forum i carle / metzen jahrgangsmischung und ...metzen20071011lisum_vortrag.pdf · forum i: prof....
TRANSCRIPT
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
1vo
n 61
Foru
m I
Carle
/ M
etze
nJa
hrga
ngsm
isch
ung
und
Woc
henp
lana
rbeit
(16:
45 -
18:1
5 Uhr
)
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
2vo
n 61
Pro
f. D
r. U
rsul
a C
arle
/ D
r. H
einz
Met
zen
Uni
vers
ität B
rem
en, F
B 1
2A
rbei
tsge
biet
Gru
ndsc
hulp
ädag
ogik
http
://w
ww
.gru
ndsc
hulp
aeda
gogi
k.un
i-bre
men
.de
Foru
mI
(16:
45 -
18:1
5 U
hr)
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
tin
den
FLE
X-K
lass
en
(Feb
.-Mär
z 20
07)
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
3vo
n 61
Wie
ent
wick
elt
sich
die
FLE
X?
Proj
ekte
ntwi
cklu
ngsb
eurt
eilu
ng a
uf d
er B
asis
vi
deob
asie
rter
Sch
ulbe
such
s-A
naly
sen
zur
Unt
erri
chts
qual
ität
in 1
2 FL
EX-K
lass
en
(Feb
ruar
-Mär
z 20
07)
So f
orm
ulie
rten
wir
unse
rer
Vorh
aben
:
Dar
aus
biet
en w
ir h
eute
ein
en e
xem
plar
isch
enA
ussc
hnit
t in
klus
ive
Entw
ickl
ungs
-Aus
blic
k zu
r Ja
hrga
ngsm
isch
ung
und
zur
Woc
henp
lana
rbei
t Folie
3vo
n 61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
4vo
n 61
Einige
Vor
bemer
kung
en
Die E
rgeb
niss
e im
Übe
rblic
k
Anlag
e un
d Ve
rlau
f de
r vide
obas
iert
en S
tudie
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsmisch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbeit
Eine
neu
e Auf
gabe
nper
spek
tive
Zusa
mmen
fass
ung
und
Aus
blick
Was
er
wart
etSi
e?
Gliede
rung
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
5vo
n 61
Verw
erfe
n wi
r da
s De
fizitm
odell
zugu
nste
n eine
r wi
ssen
scha
ftlic
hen,
prak
tisc
hen
und
polit
isch
en O
rien
tier
ung,
die
sich
zum
Tra
nsfo
rmat
ions
expe
rimen
t be
kenn
t.So
lche
Tra
nsfo
rmat
ions
best
rebu
ngen
... d
iene
nde
n Zw
ecke
n de
r W
isse
nsch
aft
nach
DEA
RBORN
E's
Dikt
um
Wen
n sie
etwa
s ve
rste
hen
wolle
n, v
ersu
chen
sie,
es z
u än
dern
.
Uri
e Br
onfe
nbre
nner
(Öko
logi
e de
r m
ensc
hlic
hen
Entw
ickl
ung
1981
)
So lau
tet
das
Cred
o un
sere
r „S
yste
misch
en S
chulbe
gleitf
orsc
hung
“:
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
6vo
n 61
„Nicht
die S
tipp
visite
, so
nder
n nu
rde
r ge
meins
ame
Weg
erh
ellt d
as
„Wes
en"
päda
gogisc
her
Sach
verh
alte
und
Proz
esse
.“(Z
itat
aus
uns
eren
Ber
icht
, 167
)
Alle
rdings
:W
ir w
aren
zur
Sti
ppvi
site
gez
wung
en.
Den
noch
hab
en w
ir v
ersu
cht,
aus
uns
erem
(vie
l zu
kurz
en)
teiln
ehm
ende
n Be
such
ein
ans
chau
ungs
basi
erte
s (u
nd v
ideo
prot
okol
liert
es),
prak
tisc
hes
Gesp
räch
übe
r de
n zu
rück
gele
gten
Weg
und
die
näc
hste
n Sc
hrit
te
der
Kolle
gien
zu
mac
hen.
So (re
-) d
efiniert
en w
irun
ser
Vorg
ehen
:
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
7vo
n 61
Gelin
gens
-od
er M
issl
inge
nsbe
ding
unge
n ei
nes
Vorh
aben
s si
nd n
ur a
us d
emRü
ckbl
ick
zu u
nter
sche
iden
. Wen
n wi
r si
e en
tdec
ken,
sin
d es
ver
lock
ende
H
andl
ungs
mög
lichk
eite
n.
Wir
erg
reif
en s
ie h
offn
ungs
voll
und
dann
ent
sche
iden
die
Um
stän
de ü
ber
den
Ertr
ag.
Auf
gabe
ein
er w
isse
nsch
aftl
iche
n Be
glei
tung
ist
imm
er d
er n
acht
rägl
iche
be
wert
ende
Blic
k au
f di
e Fo
lgen
die
ser
Chan
cen.
Dab
ei e
rwei
sen
sich
die
ei
nen
als
ziel
führ
end
und
die
ande
ren
als
ziel
hem
men
d.
Für
die
Entd
ecke
rInn
en d
iese
r H
andl
ungs
mög
lichk
eite
n is
t di
es s
olan
ge
akze
ptab
el, w
ie d
ie U
mst
ände
aus
der
Cha
nce
ein
Erfo
lgsm
omen
t ge
mac
ht
habe
n. S
piel
en d
ie U
mst
ände
abe
r ni
cht
mit
, wir
d au
s de
r Ch
ance
ein
Ris
iko,
er
sche
int
das
Urt
eil d
er W
isse
nsch
aftl
erIn
nen
wie
ein
unum
stöß
liche
r ab
er
trot
zdem
ung
erec
htfe
rtig
ter
Tade
l.
Als
o: G
lück
wuns
ch z
um E
rfol
g un
d So
rry
für
das
Urt
eil!
Zu u
nser
er w
ider
sprü
chlic
hen
Rolle
als
Eva
luat
orIn
nen:
WYMIWYG: „What you messure ist what you get.“(Hummel & Huitt 1997)
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
8vo
n 61
und
damit g
eht‘s
weite
r:
Eini
ge V
orbe
mer
kung
en
Die E
rgeb
niss
e im
Übe
rblic
k
Anl
age
und
Verl
auf
der
vide
obas
iert
en S
tudi
e
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbei
t
Eine
neu
e A
ufga
benp
ersp
ekti
ve
Zusa
mm
enfa
ssun
g un
d A
usbl
ick
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
9vo
n 61
*
Wel
che
Erge
bnis
se s
ollt
en w
ir li
efer
n?
1.W
ird
der
beob
acht
ete
Unt
erri
cht
den
gena
nnte
n A
nspr
üche
n ge
rech
t?
2.W
elch
e Po
tenz
en u
nd w
elch
e Re
serv
en w
erde
n of
fenk
undi
g?
3.Sc
hlus
sfol
geru
ngen
für
die
Wei
terf
ühru
ng d
es F
LEX
-Pro
jekt
es
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
10
von
61
Die
FLE
X in
Bra
nden
burg
ist
geei
gnet
, in
viel
en B
erei
chen
der
Gr
unds
chul
entw
ickl
ung
Vorb
ild z
u se
in
Insb
eson
dere
die
Ler
nfre
ude
der
Kind
er is
t se
hr a
uffa
llend
Die
Unt
ersc
hied
e zw
isch
en d
en U
nter
rich
tsho
spit
atio
nen
habe
n zu
dem
gez
eigt
, das
s si
ch d
ie I
nves
titi
on in
ein
e Sc
hule
lohn
t
Bei r
echt
wei
tent
wick
elte
n FL
EX-S
chul
en s
ind
die
Bedi
ngun
gen
für
eine
n gr
avie
rend
en n
ächs
ten
Entw
ickl
ungs
schr
itt
sehr
gut
*
Erge
bnis 1
: die
Entw
icklun
g ist
vorb
ildlic
h
Folie
10
von
61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
11
von
61
Erge
bnis
2: d
er U
nter
rich
t en
tspr
icht
den
Ans
prüc
hen
Her
ausr
agen
de E
rgeb
niss
e ze
igen
sic
hv.
a. h
insi
chtl
ich
der Le
rnat
mos
phär
eun
d im
Soz
ialver
halten
Die
Kin
der
fühl
en s
ich
offe
nsic
htlic
h wo
hl, a
rbei
ten
ausd
auer
nd u
nd
lust
voll,
wol
len
viel
lern
enSi
e kö
nnen
aus
ver
schi
eden
en M
ater
ialie
n wä
hlen
, alle
s au
spro
bier
en,
Fehl
er m
ache
n, a
llein
e od
er m
it F
reun
den
zusa
mm
en a
rbei
ten
Ope
rati
v, a
lso
in d
er A
usfü
hrun
g ih
rer
Lern
aufg
aben
, hab
en d
ie K
inde
r ei
ne h
ohe
Aut
onom
ie. D
as w
isse
n un
d be
tone
n si
eO
ffen
sich
tlic
h ha
ben
sie
gele
rnt,
das
s si
e di
ese
Frei
heit
en n
ur u
m
den
Prei
s ei
nes
wert
schä
tzen
den
und
liebe
volle
n U
mga
ngs
beko
mm
enA
uf R
egel
n m
uss
nich
t m
ehr
hing
ewie
sen
werd
en -
Kind
er h
alte
n si
e ei
n
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
12
von
61
Erge
bnis 3
: es
gib
t ge
nüge
nd B
eisp
ielhaf
tes
Die
ber
eits
aus
gesc
höpf
ten
Pote
nzia
le a
n In
tegr
atio
n, F
lexi
bilis
ieru
ng,
koop
erat
ivem
Ler
nen
und
indi
vidu
elle
r En
twic
klun
g se
hen
zwis
chen
vers
chie
dene
n Sc
hule
n no
ch s
ehr
unte
rsch
iedl
ich
aus
Eine
der
Hau
ptau
fgab
en, v
or d
enen
die
Sc
hule
n in
sges
amt
steh
en, e
rken
nen
wir
in e
iner
höh
eren
Unt
erri
chts
-Ada
ptiv
ität
und
indi
vidu
elle
n Fö
rder
ung
Hie
r si
nd d
ie f
ortg
esch
ritt
enen
Sch
ulen
kurz
dav
or, m
it e
twas
Unt
erst
ützu
ng
das
Niv
eau
deut
lich
anzu
hebe
nEs
gib
t al
so g
enug
Bei
spie
lhaf
tes,
um
auc
hde
n Sc
hule
n, d
ie n
och
nich
t so
wei
t si
nd,
unte
r di
e A
rme
grei
fen
zu k
önne
n
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
13
von
61
Im b
eoba
chte
ten
Unt
erri
cht
kam
ein
e in
tens
ive
Lehr
-Ler
n-Re
flex
ion
zwis
chen
Kin
dern
wie
zwi
sche
n Ki
nder
n un
d Er
wach
sene
n ka
um v
orW
ahrs
chei
nlic
h is
t di
es a
uch
eine
der
Urs
ache
n fü
r di
e vo
n un
s be
obac
htet
e we
nig
dida
ktis
che
Hilf
este
llung
der
„Pa
ten“
Wir
em
pfeh
len
dahe
r, in
sbes
onde
re d
ie A
ufga
benq
ualit
ät u
nter
die
Lu
pe z
u ne
hmen
In d
iese
m Z
usam
men
hang
mus
s ge
frag
t we
rden
, ob
vere
inze
lte
Lehr
kräf
te u
nd k
lein
e Ko
llegi
en a
llein
e in
der
Lag
e si
nd, d
iese
Her
ausf
orde
rung
ang
emes
sen
zu b
ewäl
tige
nD
ie V
erm
utun
g lie
gt a
uf je
den
Fall
nahe
, das
s es
auc
h kü
nfti
g ei
nes
sehr
gut
en U
nter
stüt
zung
ssys
tem
s be
darf
, um
die
FLE
X
weit
er v
oran
zu
brin
gen
Erge
bnis 4
: au
f de
r Age
ndast
eht
nun
die
Auf
gabe
nqua
lität
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
14
von
61
wie
sind
wir v
orge
gang
en?:
Eini
ge V
orbe
mer
kung
en
Die
Erg
ebni
sse
im Ü
berb
lick
Anlag
e un
d Ve
rlau
f de
r vide
obas
iert
en S
tudie
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbei
t
Eine
neu
e A
ufga
benp
ersp
ekti
ve
Zusa
mm
enfa
ssun
g un
d A
usbl
ick
Eval
uati
on’s
mos
tim
port
ant
purp
ose
is n
ot t
o pr
ove,
but
to
impr
ove.
Dan
iel L
. Stu
ffle
beam
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
15
von
61
Aus
die
ser
Fülle
an
FLEX
-Sch
ulen
in B
rand
enbu
rg w
urde
n un
s 4
Schu
len
mit
insg
esam
t 12
Kla
ssen
zug
ewie
sen
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
16
von
61
Mit
tei
lneh
men
den
Besu
chen
ver
such
ten
wir
uns,
ein
ans
chau
ungs
basi
erte
sun
d vi
deop
roto
kolli
erte
s, p
rakt
isch
es B
ild v
om b
erei
ts z
urüc
kgel
egte
nW
eg u
nd v
on d
en n
ächs
ten
Schr
itte
n de
r Ko
llegi
en z
u m
ache
n
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
17
von
61
Wir
spr
ache
n au
sfüh
rlic
h m
it
den
Kolle
gien
-vo
r un
d na
ch d
enH
ospi
tati
onen
, wi
r sa
hen
uns
die
Schu
le a
nun
d da
s ör
tlic
heU
mfe
ld.
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
18
von
61
Wir
bef
ragt
en a
uch
die
Schü
leri
nnen
un
d Sc
hüle
r na
ch ih
ren
Lern
wege
n un
d Le
rnzi
elen
.
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
19
von
61
Schl
ießl
ich
wert
eten
wir
die
Mat
eria
lien
der
Lern
umge
bung
enso
wie
schu
l-un
d un
terr
icht
sbez
ogen
e D
okum
ent
aus.
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
20
von
61
1.Tr
ansf
er d
es R
ohm
ater
ials
in d
igit
al b
earb
eitb
are
Form
ate,
Ver
viel
fält
igun
g un
d Ve
rsan
d de
r Fi
lme
an d
ie u
nter
such
ten
Schu
len
2.Ex
empl
aris
che
Sequ
enze
n de
r U
nter
rich
tsau
fnah
men
(Tot
ale,
Fok
us,S
zene
n)3.
Entw
ickl
ung
eine
s ka
tego
rial
en A
uswe
rtun
gsra
ster
s fü
r di
e Vi
deoa
naly
se
4.A
uswe
rtun
g de
r U
nter
rich
tfilm
e ei
ner
Klas
se m
it H
ilfe
des
Aus
wert
ungs
rast
ers
5.Kl
ärun
g st
ritt
iger
Ein
schä
tzun
gen
mit
Hilf
e de
r In
terv
iewa
ufna
hmen
und
der
M
ater
ialf
otos
6.Ve
rdic
htun
g de
r vi
elfä
ltig
en E
insc
hätz
unge
n zu
inha
ltlic
h un
d th
eore
tisc
h ko
nsis
tent
en H
ypot
hese
n üb
er S
tärk
en u
nd z
entr
ale
Engp
ässe
der
U
nter
rich
tsen
twic
klun
g in
der
Kla
sse
7.Ü
berp
rüfu
ng d
er H
ypot
hese
n du
rch
noch
mal
ige
Ana
lyse
der
Unt
erri
chts
-M
ater
ialie
n un
d Vi
deos
eque
nzen
8.Ve
rkür
zte
Aus
wert
ung
der
Vide
os u
nd -
mat
eria
lien
alle
r üb
rige
n Kl
asse
n9.
Zusa
mm
enfa
ssun
g un
d In
terp
reta
tion
der
Erg
ebni
sse;
Ers
telle
n vo
nSt
ufen
mod
elle
n fü
r je
ne u
nter
rich
tlic
hen
Asp
ekte
, in
dene
n ze
ntra
le E
ngpä
sse
der
Unt
erri
chts
entw
ickl
ung
beso
nder
s de
utlic
h we
rden
10.E
ntwi
cklu
ng e
iner
Prä
sent
atio
n fü
r de
n Ex
pert
Inne
n-W
orks
hop
mit
fo
togr
afis
chen
und
film
isch
en A
nker
beis
piel
en z
u de
n St
ufen
mod
elle
n
Die
Aus
wert
ung
der
Vide
opro
toko
lle e
rfol
gte
in m
ehre
ren
Schr
itte
n, d
ie h
ier
kurz
ski
zzie
rt w
erde
n:
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
21
von
61
123451.
Ler
natm
osph
äre
2. s
ozia
ler U
mga
ng
3. K
oope
ratio
n de
r Kin
der
4. S
innv
olle
A
ufga
ben
5. A
dapt
ivitä
t
6. E
lem
enta
risie
rung
7. S
trukt
urie
rthei
t
8. E
ffizi
enz
9. L
eist
ungs
sog
10. L
ernu
mge
bung
11. U
nter
richt
s-ab
läuf
e
12. U
nter
richt
s-fo
rmat
e
13. S
teue
rung
s-in
stru
men
te
14. d
iagn
ostis
ch fu
ndie
rteU
nter
richt
spla
nung
Rad
ardi
agra
mm
mit
14 z
entra
len
Asp
ekte
nvo
n U
nter
richt
squa
lität
Dies waren unsere Auswertungskategorien
Folie
21
von
61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
22
von
61
Woh
er s
tammen
diese
Kat
egor
ien?
Jede
Kat
egor
ie w
ar in
halt
lich
besc
hrie
ben
durc
h:
die
Vorg
aben
der
FLE
X-H
andb
üche
r
im E
inze
lfal
l not
wend
ige
Ergä
nzun
gen
aus
neue
ren
Fors
chun
gen
(insb
eson
dere
bei
der
Unt
erri
chts
qual
ität
)
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
23
von
61
alles
weiter
e st
eht
im B
ericht
–nu
n zu
den
Det
ailerg
ebniss
en:
Eini
ge V
orbe
mer
kung
en
Die
Erg
ebni
sse
im Ü
berb
lick
Anl
age
und
Verl
auf
der
vide
obas
iert
en S
tudi
e
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsmisch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbei
t
Eine
neu
e A
ufga
benp
ersp
ekti
ve
Zusa
mm
enfa
ssun
g un
d A
usbl
ick
http://www.bildung-brandenburg.de/flex.html
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
24
von
61
Insg
esam
t m
ehr
Lern
zeit
dur
ch s
chne
llere
n Ei
nsti
eg d
er „
Neu
en“
„Jün
gere
Kin
der“
lern
en z
usät
zlic
h du
rch
Zusc
haue
n un
d N
achm
ache
n
Die
„äl
tere
n Ki
nder
“kön
nen
ihr
Wis
sen
vert
iefe
n, in
dem
sie
erk
läre
n
Bess
eres
Soz
ialv
erha
lten
unt
erst
ützt
kog
niti
ves
Lern
en
Die
erh
öhte
Het
erog
enit
ät e
rfor
dert
dif
fere
nzie
rten
geö
ffne
ten
Unt
erri
cht
offe
nsic
htlic
h
Kind
er e
rhal
ten
meh
r Fr
eihe
itsg
rade
, wod
urch
die
Ler
nfre
ude
stei
gt
Erst
mit
ein
er g
uten
Auf
gabe
nqua
lität
, die
die
spe
zifi
sche
n M
öglic
hkei
ten
der
JgM
nut
zt, w
ird
das
Mod
ell „
ausg
erei
zt“.
Was
kan
n Ja
hrga
ngsm
isch
ung
für
die
Unt
errich
tsqu
alität
leist
en?
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
25
von
61Fo
lie 2
5vo
n 61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
26
von
61
1.ke
ine
Jahr
gang
smis
chun
g
2.Ja
hrga
ngsm
isch
ung
klap
pt o
rgan
isat
oris
ch
3.Es
gib
t ei
n wi
e au
ch im
mer
gea
rtet
es p
ädag
ogis
ches
Kon
zept
der
Jahr
gang
smis
chun
g
4.Ja
hrga
ngsm
isch
ung
wird
in E
inze
lakt
ione
n (z
.B. d
en
Lern
aufg
aben
) sys
tem
atis
ch u
nd b
egrü
ndet
ber
ücks
icht
igt
5.Ja
hrga
ngsm
isch
ung
ist
Allt
ag u
nd w
ird
päda
gogi
sch
(und
did
akti
sch)
ge
nutz
t, u
m e
ine
höhe
re L
ernq
ualit
ät a
ller
zu e
rrei
chen
Fünf
Stu
fen
der
Entw
icklun
g de
r Ja
hrga
ngsm
isch
ung
12345
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
27
von
61
Die J
ahrg
angs
misch
ung
war
über
wieg
end
wie
folgt
etab
liert
:
über
all o
rgan
isat
oris
ch e
inge
führ
t (S
tufe
2)
päda
gogi
sch
konz
epti
onel
l mit
W
oche
npla
narb
eit,
Fre
iarb
eit,
H
elfe
rsys
tem
en u
mge
setz
t (S
tufe
3)
die
Lern
ange
bote
war
en n
icht
nac
h Kl
asse
n, s
onde
rn n
ach
Lern
stan
d di
ffer
enzi
ert
(Stu
fe 4
)al
s nä
chst
er E
ntwi
cklu
ngss
chri
tt in
Sicht
(Stu
fe 5
): hö
here
Ler
nqua
lität
wir
d du
rch
höhe
re A
ufga
benq
ualit
ät, d
urch
pr
ojek
tart
ige
Koop
erat
ione
n un
d du
rch
inte
nsiv
e Re
flex
ion
der
„For
schu
ngsm
etho
den“
und
der
Lern
wege
rea
lisie
rt
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
28
von
61
Und
nun
zum
zwe
iten
Bew
ertu
ngsf
eld:
Eini
ge V
orbe
mer
kung
en
Die
Erg
ebni
sse
im Ü
berb
lick
Anl
age
und
Verl
auf
der
vide
obas
iert
en S
tudi
e
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbeit
Eine
neu
e A
ufga
benp
ersp
ekti
ve
Zusa
mm
enfa
ssun
g un
d A
usbl
ick
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
29
von
61
Bewe
rtun
gskr
iter
ien
für
Woc
henp
lana
rbeit
Lehr
er
•or
gani
sier
t m
it d
em P
lan
diff
eren
zier
te A
rbei
t in
ein
er K
lass
e•
dele
gier
t St
euer
ungs
arbe
it im
Unt
erri
cht
an d
ie S
chül
er•
defi
nier
t im
Woc
henp
lan
Arb
eits
pake
te•
verl
ager
t A
rbei
ten
aus
dem
Unt
erri
cht
in d
ie V
orbe
reit
ung
•er
hält
im U
nter
rich
t Ze
itge
winn
für
Ler
nbeg
leit
ung
Schü
ler
lern
en
•A
rbei
tspa
kete
in e
igen
er R
egie
bea
rbei
ten
•sc
hrit
twei
se s
ich
selb
st A
rbei
tspa
kete
zu
defi
nier
en•
ausd
auer
nd a
n ei
nem
gew
ählt
en T
hem
a zu
arb
eite
n•
Arb
eits
erge
bnis
se s
elbs
t ko
ntro
llier
en•
im T
eam
und
in G
rupp
en a
rbei
ten
•si
ch g
egen
seit
ig b
erat
en o
hne
die
Lehr
kraf
t ei
nzus
chal
ten
•si
ch g
egen
seit
ig h
elfe
n (e
rklä
ren
ist
eine
hoh
e Fo
rm d
es V
erst
ehen
s!)Le
tztl
ich
ist
jede
r fo
rmal
per
fekt
e Pl
an n
ur s
o gu
t wi
e se
in I
nhal
t.
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
30
von
61
1.W
esen
tlic
he E
lem
ente
von
Woc
henp
lana
rbei
t ni
cht
vorh
ande
n2.
Plan
arbe
it o
rgan
isat
oris
ch e
inge
führ
t3.
Plan
arbe
it o
rgan
isat
oris
ch e
inge
führ
t un
d pä
dago
gisc
hko
nzep
tion
ell b
egrü
ndet
4.Pl
anar
beit
wir
d in
Ein
zelb
erei
chen
(z.B
. dif
fere
nzie
rte
Plan
ung)
päda
gogi
sch
dida
ktis
ch g
enut
zt
5.Pl
anar
beit
ist
Allt
agsn
orm
alit
ät u
nd w
ird
päda
gogi
sch
(und
did
akti
sch)
gez
ielt
gen
utzt
, um
ein
e hö
here
Ler
nqua
lität
zu
err
eich
en*
*nur
dur
ch d
ie V
erbi
ndun
g de
s A
rran
gem
ents
Woc
henp
lana
rbei
t m
it A
ufga
benq
ualit
ät m
öglic
h
Qua
lität
sstu
fen
der
Woc
henp
lana
rbeit
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
31
von
61Fo
lie 3
1vo
n 61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
32
von
61
Add
itions
übun
g vo
n Lisa
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
33
von
61
Deu
tlich:
4 ve
rsch
iede
ne
Schw
ieri
gkei
tsgr
ade
der
Übu
ngsa
ufga
ben
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
34
von
61
Form
ate
des
Übu
ngsm
ater
ials (Pf
licht
)
Ang
elsp
iel
Folie
34
von
61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
35
von
61
Form
ate
des
Übu
ngsm
ater
ials A
dditum
Spi
ele
Folie
35
on 8
4
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
36
von
61
Lang
fristige
„Bu
chha
ltun
g“
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
37
von
61
Uns
ere
Eins
chät
zung
zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbeit
1:
Fast
alle
Kin
der
zeig
ten
in d
er B
earb
eitu
ng d
er A
rbei
tsbl
ätte
r ei
ne
erst
aunliche
Aus
daue
rA
llerd
ings
war
auc
h de
r he
imlic
he L
ehrp
lan
nich
t zu
übe
rseh
en.
So k
onnt
en e
inig
e Ki
nder
seh
r ge
schi
ckt
die
eige
ntlic
he A
ufga
be
umge
hen
und
sich
die
Arb
eit
erle
icht
ern
(z. B
. ind
em s
ie d
as
Rech
enpu
zzle
nac
h de
n Bi
lder
n le
gten
und
nic
ht r
echn
eten
)D
iese
s Sc
hum
mel
n is
t ei
n In
diz
dafü
r, d
ass
es d
en K
inde
rn v
or a
llem
um
das
Fer
tigw
erde
n gi
ng u
nd n
icht
um
den
eig
enen
Ler
npro
zess
(um
sic
h da
nn d
en „
inte
ress
ante
ren“
Wah
lauf
gabe
n zu
wid
men
) W
enn
die
Öff
nung
nur
auf
die
sem
Niv
eau
gesc
hieh
t, h
at d
as d
en
Nac
htei
l, da
ss K
inde
r ge
rade
nic
ht z
um N
achd
enke
n, f
ür e
igen
e Er
find
unge
n, f
ür p
ersö
nlic
he Z
iele
ang
ereg
t we
rden
, son
dern
für
sc
hnelles
Fert
igwe
rden
.
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
38
von
61
Uns
ere
Eins
chät
zung
zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbeit
2:
Wie
das
obi
ge B
eisp
iel v
erde
utlic
ht, w
ird
der
Unt
erri
cht
durc
haus
de
m A
nspr
uch
der fo
rmalen
Zielgru
ppen
spez
ifität
gere
cht
Alle
rdin
gs k
aum
in t
hem
atis
cher
, met
hodi
sche
r od
er m
edia
ler
Hin
sich
t -
alle
nfal
ls a
uf d
em P
apie
rD
ie Ö
ffnu
ng d
es U
nter
rich
ts g
eht
so n
ur o
berf
läch
lich
auf
die
fach
liche
n Le
rnin
tere
ssen
der
ein
zeln
en K
inde
r ei
nEr
gre
ift
ihre
soz
iale
n Vo
rlie
ben
und
ihre
auß
ersc
hulis
chen
Bez
üge
kaum
auf
und
füh
rt s
ie n
icht
wei
ter
Das
Ler
nen
der
Kind
ern
selb
st w
ird
von
ihne
n ka
um m
ehr
als
nur
oper
ativ
ger
egel
t –
eine
inha
ltlic
he u
nd m
etho
disc
he W
eite
rent
wick
lung
wird
ihre
m E
infl
uss
entz
ogen
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
39
von
61
Dam
it e
rreich
en w
ir d
en let
zten
Pun
kt
vor
dem A
usblick:
Eini
ge V
orbe
mer
kung
en
Die
Erg
ebni
sse
im Ü
berb
lick
Anl
age
und
Verl
auf
der
vide
obas
iert
en S
tudi
e
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbei
t
Eine
neu
e Auf
gabe
nper
spek
tive
Zusa
mm
enfa
ssun
g un
d A
usbl
ick
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
40
von
61
Eine
neu
e Auf
gabe
nper
spek
tive
01:
Kern
der
kün
ftigen
Ent
wick
lung
sarb
eit
sollt
e di
e St
eige
rung
der
A
ufga
benq
ualit
ät u
nd e
ine ve
ränd
erte
Vor
stellung
vom
Ler
npro
zess
der
Kind
er s
ein
Auf
gabe
n m
üsse
n so
bes
chaf
fen
sein
, das
s ve
rtieft
es L
erne
nm
öglic
his
t un
d ei
n Ri
ngen
um
per
sönl
ich
inte
ress
iere
nde
Sach
frag
en,
alle
ine
aber
vor
alle
m in
der
Koo
pera
tion
mit
and
eren
Kin
dern
Ents
prec
hend
sol
lten
Leh
reri
nnen
und
Leh
rer
noch
meh
r de
m L
erne
nde
r Sc
hüle
rinn
en u
nd S
chül
er n
achs
püre
n, u
m pas
send
e un
d eh
rgeizige
Auf
gabe
nst
ärke
r m
it ih
nen
zusa
mm
en e
ntwi
ckel
n zu
kön
nen
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
41
von
61
Eine
neu
e Auf
gabe
nper
spek
tive
02:
Die
Zei
t de
r Be
schä
ftig
ung
mit
Vor
gefe
rtig
tem
(v. a
. Arb
eits
blät
ter)
m
uss
deut
lich
redu
zier
t we
rden
–z.
B. i
n Pr
ojek
ten
mit
Ern
stch
arak
ter
Dam
it s
inkt
der
Ant
eil n
achv
ollz
iehe
nden
Übe
ns z
ugun
sten
des
Ant
eils
von
Tran
sfer
lern
leis
tung
en
Kind
er s
ollt
en ih
re L
ernp
roze
sse
bene
nnen
, bew
erte
n un
d re
flex
ivve
rbes
sern
kön
nen
Dan
n wü
rde
sich
auc
h di
e W
ahrn
ehm
ung
ihre
r ei
gene
n En
twic
klun
g,
ihre
s Le
rnfo
rtsc
hrit
ts v
erbe
sser
n un
d m
acht
e si
ch n
icht
meh
r vo
rwie
gend
an
der
Zahl
der
aus
gefü
llten
Blä
tter
ode
r de
r vo
llend
eten
Spi
ele
fest
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
42
von
61
Win
terw
erks
tatt
Folie
42
von
61
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
43
von
61
Beob
acht
bare
Qua
lität
des
Ler
npro
zess
esD
as K
ind
geht
mot
ivie
rt a
uf d
ie
Auf
gabe
zu
anal
ysie
rt d
ie A
ufga
bege
ht m
etho
disc
h vo
rbl
eibt
dra
nfü
hlt
sich
dur
ch
Wid
erst
ändi
gkei
t de
r A
ufga
be m
otiv
iert
hint
erfr
agt
refl
ekti
ert
disk
utie
rt m
it a
nder
en s
eine
Lös
ungs
idee
Szen
e au
s dem
Vide
o: vo
n Sc
hnec
ken
und
Käng
urus
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
44
von
61
Weite
rfüh
rung
des
Auf
gabe
n-un
d Le
rnve
rstä
ndniss
es:
Das
FLE
X-H
aupt
ziel
, Dif
fere
nzie
rung
und
Ank
nüpf
en a
n de
n in
divi
duel
len
Lern
ausg
angs
lage
n de
r Ki
nder
, hab
en d
ie v
on u
ns
besu
chte
n FL
EX-K
lass
en a
lle e
rrei
cht
Alle
rdin
gs m
it d
er E
insc
hrän
kung
, das
s si
ch V
erst
ändn
is u
nd P
raxi
s de
r "L
erna
usga
ngsl
agen
ankn
üpfu
ng",
"Niv
eau-
" un
d "B
inne
n-di
ffer
enzi
erun
g" v
or e
inem
noc
h ni
cht
weit
gen
ug e
ntwi
ckel
ten
Auf
gabe
nhin
terg
rund
und
Ler
nver
stän
dnis
ent
wick
eln
mus
sten
Hin
sich
tlic
h de
s ne
uen
Vers
tänd
niss
es g
uter
Leh
r-Le
rnpr
ozes
s-Ge
stal
tung
erö
ffne
t si
ch h
ier
die
näch
ste
Stuf
e de
r FL
EX-
Entw
ickl
ung.
Ein
ige
Lehr
erin
nen
habe
n si
ch s
chon
mit
ihre
n Sc
hüle
rn a
uf d
iese
n W
eg g
emac
ht
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
45
von
61
Wov
on h
ängt
die Q
ualit
ät d
es L
ernp
roze
sses
ab?
Lern
förd
erlic
he A
tmos
phär
eA
ttra
ktiv
ität
des
Ang
ebot
s H
erau
sfor
deru
ngsc
hara
kter
Grun
dleg
ende
Fäh
igke
iten
zur
Ge
stal
tung
der
Arb
eit
Konz
entr
atio
n, A
rbei
tsge
däch
tnis
Tief
e de
r Re
flex
ion
Konz
eptw
echs
el u
nd E
inba
u ne
uen
Wis
sens
Anw
endu
ng /
Tra
nsfe
r A
usre
iche
ndes
Vor
wiss
en
(Sac
h-un
d H
andl
ungs
wiss
en –
bei n
euen
Auf
gabe
n ev
tl. M
uste
rlös
unge
n)et
c
Szen
e au
s dem
Vide
o: vo
n Sc
hnec
ken
und
Käng
urus
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
46
von
61
Um
ein
e D
iffe
renz
zwi
sche
n Ki
nder
n un
d
zwis
chen
unt
ersc
hied
liche
n A
ufga
ben
für
ein
Kind
mac
hen
zu k
önne
n,
brau
chen
Leh
rerI
nnen
ein
ans
pruc
hsvo
llere
s Auf
gabe
nver
stän
dnis
,
das
die
Gest
altu
ng u
nd B
eurt
eilu
ng v
on A
ufga
ben
hins
icht
lich
indi
vidu
elle
r Sc
hwie
rigk
eit,
inte
ress
iere
nder
Sac
hlic
hkei
t un
d
sozi
alem
Int
egra
tion
spot
enti
al
zu le
iste
n ve
rmag
.
Auf
gabe
nqua
lität
*+
Diffe
renz
ieru
ng:
Folie
46
von
61
*z.
B. w
ird
im P
roje
kt „
SIN
US“
hier
für
der
Begr
iff
Auf
gabe
nkul
tur“
verw
andt
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
47
von
61
Eine
neu
e Auf
gabe
: Anh
ebun
g de
r Auf
gabe
nqua
lität
Es g
ilt n
un v
or a
llem
die
Auf
gabe
nqua
lität
anzu
hebe
n, a
lso we
g vo
n na
chvo
llziehe
nden
Auf
gabe
nste
llung
en h
in z
u st
ärke
r pr
oblemor
ient
iert
em u
nd
expe
rimen
tier
ende
mA
rbei
ten
Dab
ei d
arf
nich
t üb
erse
hen
werd
en,
dass
bei
ein
er V
erbe
sser
ung
der
Auf
gabe
n da
für
nahe
zu alle
and
eren
Be
reiche
mit e
ntwi
ckelt
werd
en m
üsse
nEi
n U
nter
rich
tssy
stem
, das
für
höh
ere
oper
ativ
e Fr
eihe
itsg
rade
im
Lern
en d
er S
chül
erin
nen
und
Schü
ler
taug
t, is
t no
ch la
nge
nich
t ge
eign
et, a
uch
für
ziel
-un
d in
halt
soff
ene
das sa
chlic
he I
nter
esse
und
Re
flex
ion
beto
nend
e Auf
gabe
nei
ne g
eeig
nete
Inf
rast
rukt
urzu
ste
llen
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
48
von
61
Bleibt
noc
h de
r Aus
blick:
Eini
ge V
orbe
mer
kung
en
Die
Erg
ebni
sse
im Ü
berb
lick
Anl
age
und
Verl
auf
der
vide
obas
iert
en S
tudi
e
Zur
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
Zur
Qua
lität
der
Woc
henp
lana
rbei
t
Eine
neu
e A
ufga
benp
ersp
ekti
ve
Zusa
mmen
fass
ung
und
Aus
blick
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
49
von
61
Zusa
mmen
fass
ung:
Die
FLE
X in
Bra
nden
burg
ist
geei
gnet
, in
viel
en B
erei
chen
der
Gr
unds
chul
entw
ickl
ung
Vorb
ild z
u se
in
Her
ausr
agen
de E
rgeb
niss
eze
igen
sic
h v.
a. h
insi
chtl
ich
der
Lern
atmos
phär
eun
d im
Soz
ialver
halten
Die
ber
eits
aus
gesc
höpf
ten
Pote
nzia
le a
n In
tegr
atio
n, F
lexi
bilis
ieru
ng,
koop
erat
ivem
Ler
nen
und
indi
vidu
elle
r En
twic
klun
g se
hen
zwis
chen
vers
chie
dene
n Sc
hule
n no
ch s
ehr
unte
rsch
iedl
ich
aus
Kern
der
kün
ftigen
Ent
wick
lung
sarb
eit
sollt
e di
e St
eige
rung
der
Auf
gabe
nqua
lität
und
eine
ver
ände
rte
Vors
tellu
ng v
om L
ernp
roze
ss
der
Kind
er s
ein
Die
Ver
mut
ung
liegt
nah
e, d
ass
es f
ür e
inen
so
ansp
ruch
svol
len
Entw
ickl
ungs
schr
itt
eine
r ro
bust
en P
roje
ktor
ganisa
tion
und
eine
s se
hr g
uten
Unt
erst
ützu
ngss
yste
ms
beda
rf
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
50
von
61
Aus
blick
auf
die
förd
erlic
hen
Rahm
enbe
ding
unge
n:D
amit
ein
sol
cher
Wan
del g
esch
ehen
kan
n, s
ollt
e(n)
:
Plan
ungs
sich
erhe
itfü
r di
e Sc
hule
n he
rges
tellt
wer
den
mit
den
Sch
ulen
Zielver
einb
arun
gen
getr
offe
n we
rden
, die
auf
La
ndes
seit
e di
e Pl
anun
gssi
cher
heit
und
aus
reic
hend
e Le
rnze
it f
ür
Fort
bild
unge
n, p
lanv
olle
s En
twic
keln
mit
ein
er g
esun
den
Verä
nder
ungs
gesc
hwin
digk
eit
gara
ntie
ren
die
FLEX
-Tan
dem
s un
d di
e FL
EX–E
xper
ten
für
ihre
Unt
erst
ützu
ngs-
und
Ziel
führ
ungs
aufg
abe
(ein
schl
ießl
ich
der
Eval
uati
onsa
ufga
be)
gesc
hult
wer
den
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
51
von
61
dass
sic
h au
ch d
ie w
eite
ren
Eben
en d
er d
es B
ildun
gssy
stem
s un
d de
r Pr
ojek
torg
anis
atio
n in
die
gle
iche
Ric
htun
g be
wege
n un
d da
bei d
en g
leic
hsin
nige
n Q
ualit
ätse
ntwi
cklu
ngsp
roze
ss
in ih
rem
Han
dlun
gsbe
reic
h m
it v
ollz
iehe
nda
ss s
ich
vor
alle
m d
as r
efle
xive
Tät
igke
itsn
ivea
u al
s Be
ding
ung
der
Mög
lichk
eit
zur
Heb
ung
der
Auf
gabe
nqua
lität
auf
alle
n St
rukt
ureb
enen
ent
wick
elt
wofü
r er
sten
s hi
nrei
chen
de D
isku
rsm
öglic
hkei
ten
gesc
haff
enwe
rden
müs
sen
und
dies
er D
isku
rs a
uch
auf
verl
ässl
iche
n En
twic
klun
gsda
ten
aufb
auen
kan
n, w
ozu
es e
in p
ädag
ogis
ch le
istu
ngsf
ähig
es,
inte
grie
rtes
inte
rnes
und
ext
erne
s Ev
alua
tion
ssys
tem
bra
ucht
(WYM
IWYG
: „W
hat
you
mes
sure
ist
what
you
get
.“H
umm
el &
Hui
tt 1
997)
und
dabe
i ist
ganz
ent
sche
iden
d (!)
:
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
52
von
61
Mit
ein
em s
olch
en S
yste
m d
es U
nter
stüt
zens
und
des
vert
ieft
en L
erne
ns a
uf a
llen
Eben
en is
t zu
erw
arte
n,
dass
das
gut
bes
tellt
e Fe
ld d
er F
lexible
Eing
angs
phas
e
bald
auc
h hi
nsic
htlic
h de
r Le
istu
ngse
ntwi
cklu
ng d
er K
inde
r
größ
ere
Früc
hte
träg
t. A
n de
r Sp
itze
der
FLE
X-S
chul
en
ist
das
bere
its
in v
ier
Jahr
en d
enkb
ar.
Aus
blick
auf
ein
mitte
lfrist
iges
Erg
ebnis:
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
53
von
61
Vielen
Dan
k fü
r Ih
r In
tere
sse
und
weiter
hin
viel E
rfolg
bei FL
EX!
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
54
von
61
Anh
ang
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
55
von
61
Downlaod zum FLEX-Evaluationsbericht 2007ht
tp:/
/www
.bild
ung-
bran
denb
urg.
de/f
lex.
htm
l
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
56
von
61
Carl
e, U
rsul
a/ M
etze
n, H
einz
(200
7): W
ie e
ntwi
ckel
t si
ch d
ie F
LEX
im L
and
Bran
denb
urg?
Pr
ojek
tent
wick
lung
sbeu
rtei
lung
auf
der
Bas
is e
xem
plar
isch
er V
ideo
anal
ysen
zur
U
nter
rich
tsqu
alit
ät d
er F
LEX
-Sch
ulen
im L
and
Bran
denb
urg.
In:
Lan
desi
nsti
tut
für
Schu
le u
nd M
edie
n Be
rlin
-Bra
nden
burg
(LIS
UM
) (H
rsg.
): Ev
alua
tion
der
fle
xibl
en
Schu
lein
gang
spha
se F
LEX
im L
and
Bran
denb
urg
in d
en J
ahre
n 20
04-2
006.
Br
ande
nbur
g: L
ISU
M, S
. 167
-221
. D
ownl
oad
(Sta
nd 2
007_
10):
http
://w
ww.b
ildun
g-br
ande
nbur
g.de
/fle
x.ht
ml
Die G
rund
lage
zu
dies
er V
ortr
agsp
räse
ntat
ion
bildet
uns
er B
ericht
an
das
LISU
M:
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
57
von
61
weiter
e Hinte
rgru
ndlekt
üre
zum V
ortr
ag:
Carl
e, U
rsul
a/ B
erth
old
Barb
ara
(200
7, 2
. Auf
l.): S
chul
eing
angs
phas
e en
twic
keln
–Le
istu
ng f
örde
rn.
Wie
15
Staa
tlic
he G
rund
schu
len
in T
hüri
ngen
die
fle
xibl
e, ja
hrga
ngsg
emis
chte
und
inte
grat
ive
Schu
lein
gang
phas
e ei
nger
icht
et h
aben
. Bal
tman
nswe
iler:
Sch
neid
erH
ohen
gehr
en (1
. Auf
l. 20
04)
Bezu
gsqu
elle
, Hin
terg
rund
mat
eria
l und
Dow
nloa
ds (2
006_
12):
http
://w
ww.g
rund
schu
lpae
dago
gik.
uni-b
rem
en.d
e/fo
rsch
ung/
thue
ring
en/i
ndex
.htm
l Ca
rle,
Urs
ula
(200
4_05
): W
as e
s au
s de
m S
chul
vers
uch
„Ver
ände
rte
Schu
lein
gang
spha
se“i
n Th
ürin
gen
zu le
rnen
gilt
. Fol
ienv
ortr
ag v
om 1
5. M
ai 2
004
in E
rfur
t. I
nter
netd
ownl
oad
(200
6_12
): ht
tp:/
/www
.gru
ndsc
hulp
aeda
gogi
k.un
i-bre
men
.de/
fors
chun
g/th
ueri
ngen
/erf
urt_
vort
rag.
Bert
hold
, Bar
bara
/Car
le, U
rsul
a (2
003)
: Neu
stru
ktur
ieru
ng d
es S
chul
anfa
ngs
in N
iede
rsac
hsen
. A
bsch
luss
ausw
ertu
ng. B
rem
en: U
nive
rsit
ät B
rem
en. I
nter
netd
ownl
oad
(200
6_12
):ht
tp:/
/www
.gru
ndsc
hulp
aeda
gogi
k.un
i-bre
men
.de/
fors
chun
g/ab
schl
ussb
eric
ht.P
DF
Carl
e, U
rsul
a (2
000)
: Was
bew
egt
die
Schu
le?
Inte
rnat
iona
le B
ilanz
, pra
ktis
che
Erfa
hrun
gen,
neu
e sy
stem
isch
e M
öglic
hkei
ten
für
Schu
lref
orm
, Leh
rerb
ildun
g, S
chul
entw
ickl
ung
und
Qua
lität
sste
iger
ung
zur
Entw
ickl
ung
eine
r Sc
hule
für
das
21.
Jahr
hund
ert.
Bal
tman
nswe
iler:
Sch
neid
er V
erla
g H
ohen
gehr
enLa
ndes
inst
itut
für
Sch
ule
und
Med
ien
Bran
denb
urg
(LIS
UM
) (H
rsg.
) (20
03_0
7): F
LEX
-Han
dbuc
h.
Die
Aus
gest
altu
ng d
er f
lexi
blen
Sch
ulei
ngan
gsph
ase
im L
and
Bran
denb
urg
-pä
dago
gisc
he S
tand
ards
, Le
itfä
den
und
Prax
ism
ater
ialie
n. F
achl
iche
Beg
leit
ung
und
Reda
ktio
n du
rch
Katr
in L
iebe
rs.
Pots
dam
: LIS
UM
. Bez
ugsq
uelle
, Hin
terg
rund
mat
eria
l und
Dow
nloa
ds (2
0076
_10)
:ht
tp:/
/www
.bild
ung-
bran
denb
urg.
de/f
lex.
htm
l ode
r: h
ttp:
//ww
w.le
arn-
line.
nrw.
de/a
ngeb
ote/
flex
/Pr
enge
l, A
nned
ore
/ Li
eber
s, K
atri
n u.
a. /
Lan
desi
nsti
tut
für
Schu
le u
nd M
edie
n Br
ande
nbur
g (L
ISU
M)
(200
5): I
LeA
1. I
ndiv
idue
lle L
erns
tand
sana
lyse
n 1.
Ein
Leit
fade
nfü
r di
e er
sten
sec
hs S
chul
woch
en
und
darü
ber
hina
us. B
ezug
sque
lle, H
inte
rgru
ndm
ater
ial u
nd D
ownl
oads
(200
6_12
): ht
tp:/
/www
.bild
ung-
bran
denb
urg.
de/2
405.
htm
l
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
58
von
61
zwei a
ktue
lle V
ideo
s zu
r Sc
huleinga
ngsp
hase
:
Das
Vid
eo „V
on S
chne
cken
und
Kän
guru
s“ze
igt i
n 29
Min
uten
plu
s 5
Mod
ulen
zur
Leh
rerfo
rtbild
ung
den
schu
lisch
en A
lltag
der
War
tbur
g-G
rund
schu
le in
Mün
ster
/ W
estfa
len.
Sch
neck
en u
nd K
ängu
rus
–w
ähre
nd d
ie
eine
n nu
r lan
gsam
vor
an k
omm
en, m
ache
n di
e an
dere
n gr
oße
Spr
ünge
. Bei
des
sym
bolis
iert
die
beso
nder
e H
erau
sfor
deru
ng, d
er s
ich
die
Gru
ndsc
hule
n be
i der
Um
setz
ung
dern
euen
Sch
ulei
ngan
gsph
ase
stel
len.
Ein
eb
enso
gut
gem
acht
er w
ie le
hrre
iche
r Film
, der
sic
h vo
r alle
m a
nLe
hrer
Inne
n un
d S
chul
leite
rInne
n w
ende
t.
Bund
esm
inis
teri
um f
ür B
ildun
g, W
isse
nsch
aft
und
Kult
ur, Ö
ster
reic
h /
Thür
inge
r Ku
ltus
min
iste
rium
(Hrs
g) (2
006)
: Es
geht
auc
h an
ders
...
Vide
o zu
r Sc
hule
inga
ngsp
hase
in
Öst
erre
ich
und
Thür
inge
n. W
ien
/ Er
furt
: BM
BWK
/ TK
M. D
ownl
oad
(Sta
nd 2
007_
10):
http
://w
ww.t
huer
inge
n.de
/im
peri
a/m
d/vi
deo/
tkm
/sch
ulei
ngan
gsph
ased
ivx.
avi
Love
ns, T
om /
Gie
bmey
er, A
ngel
a (2
004)
: Von
Sch
neck
en u
nd K
ängu
rus.
Ind
ivid
uelle
s Le
rnen
und
Unt
erri
chte
n in
der
jahr
gang
sübe
rgre
ifen
den
Sche
ulei
ngan
gsph
ase.
DVD
Vid
eo
29 M
inut
en. M
it f
ünf
Mod
ulen
zur
Leh
rerf
ortb
ildun
g. D
üsse
ldor
f: L
ands
chaf
tsve
rban
d Rh
einl
and
/ La
ndes
haup
tsta
dt D
üsse
ldor
f /
Med
ienz
entr
um R
hein
land
. Bes
tellu
ng
(10
Euro
; Sta
nd 2
007_
10):
http
://w
ww.m
edie
nzen
trum
-rhe
inla
nd.lv
r.de
/med
iena
ngeb
ote/
shop
/09e
e817
4-9b
9f-4
aec-
942c
-faf
fcec
dc81
e.ht
m
Das
Vid
eo „E
s ge
ht a
uch
ande
rs“z
eigt
anh
and
eine
r öst
erre
ichi
sche
n un
d ei
ner t
hürin
gisc
hen
Sch
ule
in 9
M
inut
en d
ie V
orte
ile d
er S
chul
eing
angs
phas
e un
d ei
gnet
sic
h vo
r alle
m fü
r int
eres
sier
te E
ltern
und
P
ädag
ogIn
nen,
die
noc
h ka
um e
twas
übe
r die
SE
Ph
wis
sen.
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
59
von
61
Kont
akte
, In
form
atione
n un
d Dow
nloa
ds:
http:/
/www
.grun
dsch
ulpae
dago
gik.un
i-bre
men.d
e
http:/
/www
.tqse
.uni-b
reme
n.de
http:/
/www
.schu
leing
angs
phas
e-thu
ering
en.de
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
60
von
61
1.El
emen
t ni
cht
vorh
ande
n
2.El
emen
t or
gani
sato
risc
h ei
ngef
ührt
3.El
emen
t or
gani
sato
risc
h ei
ngef
ührt
und
päd
agog
isch
konz
epti
onel
l bek
annt
4.El
emen
t wi
rd in
Ein
zela
ktio
nen
(z.B
. Ler
nauf
gabe
n) p
ädag
ogis
chdi
dakt
isch
gen
utzt
5.El
emen
t is
t A
lltag
snor
mal
ität
und
wir
d pä
dago
gisc
h (u
nd
dida
ktis
ch) g
ezie
lt g
enut
zt, u
m e
ine
höhe
re L
ernq
ualit
ät z
u er
reic
hen
Fünf
Stu
fen
der
Entw
icklun
g -
allgem
ein
form
uliert
12345
Foru
m I:
Prof
. Dr.
Urs
ula
Car
le, D
r. H
einz
Met
zen
FLEX
-Eva
luat
ions
-Fac
htag
ung
11.-1
2. O
kt. 2
007
Qua
lität
der
Jah
rgan
gsm
isch
ung
und
der
Woc
henp
lana
rbei
t in
FLEX
-Kla
ssen
FLEX
Folie
61
von
61
Ans
chrift
en d
er A
utor
Inne
n:Pr
of.
Dr.
Urs
ula
Carle
Uni
vers
ität
Bre
men
Fa
chbe
reic
h 12
, Erz
iehu
ngs-
und
Bild
ungs
wiss
ensc
haft
enA
rbei
tsge
biet
Gru
ndsc
hulp
ädag
ogik
Bibl
ioth
ekst
raße
, Geb
äude
GW
2, R
aum
A25
20-2
522
Post
fach
33
04 4
028
359
Brem
enTe
l. (0
421)
218
-41
36Se
k.
(042
1) 2
18-3
0 57
Fax
(042
1) 2
18-4
0 43
E-M
ail:
ucar
le@
uni-b
rem
en.d
eww
w.gr
unds
chul
paed
agog
ik.u
ni-b
rem
en.d
e
Dr.
Heinz
Met
zen
Org
anis
atio
n, E
valu
atio
n un
d Q
ualit
ätse
ntwi
cklu
ngSe
dans
tr. 5
7, 2
8201
Bre
men
Tel.
(042
1) 5
4948
-14
Mob
.(0
173)
983
1778
Fax
(042
1) 5
4948
-17
E-M
ail:
hmet
zen@
uni-b
rem
en.d
eww
w.sh
opfl
oor.
de
( Anr
egun
gen
u. F
rage
n zu
den
Folien)