตามหลกกฎหมายอสลามโดยไมไดทำาการยกเลก แตไดมการแกไขดวยการเลอก
อาจารยสอนศาสนาอสลามทมคนนบถอมากเปนดะโตะยตธรรมขนไวคณะหนงราว
20 คน ถาคนนบถอศาสนาอสลามเปนความกนหรอเปนจำาเลยในคดทตองตดสน
ดวยกฎหมายทางศาสนาอสลาม คอ ความผวเมย ความมรดก ใหคความเลอกดะโตะ
ยตธรรมทตงไวเปนอนญาโตตลาการฝายละคนหรอหลายคนตามทตกลงกนมานงชำาระ
และตดสนคดความในศาลทวไป แตถาคความเปนไทยพทธหรอคดประเภทอน ศาลทวไป
จะเปนผชำาระและตดสนคดตามกฎหมายบานเมอง
ในระยะนเจาเมองมอำานาจในการตดสนคดตาง ๆ ตามกฎหมายประเพณอสลาม
ซงมอำานาจเตมทงในดานขอเทจจรง ขอกฎหมาย และการดำาเนนกระบวนพจารณา
2.2การใชกฎหมายอสลามในระยะทสอง
ในชวงนมเหตการณสำาคญ คอ การประกาศใชกฎขอบงคบสำาหรบปกครอง
บรเวณ 7 หวเมอง ร.ศ. 120 เมอวนท 10 ธนวาคม ร.ศ. 120 หรอ พ.ศ. 2444
ซงนบวาเปนกฎหมายของรฐฉบบแรกทไดกำาหนดรปแบบการใชกฎหมายอสลามไว
อยางชดเจน โดยกำาหนดใหใชกฎหมายอสลามในคดแพงทเกยวดวยครอบครวมรดก
ในกรณทผทนบถอศาสนาอสลามเปนทงโจทกจำาเลยหรอเปนจำาเลย ซงเดมกอน
ประกาศใชกฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณ 7 หวเมอง ร.ศ. 120 นน การใชกฎหมาย
อสลามยงไมมขอบเขตทแนนอน เปนเพยงแตรฐไดยอมใหเจาเมองนำาเอากฎหมาย
อสลามพจารณาตดสนคดทเกยวดวยลทธศาสนาอสลาม
ตามความในกฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณ 7 หวเมอง ร.ศ. 120
ขอท 32 เปนอำานาจของผพพากษาตามหลกกฎหมายอสลามทเรยกวา “กอฎ”
ในภาษาอาหรบและภาษามลาย แตในภาษามลายจะมการเพมคำาวา “โตะ” นำาหนา
ซงเปนคำาทบงบอกถงการใหเกยรต เรยกกนวา “โตะกอฎ” แตมการเพยนคำาเรยกวา
“โตะกาล”
ตอมา พ.ศ. 2460 มสารตราของกระทรวงยตธรรม ท 30/4353 ลงวนท
24 กนยายน พ.ศ. 2460 ดำาเนนการตามกระแสพระบรมราชโองการใหขยายขอบเขต
การใชกฎหมายอสลามรวมไปถงจงหวดสตล และตราสารฉบบนไดกำาหนดหลกเกณฑ
ในการใชกฎหมายอสลามอยางชดเจนมากขน ดงน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
1. กำาหนดตำาแหนงตลาการฝายอสลามใหเรยกวาดะโตะยตธรรม มหนาท
เปนผปรบบทกฎหมายอสลาม เปนตลาการบงคบคดแพงวาดวยครอบครวและมรดก
ตามกฎหมายอสลามเทยบอำานาจศาลแขวง
2. กำาหนดคณสมบตของผทจะดำารงตำาแหนงดะโตะยตธรรมไววา ตองเปน
ผทมสลมนบถอเปนผกอปรดวยวยวฒควรแกการเคารพนบถอในฐานะผใหญมความรอบร
ในหลกกฎหมายอสลามและมความจงรกภกดตอแผนดนเปนตลาการพจารณาคดแพง
ตามประเพณอสลาม
เดมตามกฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณ 7 หวเมอง กำาหนดคณสมบต
ของผทจะดำารงตำาแหนงดะโตะยตธรรมเพยงแตเปนผนบถอศาสนาอสลามและ
รจกกฎหมายอสลามกเพยงพอแลว
3. การใชกฎหมายอสลามมเขตอำานาจพจารณาคดเฉพาะคดแพงลกษณะ
ผวเมยและมรดก โดยดะโตะยตธรรมทตดสนนนตองลงชอในการพพากษาคด 2 คน
หรอพรอมกบผพพากษาศาลจงหวด รวมเปน 2 คน
4. คดทตองบงคบตามหลกกฎหมายวาดวยครอบครวมรดกนน คความ
จะตองนบถอศาสนาอสลาม
เดมตามกฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณ 7 หวเมอง เพยงแตคความทจะ
เปนจำาเลยนบถอศาสนาอสลามกสามารถบงคบตามหลกกฎหมายอสลามไดแลว
มขอสงเกตวา ในสารตราของเสนาบดกระทรวงยตธรรมฉบบดงกลาว เรยก
“กอฎ” วา “โตะกาซ” และ “โตะกอฎ” และกำาหนดใหเรยกตลาการผพจารณาและตดสน
คดความตามกฎหมายอสลามวา “ดะโตะยตธรรม” แทน เทยบคำา “เสนายตธรรม”
ในมณฑลพายพ
ในการใชกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก ซงจะตองนำามาใชแทน
บทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในการยกขนใชบงคบคดจะตองม
ทมาจากตำารากฎหมายอสลามซงเปนภาษามลายและภาษาอาหรบ ทำาใหไมสะดวก
แกการวนจฉยชขาดคด ในป พ.ศ. 2472 กระทรวงยตธรรมจงไดจดทำากฎหมายอสลาม
วาดวยครอบครวและมรดกขน และแลวเสรจใน พ.ศ. 2484 กฎหมายอสลามวาดวย
ครอบครวและมรดกนเรยกวา “หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก”
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ไดพมพแจกจายใหแกศาลทตองใชทกศาลและใหถอฉบบนนเปนหลก ใหดะโตะยตธรรม
และผรวมการประชมลงนามไววา เมอมคดเกดขนดะโตะยตธรรมจะชขาดบงคบคด
ตามหลกกฎหมายอสลามทรวบรวมไวนตลอดไป หากมปญหาใดซงไมมกลาวไวใน
หลกกฎหมายนจะบงคบไดกใหนำาบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยและ
ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบเทาทไมขดแยงกบหลกกฎหมายน
ทงน ตามความในขอความเบองตน มาตรา 1 ทมความวา “เมอไมมบทบญญตแหงหลก
กฎหมายนทจะใชบงคบใหนำาบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
และประมวลกฎหมายวธพจารณามาใชบงคบเทาทไมขดกบหลกกฎหมายน”
และเมอดะโตะยตธรรมเขารบหนาทใหม กถอเปนระเบยบวาจะตองใหผทไดรบแตงตงใหม
รบรองคำาแปลหลกกฎหมายอสลามดงกลาวนไวเปนหลกฐานวาจะใชคำาแปล
หลกกฎหมายนนเปนหลกวนจฉยขอพพาทในคดอนเกยวดวยครอบครวและมรดก
จะไมนำาตำาราอนมาใชบงคบแกคดดงกลาวเปนอนขาด
แม “หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก” ดงกลาว ตรวจชำาระ
และจดพมพเสรจ แตเนองจากในป พ.ศ. 2486 มประกาศพระราชกำาหนดแกไข
เพมเตมพระราชบญญตใหใชพระราชบญญต บรรพ 5 และบรรพ 6 ซงเปนผลให
ยกเลกการใชกฎหมายอสลามอนเกยวกบครอบครวและมรดกใน 4 จงหวดภาคใต
ฉะนนความจำาเปนทจะตองมกฎหมายอสลามจงเปนอนระงบ จนกระทง พ.ศ. 2489
ไดมประกาศพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน
นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 แลวจงมคำาสงกระทรวงยตธรรมใหถอกฎหมาย
อสลามฉบบ “หลกกฎหมายอสลาม วาดวยครอบครวและมรดก” นน เปนหลกบงคบ
คดอสลามวาดวยครอบครวและมรดกตอมาจนบดน ซงถอเปนคมอหลกกฎหมาย
อสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบแรกของประเทศไทย
3.การใชกฎหมายอสลามในยคปจจบน
ประเทศไทยประกาศใชกฎหมายแพงพาณชย บรรพ 5 และบรรพ 6 ใน
พ.ศ. 2478 แตรฐมนโยบายชดเจนทจะใหประชาชนใน 4 จงหวดภาคใตปฏบตศาสนกจ
ใหเปนไปตามลทธศาสนาอสลาม จงยกเวนไมใหนำาประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
บรรพ 5 และบรรพ 6 มาใชบงคบใน 4 จงหวดภาคใต ตามพระราชบญญตใหใช
บทบญญต บรรพ 5 มาตรา 6 และพระราชบญญตใหใชบทบญญต บรรพ 6 มาตรา 4
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ทำาใหการใชกฎหมายแพงและพาณชยไมกระทบกระเทอนขอบงคบสำาหรบปกครอง
บรเวณ 7 หวเมอง ร.ศ. 120 ในสวนทเกยวกบครอบครวและมรดก
ใน พ.ศ. 2486 ซงอยในชวงระหวางสงครามโลกครงท 2 รฐบาลนำานโยบาย
รฐนยมและชาตนยมมาใช โดยเหนวาสมควรขยายบทบญญต บรรพ 5 และบรรพ 6
แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยใหทวถงเพอความมนคงและวฒนธรรมของชาต
โดยมาตรา 3 ของพระราชกำาหนดแกไขเพมเตมพระราชบญญตใหใชบทบญญต
บรรพ 5 ไดยกเลกมาตรา 6 แหงพระราชบญญตใหใชบทบญญต บรรพ 5 และมาตรา 3
ของพระราชกำาหนดแกไขเพมเตมพระราชบญญตใหใชบทบญญต บรรพ 6 ไดยกเลก
มาตรา 4 แหงพระราชบญญตใหใชบทบญญต บรรพ 6 สงผลใหมการยกเลกการ
ใชกฎหมายอสลามทเกยวกบครอบครวและมรดกและยกเลกอำานาจและหนาทของ
ดะโตะยตธรรม ตงแตนนมาประชาชนชาวมสลมทงหมดใน 4 จงหวดภาคใตตองอย
ภายใตบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยครอบครวและมรดก
เชนเดยวกบประชาชนทงประเทศ
เมอสนสงครามโลกครงท 2 ประเทศองกฤษในฐานะผชนะสงครามเรมเขามาม
บทบาทตอปญหาความขดแยงในภมภาคจงหวดชายแดนภาคใตยงขน และสถานการณ
ทางดานการเมองในจงหวดชายแดนภาคใตกอยในภาวะหวเลยวหวตอ ประกอบกบ
จอมพล ป. พบลสงคราม หมดอำานาจลงพรอมกบแนวความคดรฐนยมและชาตนยม
รฐบาลในสมยนนจงออกพระราชกฤษฎกาวาดวยการศาสนปถมภฝายอสลาม พ.ศ. 2488
และประกาศใชพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน
นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 มผลใชบงคบมาจนถงปจจบน
บทบญญตของพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามฯ นน ยงขาด
รายละเอยดทเปนสาระสำาคญสำาหรบการใชกฎหมายอสลามอยมาก จงทำาใหการใช
กฎหมายอสลามเปนปญหาในทางปฏบต เจาหนาทของรฐไมสามารถทจะรบรองสทธ
อนเกดจากสถานะทางครอบครวตามกฎหมายอสลามได กระทรวงยตธรรมจงไดจดให
มการสมมนาการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล
ระหวางวนท 13 ถง 14 มนาคม 2525 ณ หอประชมเทศบาลเมองหาดใหญ จงหวด
สงขลา โดยมเหตผลวา นบตงแตมพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขต
จงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล ตงแต พ.ศ. 2489 เปนตนมาจนถงปจจบน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เปนเวลา 35 ปแลว ยงไมเคยมหนวยราชการใดหรอสถาบนใดจดใหมการประชมหรอ
สมมนาเกยวกบการใชกฎหมายฉบบดงกลาวนเลย ซงเปนเหตใหมปญหาตาง ๆ ใน
การปฏบตของหนวยงานทเกยวของเกดขนเนอง ๆ ในการสมมนาแบงผเขารวม
การสมมนาเปน 3 กลม สำาหรบกลมท 1 เปนเรอง “ปญหาการปฏบตงานของ
เจาหนาทเกยวกบการใชกฎหมายอสลามใน 4 จงหวดภาคใต” กลมท 2 เรอง
“ปญหาการใชกฎหมายอสลามใน 4 จงหวดภาคใต” และกลมท 3 เรอง “บทบาท ฐานะ
และคณสมบตของดะโตะยตธรรม” ผลการสมมนาของทประชมใหญ นายมารต บญนาค
รฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรม ไดเสนอแนะตอเลขาธการคณะรฐมนตร ตามหนงสอ
กระทรวงยตธรรม ท ยธ 0401/5242 ลงวนท 26 เมษายน 2525 แตงตงคณะกรรมการขน
คณะหนงมอำานาจหนาทพจารณาขอเสนอแนะจากการสมมนาการใชกฎหมายอสลาม
ในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล และเสนอปรบปรงแกไขกฎหมาย
รวมทงระเบยบ ขอบงคบ ตลอดจนขอขดของในการปฏบตงานของสวนราชการ
ตาง ๆ ทเกยวกบการใชกฎหมายอสลาม ทงนเพอใหเกดความมนคงในชาตสบไป
ซงคณะรฐมนตรลงมตเมอวนท 15 มถนายน 2525 อนมตใหแตงตงคณะอนกรรมการ
ตามทกระทรวงยตธรรมเสนอ
ตอมาเดอนมกราคม 2547 ความไมสงบในเขตพนทจงหวดชายแดนภาคใต
ปะทขนมาอกครงหนงและเกดตอเนองเปนระยะเวลานาน รฐบาลมนโยบายพฒนา
ดานตาง ๆ เพอนำาความสงบกลบคนมาในเขตพนทดงกลาว สวนหนงกอใหเกดกระแส
การพฒนาการใชกฎหมายอสลามทงในดานสารบญญตและวธสบญญต โดยมราง
พระราชบญญตการใชกฎหมายอสลามทเสนอเขาสการพจารณาของ สภาผแทนราษฎร
รวม 3 ราง ไดแก รางทเสนอโดยนายฮอซาล มาเหรม กบคณะ รางทเสนอโดย
นายนจมดดน อมา กบคณะ และรางทเสนอโดยนายวรตน กลยาศร กบคณะ
ในสวนของศาลยตธรรม ใน พ.ศ. 2553 ไดมนโยบายประธานศาลฎกา โดย
นายสบโชค สขารมณ เกยวกบการเสรมสรางและพฒนาระบบกฎหมายและกระบวนการ
ยตธรรมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตใหสอดคลองกบวถชวต ความคดเหน
และวฒนธรรมทแตกตาง เพอกอใหเกดความสามคคและสนตสข และสำานกงานศาล
ยตธรรมโดยนายวรช ชนวนจกล เลขาธการสำานกงานศาลยตธรรม เหนชอบจดใหม
โครงการสงเสรมประสทธภาพงานยตธรรมศาลในจงหวดชายแดนภาคใต เพอสนบสนน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ขอมลงานดานบรหารจดการคด งานวชาการและอน ๆ ของศาลยตธรรมในเขตพนท
จงหวดชายแดนภาคใต และคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมไดมคำาสงคณะกรรมการ
บรหารศาลยตธรรม ท 13/2553 ลงวนท 21 กนยายน 2553 และท 2/2554 ลงวนท
29 เมษายน 2554 แตงตงคณะอนกรรมการจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวย
ครอบครวและมรดก โดยใหคณะอนกรรมการมอำานาจหนาทศกษาวเคราะห รวบรวม
หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก คำาพพากษาศาลฎกา ขอวนจฉย
ของจฬาราชมนตรในสวนทเกยวของ และจดทำาคมอเพอใหเปนมาตรฐานเดยวกนใน
การปฏบตงาน รายงานผลการดำาเนนงานตอคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม และ
ดำาเนนการตามทคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมมอบหมาย นอกจากนในปเดยวกนนน
สถาบนวจยรพพฒนศกด สำานกงานศาลยตธรรม ไดดำาเนนการจดทำารายงาน
การวจยเรอง “การปรบใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย” โดยมผชวยศาสตราจารย
ดร.กตตศกด ปรกต อาจารยประจำาคณะนตศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร กบคณะ
เปนผรบผดชอบโครงการวจย โดยมวตถประสงคเพอการศกษาระบบกฎหมายอสลาม
โดยรวม ทงในสวนทเกยวกบกฎหมายสารบญญตและกฎหมายวธสบญญต เพอศกษา
การใชกฎหมายอสลามและองคกรบรหารและพฒนาระบบการใชกฎหมายอสลามใน
ประเทศไทย เพอศกษาแนวทางปรบปรงและพฒนาระบบการใชกฎหมายอสลามใน
ประเทศไทยใหเกดความเสมอภาค และเพอศกษารปแบบทเหมาะสมขององคกรศาล
ในการใชกฎหมายอสลาม
สวนท 2 : การจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและ
มรดกในประเทศไทย
1.สถานภาพของคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
หลกกฎหมายอสลามไมใชกฎหมายบานเมองของประเทศหนงประเทศใด
โดยเฉพาะ ไมใชกฎหมายทผานกระบวนการตราของสภานตบญญต แตเปนขอบญญต
ทอลเลาะฮประทานใหแกมสลมมาเปนเวลาชานาน เปนหลกการทไมสามารถเปลยนแปลง
ไดตามยคสมยและสถาพรอยเปนนรนดร บรรดามสลมผศรทธาทงหลายไมวาอยในบานเมอง
หรอประเทศหนงประเทศใด ลวนยดถอคมภร อลกรอานเลมเดยวกน คมภรอลกรอาน
จงเปนธรรมนญศาสนบญญตทสำาคญยงในศาสนาอสลาม คมอหลกกฎหมายอสลาม
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
วาดวยครอบครวและมรดกทกระทรวงยตธรรมไดจดทำาขนแลวเสรจใน พ.ศ. 2484
ดงกลาวแลว เปนเพยงการรวบรวมหลกการในศาสนาอสลามเกยวกบครอบครวและ
มรดกทปรากฏอยในคมภรอลกรอาน ซนนะฮของทานนบ มตเอกฉนท (อจญมาอ)
และหลกการเทยบเคยง (กยาส) คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
จงมสถานะเชนเดยวกบประมวลกฎหมายครอบครวและมรดกอสลาม ซงเคยมคำา
วนจฉยประธานศาลฎกาท ยช.14/2542 ระหวาง นายดาโอะ ดอเระ ผรอง วนจฉยวา
การรองขอเปนผปกครองผเยาว เมอปรากฏวาผเยาวเปนอสลามศาสนกอยใน
จงหวดนราธวาส ตองบงคบตามพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขต
จงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 ซงบญญตไวโดยเฉพาะตาม
หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกในบรรพ 1 ลกษณะ 5 หมวด 2
อำานาจปกครองและอำานาจเลยงด ซงตองมดะโตะยตธรรมเปนผชขาดกฎหมายอสลาม
กรณดงกลาวจงไมใชคดทอยในอำานาจพจารณาพพากษาของศาลเยาวชนและ
ครอบครว คำาวา “หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกในบรรพ 1
ลกษณะ 5 หมวด 2” คอ เนอหาตามคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครว
และมรดก ซงจดทำาในครงท 1 แลวเสรจในป พ.ศ. 2483 (ฉบบกระทรวงยตธรรม) นนเอง
คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกมการใชคำาตาง ๆ
ตามแบบประมวลกฎหมายอน ๆ เชน ขอความเบองตน บรรพ มาตรา หมวด เปนตน
ซงการใชคำาตาง ๆ เหลาน อาจเขาใจคลาดเคลอนวาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวย
ครอบครวและมรดกนมสถานะเดยวกบประมวลกฎหมายอน ๆ จงมความพยายาม
แกไขขอความตาง ๆ เหลานในคมอใหสอดคลองกบความเปนจรงมากขน โดยการใช
คำาอน ๆ ทแสดงถงสถานภาพทแตกตางไปจากประมวลกฎหมายทวไป เชน ใชคำาวา
“ขอ” แทนคำาวา “มาตรา”เปนตน
2.การจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามดวยครอบครวและมรดกครงท1
2.1 ลำาดบการดำาเนนการยกรางคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครว
และมรดก
1) เมอ พ.ศ. 2472 กระทรวงยตธรรมตองการคำาแปลภาษาไทย
กฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก จงสงอธบดผพพากษาศาลมณฑลปตตาน
จดการใหผชำานาญทางภาษาแปลขนเปนภาษาไทย
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
2) อธบดผพพากษาศาลมณฑลปตตานมอบใหดะโตะยตธรรมศาลมณฑลปตตาน เรยบเรยง และใหนายตวนจ เดนอดม ผชวยจาศาลจงหวดปตตานเปนผแปลภาษาไทยแลวเสนอตอกระทรวงยตธรรมใน พ.ศ. 2473
3) พ.ศ. 2474 กระทรวงยตธรรมขอใหสมหเทศาภบาลตรวจคำาแปลนน สมหเทศาภบาลไดขอใหพระศรบรรฐตรวจคำาแปล พระศรบรรฐไดตรวจคำาแปล และทำาความตกลงกบดะโตะยตธรรมศาลมณฑลปตตานเสรจใน พ.ศ. 2475
4) พ.ศ. 2478 ขาหลวงยตธรรมภาคใตสงสำาเนาคำาแปลกฎหมายอสลามฉบบดงกลาวมาใหศาลจงหวดสตล 1 ฉบบ
5) พ.ศ. 2479 ขาหลวงยตธรรมภาคใตสงใหดะโตะยตธรรมศาลจงหวดสตลตรวจ คำาแปลทสงมาใหนน ซงดะโตะยตธรรมศาลจงหวดสตลไดตรวจและทำาคำาทกทวงเสนอไป
6) พ.ศ. 2480 ขาหลวงยตธรรมภาคใตแจงวาไดเสนอขอชำาระคำาแปลกฎหมายอสลามตอกระทรวงยตธรรม โดยจะประชมดะโตะยตธรรมทกศาล เสรจแลวขอใหพระยาสมนตรฐบรนทรและหลวงประไพพทยาคณยกราง ซงไดรบอนมตจากกระทรวงยตธรรมแลว
7) พ.ศ. 2481 ขาหลวงยตธรรมภาคใตไดดำาเนนการประชมดะโตะยตธรรมทศาลจงหวดปตตาน เปดประชมตงแตวนท 9 ถงวนท 14 เมษายน พ.ศ. 2481 รวม 6 วน เพอใหโอกาสดะโตะยตธรรมเสนอขอทกทวงทงหมด ปรากฏวามความเหนทกทวงคำาแปลเพมเตมนอกจากทเสนอไปแลวจำานวนมาก
8) อก 5 เดอนตอมา ดะโตะยตธรรมบางทานยงมไดเสนอคำาทกทวง ขาหลวงยตธรรมภาคใตไดเตอนดะโตะยตธรรมใหรบจดการทำาคำาทกทวงเสนอโดยเรว
9) เมอดะโตะยตธรรมไดทราบคำาสงขาหลวงยตธรรมแลวชแจงวา ไมสามารถจะทำาใหแลวเสรจโดยเรว เพราะขอบญญตในศาสนาอสลามทใชเปนกฎหมายบงคบคดอยโดยปกตนนมไดใชคมภรอลกรอาน แตใชคำาอธบายอลกรอาน ซงเรยกวา “กตาบ” บงคบคด ซงมผเรยบเรยงบรรยายไวหลายสบกตาบใชชอ ตาง ๆ กน บางกตาบบรรยายขอความยดยาว บางกตาบบรรยายหลกยอ ๆ บาง กตาบบรรยายคำาแนะนำาในทางปฏบตปนกบหลกกตาบหนงอาจมขอความผดเพยนแตกตางขดแยงกบอกกตาบหนง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
คำาแปลซงดะโตะยตธรรมศาลจงหวดปตตานเรยบเรยงนนไดคด
จากกตาบตาง ๆ มารวบรวมเรยบเรยงขนใหม มไดแปลถอดมาจากกตาบใดกตาบหนง
โดยเฉพาะ ขอความบางขอในคำาแปลนน ไมทราบวายกมาจากกตาบใด เพราะมไดบอก
ทมาแหงกตาบทยกมาเรยบเรยง คนดแลวกไมพบ ขอความบางขอกไมเขาใจความหมาย
ทงไมทราบวาแปลมาจากคำาใด นอกจากนนยงขาดหลกสำาคญ อกมาก ซงถาจะทำาคำา
ทกทวงใหหมดสนกเทากบเปนการรางใหมซงจะตองใชเวลานาน
10) เนองจากคำาชแจงเหตขดของของดะโตะยตธรรมทไมสามารถ
จะทำาคำาทกทวงใหเสรจโดยเรว หลวงประไพพทยาคณเหนวา หากดะโตะยตธรรม
ยงคงดำาเนนการตอไปโดยลำาพงตามเดมจะไมสามารถทำาคำาทกทวงและเพมเตมใหสำาเรจ
ภายในเวลาอนสมควร จงใชโอกาสดงกลาวเขาชวยตรวจคำาแปลแตละขอตงแตตน
โดยลำาดบ เมอมขอสงสยทกทวงหรอเพมเตมในขอใด หลวงประไพพทยาคณ บนทก
รวบรวมไวโดยละเอยด ครนทำาไปไดบางเลกนอยกปรากฏวามขอความขยายเพมเตม
จากคำาแปลมากมายและมเหตผลอกหลายประการซงสมควรทจะยกรางเพมเตมในชนน
กลาวคอ นอกจากมขอความทจะตองเพมเตมจำานวนมากแลว ตามคำาแปลนนเองก
มขอบกพรองอยมากมาย เชน ขอความบางขอบางตอนตอเนองกนควรเรยงอยแหง
เดยวกน กเรยงกระจดกระจายไวตางทกนหางไกลกนมากบางนอยบาง เรยงซำากนบาง
บางขอกเปนคำาแนะนำา ซงสนนษฐานไดวาเพราะรวบรวมจากกตาบหลายฉบบดวยกน
เมอตรวจพบหลกในกตาบใดเปนทถกใจกยกมาเรยบเรยงเพมเตมตอไป โดยมได
ประมวลเรองทควรรวมเปนขอเปนหมวดไวในทเดยวกน คำาแปลโดยมากเตมไปดวย
อทาหรณ บางขอกเรยงหลกซอนไวในอทาหรณสบสนยงยากทงหลก ทงเชงเรยงและ
ทงสำานวนโวหารยากทจะเขาใจ คำาแปลหลายแหงใชสำานวนไมตรงตามความหมาย
ในภาษาไทย ทำาใหเขาใจคลาดเคลอนไปบาง ไมเขาใจความหมายบาง สงสยบาง
ตองอาศยดะโตะยตธรรมยกหลกในกตาบตาง ๆ มาแปลใหฟง ซงพอทจะทำาให
เขาใจความหมายไดถกตองตรงกน แตทำาใหการตรวจคำาแปลดำาเนนไปโดยลาชามาก
เมอหลวงประไพพทยาคณเสนอขอยกรางในชนนเพอชวยประหยดเวลาใหรวบรด
ขาหลวงยตธรรมภาคใตไดใหความเหนชอบและอนมต
11) การยกรางหลกกฎหมายอสลาม บรรพ 1 วาดวยครอบครว
ไดเรมประชมทำาตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2481 โดยใชเวลาทวางจากราชการ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ทำาเปนบางวนบางเวลาแลวแตโอกาสจะอำานวย ตอมาเหนวาการยกรางลาชามาก
จงไดทำาเปนงานประจำาวนตงแตเดอนกนยายน พ.ศ. 2481 เปนตนมา แมเชนนนก
ปรากฏวาผลของงานไมลลวงไปไดเรวสมความประสงคของทางราชการ โดยเหตผล
หลายประการ เชน
(1) พนความรของดะโตะยตธรรมไมถงขนาดพอทจะหยงถงปญหา
อนจะพงเกดขนได จงไมสามารถทจะรวบรวมหลกการตาง ๆ ไดหมดสนโดยลำาพง ทงน
เพราะไมมสำานกศกษา กตาบทเปนหลกฐาน ดะโตะยตธรรมกไมเคยผานการศกษาจาก
สำานกศกษาเชนวานน นอกจากศกษาจากผรบางและจากตำาราบางเทานน ประกอบกบ
คดประเภทศาสนาอสลามซงมมาสศาลในขณะนนมจำานวนเลกนอย อยางมากประมาณ
ปละ 10 เรอง บางปกไมถง 10 เรอง คดแทบทงหมดมแตปญหาขอเทจจรงงาย ๆ
ไมคอยจะมปญหาขอกฎหมาย ดะโตะยตธรรมจงไมไดเตรยมศกษาปญหาขอกฎหมาย
มากอน ฉะนนเมอตองมารวบรวมหลกกฎหมายอสลามเพอยกรางใหเปนไปตามรป
แบบกฎหมายในปจจบน จงไมสามารถทจะรวบรวมหลกการใหสมบรณไดโดยลำาพง
จำาตองชวยสอบถามปญหาตาง ๆ เพอคงหลกการใหสมบรณ ซงดะโตะยตธรรม
ตองขอเวลาตรวจคนหลกฐานอยเปนประจำา ครนไดหลกการแลวกบนทกรวมไวเปน
รายขอยอย เมอรวบรวมหลกการไดพอทจะรวมเปนหมวดไดแลวกปรบปรงแบงแยก
อกชนหนง ขอใดซงควรรวมเขาเปนขอเดยวกนกรวมเขาดวยกน ขอใดซงควรแยกออก
จากกนกแยกออกไปและจดเรยงลำาดบขอซงควรเรยงไวกอนและหลงไปพรอมกนดวย
ในทสดจงยกรางเปนมาตราโดยสำานวนกฎหมาย
(2) ปญหาซบซอนมกมเกดขนในขณะยกรางมาก ดะโตะยตธรรมตอง
ใชเวลาคนควาหลกฐานจากกตาบหลายฉบบ ปญหาบางขอตองใชเวลาคนหาหลกฐาน
หลายวน
(3) ปญหาบางขอเมอตรวจคนแลวปรากฏวาไมมบญญตไวในกตาบ
แตถาละทงไวหลกการกจะบกพรอง จำาตองรางไวเพอใหหลกการสมบรณ ตองอาศย
หลกเทยบเคยงและลงมตรางไป
(4) บอยครงทรางมาตราใดมาตราหนงเสรจแลวภายหลงดะโตะ
ยตธรรมตรวจพบในกตาบอกฉบบหนงบญญตหลกไวแนบเนยนมเหตผลดกเสนอขอ
แกหลกในมาตราทรางไปแลวบาง ขอเพมเตมบาง กตองยบมาตรานนยกรางใหม
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
บางมาตราทแกไขใหมกระทบถงมาตราอนทเกยวโยงถงกน กตองยอนไปยบมาตรานนยกรางใหมอก บางมาตราทแกไขแลว ภายหลงดะโตะยตธรรมพบหลกในกตาบอนมเหตผลดกวาทแกมาแลวกเสนอขอแกซำาอก
(5) ในบางครงดะโตะยตธรรมเขาใจความหมายแหงถอยคำาภาษาไทย บางคำาคลาดเคลอน แปลคลาดเคลอนไป ทำาใหการยกรางคลาดเคลอนจากความมงหมายไปดวย เมอปรากฏขนภายหลงกตองปรบปรงแกไขเพมเตมมาตราทรางไปแลวนนใหม มากบางนอยบางแลวแตความคลาดเคลอน
12) การยกรางหลกกฎหมายอสลามทงบรรพ 1 บรรพ 2 ตงแตตน ตลอดมาไมตองใชลาม โดยดะโตะยตธรรมรภาษาและหนงสอไทย โดยเฉพาะ นายเจะอบดลลาห หลงปเตะ ดะโตะยตธรรมรภาษาไทยในเกณฑดและมปฏภาณคลองแคลวรวดเรวเปนประโยชนแกการยกรางอยางมาก
13) ตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2481 เปนตนมา มความพยายามยกรางหลกกฎหมายอสลามไดรวดเรวยงขน โดยใชเวลาประชมจนถง 18 นาฬกา ทกวน รวมทงวนอาทตยและวนหยดราชการอน ๆ และตอมาไดประชมในเวลากลางคนอกคนละ 2 ถง 3 ชวโมง เปนเวลาไมนอยกวา 2 เดอน รวมเวลาประมาณ 1 ป จงยกรางลกษณะครอบครวเสรจ และใชเวลาประชมทจงหวดสงขลาอกประมาณ 2 เดอน จงแลวเสรจ
สวนลกษณะมรดกมเนอหานอยกวาลกษณะครอบครว ใชเวลารางประมาณ 3 เดอน และใชเวลาประชมทศาลจงหวดสงขลาอกประมาณ 3 สปดาห
2.2แนวทางการยกรางคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
การยกรางคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกครงท 1 ซงตอไปนเรยกวา “คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบกระทรวงยตธรรม” ไดถอคำาแปลฉบบดงกลาวแลวเปนหลกประกอบกบขอความ ทดะโตะยตธรรมศาลจงหวดสตลทกทวงเพมเตม
กตาบฉบบทดะโตะยตธรรมศาลจงหวดปตตานนำามารวบรวมเรยบเรยงปรากฏ ตามบนทกคำาแปลเปนกตาบภาษาอาหรบรวม 6 กตาบ คอ (1) ฆอยะตลมกศด (2) ฟตหลมอน (3) มฆนลมหตาจญ(4) ชรหลเราะหบยะฮ (5) หาชยะฮ อลบาญรย อะลาชรหชชนชรย และ (6) หลลลมชกลาต
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
สวนกตาบฉบบทดะโตะยตธรรมจงหวดสตลนำามารวบรวมเรยบเรยงปรากฏ
ตามบนทกคำาแปลเปนภาษายาว (มลาย) รวม 7 กตาบ คอ (1) มะรออะตฏเฏาะลบ
(2) กสฟลลษาม (3) ฟรอลมะซาอล (4) มตตะอลเลม (5) มฏละอลบดเรน
(6) อฎอฮลบาบ และ (จ) ฟะตาวา เกาะดะฮ ฟ อะหกามนนกาห
กตาบเหลานเปนสมดตพมพขนาด 8 หนายก บางกตาบมเพยงเลมเดยว
บางกตาบกมมากกวา 1 เลม รวมเปนหนงสอนบรอยยกขนไป กตาบทกกตาบไมม
เลขกำากบหวขอ ไมมขอความเบองตน หรอบทเบดเสรจทวไป โดยมากนยมกลาว
ขอความอยางเดยวกนซำาแลวซำาอกในทตาง ๆ การยกบทขนปรบคดใชวธอางชอกตาบ
หนา และคราว หรอปทตพมพ
สำาหรบมชฮบทสำาคญในหลกศาสนาอสลามพอจำาแนกออกเปน 4 มชฮบ คอ
(1) ซาฟอย
(2) หะนะฟย
(3) ฮมบาลย และ
(4) มาลกย
ในมชฮบทงสน มหลกปฏบตผดแผกแตกตางกนมากบางนอยบาง มชฮบหนง
กมกตาบสำาหรบมชฮบนนโดยเฉพาะ อสลามกชนผศรทธาเลอมใสนบถอมชฮบใด
กปฏบตตามขอบญญตในกตาบ สำาหรบมชฮบนน ประเทศไทยและสหพนรฐมาเลเซย
ในขณะนนนยมนบถอมชฮบชาฟอย ฉะนนกตาบทดะโตะยตธรรมทกศาลใชเปน
บทบงคบคดและอาศยเปนตนฉบบในการเรยบเรยงและยกรางจงเปนบญญตของมชฮบ
ชาฟอยทงสน
ขอบญญตบางประการซงสมควรอยางยงทนาจะมอยในรางน หากแตไมม
บญญตไวในกตาบของมชฮบชาฟอย แมจะมบญญตไวในทอน ดะโตะยตธรรมกไม
เหนชอบดวยในการทจะประมวลไวในราง เชน ความสมพนธระหวางสามภรยา กตาบ
ของมชฮบชาฟอยบญญตใหสามอปการะภรยาดวยอาหาร เครองนงหม และเคหสถาน
แตมไดบญญตใหสามจายคายาหรอคาปวยการแพทยรกษาภรยาในขณะภรยาคลอด
บตรหรอปวยไข สวนตำาหรบของนาวาว (ฉบบภาษาองกฤษ) ซงกระทรวงยตธรรมจดหา
ใหไวสำาหรบศาลทมดะโตะยตธรรม บญญตใหสามจายคายาคาปวยการแพทยไวชดแจง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ดะโตะยตธรรมกไมเหนชอบดวยทจะนำาขอบญญตนมาประมวลไวในราง โดยอางวามต
ของนาวาวอาจเปนของมชฮบอนทมใชมชฮบชาฟอย
ในการยกรางครงนไดรวบรวมขอความทกลาวซำาในทตาง ๆ เขาไวในทเดยวกน
เรยบเรยงเปนขอความเบองตนเพอใชไดทงลกษณะครอบครวและลกษณะมรดก ทงได
รวบรวมขอบญญตซงกระจดกระจายอยในกตาบตาง ๆ แตเกยวเนองกนเขามารวมเปน
มาตราเดยวกน ฉะนนขอความในมาตรา หนง ๆ โดยมากจงมทมาจากกตาบหลายก
ตาบ มากบางนอยบาง แลวแตกรณ
การจดแบงลกษณะ หมวด และมาตรา ตลอดจนการใหนามลกษณะและ
นามหมวด รวมทงถอยคำาสำานวนไดจดเรยบเรยงขนใหมทงสน โดยพยายามวางรปโครง
ใหเปนไปตามรปแบบกฎหมายในปจจบน ถอยคำาใดเปนศพทพเศษใชเฉพาะในศาสนา
อสลามและหาศพทภาษาไทยทเหมาะสมแกความหมายมได กคงรปศพทนนไวตามเดม
โดยวางบทวเคราะหศพทไวเพอทราบความหมายแตละศพท ศพทเหลานหากศพทใด
มหมวดบรรยายหลกการกเรยงศพทนนไวเปนบทนำาแหงหมวดนน สวนศพทใดซงไมม
หมวดบรรยายหลกการกเรยงเปนบทวเคราะหศพททวไปรวมอยในมาตรา 2 โดยเฉพาะ
ทประชมลงมตใหแสดงขอความสำาคญไวในทนวา หลกกฎหมายวาดวย
ครอบครวและมรดกนไดรวบรวมขนถกตองตรงกบคมภรอลกรอานและกตาบแหง
ศาสนาอสลามทกประการ ฉะนนเมอคดพพาทเกดขนเกยวแกเรองครอบครวและมรดก
ในศาลจงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส และสตลแลว ดะโตะยตธรรมทงหลายจะไดชขาด
บงคบคดไปตามบทมาตราทไดรวบรวมไวในหลกกฎหมายนตลอดไป หากมปญหาขอ
ใดซงไมมขอความทไดรวบรวมไวนจะบงคบได กจะนำาบทบญญตแหงประมวลกฎหมาย
แพงและพาณชยและประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงซงเปนกฎหมายของบาน
เมองมาใชบงคบแกคดครอบครวและมรดกของผนบถอศาสนาอสลามเทาทไมขดหรอ
แยงกบหลกกฎหมายน และ ในทสดทประชมขอใหขาหลวงยตธรรมภาคใตนำารางหลก
กฎหมายวาดวยครอบครวและมรดกนเสนอกระทรวงยตธรรมตอไป ซงพระนตการณ
ประสม ขาหลวงยตธรรมภาคใต มหนงสอศาลจงหวดสงขลา ท 330/2484 ลงวนท 11
มนาคม 2484 แจงขอสงเกตตาง ๆ ถงปลดกระทรวงยตธรรม สรปไดดงน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
1. หลกกฎหมายอสลามนเดมทประชมใชชอวา “คำาแปลกฎหมายลทธ
สาสนาอสลาม” ครนในการประชมครงท 3 พจารณารางภาคมรดก มผเสนอวา
กฎหมายอสลามทรวบรวมขนมใชคำาแปลมาจากกฎหมายอสลามตรง ๆ ความจรงได
ทำาโดยวธยกรางขนใหมเรยงลำาดบดำาเนนตามแบบประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
โดยอาศยหลกจากกตาบตาง ๆ ซงดะโตะยตธรรมเปนผแปลมาจากภาษามลายและ
ภาษาอาหรบ ฉะนนทใชชอวา “คำาแปลกฎหมายลทธสาสนาอสลาม” กจะไมตรงกบ
ขอเทจจรง ทประชมจงตกลงใชชอใหมวา “หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครว
และมรดก”
2. การทำาหลกกฎหมายน หลวงประไพพทยาคณ ผพพากษาหวหนาศาล
จงหวดสตล เปนผยกรางขนแลวนำาเสนอทประชมพจารณาวา การประชมไดทำากน 3 ครง
ครงท 1 ประชมวาดวยภาคครอบครวทจงหวดปตตาน ตงแตวนท 9 ถงวนท 14
เมษายน 2481 ครงท 2 ประชมวาดวยภาคครอบครวตอไปทจงหวดสงขลา ตงแตวน
ท 24 มกราคม ถงวนท 27 มนาคม 2482 ครงท 3 ประชมวาดวยภาคมรดกทจงหวด
สงขลา ตงแตวนท 27 สงหาคม ถงวนท 13 กนยายน 2483
3. การประชม 2 ครงแรกนนไดพจารณาภาคครอบครวแลวเสรจ ในการประชม
ครงท 3 จงไดพจารณาแตเฉพาะภาคมรดก สวนภาคครอบครวคงพจารณาแกไขเพยง
เลกนอยในเรองถอยคำาเทาทม ผเสนอขนขอใหแก การประชมภาคมรดกนไดประชม
กนเปน 2 วาระ คอ เมอพจารณารางครงท 1 แลว ไดพจารณารางครงท 2 อกครงหนง
จงเปนอนเสรจการประชม
4. ในการประชมครงท 3 น ทประชมดะโตะยตธรรมไดเสนอปญหาสำาคญ
เรองหนง คอ ปญหาการจดทะเบยนสมรสและการหยาของอสลามกชนซงอยในจงหวด
ทใชกฎขอบงคบบรเวณ 7 หวเมอง เนองจากพระราชบญญตใหใชบทบญญตบรรพ 5
และบรรพ 6 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บญญตวา ประมวลกฎหมายนน
ไมกระทบกระเทอนถงกฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณ 7 หวเมอง ร.ศ. 120
ในสวนทเกยวดวยครอบครวและมรดก ฉะนน การสมรสและการหยาของบคคลผนบถอ
ศาสนาอสลามในบรเวณนไมอยภายในบงคบของการจดทะเบยนตามประมวลกฎหมาย
แพงและพาณชยและพระราชบญญตวาดวยการนน ดงน การสมรสและการหยาของ
บคคลเหลานไมตองจดทะเบยนกสมบรณ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ดะโตะยตธรรมบางนายรวมทงพระยาสมนตรฐบรนทรเสนอวา ในโอกาส
ทไดทำาหลกกฎหมายอสลามขน ควรสนบสนนขอใหรฐบาลออกฎหมายบงคบการ
จดทะเบยนสมรสและการหยาของ อสลามกชนซงอยในบรเวณนดวย เพอใหการสมรส
และการหยาไดเปนหลกฐานมนคง ทงสะดวกในการไปตดตอกบตางประเทศซงมการ
จดทะเบยนกน เชน ในสหรฐมลาย เปนตน พระยาสมนตรฐบรนทรใหความเหนวา
แมกตาบจะไมไดบญญตไวในเรองน แตกมไดขดกบทางบานเมอง ศาสนากบบานเมอง
ตองอาศยซงกนและกน ศาสนาจะดำารงอยไดกโดยความคมครองบานเมอง แตมดะโตะ
ยตธรรมอกฝายหนงเหนวา การทจะออกกฎหมายบงคบเชนนน เกรงวาจะขดกบ
ศาสนา เพราะตามศาสนาอสลามการสมรสและการหยาขาดกนยอมทำาไดโดยไมตอง
จดทะเบยน ในทสดทประชมดะโตะยตธรรมตกลงขอใหเสนอรฐบาลออกกฎหมาย
บงคบใหจดทะเบยนการสมรสและการหยา
ในสวนความเหนของพระนตการณประสมเหนวา การบงคบใหมการ
จดทะเบยนนาจะมผลด เพราะนอกจากจะใหการสมรสและการหยาของบคคลเหลาน
มหลกฐานยงขนแลว พระราชบญญตการจดทะเบยนสมรสจะไดใชไปทวทกจงหวด
รวมทงจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล จงควรใหมการจดทะเบยนขน
เพอใหเปนระเบยบทวกน การทจะใหจดทะเบยน หากคสมรสไมปฏบตตามจะใชวธ
บงคบ (sanction) ประการใดนน ควรดำาเนนตามพระราชบญญตการจดทะเบยนสมรส
ซงออกตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย กลาวคอ ถาไมจดทะเบยนการสมรส
และการหยานนกไมสมบรณ แตดะโตะยตธรรมหลายนายเหนวา การบงคบในรปนน
เกรงวาจะขดกบศาสนา เพราะตามกฎหมายอสลาม การสมรสและการหยาไมจำาตอง
จดทะเบยน จงขอใหบงคบอยางแบบกฎหมายของสหรฐมลาย คอ ถาคสมรสใดไมจด
ทะเบยนการสมรสหรอการหยาตองมโทษทางอาญา (ปรบไมเกน 25 เหรยญ) หรอ
จำาไถโทษ 1 เดอน) ตามทดะโตะยตธรรมเสนอ ดงน พระนตการณประสมยงไมเหน
พองดวย เพราะการสมรสกด การหยากด เปนกรณแพงควรใหมการบงคบ (sanction)
ในทางแพง ตามหลกกฎหมายไทยทดำาเนนอย โดยถาเกรงวาจะขดกบศาสนาอสลาม
กอาจบญญตขนวา การสมรสและการหยาจะสมบรณตอเมอไดปฏบตตามศาสนา
อสลามและจดทะเบยนตามกฎหมายแลวทง 2 ประการ ดงน ไมเหนวาจะขดกบ
ศาสนาอยางใด สวนเจาหนาทในการรบจดทะเบยนนน ชนแรกทประชมดะโตะยตธรรม
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ขอใหโตะอหมามซงเปนผทำาพธตามลทธศาสนาอยแลวเปนเจาหนาท แตพระนตการณ-
ประสม เหนวาควรใหเปนหนาทของสามญชน ทประชมตกลงขอใหกรมการอำาเภอเปน
นายทะเบยน แตการสมรสหรอการหยาทตองถอปฏบตตามลทธศาสนาดวยนน ตองใหค
สมรสนำาหลกฐานของโตะอหมามหรอผประกอบพธศาสนาไปแสดงตอนายทะเบยนดวย
จงใหนายทะเบยนรบจดทะเบยน
5. การบงคบใชหลกกฎหมาย หากใชเพยงประดจตำาราหรอเครองมอแกดะ
โตะยตธรรมและ ผพพากษาในการพจารณาพพากษาคดเทานนกไมมผลบงคบไดจรง
อยางกฎหมาย ดะโตะยตธรรมอาจแสดงความเหนขดแยงขนใหมตามอตโนมต โดยเปน
ผรกฎหมายนฝายเดยวและไมมอะไรผกมด ฉะนนเพอเปนหลกฐานในชนนในวนทเสรจ
การประชม จงทำาบนทกขนฉบบหนง ใหดะโตะยตธรรมและผทรวมการประชมลงนามไววา
เมอมคดเกดขนดะโตะยตธรรมจะชขาดบงคบคดตามหลกกฎหมายทรวบรวมไวนตลอดไป
หากมปญหาใดซงไมมกลาวไวในหลกกฎหมายนจะบงคบได กใหนำาบทบญญตแหง
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยและประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใช
บงคบเทาท ไมขดแยงกบหลกกฎหมายน
2.3บทสรป
โดยภาพรวมแลว คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบ
กระทรวงยตธรรมจดทำาขนโดยแปลจากตำารากฎหมายอสลามมชฮบชาฟอย ซงเปน
สำานกกฎหมายอสลามตามประเพณนยมของมสลมไทยสวนใหญ รวมถงชาวมสลม
ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เนอหาโดยรวมของคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวย
ครอบครวและมรดกเปนเนอหาสารบญญต อนเปนสาระทปรากฏอยในตำารากฎหมาย
อสลามทใชเปนแหลงอางองในการจดทำาคมอดงกลาวและตำารากฎหมายอสลามทวไป
หลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก ประกอบดวยขอความเบองตน
บรรพ 1 ครอบครว บรรพ 2 มรดก บรรพครอบครว ม 5 ลกษณะ บรรพมรดกม 6
ลกษณะ คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกนมลกษณะเปนตำารา
รวบรวมคำาฟตวาทางกฎหมายอสลามสำาหรบ ผพพากษา โดยการคดสรรฟตวาดงกลาว
จากตำารากฎหมายอสลามในมชฮบซาฟอย มสาระลกษณะเดยวกบตำาราอลฟะตาวา
อลฮนดยะฮ ซงคณะนกวชาการนำาโดยชยคนซอ มดดน อลบลฆย ไดรวบรวมตาม
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
บญชาของสลตานมฮมมด โอรงเซบ แหงราชวงศมองโกล หนงสอฟตวานจงเปนเสมอน
สารานกรมฟตวาในมซฮบอบหะนฟะฮ เนอหาของคมอฉบบนประกอบดวยเนอหา
ดานสารบญญตดงทปรากฏอยในตำารากฎหมายอสลามทวไป แตกยงขาดเนอหาอก
บางสวน เชน การเรยกรองคาเสยหายกรณผดสญญาหมน กรณสนสมรส เปนตน
และไมมเนอหาดานวธสบญญตทจำาเปนสำาหรบการใชกฎหมายอสลาม นอกจากใน
กรณทเกยวของโดยตรงกบความสมบรณของสญญาตาง ๆ ดงกลาวเทานน ผรางคมอ
ไมไดบรรจเนอหาสาระใด ๆ ทเกยวกบการจดการตาง ๆ ทจำาเปนสำาหรบการใช
กฎหมายอสลามดงทปรากฏอยในกฎหมายทวไป เชน การจดทะเบยนสมรส ผมอำานาจ
จดทะเบยนสมรส การจดทะเบยนสมรส ผมอำานาจจดทะเบยนหยา การจดการทรพยสน
หลงสนสดการสมรส เปนตน
ดงนน กลาวไดวาการใชกฎหมายอสลามลกษณะครอบครวและมรดกไดม
การนำามาใชในศาลชนตนในคดแพงภายใตอาณาเขตของ 4 จงหวดชายแดนภาคใต
อยางเปนทางการมาตงแตป พ.ศ. 2444 ซงเปนผลสบเนองมาจากบทบญญตของ
กฎขอบงคบสำาหรบปกครองบรเวณเจดหวเมอง ร.ศ. 120 และไดมการยกเลกการใชใน
ป พ.ศ. 2486 โดยรฐบาลของจอมพล ป. พบลสงคราม แตถกนำากลบมาใชใหมในป
พ.ศ. 2489 โดยรฐบาลของนายปรด พนมยงค 8 และมการใชเรอยมาจนกระทงปจจบน
(พ.ศ.2556) รวมระยะเวลาประมาณ 112 ป
การบงคบใชพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวด
ปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 ทำาใหชาวไทยมสลมในจงหวด
ชายแดนภาคใตทงสจงหวดดงกลาว มสทธใชกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและ
มรดกแทนบทบญญตตามมาตราทเกยวของในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
บรรพ 5 และบรรพ 6 ในกรณททงโจทกและจำาเลยเปนมสลม หรอมสลมเปนผเสนอ
คำาขอในคดทไมมขอพพาท นอกจากนยงกำาหนดใหมการแตงตงดะโตะยตธรรมจาก
ชาวไทยมสลมใหประจำาศาลจงหวดทงสดงกลาวและศาลจงหวดเบตง จงหวดละ 2 คน
และ 1 คน ตามลำาดบอกดวย ใหดะโตะยตธรรมเปนผวนจฉยชขาดในขอกฎหมายอสลาม
และคำาวนจฉยชขาดของดะโตะยตธรรมในขอกฎหมายอสลามเปนอนเดดขาดในคดนน
8 ปยนารถ บนนาค, นโยบายปกครองของรฐบาลไทยตอชาวมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต (พ.ศ.2475-2516), พมพครงท 3, (กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย) 2547, หนา 117.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
อยางไรกตาม การใชกฎหมายอสลามตามพระราชบญญตวาดวยการใช
กฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 นน
ในทางปฏบตทำาใหเกดปญหาหลายประการ เชน ปญหาการปฏบตงานของเจาหนาท
ของรฐเกยวกบการใชกฎหมายอสลามทงเจาหนาทฝายปกครอง เจาหนาทตำารวจ
เจาพนกงานทดน และเจาหนาทสรรพากร ปญหาความเชอวากฎหมายมผลบงคบ
เฉพาะในศาล ปญหาการขยายขอบเขตครอบคลมจงหวดอนนอกเขต 4 จงหวดภาคใต
ปญหาเรองจำาเลยทเปนมสลมยายภมลำาเนาออกจากเขต 4 จงหวดภาคใต
เพอหลกเลยงไมใชกฎหมายอสลาม ในการบงคบคด ปญหาอายความมรดก ปญหา
การอทธรณ ฎกา คำาวนจฉยชขาดของดะโตะยตธรรม รวมทงปญหาเกยวกบบทบาทฐานะ
และคณสมบตของดะโตะยตธรรม ดงทสมบรณ พทธจกร ไดสรปวา “พระราชบญญต
วาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล
พ.ศ. 2489 ยงขาดรายละเอยดตาง ๆ ทเปนโครงสรางสำาหรบการใชกฎหมายอสลาม
เพยงแตกำาหนดใหศาลชนตนโดยดะโตะยตธรรมเปนผวนจฉยชขาดขอกฎหมายอสลาม
ไมไดกำาหนดขอบเขตการใชกฎหมายอสลามและวธพจารณาคดเอาไวเปนการเฉพาะ
ตลอดจนสถาบนทางศาสนาอน ๆ ทจำาเปนตอการบรหารกฎหมายอสลามเหมอนกบ
ประเทศฟลปปนส สงคโปร จงกอใหเกดปญหาในทางปฏบต การใชกฎหมายอสลาม
จงไมอาจจะสนองตอบนโยบายของรฐในการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต...” 9
กระทรวงยตธรรมไดจดใหมการสมมนาการใชกฎหมายอสลามขน เมอวนท
13 มนาคม พ.ศ. 2525 เพอแกปญหาดงกลาว การสมมนาในครงนนบเปนการสมมนา
เกยวกบการใชกฎหมายอสลามครงแรกภายหลงจากทไดมการใชกฎหมายนมาเปน
เวลา 35 ป10 แตผลสรปของการสมมนาจำากดอยเฉพาะกรณการเยยวยาปญหา
การปฏบตงานของเจาหนาทของรฐเกยวกบการใชกฎหมายอสลามในกรณทมการขดแยง
กบหลกกฎหมายแพงและพาณชย กฎหมายอาญา หรอกฎหมายอนซงเปนปญหา
ปลกยอย ในขณะทรากเหงาของปญหาทแทจรงหลายปญหายงมไดรบการพจารณา
9 สมบรณ พทธจกร, เรองเดม, หนา 199.
10 กระทรวงยตธรรม, การสมมนาการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล, วนท 13-14 มนาคม 2525 ณ หอประชมเทศบาลเมองหาดใหญ จงหวดสงขลา, 2525, หนา 11.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
เพอหาทางแกไข เชน ประเดนปญหาการใชกฎหมายอสลามใหมผลบงคบนอกศาล ปญหาการขยายขอบเขตครอบคลมจงหวดอนนอกเขต 4 จงหวดภาคใต ปญหาเรองจำาเลยทเปนมสลมยายภมลำาเนาออกจากเขต 4 จงหวดภาคใต เพอหลกเลยงการบงคบใชกฎหมายอสลาม ปญหาการอทธรณ ฎกาคำาวนจฉยชขาดของดะโตะยตธรรมและ อน ๆ ซงเปนปญหาสำาคญ แตทประชมสมมนาสวนใหญเหนวาเปนปญหาในทางปฏบตท สามารถแกไขไดโดยทางการบรหารและการปกครอง มจำาตองแกไขตวบทกฎหมาย11
ผลของการสมมนาสะทอนใหเหนความเขาใจอยางจำากดเกยวกบสถานะของกฎหมายอสลามในระบบกฎหมายไทย จงมไดนำาไปสการปรบปรงพฒนาและแกไขปญหาการบงคบใชกฎหมายอสลามตามทคาดหวง ปญหาทแทจรงยงไมไดรบการแกไข การใชกฎหมายอสลามจงไมอาจสนองตอบนโยบายของรฐในการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตตามทพงประสงค จนกระทงผานพนไปอกกวา 20 ป เมอปญหา ความไมสงบและความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตไดประทขนมาอกครงในป พ.ศ. 2547 และเกดขนอยางตอเนองเปนระยะเวลานาน จงเกดกระแสการเรยกรองใหมการปรบปรงการใชกฎหมายอสลาม แมวาปญหาจงหวดชายแดนภาคใตมสาเหตมาจากหลายประการและมความสลบซบซอนดวยหลายปจจย แตการปรบปรงพฒนา การใชกฎหมายอสลามและการจดใหมองคกรศาลเฉพาะทเหมาะสมกเปนมาตรการหนงทไดถกหยบยกมากลาวถงควบคไปกบมาตรการอน ๆ เพอเปนการแกไขปญหา ทตนเหตและไมใชอาวธและความรนแรง หากเปนการใชอาวธทางปญญาและองคความร เปนฐานตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการอสระเพอความสมานฉนทแหงชาตทใหเอาชนะความรนแรงดวยพลงสมานฉนทและใหปรบปรงเรองการปรบใชกฎหมายอสลามและระบบศาลอสลามหรอศาลชารอะฮดวย12
ขอเสนอเรองการปรบปรงพฒนาการใชกฎหมายอสลามจงไดรบความสนใจจากหลายฝาย ทงหนวยงานภาครฐและเอกชน มการจดเวทประชมสมมนาและ การศกษาดงานหลายครง เชน ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) รวมกบกระทรวงยตธรรมจดโครงการประชมเชงปฏบตการเพอรบฟงความคดเหนเกยวกบ
11 เรองเดยวกน, หนา 130-134.12 คณะกรรมการอสระเพอความสมานฉนทแหงชาต, รายงานคณะกรรมการอสระเพอความสมานฉนทแหงชาต : เอาชนะความรนแรงดวยพลงสมานฉนท : บทสรปสำาหรบผบรหาร, (กรงเทพฯ : สำานกพมพคณะรฐมนตรและ ราชกจจานเบกษา) 2549, หนา 80-82.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
รปแบบทเหมาะสมในการดำาเนนคดครอบครวและมรดกตามหลกศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต เมอวนท 28 พฤษภาคม 2550 ณ โรงแรม ซ เอส ปตตาน โดยทประชมไดมฉนทานมตใหกระทรวงยตธรรมเปนผรบผดชอบในการจดตง คณะทำางานเพอพฒนาระบบการบงคบใชกฎหมายอสลามและนำาไปสการจดทำาราง ขอบญญตวาดวยครอบครวและมรดกในเวลาตอมา
ในป พ.ศ. 2551 คณะกรรมการสขภาพแหงชาต (คสช.) ไดจดใหการประชมสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 1 ระหวางวนท 11-13 ธนวาคม 2551 ณ ศนยประชมสหประชาชาตกรงเทพมหานคร เพอจดทำารางขอเสนอ/มตในประเดนนโยบายสาธารณะ มขอเสนอดานการปฏรประบบความยตธรรมในจงหวดชายแดนภาคใต โดยตวแทนเครอขายและสถาบนการศกษาอดมศกษาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต ไดเสนอใหพจารณาจดตง “ศาลแผนกคดครอบครวและมรดกมสลม” เปนแผนกหนงในศาลยตธรรม13
ในป พ.ศ. 2552 สภาทปรกษาเสรมสรางสนตสข จงหวดชายแดนภาคใต (สสต.) คณะกรรมการยตธรรม ความเสมอภาคและความมนคง ผทรงคณวฒดานกฎหมาย ผบรหารระดบสง ศอ.บต. ไดเดนทางไปศกษาดงานการใชกฎหมายอสลามในประเทศ ศรลงกาและประเทศอยปต ระหวางวนท 11-19 กมภาพนธ 2552 โดยเฉพาะใน ประเทศศรลงกาซงเปนตนแบบของเมองพทธทมมสลมอยรวมกนอยางสนตและ มบรบททางสงคมทคลายคลงกบประเทศไทย พบวามการจดทำาประมวลกฎหมายทเรยกวา Code of Muhammadan Law โดยในขนแรกใหใชบงคบเฉพาะในโคลมโบ ในป ค.ศ. 1806 และตอมาไดขยายการใชออกไปทวประเทศในป ค.ศ. 1852 พรอมทงมศาลทำาหนาทพจารณาคดตามกฎหมายอสลาม เรยกวา Quazi (หรอกาซ) และไดมการกอตงศาลอทธรณพเศษ (Special Court of Appeal) เพอพจารณาอทธรณ
คำาตดสนของ Quazi14
13 สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.), รวมมตและขอเสนอจากสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 1 พ.ศ. 2551, (กรงเทพฯ : หจก.สหพฒนไพศาล), 2551 หนา 53.14 ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.), สำานกบรหารงานยตธรรม, รายงานการศกษาดงานประเทศ ศรลงกาและประเทศอยปต ในเอกสารประกอบการสมมนาเชงปฏบตการการพฒนาแนวทางการบงคบใช ป.พ.พ. วาดวยครอบครวและมรดก และ ป.พ.พ. ทเกยวของอนกบชาวไทยทนบถอศาสนาอสลาม วนพฤหสบดท 19 มนาคม 2552, ณ หอประชมสำานกงานอธการบด มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน, 2552 หนา 15-16.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ภายหลงจากการศกษาดงานดงกลาว ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดน
ภาคใต (ศอ.บต.) ไดจดโครงการสมมนาเชงปฏบตการการพฒนาแนวทางการบงคบใช
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยครอบครวและมรดก และกฎหมายทเกยวของอน
กบชาวไทยทนบถอศาสนาอสลาม ในวนท 19 มนาคม 2552 ณ หอประชมสำานกงาน
อธการบด มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน อำาเภอเมอง จงหวดปตตาน
โดยไดรบเกยรตจาก ชยค ดร. อาล ญมอฮ มฮมมดอบดลวะฮฮาบ ผชขาดทางศาสนา
อสลาม (มฟตย) ประเทศสาธารณรฐอาหรบอยปต มาเปนผบรรยายพเศษ เรองการใช
กฎหมายอสลามในประเทศอยปต และในวนเดยวกนไดมการจดสานเสวนาการ
สรางความเขาใจและการผลกดนใหมการบงคบใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย
โดยนายชาญเชาว ไชยานกจ นายอาศส พทกษคมพล นายอาซส เบญหาวน
ดร.อสมาอล ลตฟ จะปะกยา นายอบดลลอฮฮ ดาโอะ และ นายเจะเหลาะ แขกพงศ
ตอมาในวนท 10-11 เมษายน 2552 ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต
(ศอ.บต.) ไดจดประชมเชงปฏบตการบทบาทหนาทของคณะกรรมการอสลามประจำา
จงหวดชายแดนภาคใตขน ณ โรงแรมพาราไดซ อำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา เพอรบฟง
ความผดเหนตลอดจนหาแนวทางการพฒนาการใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย15
การปรบปรงและพฒนาการใชกฎหมายอสลามในประเทศไทยจงเปนประเดน
สำาคญซงอยในความสนใจของสงคมและเปนปญหาทเกดขนมาเนนนาน ปญหาบาง
ประการคาบเกยวระหวาง หลกกฎหมายอสลามกบกฎหมายไทยตลอดจนธรรมเนยม
ประเพณและบรบททางสงคม ในขณะท บางประการเปนปญหารายละเอยดของ
กฎหมายอสลามทมขอปลกยอยแตกตางระหวางมซฮบ (สำานกคดทางกฎหมายอสลาม)
ซงยากทจะหาขอยตได ในการแกปญหาและปรบปรงพฒนาการปรบใชกฎหมาย
อสลามจงจำาเปนทจะตองศกษาทบทวนและเผยแผองคความรในกฎหมายอสลามและ
องคความรในกฎหมายไทยทเกยวของ ตลอดจนกฎหมายของประเทศเพอนบาน เพอทำา
การศกษาเปรยบเทยบอนจะนำามาซงขอสรปทเหมาะสม ผเขยนไดเลงเหนความจำาเปน
ทจะตองศกษาวเคราะหในเรองดงกลาวโดยละเอยด เรองการปรบใชกฎหมายอสลาม
ในประเทศไทยเพอศกษาระบบกฎหมายอสลามโดยรวมทงในสวนสารบญญตและ
15 ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.), สำานกบรหารงานยตธรรม ขอมลการใชกฎหมายอสลาม และการพฒนาการใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย, 2552 หนา 29.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
วธสบญญต ตลอดจนศกษาปญหาอปสรรคและแนวทางแกไข โดยใหองคกรมสลม ผพพากษา นกกฎหมาย ทนายความ นกวชาการ นกสงคมสงเคราะห และผเกยวของทวไปมสวนรวมในการวพากษและแสดงความคดเหนตลอดจนรวมกำาหนดทศทางการพฒนาการใชกฎหมายอสลามในประเทศไทย อนจะเปนปจจยหนงทสำาคญสการนำาสนตสขกลบคนสจงหวดชายแดนภาคใตและประเทศไทย
3.การจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกครงท2
นบแตการจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบกระทรวงยตธรรมเสรจสนลงในปลาย พ.ศ. 2483 และพระราชบญญตวาดวยการใชกฎหมายอสลามในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล พ.ศ. 2489 มผลใชบงคบ คมอดงกลาวถกนำามาใชในการพจารณาพพากษาคดในสถานะ เปนกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกบงคบแทนประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยการนนในเขตจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตลเรอยมา โดยมไดมการพฒนาใหมความสมบรณยงขน หลกกฎหมายอสลามทนำามารวบรวมไวในคมอยงขาดรายละเอยดอกจำานวนมากดงกลาวแลวในบทสรปขางตน คณะกรรมการ บรหารศาลยตธรรมเลงเหนถงความสำาคญในขอน จงมคำาสงท 13/2553 ลงวนท 21 กนยายน 2553 และท 2/2554 ลงวนท 29 เมษายน 2554 ลงนามโดยนายสบโชค สขารมณ ประธานศาลฎกาในฐานะประธานคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม เรองแตงตงคณะอนกรรมการจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก โดยมเจตนารมณเพอรวบรวมปรบปรงและจดทำาคมอหรอหนงสอกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก โดยมเจตนารมณเพอรวบรวมปรบปรงและจดทำาคมอหรอหนงสอกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกนำามาใชประโยชนใน การศกษา อางอง อนเปนการคมครองสทธเสรภาพขนพนฐานของประชาชนโดยเฉพาะ ในพนทสจงหวดชายแดนภาคใตใหเปนมาตรฐานเดยวกน ซงมอธบดผพพากษา ภาค 9 เปนประธานอนกรรมการ และผเขยนเปนอนกรรมการดวยผหนง
3.1แนวทางการยกรางคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
การยกรางคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก ซงตอไปนเรยกวา “คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบศาลยตธรรม”
ไดนำาหนงสออางองของมซฮบชาฟอยและหนงสออางองรวมมซฮบมารวบรวมเรยบเรยง
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
สำาหรบหนงสออางองของมซฮบชาฟอ ย คอ (1) ฟตหลวะฮฮาบ
(2) อลเฆาะเราะรลบะฮยะฮ (3) ชดรหดณโรฎ (4) อลบญยรมย อลา ชดรฮลมนฮจญ
(5) อลบญยรมย อลลเคาะตบ (6) มฆนยลมหตาจญ (7) ตหฟะตลมหตาจญ
(8) นฮายะตลมหตาจญ (9) ฮาชยาตาน คอลยบ วะอมยเราะฮ (10) หนงสออน ๆ ฯลฯ
สวนหนงสออางองรวมมซฮบ คอ อลเมาสอะตล ฟกฮยะฮ อลกวตยะฮ
ขนตอนในการจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
ฉบบศาลยตธรรม คณะอนกรรมการมแนวทางในการดำาเนนการเปน 2 ระยะ ดงน
ระยะทหนง เปนการรวบรวมหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและ
มรดกใหมความครบถวนสมบรณกวาทไดมการจดทำาคมอในครงท 1 โดยมระยะเวลา
ดำาเนนการระหวางวนท 21 กนยายน 2553 ถงวนท 30 กนยายน 2554 และจดพมพ
เปนรปเลมเพอเสนอประธานศาลฎกาใชเปนคมอแทนคมอหลกกฎหมายอสลามวา
ดวยครอบครวและมรดกฉบบกระทรวงยตธรรม
ระยะทสอง เปนการเขยนคำาอธบายคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวย
ครอบครวและมรดกเรยงตามขอโดยมคำาพพากษาศาลฎกา ขอวนจฉยของ
จฬาราชมนตรในสวนทเกยวของตำาราอางอง เพอใหบคคลทวไปมความรและ
ความใจหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกมากยงขน และเมอม
ความสมบรณในคำาอธบายอาจมการขดเกลา ปรบปรงคมอหลกกฎหมายอสลามวา
ดวยครอบครวและมรดกทดำาเนนการในระยะทหนงใหมความกะทดรดทำานองเดยว
กบรปแบบการรางกฎหมายของบานเมอง โดยมระยะเวลาดำาเนนการระหวางวนท 1
ตลาคม 2554 ถงวนท 30 กนยายน 2554 ภายใตการดำาเนนการของโครงการสงเสรม
ประสทธภาพงานยตธรรมศาลในจงหวดชายแดนภาคใต
ในการยกรางครงนไดรวบรวมขอความทกลาวซำาในทตาง ๆ เขาไวในทเดยวกน
เรยบเรยงเปนขอความเบองตนเพอใชไดทงในเรองครอบครวและมรดก และรวบรวม
ขอบญญตซงกระจดกระจายอยในกตาบตาง ๆ แตเกยวเนองกนเขามารวมเปน
ขอเดยวกน ฉะนนขอความในขอหนง ๆ โดยมากจงมทมาจากกตาบหลายกตาบมาก
บางนอยบาง แลวแตกรณ ถอยคำาใดเปนศพทพเศษใชเฉพาะในศาลอสลามและหาศพท
ภาษาไทยทเหมาะสมแกความหมายมไดกคงรปศพทนนไวตามเดม โดยวางบทวเคราะห
ศพทไวเพอทราบความหมายแตละศพท ศพทเหลานหากศพทใดมหมวดบรรยายหลกการ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
กเรยงศพทนนไวเปนบทนำาแหงหมวดนน เชน ขอ 209 คำาวา “อละอ” ขอ 233 คำาวา “อลาน” เปนตน สวนศพทใดซงไมมหมวดบรรยายหลกการกเรยงเปนบทวเคราะหศพททวไปรวมอยในขอ 1 ยอย โดยเฉพาะ เชน ขอ 1 (48) คำาวา “มะฮดรอนควร” ขอ 1 (52) คำาวา “อดดะฮรอจญอยะฮ” เปนตน ทำานองเดยวกบการจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบกระทรวงยตธรรม
อยางไรกตาม การจดแบงเนอหาในคมอมความแตกตางกบการจดทำาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก ครงท 1 อยบาง กลาวคอ มไดแบงเปน “มาตรา” แตแบงเปน “ขอ”แทน เพอปองกนความเขาใจคลาดเคลอนของบคคลทวไปวาคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกมสถานะเดยวกบประมวลกฎหมายอน ๆ ของบานเมอง
สำาหรบเนอหาวาดวยครอบครวแบงเปน 5 ลกษณะ ดงน
ลกษณะ1 การสมรส ม 4 หมวด คอ การสขอและหมน เงอนไขแหงการสมรส วล พยาน ในการสมรส
ลกษณะ2 ความสมพนธระหวางสามภรยา ม 3 หมวด คอ สทธหนาทของสามภรยา เวรอยรวมกบภรยาแตละคนของสาม ทรพยสนระหวางสามและภรยา
ลกษณะ 3 การขาดจากการสมรส ม 9 หมวด คอ บทเบดเสรจทวไป การฟองหยา การหยา การหยาทมทณฑบน ขอกำาหนด เงอนไขหรอเงอนเวลา การคนด อละอ ซฮาดร ลอาน การหยาโดยมสนจาง
ลกษณะ4 มะฮดร ม 3 หมวด คอ บทเบดเสรจทวไป มดอะฮ อดดะฮ
ลกษณะ5 ผบพการและผสบสนดาน ม 5 หมวด คอ บตร อำานาจปกครอง อำานาจเลยงด คาอปการะเลยงดเครอญาต คาใหนมบตร
สวนเนอหาวาดวยมรดกแบงเปน 2 ลกษณะ ดงน
ลกษณะ1 พนยกรรม ม 5 หมวด คอ บทเบดเสรจทวไป พนยกรรมทรพยสน พนยกรรมจดการ ผจดการมรดก การรวบรวมทรพยมรดก
ลกษณะ 2 การแบงปนมรดก ม 6 หมวด คอ บทเบดเสรจทวไป ทายาท ทายาทประเภทหนง ทายาทประเภทสอง ทายาทประเภทสาม ทารกในครรภ บคคลสญหาย บคคลเพศทสาม และผพนจากการเปนผนบถอศาสนาอสลาม
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
3.2การประชมพจารณารางคมอกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
สำานกงานอธบดผพพากษาภาค 9 ไดจดประชมพจารณารางคมอหลก
กฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดกฉบบศาลยตธรรม ณ หองประชมศาล
จงหวดสงขลา รวม 15 ครง ครงละ 2 วน
ตอมาคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม โดยนายไพโรจน วายภาพ
ประธานศาลฎกา เลงเหนวา ตามทศาลยตธรรมไดดำาเนนการจดทำาหนงสอ
คมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก (ฉบบศาลยตธรรม) เพอใหศาล
ในเขตพนทจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล ใชประโยชนในการศกษา อางอง
อนเปนการคมครองสทธเสรภาขนพนฐานของประชาชนในเขตพนทดงกลาวใหเปน
มาตรฐานเดยวกน ดงนน เพอใหเกดความเขาใจในหลกการ เนอหา ไดอยางชดเจน
ยงขน จงเหนสมควรจดทำาคำาอธบายหนงสอคมอหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครว
และมรดก (ฉบบศาลยตธรรม) จงแตงตงคณะอนกรรมการจดทำาคำาอธบายหลกกฎหมาย
อสลามวาดวยครอบครวและมรดก (ฉบบศาลยตธรรม) ตามคำาสงคณะกรรมการบรหาร
ศาลยตธรรม ท 7/2555 ลงวนท 6 กมภาพนธ 2555 เรองแตงตงคณะอนกรรมการ
จดทำาคำาอธบายหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก (ฉบบศาลยตธรรม)
ซงมอธบดผพพากษาภาค 9 เปนประธานกรรมการ และผเขยนเปนกรรมการดวย
ผหนงใหคณะอนกรรมการมอำานาจหนาท ดงตอไปน
1. ดำาเนนการจดทำาคำาอธบายหลกกฎหมายอสลามวาดวยครอบครวและมรดก
(ฉบบศาลยตธรรม) เพอใหเปนมาตรฐานเดยวกนในการปฏบตงาน
2. รายงานผลการดำาเนนงานตอคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม
3. ดำาเนนการตามทคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมมอบหมาย
ขณะนการจดทำาคำาบรรยายในภาคครอบครวเสรจสนแลว กำาลงดำาเนนการ
จดพมพเผยแพร สวนในภาคมรดกกำาลงดำาเนนการคดวากอนสน เดอนตลาคม 2558
นาจะเสรจสนและดำาเนนการพมพเผยแพรได ตอไปกคงพฒนาไปถงการรวบรวม
กฏหมายวธพจารณาความกฎหมายอสลาม เพราะมการดำาเนนกระบวนพจารณาหลาย
ขนตอนทไมอาจนำาประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชได มหลกการและ
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
วธปฏบตทแตกตางกนมาก ไมวาองคคณะในการพจารณาคด การฟอง การใหการ
การนำาสบพยาน ภาระการพสจน ลกษณะของพยาน การชงนำาหนกพยาน การบงคบคด
ผเขยนเชอวา การศกษา การใหเหตผล การอางอง การถกเถยง การโตแยง แมแต
การคดคาน การแสดงความไมเหนดวย ลวนแตจะกอใหเกดการพฒนากฎหมายอสลาม
ในประเทศไทยทงสน
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
How does human rights function properly to theforgottengroup(Rohingyas)?
Saovanee Kaewjullakarn and Arnon Sriboonroj1
Introduction This picture illustrates the consequence of violence between Buddhist Rakhine and Muslim Rohingyas during June 2012 and October 2013. This situation led to loss over a hundred lives, eradication of thousands homes and displacement of some thousands of Rohingyas. Today most of Rohingyas in Arakan state live in camps.
1 Lecturers at Faculty of Law, Thaksin University
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
There are more than 100,000 Rohingyas have escaped from Myanmar by leaky
open boat to Malaysia, Bangladesh and Thailand. 1 The wooden vessel carried
many women and children. Unsurprisingly, some of them had died and gone
missing during the journey.
According to this image, it can be said that Rohingyas become a
vulnerable group who needs of international protection from International
instruments and needs support from Human rights organizations.
WhoareRohingyas?
Rohingyas are people who have been living in Rakhine state, formerly
known as Arakan state, in the western part of Myanmar. Even though the United
Nations (UN) and other international communities called this religious ethic group
as “Rohingyas”, the government of Myanmar ( GOM) usually describes this group
is an illegal migrant who arrived from Bangladesh. 2
Where originally Rohingyas come from has still been a controversial issue.
In contrast, it is widely accepted by GOM that Rohingyas are Begali Muslims from
Bangladesh. GOM has insisted on the fact that this group has lived unlawfully in
Myanmar’s territory while Bangladesh denounces that Myanmar government applies
extreme policy in order to return these Muslims to Bangladesh.3 For this reason,
Rohingyas have not recognized as citizenship either by Bangladesh or GOM.
This leads to the condition of being “statelessness”
1 Human Rights Watch (2013) “Dispatches : Decisive Action on Burma’s Rohingya Crisis” Available from http:// www.hrw.org/news/2014/10/20/dispatches-decisive-action-burmas-rohingya-crisis, ( Accessed : 31st October 2014) 2 International Crisis Group (2013) The Dark Side of Transition : Violence against Muslims in Myanmar, Asia Report, No. 251, p.3. available from : http://www.crisisgroup.org/~/media/files/asia/south-east-asia/burma-myanmar/251- the-dark-side-of-transition-violence-against-muslims-in-myanmar.pdf ( Accessed : 28th October 2014).3 Nehginpao Kipgen,(2013) “Conflict in Rakhine State in Myanmar : Rohingya Muslims’ Conundrum”, Journal of Muslim Minority Affairs, Vol. 33, No.2, p.4.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Humanrightsandstatelessness
A.Recognitionoftheindividualassubjectofinternationallaw
Only state and international organization have legal status under the
traditional theory of international law. In contrast, the result of internalization of
human rights provides individual become partial subjects of international law. 4
According to the Universal Declaration of Human Rights ( UDHR) article 15 and
the Convention on the Rights of the Child 1989 (CRC) article 7 and 8 as well as
article 24(3) of the International Covenant on Civil and Political Rights ( ICCPR),
provide that State oblige individuals within its territory enjoy the right to obtain
nationality.
In general, state applies 2 significant elements for granting nationality to
individual. The first rule called “jus sanguinis” which means no matter of where
children are born, they will get the nationality of their parents because of blood
origin. And the other principle called “jus soli”, explains that state will grant
nationality to children who are born within its territory. 5
Nevertheless, in the Roghingyas case, applying these principles tend
to be a problematic.
B.Whatisaproblemofbecomingstatelessperson
The 1954 Convention relating to the Status of Stateless Person ( the UN
convention 1954) article 1(1) provides that “Stateless person” means a person
who is not considered as a national by any state under the operation of its law.
It is noticeable that although GOM has not signed or ratified this convention yet6,
4 Walter Kalin and Jorg Kunzil. (2010) The Law of International Human Rights Protection .New York : Cambridge University Press. p.155 Jan Klabbers. (2013) International law.New York : Cambridge University Press. pp. 118-120.6 List of state party. available from https://treaties.un.org/pages/ViewDetailsII.aspx?&src=UNTSONLINE& mtdsg_no=V~3&chapter=5&Temp=mtdsg2&lang=en
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
this definition become a customary international law by the observation of the
International Law Commission.7 Therefore, it binds all states to accept
this legal term.
Moreover, the UN convention 1954 also helps GOM to arrange and
implement action plan by providing identity papers and travel documents to
stateless persons. These methods have already accepted among several other
non-Contracting States.8
In international law, there are two doctrines explained about different
category of statelessness as follows;
(A) De jure (In law) statelessness which means that this person is legally stateless
and is not recognized as national by any state
(B) The second kind of this condition called “de facto statelessness” (In fact).
There are three scholars 9 tried to define the term of “de facto stateless people”
as “people who have not been formally denied or deprived of nationality but who
lack the ability to prove their nationality or, despite documentation, are denied
access to many human rights that other citizens enjoy. These people may de
facto stateless-that is, stateless in practice, if not in law-or not rely on the state
of which they are citizens for protection”.10
7 United Nations High Commissioner for Refugees, Expert Meeting : The concept of Stateless Persons under International Law summary Conclusion, meeting held at Prato, Italy, 27-28 May 2010, available from http://www.unhcr.org/4cb2fe326.html ( Accessed 19 October 2014).
8 UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), 2012. Guidelines on Statelessness No.3 : the status of statelessness persons at the national level, HCR/GS/12/03, p. 11. available from http://www.refworld.org/ cgi-bin/texis/vtx/rwmain?docid=5005520f2 (Accessed 20 October 2014).
9 These three scholars include Goris, Harrington and Kohn
10 Andres Ordonez Buitrago.(2011) Statelessness and Human Rights : the role of the United Nations High Commission for Refugees (UNHCR). EAFIT journal of International law, Vol. 2 02 p. 4. Available from http://www.eafit.edu.co/revistas/ejil/Documents/ejil-jul-dec-2011/articulo_1[1]_2011-2.pdf ( Accessed : 19 October 2014).
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Nevertheless, the term of de jure stateless persons is not defined in
the UN Convention 195411. In Rohingyas situation, it is clear that Rohingyas are
de jure stateless as it was interpreted in the Summary Conclusions of the Prato
Expert Meeting of article 1(1) of the UN Convention 1954 that individual can
become stateless if state where he or she has a factual attachment denies to grant
that person as its nationality.12 Why does GOM deny to grant Burmese national
to Rohingyas? Because the 1982 Burma Citizenship law allows GOM to do this.
Theproblemofthe1982BurmaCitizenshiplaw
Under the 1982 Citizenship law, Rohingyas are denied to obtain their
citizenship. 13 The law states that there are only 8 national races 14 recognized
as a Myanmar citizen and according to the list, Rohingyas are placed in the
session 2 (e) which provides that “Foreigner means a person who is not
a citizen or an associtate citizen or a naturalized citizen. This law has
led to justify systematic arbitrary and treat against the Rohigyas in a
discriminating manner. Because of this racist law, they also have
experienced problem of limitation of movement and the right to life as well
as accessing to civil services. This includes but not limit to the right to health
and education and are subject to force labor and prosecution.15
11 UNHCR the UN Refugee Agency. (2014) Handbook on Protection of stateless persons : under the 1954 convention relating to the status of statelessness persons p, 5. Available from http://www.unhcr.org/53b698ab9. html (Accessed : 19 October 2014). 12 Open Society Foundations. De Jure Statelessness in the real world : Applying the Prato Summary Conclusion p. 4. Available from http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/prato-statelessness-20110303.pdf. (Accessed : 19 October 2014). 13 For more information about this law, Please visit, http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?docid= 3ae6b4f71b (Accessed on 19 October 2014). 14 These 8 national races include The kachin, Kayah,Karen,Chin,Burman,Mon, Rakhine and Shan. Because these groups have settled before 1823.15 Human Rights Council : Gay MacDougall.(2012) Report of the independent expert on minority issues, Gay MacDougall”, p.18. available from http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?docid=47d685ea2 (Accessed: 19 October 2014).
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Internationalprotectionofthisgroup
A.Internationalmechanism
Almost every states include Myanmar become a party of UN, therefore,
GOM is obliged to comply with the UN Charter especially article 55 (c) “Universal
respect for, and observance of, human rights and fundamental freedoms for all
without distinction as to race, sex,langugages or religious. Furthermore, GOM not
only be a party to the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination
Against Women (CEDAW) and CRC but also GOM ratified both of them. For this
reason, it can be interpreted that stateless persons ( Rohingyas) in Myanmar
enjoy the rights under those conventions.
International treaties on statelessness generally consist of two principles:
the protection and the avoidance of statelessness. The rights of stateless
persons are provided under the UN Convention 1954. However, this Convention
does not oblige state parties to grant to right of residence to stateless persons.
The 1961 Convention also aimed at preventing statelessness. It requires state
parties granting nationality to person who is born in their territories.
Even though, the UN Convention 1954 and the 1961 Convention on the
Reduction of Statelessness (the UN Convention 1961) play an important role to
protect and prevent person to become stateless, these two instruments cannot
apply in Rohingyas case effectively because GOM has not been a state party of
them. However, some of these provisions are international customary law.
BRegionallegaltool
The problem of stateless of the Rohingyas needs regional legal
corporation to solve this issue. Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)
is international government institution which has several mechanism to deal with
Royingyas as can explain following;
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
1. ASEAN charter. The purposes of ASEAN charter include to promote
and protect human rights. Under article 1(7) and article 2 (I) provides that to
promote and protect human rights are the main principles obliging all ASEAN
member states.16 Moreover, under article 14, it establishes ASEAN human rights
body to reaffirm that human matter is one of the main concerns of ASEAN.
2. The ASEAN Inter-governmental Commission on Human Rights (AICHR).
The mandate of the AICHR is to promote and protect human rights under article
1.4 and 1.6 of its TOR17
It is obviously to see that the functions of the commission indicate to
promote human rights rather the protection. The ASEAN charter itself respects
national sovereignty of other member states and complies with the principle
of non-interference in the internal affair of member states as well as a non-
confrontation approach.18 Therefore, it is no surprised that ASEAN has long been
criticized as “a paper tiger” or sometimes “a toothless tiger” for its inability to
cope with the disputes within ASEAN countries.
16 Article 4 of ASEAN Charter; “The member states of ASEAN are Brunei, Cambodia, Indonesia, Lao, Malaysia,
Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand and Viet Nam.”
17 Terms of Reference of ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights ; 1.4 and 1.6, available at
http://www1.umn.edu/humanrts/research/Philippines/Terms%20of%20Reference%20for%20the%20ASEAN%
20Inter-Governmental%20CHR.pdf. (Accessed 22 October 2014).
18 Article 2(e), (k) of ASEAN Charter.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
HowcanhumanrightsbeimplementedtoRohingyas?
Under international law, states have to do what they commit to do. Futhermore, the UN human rights treaties require states must respect, protect and fulfill the rights of individuals within their territories.19 According to annual report 2013 of Amnesty International claims that Rohingyas faced with several kinds of human rights violation include physical abuse, rape, destruction of property and unlawful killings by GOM.20
The principle of Pucta sunt servanda requires state party to respect and comply with the agreement which state singed or ratified and state should comply with this principle in good faith. 21 GOM clearly breaches human rights treaties for instance UN Charter article 55 (c) “Universal respect for, and observance of, human rights and fundamental freedoms for all without distinction”, under CRC article 37 and article 2 provides that all children who become stateless prohibit from torturing and all kind of inhuman treatment and CEDAW article 2 22 provides the prohibition on all kinds of discrimination of Female stateless. In this case, GOM oblige to protect, respect and fulfil the rights of individuals in state’s territory regardless of nationality.
In international human rights context, state is allowed to bring case about violation of international human rights instruments before International Court of Justice (ICJ) even none of its nationals are affected because it is the character of human right obligations called erga omnes. However, an inter-sate procedures are hardly apply since sovereignty and internal affairs of state are respected by another state.
19 Professor Emeritus and Co-Director edited by Daniel Moeckli and et all (2014) International Human Rights Law 2nd edition UK : Oxford university Press, p101-104.20 Amnesty International ( Annual Report 2013), Myanmar : Abuses against Rohingya erode human rights progress available from http://www.amnesty.org/en/news/myanmar-rohingya-abuses-show-human-rights-progress- backtracking-2012-07-19 (Accessed : 29 October 2014)21 Supra note 20 .p98.22 Silvia di Gaetano. (2013) How to protect the rights of the stateless Rohingya people in Myanmar. Master of Arts in Human Rights and conflict Management –X Edition 2011/2012., Institute of law, Politics and Development., p.27-30, available from http://www.academia.edu/4970469/How_to_protect_the_rights_of_he_stateless_ Rohingya_Master_Dissertation?login=&email_was_taken=true ( Accessed: 20 October 2014)
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Other mechanisms for enforcement international human rights are
bringing case before regional institution, AICHR is responsible for handling with
GOM about Rohingyas problem as a regional mechanism. Rohingyas case cannot
solve by AICHR since the context of ASEAN way, each ASEAN state member avoid
discussing controversial issue that arise within ASEAN state member. Furthermore,
ASEAN is not a supranational organization like European Union (EU). This leads
to lack of enforcement when state violates international human rights treaties.
Unlike in Europe, Africa and the Americas, these continents have
potential legal instruments in order to fight against human rights within its regions
for example the European Convention on Human rights 1950 and the American
Declaration on the Rights and Duties of Man 1948 and the American Convention
on Human Rights. These two conventions have influence commissions and
courts which can pressure member states refrain from violating human rights.
As a national human right mechanism, Myanmar National Human Rights
Commission can play an importance role in this part as well. This commission is
an independence organ which has the main tasks to promote human rights and
corporate with the UN, regional institution and national institutions of other state
to function human rights. In additional, Today Civil society and NGOs human
rights are the key elements to check and balance for promotion and protection
of human rights especially within Myanmar.
Conclusion
The problem of Rohignyas is one of the primary concerns of International
communities. However, ASEAN hardly brings this dispute to its agenda. Penalties
from International communities are another option to handle with Rohingya such
as UN and EU. It is widely accepts that protection of human rights is one of the
purposes and principles of UN charter, the work of the various UN mechanisms
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
and UN human rights treaties play an important role to protect human rights
in global system. CEDEW and CRC conventions are also key human rights
instruments which were ratified by GOM. For this reason, UN can use these legal
tools to force GOM to respect, protect and fulfil human rights. Additional, EU may
impose non humanitarian assistance as well as non being trade partner against
GOM because GOM seriously breaches the rights of ethic group.
It is obviously to say that bias is one of the main obstacles which has
led the human rights situation in Myanmar become worse. GOM attempts to
differentiate Royingyas from other ethnic groups. They are also discriminated by
1982 Citizenship law. This law leads Rohingyas become stateless. The statelessness
condition causes other forms of persecution and exploitation. In order to handle
with prejudice, education is the answer of this issue. Providing knowledge about
human rights to Burmese and rising awareness of understanding of living together
regardless of race, religious would reduce the tension among Buddhist Rakhine,
Muslim Rohingyas and GOM.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
BibliographyBooks
Aliaon Bisset.InternationalHumanRightsDocuments. 9th edtion UK : Oxford
university Press.
Jan Klabbers. (2013) Internationallaw.New York : Cambridge University Press.
Professor Emeritus and Co-Director edited by Daniel Moeckli and et all (2014)
International Human Rights Law 2nd edition UK : Oxford university Press.
Martin Dixon.(2013) Text book of International Law. 7th edition.UK :Oxford
University press
Walter Kalin and Jorg Kunzil. (2010) TheLawofInternationalHumanRights
Protection .New York : Cambridge University Press.
Onlinejournals
Amnesty International ( Annual Report 2013), Myanmar : Abuses against
Rohingya erode human rights progress available from http://www.
amnesty .org/en/news/myanmar- roh ingya-abuses-show-hu
man-rights-progress-backtracking-2012-07-19
Andres Ordonez Buitrago.(2011) StatelessnessandHumanRights: the role of
the United Nations High Commission for Refugees (UNHCR). EAFIT journal
of International law, Vol. 2 02 Available from http://www.eafit.edu.
co/revistas/ejil/Documents/ejil-jul-dec-2011/articulo_1[1]_2011-2.pdf
Human Rights Watch (2013) “Dispatches:DecisiveActiononBurma’sRohingya
Crisis” Available from http://www.hrw.org/news/2014/10/20/
dispatches-decisive-action-burmas-rohingya-crisis,
Human Rights Council : GayMacDougall.(2012) Report of the independent expert
on minority issues, Gay MacDougall”, available from http://www.refworld.
org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?docid=47d685ea2
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
International Crisis Group (2013) The Dark Side of Transition : Violence against Muslims in Myanmar, Asia Report, No. 251 available from : http://www.crisisgroup.org/~/media/fi les/asia/south-east-asia/ burma-myanmar/251-the-dark-side-of-transition-violence-against- muslims-in-myanmar.pdf
Open Society Foundations. De Jure Statelessness in the real world : Applying the Prato Summary Conclusion p. 4. Available from http://www. opensocietyfoundations.org/sites/default/files/prato-statelessness- 20110303.pdf.
Silvia di Gaetano. (2013) HowtoprotecttherightsofthestatelessRohingya people inMyanmar. Master of Arts in Human Rights and conflict Management –X Edition 2011/2012., Institute of law, Politics and Development., available from http://www.academia.edu/4970469/ How_to_protect_the_rights_of_he_stateless_Rohingya_Master_Dissertation? login=&email_was_taken=true
Terms of Reference of ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights ; 1.4 and 1.6, available at http://www1.umn.edu/humanrts/research/ Philippines/Terms%20of%20Reference%20for%20the%20ASEAN%20Inter- Governmental%20CHR.pdf
United Nations High Commissioner for Refugees, Expert Meeting : The concept of Stateless Persons under International Law summary Conclusion, meeting held at Prato, Italy, 27-28 May 2010, available from http://www. unhcr.org/4cb2fe326.html
UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), 2012. Guidelines on Statelessness No.3 : the status of statelessness persons at the national level, HCR/GS/12/03, available from http://www.refworld.org/cgibin/texis/vtx/ rwmain?docid=5005520f2
UNHCR the UN Refugee Agency. (2014) Handbook on Protection of stateless persons : under the 1954 convention relating to the status of statelessness persons p, 5. Available from http://www.unhcr.org/53b698ab9.html (Accessed : 19 October 2014).
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
TheUtilizationofFishLandingPortForFishingFleet/
FishTransportingFleetBasedonFisheryLaw
Ema Septaria and Muhammad Yamani 1
Abstract This article aims to elaborate regulations related to the utilization of fish
landing port (PPI) in Bengkulu city in order to see the correspondence between
das sollen and das sein conducted by fishing fleets and fish transport fleet. This
article used yuridical normative method especially to inventory the positive law in
fisheries law in relation to the utilization of fish landing port in the city of Bengkulu.
The main legal source materials used in the form of legislation. Literature studies
conducted with both on line and off line. Legal materials were analyzed by using
interpretation grammatical, historical and authentic way or another interpretation
1 Lecturers at Faculty of Law, University of Bengkulu
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
by category problems. The result shows that, first Rules regulating PPI utilization
in the city of Bengkulu can be found in District Regulation No. 11 Year 2011
on Specific Licenses Retribution. This regulation requires the owner of the fleets
(as a compulsory retribution) to have a business license. Violation of these rules
will be subject to administrative sanctions such as fines of 2% per month of
the total retribution to be paid. Criminal sanctions such as imprisonment of 3
(three) months or a fine not exceeding three (3) times the amount of levy payable
Application of Article 41 of Fishery Law requires fleets owners to land the fish
at landing ports as specified in the SIPI has not been done. It can be caused
by background comes from education law, the supervisor holds a Bachelor of
Fisheries fisheries . So is the legal structure in the harbor, although holds a law
degree but do not quite have the latest rules regarding references harbor. Other
factors that support the implementation of this rule is not culture ( fishing fleets
owners ) who do not obey the law . This is reflected in data showing only 10 %
of owners having licenses.
Key words : Fish landing ports, fishing fleet, sustainable fisheries.
Introduction
Indonesia as an archipelagic nation is one of the countries with the largest
number of islands (17,508 islands) and of 81,000 km coastline and about 3.1 million
km2 extensive sea, or 62% of the territory. The vast ocean water is rich in the types
and potential of fisheries, where the common fisheries potential of 305 660 tons/year
as well as the potential of marine approximately 4 billion USD/year.2
In 2011, production of Indonesian catching fish production was increase
significantly, from 5,039,446 tonnes in 2010 to 5,345,729 tons in 2011.
By contrast, in Bengkulu it fell from 44.241 tons in 2010 to 39.860 tons in 2011.3
2 Supriadi dan Alimudin, 2011, Hukum Perikanan di Indonesia, Jakarta : Sinar Grafika, P. 23 Retrieved from http://www.bps.go.id/tab_sub/view.php?tabel=1&daftar=1&id_subyek=56¬ab=5 at Friday, April 12 2013
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Not only been experienced by Indonesia, and by the smallest nations such
as the Marshall Islands, Kiribati and Tuvalu, offshore marine resources rep-resent
almost the sole opportunity for substantial economic development,4 it’s even also
felt by big countries such as France and Spain where they precisely learned from
Philippines.5 The world’s fisheries are perceived to be in crisis, leading to livelihood
and nutritional insecurity in fisheries-dependent areas of developing countries.6
The increasing intensity of fishing poses a variety of problems ranging from about
seizure of Fisheries Resources (SDP) in a certain waters (Cod Wars in the Cod
Wars in Iceland, the problem donut hole line in the north pacific ocean near
Alaska or enactment which restrict water line Hague George Banks between the
United States and Canada), to the practice of illegal fishing (flag of convenience
problem, IUU Fishing and others.7 However, problems arise not dampen the
global fish production. Statistical data from the FAO states that the total global
production of fish, crustaceans, molluscs and other aquatic animals continued
to rise and reached 148.5 million tons in 2010. While catching fish production
ranges from around 90 million tons from 2001.8 In fisheries, Indonesia became the
second largest fishing nation after China.9 Unless accompanied by a sustainable
management the increasing intensity of fishing will lead to the extinction of the
fish.10 Consequently, responsible management becomes one of the key answers
to the challenges of sustainable fisheries development.11
4 Michael Lodge, “New Approaches to Fisheries Enforcement,” Review of European Community & International Environmental Law, 1993, Vol.2 p.277-284. <doi:10.1111/j.1467-9388.1993.tb00124.x>5 Hazel O. Arceo and others, “Moving beyond a Top-down Fisheries Management Approach in the Northwestern Mediterranean : Some Lessons from the Philippines,” Marine Policy, 39 (2013), 29–42.6 Edward H. Allison, “Big Laws, Small Catches: Global Ocean Governance and the Fisheries Crisis,” Journal of International Development, 13 (2001), 933–950 <doi:10.1002/jid.834>.7 Prof Brian J Rothclind as quoted by Lucky Adrianto, Implementation of CCRF in Perspective of Developing Countries, “International Law Journal,” LPHI, Jakarta. P. 471.8 Retrieved from ftp://ftp.fao.org/FI/STAT/summary/YB_Overview.pdf hlm.xvi at Friday, April 11 20139 Ibid.10 Daniel Pauly and others, “Towards Sustainability in World Fisheries.,” Nature, 418 (2002), 689–695.11 Lucky Adrianto, Op Cit.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Indonesia has ratified the United Nations Convention on the Law of the
Sea 1982 through Act no. 17 Year 1985 on Indonesia Ratification of the 1982
UNCLOS which is then implemented in The Act No. 6 Year 1996 on Indonesian
Waters, and ratified the Agreement for the Implementation of the provision of the
1982 UNCLOS relating to the conservation and management of fish stradding
Highly Migratory Fish Stock and Stock (UNIA 1995), and also adopted a Code
of Conduct for Responsible Fisheries (CCRF). The Code was developed in 1995
by the Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations includes
a set of recommendations for reducing the negative impacts of fishing activities
on marine ecosystems. The Code is widely believed to be an important tool
for fisheries management and, although the Code is voluntary, all stakeholders
concerned with the management and development of fisheries, and conservation
of fishery resources, are actively encouraged to implement it. Previous analysis at
global scale showed widespread low compliance with the Code of Conduct that
may be partly due to a lack of empirical support for the overall ecological benefits
of adhering to the Code.12 By ratifying these international provisions Indonesia
willing to foster and be bound to what has been outlined by the international rules,
particularly CCRF related to sustainable fisheries management and sustainable.
To support the rules and general principles CCRF Indonesian government has
established a Regulation of the Minister of Marine Affairs and Fisheries No. 5
of 2008 on Business fisheries as a refinement of the Regulation of the Minister
of Marine Affairs and Fisheries No. 17 of 2006 (PERMENKP No. 5 Year 2008).
Bengkulu is a province with of 387.6 km ² coastal sea area. No wonder
if Bengkulu people tend to choose fishing for a living. This trend is even increased
due to the price of fish has increased as well.13 Fishermen Bengkulu also varies
from small to modern categories. Recognizing the fact that many Indonesian
12 Marta Coll and others, “Sustainability Implications of Honouring the Code of Conduct for Responsible Fisheries,” Global Environmental Change, 23 (2013), 157–166.13 Interviewed with Ipan, at Koperasi LEPP Bina Masyarakat, Pasar Bengkulu, Tuesday, April 12 2013.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
people living on coastal areas and into fishing, then to accelerate the growth of
coastal areas and coastal resources optimally, Government improve facilities in
the field of fisheries by building a fishing port. The existence of the fishing port
(hereinafter abbreviated as PP) is expected to become a hub of business activities
in the fisheries system
PP is defined normative juridically as a place consisting of land and
surrounding waters with certain limits as a system of government activities and
business activities, used as a fishing boat rests, anchored and/or unloading fish
that equipped with the safety of shipping and activities supporting fisheries. It is
noted that fish landing is an early stage of a series of activities carried out before
the fish finally distributed. Landing fish is an activity of unloading the fish caught
from fishing fleets and/or fish carrier fleet at ports listed in fishing license (SIPI)
and fis transporting license (SIKPI), both processing and non-processing.14
As stated in Fishery Law, fish landing has to be done at fish landing port
which is pointed in SIPI and SIKPI.15 This article contains element of coercion, it
can be seen from the presence of administrative sanctions-warning, suspension,
or revocation of a license if it is not implemented. The nature of force is an
element of the law in order to achieve its goal of order and justice. The law also
aims to protect or restrict a person’s interests by allocating a power to him for
acting in the interests of the power. The allocation is practiced in a measured
scope of power.16 Government coercion as outlined in Article 41 of Act No. 45
Year 2009 is an effort in fisheries field in achieving sustainable fisheries so that
the availability of fisheries resource still able to meet the needs of the Indonesian
people now and in the future.
14 Article 1 point 11 Act No.45 Year 2009 on the amandemend of Act No. 31 Year 2004 on Fisheries.15 In capture fisheries bussiness, fishing fleet owner has to have three documents- SIUP, SIPI and SIKPI that are related one each other.16 Sacipto Rahardjo, 1986, Ilmu Hukum, Bandung : Alumni, P. 36-39.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Fishing activity is concentrated in Pulau Baai port, which is located approximately 20 km south of the capital city of Bengkulu. The port is a major port as a supporter of economy in the region supported hiterland areas along the western coast of Sumatra. In addition Baai Island, there are two other fish landing ports (PPI) are Pasar Baru and Tapak Padri.17 In this article, the term used is fishing fleet/fishing transport fleet because fishing fleet can be operated as fish carrier fleet and it is allowed under Act No. 45 Year 2009. Both types of fleets are also burdened with the same obligations in terms of landing fish. Fishing fleets landing on Pulau Baai varied ranging from fishing boats weighing up to 10 GT untill 30 GT.
This article does not use the term fisherman boats because this term is not contained in the Fisheries Act. Fisherman is interpreted as anyone whose livelihoods are fishing, so the term is too general to be used in this study. Furthermore, the obligation of fish landings in the PPI is charged to owners of fishing fleets and fleets transporting fish, not the fishermen.
If connected with law in books, both the fishing fleet and fish carrier fleets owner is subject to the same obligations, that they need to land the fish on the PPI which has been set in SIPI and/or SIKPI. However, if observed, in the region adjacent to PPI Pasar Baru are small fishing fleets anchored on the shore and on the land side there is outside the PPI we can see fish selling activity.18
Besides, local fishermen land their fish at their own dock and fish traders buy fish directly to the fleet.19
Facing the fact of unload the fish, what have been done by local fishermen hasn’t arose a conflict. However, if loading and unloading fish outside PPI then it will be difficult to keep tabs on the amount of fish caught, what type of fish caught,
17 Ocean Fishing Port of Bengkulu is Pulau Baai18 Surveyed at PPI Pasar Baru and around it, Sunday, March 24 2013.19 Retrieved from http://www.bisnis-sumatra.com/index.php/2013/02/kondisi-tempat-pelelangan-ikan- bengkulu-buruk/ , Tuesday, March 26 2013
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
while the data is necessary for the supervision and control of the fisheries source in order to avoid over fishing and illegal fishing. Illegal and unreported fishing Contributes to overexploitation of fish stocks and is a hindrance to the recovery of fish Populations and ecosystems, 20 will directly affect the degradation of fish resources Bengkulu City.21
This article aims to elaborate regulations related to the utilization of fish landing port (PPI) in Bengkulu city in order to see the correspondence between das sollen das sein conducted by fishing fleets and fish transport fleet.
Method This article used yuridical normative method especially to inventory the positive law in the field of fisheries law in relation to the utilization of fish landing port in the city of Bengkulu. The main legal source materials used in the form of legislation. To complement the existing legal materials, interviewed will be conducted with informant from formal legal officers (whose duties and functions related to the fishing port). Besides, observation in das sein held at PPI Pulau Baai by interviewing the owner of the fishing fleets. Determination of the informant is purposive with regard to administrative or legal apparatus that includes a formal leader institution leader Marine and Fisheries Agency and the Head PPI Pulau Baai. Required legal material were collected by the laws of search methods both written and unwritten laws of primary and secondary legal materials. Literature studies conducted with both on line and off line. Legal materials were analyzed by using interpretation grammatical, historical and authentic way or another interpretation by category problems. Interpretation of the results were compared to each other then the result of what regulation that bind fishing fleet owners.
20 David J. Agnew and others, “Estimating the Worldwide Extent of Illegal Fishing,” PLoS ONE, 4 (2009).21 There are certain species that set as protected fish so forbidden to catch. See Report Facilitation Fish Species Conservation Area. Department of Marine and Fisheries, City of Bengkulu, (Fish Species Protection Workshop, Year 2011.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ResultandDiscussion According to Brandt as quoted by Ria Marhaeni Silombo,22 the
fishermen is a person whose livelihood is fishing. Mulyadi expressed a
broader definition that the Fisherman is a group of people whose lives
depend directly on marine products, either by way of arrest or cultivation.23
In this sense the term fishing is not just for people who indulge as fishing,
but also for fish farmers.
DefinitionofFishingFleet Fishing fleet is a unit of fish capture that has important role for fishermen,
nelayan, both for transportation mean from fishing base to fishing ground
and as a place collect the fish. It has features in some aspects as velocity
(speed), manuverability, seaworthy, navigable area, soutness of hull structure,
engine propulsion, fishing equipment that is different from other common
fleets.24
Development of fishing fleets is very diverse, starts from traditional
with only based on the knowledge of heredity, to modern that have taken
advantage from technological advances.25
22 Marhaeni Ria Silombo, 2010, Hukum Perikanan Nasional dan Internasional,PT. Gramedia Pustaka Utama, Jakarta. P.3.
23 Mulyadi S, 2007, Ekonomi Kelautan, Jakarta : PT.Raja Grafindo Persada, P. 7.
24 Ayodhya retrieved from
http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/58207/BAB%20I%20Pendahuluan.pdf?sequence=2 , Sunday, March 7 2013
25 Fyson, retrieved from
http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/58207/BAB%20I%20Pendahuluan.pdf?sequence= , Sunday, March 7, 2013
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ClasificationofFishingFleet26 The shape and type of fishing fleets is different, this is caused by
differences in the purpose of fishing effort, target species in fishing effort and
water conditions. Therefore, the classification of fishing boats also vary both by
means of ship propulsion, fleet size, fleet function, group type fishing gears, and
according to the scale of fishing effort.
FAO classifies selective fisheries for some countries classify fisheries
in Indonesia in two main categories, namely : small-scale fisheries; using a
machine outside <10 HP or <6 GT with 1 lane area (4 miles) of coastline,
and is using the machine outside <50 HP or <25 GT with 2 lines operating
area (4 miles - 8 miles), and (2 ) which is a large-scale fisheries fishing
industry, using the machine in <200 HP or 100 GT area operasi.3 lines and
4 (8 miles-12 miles and / or> 12 miles).
According to the definition of fishing boats set out in Article 1 point 9 of
Fisheries Law, the fishing fleets can be a ship, boat or other floating device
that is used to :
1. fishing
2. Support the fishing operations
3. fish breeding
4. Transportation of fish
5. fish processing
6. training fishery
7. Research / exploratory fisheries
26 Retrieved from http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/55110/BAB%20II%20Tinjauan%20Pustaka.pdf? sequence=4 , Sunday March 7, 2013
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
DefinitionofFishingPort According to Lobis, the fishing port is a blend region between land and
sea, used as the base of fishing activities, has various facilities start from the fish
landed untill they are distributed.27
Detailed of Aspects of the fishing harbor according to the Directorate
General of Fisheries are:28
1. Production : Fishing port as a place for fishermen to carry out its
production activities, ranging from supplies to meet the needs of fish in
the sea untill unloading their catch.
2. Processing : fishing port provide the means necessary to process
their catch.
3. Marketing : fishing harbor is the center point of initial collection and
marketing of their catch.
From Article 1 point 3 Fisheries Law, it can be noted that the port is used as the
governmental activities and business activities fishery. This means the fisheries
business activities should remain regulated, supervised, controlled and monitored
so that it becomes sustainable fisheries. Thus, the port is expected to be a control
of number and type of fish caught, but it can prevent the fishing protected fish,
that is the philosophy of why the fishermen have to be landed the port.
27 Lubis retrieved from http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/58363/BAB%20II%20TINJAUAN%20PUSTAKA. pdf?sequence=3 28 Ibid
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
RegulationsonUtilizationofFishLandingPort (PPI) inCityof
Bengkulu
FisheriesLaw
In this Act stated that Governments organize and conduct training
management of fishing ports. Furthermore, Article 48 regulates any person
who benefit directly from the resources of fish and the environment in and
outside of the fishing ground are charged of fishery retribution and include in
non-tax revenues, but small fishermen are not subject to this. The results of the
retribution will be used for fisheries development and conservation of fisheries
and environmental SDI.
RegulationofMinistryofMarineandFisheryAffairsNo.8Year
2012onFisheryHarbor
Given the important role of the fishing port of Marine and Fisheries
Minister issued Decree No.8 Year 2012 on Fishery harbor which regulates fishing
port classification; management of fishing ports; requirements and / or technical
standards in the planning, development, operation, management, and supervision
of fishing ports; working area and the operation of the fishing port and inland
waters covering certain parts of the working area and the operation became
fishing ports. This of course means to optimize the potential of the existing fishing
in waters where the national long-term development of Indonesia in the field of
marine geared to improve the welfare of poor families in coastal areas through
developing small-scale productive economic activity that is able to provide
employment opportunities to the wider poor families.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
DistrictRegulationofBengkuluProvinceNo.2Year2012onSpatial
PlanofBengkuluProvince2012-2032
In this regulation is said that the regulation over fishing port of Bengkulu
province refers to spatial planning in order not to collide with each other
across sectors, with due regard to sustainability and environmental capacity,
and vulnerability to disaster areas. Article 54 states that the structure of
one embodiment of a sustainable space is to make improvements to Ocean
fishing ports; and Article 57 paragraph (4) establishes the development of
fisheries areas is done through the improvement of infrastructure in the fishing
port city of Bengkulu, North Bengkulu, Mukomuko district, Seluma District,
South Bengkulu District, Kaur, and Central of Bengkulu. Of this regulation
can be seen that Bengkulu Local Government has set a plan to make
improvements to PPI Baai Island into Ocean Fishery Port (PPS).
District Regulation of Bengkulu Province No.10 Year 2011 on
RetributionofServices
Charges for services are district retribution as a payment of services or
of special licenses provided by local government to adhere to the principle of
commercial as it can basically also be provided by the private sector.29
One of them is the fishing harbor services levy. This levy is a payment for services
provided by the fishing harbor, is owned and / or managed by the local
government. This levy is included in the harbor service, including other
facilities in the fishing port are provided, owned and / or managed by the
local government. In the case of port, DKP as a working unit that
serves as treasurer of the receipt of income levy, while Revenue is
coordinator levy harbor.30 If the cumpolsary levy doens’t pay on time or pay
29 Article 130 Article 23
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
less than it should be, the administrative sanctions of 2 % (two percent)
interest per month of the levy payable or less paid and charged with using
STRD should be fulfill by him. Amount of port land rent is a IDR 40.000
meters per year, while the port warehouse is IDR 2.500.000 , -
DistrictRegulation ofBengkuluProvinceNo. 11Year 2011 on
SpecificLicensingRetribution
Retribution on specific retribution is a district retributin as a payment for services or certain special permits provided and / or administered by District Government for the benefit of private persons or entities. These licenses are given in order to develop, set, control, and supervise of activities, use of space, use of natural resources, goods, infrastructure, facilities, or certain facilities in order to protect the public interest and environment. One type of it is retribution on fisheries bussiness which is the payment for granting license to an individual or entity to perform activities of fishing bussiness and fish breeding. Compulsory levies in this retribution are individuals or entities pursuant to legislation.
Of the legislation that has been mentioned in the use of PPI Pulau Baai, fishing fleets owner as the direct benefit taker of fisheries sources have an obligation to pay a fee for licensing of fishing bussiness. District regulation No.11 Year 2012 on Specific Licensing Retribution regulate that anyone or body doing business both catching and aquaculture fisheries must have licenses, except fishermen and fishing fleets under 5 GT. The arrangement of the license is at Department of marine and fishery affairs (DKP) for fleets weighing 30 – 60 GT, and in the City of DKP for vessels measuring less than 30 GT . Sanctions for fleets owners who do not pay on time or less pay is the payment of interest of 2 % per month of the levy payable or paid or charged.31
31 Article 26
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
ImplementationofArticle41ofFisheryLaw
TechnicalandOperationalCriteriaFisheryPort
In order to be optimally utilized fishing port must have the technical and
operational criteria as stipulated in PERMENKP No.8 Year 2012 on Fisheries
Harbor. PPI Pulau Baai port facilities, breakwater on the right side is not in a
good condition. Local pier is broken by earthquake.32
ObligationtoLandtheFishatFishLandingPort
Article 41 pharagraph (2) of fishery law set out that every fishing fleets
and fish transport fleets shall land the fish catch in the fishing port set in SIPI
and/or SIKPI. Article 41 A states Every person who owns and / or operates
fishing fleets and / or fish transporting fleets that does not load and unload the
fish caught in the fishery port will be subject to administrative sanctions such as
warnings, license suspension, or revocation of license. The significance of this
requirement is that there is a fishing port and the operation of government functions
to support activities related to the management and utilization of fish resources
and the environment ranging from pre-production, production, management to
marketing.
Permen KP No.8 Year 2012 on Fishery Port explained that the function
of government to the fishing port is a function to carry out the arrangement,
guidance, control, monitoring and safety and operational safety of fishing boats
in the fishing port. Among these functions, the function implementation and
monitoring of fish resources is the most crucial government functions relating to
the order and discipline of the ship.
32 Retrieved from http://regionalinvestment.bkpm.go.id/newsipid/userfiles/daerah/1703/attachment/Company%20 Profile%20Pelabuhan%20Bengkulu.pdf
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Control on Fish Landing
From the definition of control by Prayudi,33 M. Manulang,34 and Saiful
Anwar,35 knownn that control is intended to support the smooth implementation
of activities that can be realized efficiency, effectiveness, and appropriate
according to plan and in line with it, to prevent early mistakes in the
implementation. The results of monitoring can also be used as the basis for
refinement routine plan and subsequent plans.
In the field of fisheries, surveillance has an important role and must
be considered because the fish resources (SDI) despite marine renewable
natural resources should be managed and utilized rationally, optimally,
efficiently, and responsibly to utilize all the functions and benefits of a
balanced manner so that it can be capital for sustainable development.
Results or income derived from the utilization of fish resources are reinvested
to develop the recovery efforts, rehabilitation, and provisioning for the benefit
of present and future generations, in order to be optimally utilized for
the welfare of the nation.
In accordance with the function and role of the PPI, port manager is
required to be able to optimize the management of the facilities available for
the benefit of continuity of fishing activities and also be able to adjust the
capacity of existing facilities. With the development of fishery production, with
services provided, it is expected to increase various aspects of business
fishing activities, whether conducted by the fishermen and fish management.
33 Prayudi, Hukum Administrasi Negara, Ghalia Indonesia, Jakarta, 1981,P 8034 M.Manullang, Dasar-Dasar Manajemen, Ghalia Indonesia, Jakarta, 1995, P.18.35 Saiful Anwar, Sendi-Sendi Hukum Administrasi Negara, Glora Madani Press, 2004, P.127
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Based on Fishery Law
Control of the fish landing provided in Article 66 of Fisheries Law regulating fisheries supervisor assigned to oversee the orderly implementation of the provisions of the legislation in the field of fisheries. Supervisory fisheries referred in Article 66 is the civil servants who works in the field of fisheries are appointed by the minister or a designated official. Supervisory fisheries as referred to in paragraph (1) may be educated to be civil servants Investigators Fisheries. Supervisory fisheries as referred to in paragraph (2) can be defined as the functional supervisor of fisheries officers. The scope of the regulatory region of the fishery under Article 66 B, while the supervisory authority of the fisheries regulated in Article 66 C.
District regulation of Bengkulu Province No.07 Year 2008 on Organization and Administration of District Offices of Bengkulu Province states that in the fisheries sector, the central government through the co-administration can assign tasks to local government. In Bengkulu province the body is Department of Marine and Fisheries which duty is assisting the Governor in carrying out their duties affairs of regional autonomy in the area of marine and fisheries. The scope of the task DKP is all the effort and planning, processing, evaluation and preparation of technical policies and services in the field of marine affairs and fisheries, technical guidance and coordination in the field of marine and fisheries agencies and the scope of cross-district / city, functional position coaching group, coaching Technical Implementation Unit of the Department, namely the port.
In District Regulation of Bengkulu Province No.11 Year 2011 on Specific Licensing Retribution, the Governor or the competent authority verify compliance of the fulfillment of a levy in order to implement this regulation.36
36 Article 30 paragraph (1)
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
The owner have to show the fleets being examined and or lend books and
records and other related documents, and give opportunity to the
designated officer to enter the place or room that may be necessary and
provide assistance in order to smooth the examination.37
Fishing fleets owner who do not meet the obligation to pay the
retribution and cause financial losses is considered do a violation that punishable
imprisonment for a maximum of 3 (three) months or a fine not exceeding
three (3) times the amount of levy payable.
GovernorRegulationon Establishment of Organization, Job Description and
Functions of tecnical implementation unit at the Office and Board (UPTD) of
Bengkulu Province.
One of UPTD Bengkulu province is The Hall of Fishery Port. The Head
of the hall duty is to carry out the management and maintenance of fishing
ports, providing port services, implementation services and facilities. From
the three regulations we see that Government gives the duty to control to the
district government. The district followed it up by setting District Regulation
No.7 Year. In the field of fishing ports, the Governor issued the regulation over it.
It is clear that in controlling the fish landing, the supervisor from DKP in
coordination with the Head of the Port to monitor the activities of unloading
by fishing fleets/fish transporting fleet.
Fish landing at Ppi Pulau Baai
Landing the fish is a must for fishing fleets/fis transporting fleets. Fishing
fleets that load and unload the fish is not only form Bengkulu but also from
ourside Bengkulu such as from Padang and Sibolga, weighing from 4 to
98 GT GT.
37 Article 30 paragraph (2)
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Data from PSDKP unit Bengkulu on departure and arrival of fishing fleets
from July 2013 to September 2013 shows that fishing fleets anchored on
PPI were 90% weighing under 30 GT. Furthermore, from the same source
is also known from the total of 241 fishing fleets only 2.9% had licenses.
Comparing with the previous data, the fishing fleets that were supposed to
land on the PPI shoulf be more than that, but the data shows only 70%
of the fishing vessel landed.
There are several reasons of why fishing fleets choose to land and
unload on their dock, the first due to the PPI facility defunct, second there
is not quite large area. However enumerators of DKP still try to get data on
outcomes and types of catches though their reluctance is often seen to be
recorded. Head of PSDKP unit explained that the control is difficult because
the number of supervisors much fewer (4 persons) than the number of fishing
fleets going in and out of the port.38 While Head of the hall fishing port stated
that controlling is not a part of his job, but data from supervisor from DKP
will be used as report material.
Conclusion The information from DKP supervisory somewhat different compared
with data showing there is a boat that weighs 98 GT belay and anchor in PPI.
Enforcement of violations of cumpolsary to land the fish at fish landing port never
been done according to the supervisor and the head of the port the offense is
not the same as other crimes, so it can be tolerated.
From the description above shows that officers are supposed to enforce
the rules do not understand the philosophical basis, juridical and sociological rule
that requires landing of fish at the port base. If the data on the number and type
38 Interviewed in PSDKP unit Pulau Baai, Friday October 11 2013.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
of catch is not accurate then the policy will be taken in the field of fish caught
will not be effective, furthermore, sustainability SDI disturbed even threatened
with extinction.
Thus, the answer to why only 70% of fishing fleets unload at PPI was
due to a lack of control and port facilities that less supportive. Lack of supervision
can be concluded from there has never been a fleet that get an administrative
sanctions as specified in the Act. In addition 90% of the fishing fleets licenses has
expired yet they can run their business peacely without warning and sanctions.
Application of Article 41 of Fishery Law requires fleets owners to land the
fish at landing ports as specified in the SIPI has not been done. Implementation
of Article 41, has already been followed up by the Local Government normatively
Bengkulu to make legislation on Licensing Certain levies. These regulations already
contain a firm and clear sanctions for offenders, but the law can not walk alone
in the absence of legal structures that enforce these rules. In terms of loading
and unloading in the PPI , fisheries supervisor and the head of the harbor as well
as its ranks responsible for the implementation of this activity.
Ignorance of the law on fisheries structure of existing rules can be caused
by background comes from education law, the supervisor holds a Bachelor of
Fisheries fisheries . So is the legal structure in the harbor, although holds a law
degree but do not quite have the latest rules regarding references harbor. Other
factors that support the implementation of this rule is not culture ( fishing fleets
owners ) who do not obey the law . This is reflected in data showing only 10 %
of owners having licenses.
Various explanations for the lack of success enforcement, non-compliance
with the rules by the fishermen (boat owners) can be due to lack of traction on the
rule of law. The root of the problem is the capacity of fishing vessels that exceed
the limit, for example, there are more boats than the number of fish available.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
This leads to the fishermen (fleet owners) ignore conservation because the
competition to get as many fish as possible.39
Recommendation
1. DKP increase the number of fisheries inspectors
2. DKP increase admnistratif surveillance and sanctions in the form of
a written warning, revocation of permission to ship owners that do not land the
catch in PPI Baai Island.
3. DKP disseminate these rules to the ship owners through counseling
forum.
4. Bengkulu Regional Government made a special regulation governing
the landing of fish at fish landing ports for ship owners.
39 Churcill and Lowe, The Law of The Sea, Manchester University Press, Oxford, 1999, P.321
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
BIBLIOGRAPHYBooks
Churcill and Lowe, TheLawofTheSea, Manchester University Press, Oxford, 1999. Marhaeni Ria Silombo, HukumPerikanan Nasional dan Internasional, PT. Gramedia pustaka Utama. Jakarta.
M.Manullang, Dasar-DasarManajemen, Ghalia Indonesia, Jakarta, 1995, hlm.18.
Mulyadi S, 2007, EkonomiKelautan, Jakarta: PT.Raja Grafindo Persada, Hlm 7.
Prayudi, HukumAdministrasiNegara, Ghalia Indonesia, Jakarta, 1981, hlm 80
Sacipto Rahardjo, 1986, IlmuHukum, Bandung: Alumni, P. 36-39.
Saiful Anwar, Sendi-SendiHukumAdministrasiNegara, Glora Madani Press, 2004, hlm.127
Supriadi dan Alimudin, 2011, Hukum Perikanan di Indonesia, Jakarta : Sinar Grafika, P. 2
Journals
Daniel Pauly and others, “Towards Sustainability inWorld Fisheries.,” Nature, 418 (2002), 689–695.
David J. Agnew and others, “EstimatingtheWorldwideExtentofIllegalFishing,” PLoS ONE, 4 (2009).
Edward H. Allison, “BigLaws,SmallCatches:GlobalOceanGovernanceand theFisheriesCrisis,” Journal of International Development, 13 (2001), 933–950 <doi:10.1002/jid.834>.
Hazel O. Arceo and others,“MovingbeyondaTop-downFisheriesManagement ApproachintheNorthwesternMediterranean:SomeLessonsfromthe Philippines,” Marine Policy, 39 (2013), 29–42.
Lucky Adrianto, Implementation of CCRF in Perspective of Developing Countries, “InternationalLawJournal,” LPHI, Jakarta. P. 471.
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
Marta Coll and others, “SustainabilityImplicationsofHonouringtheCodeof ConductforResponsibleFisheries,” Global Environmental Change, 23 (2013), 157–166.
Michael Lodge, “New Approaches to Fisheries Enforcement,” Review of European Community & International Environmental Law, 1993, Vol.2 p.277-284. <doi:10.1111/j.1467-9388.1993.tb00124.x>
Report Facilitation Fish Species Conservation Area. Department of Marine and Fisheries, City of Bengkulu, (Fish Species Protection Workshop, Year 2011.
Webs
ftp://ftp.fao.org/FI/STAT/summary/YB_Overview.pdf hlm.xvi at Friday, April 11 2013
http://www.bisnis-sumatra.com/index.php/2013/02/kondisi-tempat-pelelangan- ikan-bengkulu-buruk/ , Tuesday, March 26 2013
http://www.bps.go.id/tab_sub/view.php?tabel=1&daftar=1&id_subyek=56¬ab=5 at Friday, April 12 2013
Ayodhya
http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/58207/BAB% 20I%20Pendahuluan.pdf?sequence=2 , Sunday, March 7 2013
Fyson,
http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/58207/BAB% 20I%20Pendahuluan.pdf?sequence= , Sunday, March 7, 2013
http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/55110/BAB%20II%20 Tinjauan%20Pustaka.pdf?sequence=4 , Sunday March 7, 2013
Lubis retrieved from
http://repository.ipb.ac.id/bitstream/handle/123456789/58363/BAB% 20II%20TINJAUAN%20PUSTAKA.pdf?sequence=3
http://regionalinvestment.bkpm.go.id/newsipid/userfiles/daerah/1703/attachment/ Company%20Profile%20Pelabuhan%20Bengkulu.pdf
วารสารวชาการนตศาสตร มหาวทยาลยทกษณปท 5 ฉบบท 7 มกราคม - ธนวาคม 2557
top related