Tutorat B (Latinum),4., zweitletzte Sitzung
Caesar, de bello Gallico 7,4, Z.1Beginn: Simili ratione Vercingetorix...(„ratio“-Ausgabe S. 75)
Überblick
Inhalt: Besprechung der ÜbersetzungDauer: 2 x ca. 45 Min. (also mit Pause)
Tutor: Simon Küpfer, ZürichKontakt: In Pause/ am Schluss
oder via latinumstutorat(ät)gmx.ch
Voraussetzung (s. Merkblatt)
Du hast bereits am lat. Text gearbeitet und dort versucht, Prädikate & Subjekte zu bestimmen.
Du hast eine eigene Übersetzung angefertigt und mit derjenigen von mir verglichen.
Du hast Dir bei der Vorbereitung Fragen notiert: Diese kannst Du nun hier stellen!
Arbeits-Materialien
Bitte halte bereit:einen lat. Text (z.B. „ratio“-Ausgabe),Deine eigene dt. Übersetzung,
evtl. Formentabellen (z.B. „Memoranda“),evtl. meine wörtliche Übersetzung (als Kopie
aufliegend).
Vorgehen
Ich strukturiere den lat. Text Was ist Prädikat? (finites Verb) Was ist Subjekt? (Nominativ!) Welche Nebensätze gibt es? (Einleitewort!) Wo ist der Hauptsatz? Gibt es Konjunktionen? (Gliederung!)
Du fragst nach bzw. unterbrichst: Ausdrücklich erwünscht!
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Kontext Bücher 1-6
Caesars de bello Gallico hat drei Hauptteile: Buch (bzw. liber) 1 und 2 schildern die Eroberung des
keltischen und belgischen Landes. Caesar schliesst Buch 2 (35,1) mit der Zusammenfassung omni Gallia pacata.
Buch 3 bis 6 haben die Kämpfe mit Nachbarvölkern zum Inhalt: Buch 3 gibt die Sicherung der Küste und Unterwerfung der Randvölker, Buch 4 die erste Fühlungnahme mit Germanen und Britanniern, Buch 5 den Kampf mit den Britanniern, Buch 6 den mit den Germanen.
Wir fahren in Buch 7 weiter, das den gallischen Aufstand unter Vercingetorix um 52vC schildert.
7
Zeile 1 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
Einzelsatz isolieren!
1
5
8
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
9
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
Zeile 1-4 (ratio S. 75) •Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
10
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
11
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
12
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
13
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
14
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Nebensatz ausblenden, um den Hauptsatz zu isolieren!
(Tipp: Klammerbemerkungen in der Regel zuletzt übersetzen!)
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
15
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5 BezugswortPartizip
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
16
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Hauptsatz übersetzen!(Tempus?)Danach zu Nebensätzen!
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5 BezugswortPartizip
abl. abs.
17
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
Konjunktionen im NS?
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
18
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Was verbindet die Konjunktion et?
19
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Was verbindet die Konjunktion et?
21
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
quod kann hier kein Relativpronomen sein, da ein Bezugswort im Neutrum fehlt!
22
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
quod kann hier kein Relativpronomen sein, da ein Bezugswort im Neutrum fehlt!Also heisst es hier nicht „das/welches“, sondern „weil“!
23
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
Zeile 1-4 (ratio S. 75)
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Übersetzung!
convocatis suis clientibus = sog. „logisches Objekt“, d.h.Vercingetorix... convocatos suos clientes f. incendit.
Bis zum letzten Wort (incendit) lässt Caesar über fast 4 Zeilen unklar, was Vercingetorix machte: Subtile Leserführung?!
24
Zeile 4 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
Einzelsatz isolieren!
1
5
25
Zeile 4-5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
26
Zeile 4-5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
27
Zeile 4-5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
28
Zeile 4-5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Keine Nebensätze vorhanden, auch keine Konjunktionen.
Übersetzen wir den Hauptsatz:
29
Zeile 4-5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Keine Nebensätze vorhanden, auch keine Konjunktionen.
Übersetzen wir den Hauptsatz:
concurritur ist unpersönl. Passiv: „es wird geeilt“ => „man eilt“
30
Zeile 4-5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius Galliae
obti-
nuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a civitate
erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile incendit.
Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam fortunam
non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non desistit
tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum. Hac
coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante erat
eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter sibi
Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos, Lemovices,
An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Bezugswort Partizip
abl. abs.
31
Zeile 5 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
Analysiert nun zu zweit oder zu dritt die folgenden 3 Sätze, also von
Zeile 5 „Prohibetur...“
bis Z. 8 „... perditorum“.
Berücksichtigt dabei (nach dem Isolieren der Einzelsätze)
immer alle 5 Punkte (Prädikat, Subjekt ...)!
Die Lösungen werden danach satzweise projeziert.
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
32
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
33
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
34
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
35
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
36
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
37
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
et
38
Zeile 5-7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
<esse>
Zur Struktur des Relativsatzes
existimare „einschätzen, meinen“ kann einen aci bei sich haben, was hier der Fall ist:
• Subjektsakkusativ: hanc... fortunam• Prädikatsinfinitiv: temptandam <esse> (meist muss bei einer -nd- Form esse ergänzt werden!)
39
Zeile 7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
Einzelsatz isolieren!
40
Zeile 7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
41
Zeile 7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
42
Zeile 7 (ratio S. 75)
4 Simili ratione ibi Vercingetorix, Celtilli filius,
Arvernus, summae
potentiae adulescens (cuius pater principatum totius
Galliae obti-
tuerat et ob eam causam, quod regnum appetebat, a
civitate erat
interfectus) convocatis suis clientibus facile
incendit. Cognito eius
consilio ad arma concurritur. Prohibetur a Gobannitione
patruo
suo reliquisque principibus, qui hanc temptandam
fortunam non
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
1
5
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
43
Zeile 7 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
10
Einzelsatz isolieren!
44
Zeile 7-8 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
10
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
45
Zeile 7-8 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
10
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Vercingetorix
46
Zeile 7-8 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
10
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
47
Zeile 8 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
10
Einzelsatz isolieren!
48
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
10
49
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
10
50
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
10
51
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
10
52
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
BezugswortPartizip
abl. abs.
10
53
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
BezugswortPartizip
abl. abs.
Wen „überführt“ Vercingetorix?10
54
Zeile 8-9 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
•Prädikate•Subjekte•Nebensätze•Hauptsätze•Konjunktionen
Wen „überführt“ Vercingetorix?
Antwort im Relativsatz: quoscumque adit ex c.
Beachte also: Recht oft bringt ein Nebensatz wichtige Informationen, nicht etwa Nebensächliches!
10
55
Zeile 10 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Einzelsatz isolieren!
10
56
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
57
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
58
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Erinnerung:
Die genauere Bestimmung der Subjekte können wir auch nach der Bestimmung der Nebensätze durchführen, da wir dann die Struktur schon genauer kennen. Wo also sind hier NS?
10
59
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Erinnerung:
Die genauere Bestimmung der Subjekte können wir auch nach der Bestimmung der Nebensätze durchführen, da wir dann die Struktur schon genauer kennen. Wo also sind hier NS? Hier:
10
60
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Konjunktionen im HS?
10
61
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
62
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Ablativus absolutus oder Abl. instrumentalis (des Mittels)?
10
63
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Nochmals:
Können wir die Subjekte des HS noch genauer bestimmen?
10
64
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Nochmals:
Können wir die Subjekte des HS noch genauer bestimmen?
Da kein neuer Nominativ ersichtlich, immer noch Vercingetorix
10
65
Zeile 10-12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Zum Schluss:
Übersetzung von HS und NS:!
10
66
Zeile 12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
Einzelsatz isolieren!
10
67
Zeile 12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
68
Zeile 12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Ist der Nominativ Rex Subjekt? Wäre rein formal möglich, macht jedoch keinen Sinn!
10
69
Zeile 12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Ist der Nominativ Rex Subjekt? Wäre formal möglich, macht jedoch keinen Sinn!
Subjekt ist also immer noch Vercingetorix, Rex dagegen ist Prädikatsnomen (bei esse!)
(Das Satzglied Prädikatsnomen steht immer im gleichen Fall wie das Subjekt, also im Nominativ!)
10
70
Zeile 12 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
Einzelsatz isolieren!
10
71
Zeile 12-13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
72
Zeile 12-13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
73
Zeile 12-13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
74
Zeile 13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
Einzelsatz isolieren!
10
75
Zeile 13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
76
Zeile 13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
77
Zeile 13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
10
78
Zeile 13 (ratio S. 75)
existimabant; expellitur ex oppido Gergovia. Non
desistit tamen
atque in agris habet dilectum egentium ac perditorum.
Hac coacta
manu, quoscumque adit ex civitate, ad suam sententiam
perducit;
hortatur, ut communis libertatis causa arma capiant,
magnisque
coactis copiis adversarios suos, a quibus paulo ante
erat eiectus,
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Subjekte?
Übersetzung von HS und NS?
10
79
Zeile 13 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
15
Einzelsatz isolieren!
80
Zeile 13-15 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
15
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
81
Zeile 13-15 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
15
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
82
Zeile 13-15 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
15
83
Zeile 13-15 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
15
84
Zeile 13-15 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
15
85
Zeile 13-15 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Übersetzung von HS und NS?
15
86
Zeile 15-16 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
15
87
Zeile 15-16 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
15
88
Zeile 15-16 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
15
89
Zeile 15-16 (ratio S. 75)
expellit ex civitate. Rex ab suis appellatur. Dimittit
quoque versus
legationes; obtestatur, ut in fide maneant. Celeriter
sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Aulercos,
Lemovices, An-
des reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt, adiungit;
omnium
consensu ad eum defertur imperium. ...
• Prädikate• Subjekte• Nebensätze• Hauptsätze• Konjunktionen
Übersetzung?15