ΜέτρησητουΕθνικού...
TRANSCRIPT
1
Μέτρηση του ΕθνικούΕισοδήματος
Κεφάλαιο 22
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική
Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2
Μικροοικονομική
Μικροοικονομική είναι η μελέτη τουτρόπου με τον οποίο τα νοικοκυριά καιοι επιχειρήσεις παίρνουν τις αποφάσειςτους και του τρόπου που αλληλεπιδρούνμεταξύ τους στις αγορές.
2
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 3
Μακροοικονομική
Μακροοικονομική είναι η μελέτητων φαινομένων που αφορούνολόκληρη την οικονομία, όπως οπληθωρισμός η ανεργία και ηοικονομική μεγέθυνση.
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 4
Η μακροοικονομική καταπιάνεται μεδιάφορα ερωτήματα όπως:Γιατί το μέσο εισόδημα είναι σε άλλες χώρεςυψηλό και σε άλλες χαμηλό;Γιατί οι τιμές αυξάνονται πολύ γρήγορα σεκάποιες περιόδους ενώ σε άλλες αργά;Γιατί η παραγωγή και απασχόλησηεπεκτείνονται σε κάποιες περιόδους ενώ σε άλλεςπεριστέλλονται;
Μακροοικονομική
3
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 5
Το Εισόδημα της Οικονομίαςκαι η Δαπάνη
Γα να κρίνουμε αν η πορεία μιαςοικονομίας είναι καλή ή κακή είναιφυσικό να εξετάσουμε το συνολικόεισόδημα που κερδίζουν τα μέλη πουαπαρτίζουν την οικονομία αυτή.
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 6
Για μια οικονομία ως σύνολο, το εισόδημαπρέπει να ισούται με την δαπάνη, καθώς:Σε κάθε συναλλαγή συμμετέχουν δύο άτομα: ο πωλητής και ο αγοραστής.Κάθε ευρώ που ξοδεύει ένας αγοραστής είναιένα ευρώ εισοδήματος για κάποιον πωλητή.
Το Εισόδημα της Οικονομίαςκαι η Δαπάνη
4
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 7
Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ)μετρά το εισόδημα και τις δαπάνες σε μιαοικονομία.Είναι το σύνολο της αγοραίας αξίας όλωντων τελικών προϊόντων και υπηρεσιώνπου παράγονται σε μια χώρα στηδιάρκεια μιας συγκεκριμένης χρονικήςπεριόδου.
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 8
Το διάγραμμα κυκλικής ροής
Firms Households
ΑγοράΣυντελεστώνΠαραγωγής
ΑγοράΑγαθών καιΥπηρεσιών
Δαπάνη = ΑΕΠΈσοδα = ΑΕΠ
Μισθοί, ενοίκιακαι κέρδη
Εισόδημα
Αγαθά & υπηρεσίες πουπωλούνται
Αγαθά καιυπηρεσίες πουαγοράζονται
Εργασία, γηκεφάλαιοΕισροές
5
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 9
The Measurement of GDP
Το ΑΕΠ είναι η αξία αγοράς όλωντων τελικών αγαθών και
υπηρεσιών που παράγονται σε μιαχώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης
χρονικής περιόδου.
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 10
Η μέτρηση του ΑΕΠ
Το προϊόν αξιολογείτε σε τιμές αγοράς.Συμπεριλαμβάνει την αξία μόνο των τελικώναγαθών, και όχι των ενδιάμεσων αγαθών (ηαξία τους υπολογίζεται μόνο μία φορά).Συμπεριλαμβάνει υλικά αγαθά (φαγητά, ρούχα, παιχνίδια) και αυλές υπηρεσίες (ιατρικέςεπισκέψεις, κουρεία, εκπαίδευση).
6
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 11
Συμπεριλαμβάνει αγαθά και υπηρεσίες πουέχουν παραχθεί πρόσφατα, και όχι αγαθά καιυπηρεσίες που έχουν παραχθεί στο παρελθόν.Μετρά την αξία της παραγωγής μέσα σταγεωγραφικά όρια μιας χώρας.Μετρά την αξία της παραγωγής πουπραγματοποιείται στη διάρκεια μιας ορισμένηςχρονικής περιόδου.
Η μέτρηση του ΑΕΠ
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 12
Τι δεν προσμετράται στο ΑΕΠ;
Το ΑΕΠ δεν προσμετρά τα περισσότερααγαθά και υπηρεσίες που παράγονται καικαταναλώνονται στο νοικοκυριά χωρίς ναπερνούν μέσα από αγορές.Επίσης δεν προσμετρά αγαθά καιυπηρεσίες που παράγονται και πωλούνταιπαράνομα, όπως ναρκωτικά.
7
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 13
Άλλοι δείκτες
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (GNP)Καθαρό Εθνικό Προϊόν (NNP)Εθνικό ΕισόδημαΠροσωπικό ΕισόδημαΔιαθέσιμο Προσωπικό Εισόδημα
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 14
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (GNP) είναι η αξίααγοράς όλων των αγαθών και υπηρεσιών πουπαράγουν οι μόνιμοι κάτοικοι μιας χώρας στηδιάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου.Διαφέρει από το GDP καθώς περιλαμβάνειεισοδήματα που κερδίζουν Έλληνες στοεξωτερικό και δεν περιλαμβάνει εισοδήματαπου κερδίζουν αλλοδαποί στην Ελλάδα.
8
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 15
Καθαρό Εθνικό Προϊόν (NNP)
Το Καθαρό Εθνικό Προϊόν (NNP) είναι τοσυνολικό εισόδημα των κατοίκων μιαςχώρας (GNP) μετά την αφαίρεση τωνζημιών από την απόσβεση.Απόσβεση iείναι φθορά από το χρόνο και τηχρήση του αποθέματος της οικονομίας σεεξοπλισμό και κτίρια (πάγιο κεφάλαιο).
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 16
Εθνικό Εισόδημα (NI)
Εθνικό Εισόδημα είναι το συνολικό καθαρόεισόδημα που κερδίζουν οι μόνιμοι κάτοικοιτης χώρας.Διαφέρει από το NNP καθώς δενσυμπεριλαμβάνει τους έμμεσους φόρους (όπωςοι φόροι προστιθέμενης αξίας ΦΠΑ) καιπεριλαμβάνει τις άμεσες επιδοτήσεις.
9
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 17
Προσωπικό Εισόδημα (PI)Προσωπικό Εισόδημα είναι το εισόδημα το οποίοκερδίζουν τα νοικοκυριά και οι μη μετοχικέςεπιχειρήσεις.Διαφέρει από το Εθνικό Εισόδημα καθώς δενπεριλαμβάνει τα αδιανέμητα κέρδη (retained earnings), δηλαδή εισόδημα που έχουν κερδίσει οιανώνυμες εταιρίες αλλά δεν έχουν διανείμει στουςιδιοκτήτες με μορφή μερισμάτων. Επίσης περιλαμβάνει εισοδήματα από τόκους καιάμεσες κρατικές μεταβιβάσεις (κοινωνική πρόνοιακαι ασφάλιση).
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 18
Διαθέσιμο Προσωπικό Εισόδημα (DPI)
Διαθέσιμο Προσωπικό Εισόδημα είναι τοεισόδημα των νοικοκυριών και των μημετοχικών επιχειρήσεων το οποίο μένειαφού ικανοποιηθούν όλες οι υποχρεώσειςτους προς το κράτος.Είναι ίσο με το προσωπικό Εισόδημαμείον τους άμεσους φόρους και κάποιεςμη φορολογικές πληρωμές.
10
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 19
Τα συστατικά του ΑΕΠ
ΑΕΠ (Y ) είναι το άθροισμα τωνπαρακάτω:
Κατανάλωση (C)Επένδυση (I)Δημόσιες δαπάνες (G)Καθαρές εξαγωγές (NX)
Y = C + I + G + NX
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 20
Κατανάλωση (C):Είναι η δαπάνη που πραγματοποιούν τα νοικοκυριά για τηναγορά αγαθών και υπηρεσιών με εξαίρεση τις νέες κατοικίες.
Επένδυση (I):Είναι η δαπάνη των επιχειρήσεων για την αγοράκεφαλαιουχικού εξοπλισμού, αποθεμάτων και κτιρίων (καινέων).
Δημόσιες ΔαπάνεςΕίναι οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από όλατα επίπεδα κυβέρνησης.
Καθαρές εξαγωγέςΕίναι η δαπάνη για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών πουεξάγονται μείον την δαπάνη για εισαγόμενα αγαθά καιυπηρεσίες.
Τα συστατικά του ΑΕΠ
11
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 21
ΜετρήσειςΜετρήσεις εισοδήματοςεισοδήματος
ΑκαθάριστοΕθνικόΠροϊόν
GNP
ΑκαθάριστοΕθνικόΠροϊόν
GNPGNP
Κατανάλωση
CΚατανάλωση
CC
Επένδυση
IΕπένδυση
II
Κυβέρνηση
GΚυβέρνηση
GG
Καθαρές εξαγωγές
NXΚαθαρές εξαγωγές
NXNX
Καθαρό εισόδημααπό το εξωτερικόΚαθαρό εισόδημααπό το εξωτερικό
ΑκαθάριστοΕγχώριοΠροϊόν
GDP
ΑκαθάριστοΕγχώριοΠροϊόν
GDPGDPΚαθαρόΕθνικόΠροϊόν
NNP
ΚαθαρόΕθνικόΠροϊόν
NNPNNP
Καθαρό εισόδημααπό το εξωτερικόΚαθαρό εισόδημααπό το εξωτερικό
Απόσβεση παγίουΚεφαλαίου
D
Απόσβεση παγίουΚεφαλαίου
DD
ΕθνικόΕισόδημα
NI
ΕθνικόΕισόδημα
NINI
Έμμεσοι φόροι –επιδοτήσεις
Tind-TS
Έμμεσοι φόροι –επιδοτήσεις
TTindind--TTSS
Απόσβεση παγίουΚεφαλαίου
D
Απόσβεση παγίουΚεφαλαίου
DD
ΑμοιβέςΕξαρτημένηςεργασίας
Wd
ΑμοιβέςΕξαρτημένηςεργασίας
WWdd
ΑμοιβέςΚεφαλαίου
(ιδιοαπασχόληση, έγγειες πρόσοδοιΤόκοι, κέρδη)
Ykd
ΑμοιβέςΚεφαλαίου
(ιδιοαπασχόληση, έγγειες πρόσοδοιΤόκοι, κέρδη)
YYkdkd
Έμμεσοι φόροι –επιδοτήσεις
Tind-TS
Έμμεσοι φόροι –επιδοτήσεις
TTindind--TTSS
Απόσβεση παγίουΚεφαλαίου
D
Απόσβεση παγίουΚεφαλαίου
DD
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 22
Τα συστατικά του ΑΕΠ (ΗΠΑ, 1998)
Total(in billions of dollars)
Per Person(in dollars) % of Total
Gross domestic product, Y $8,511 $31,522 100 percent
Consumption, C 5,808 21,511 68
Investment, I 1,367 5,063 16
Government purchases, G 1,487 5,507 18
Net exports, NX -151 -559 -2
12
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 23
Στοιχεία Ελληνικού ΑΕΠ
πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία http://www.statistics.gr/ie.htm
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 24
Στοιχεία Ελληνικού ΑΕΠ
πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία http://www.statistics.gr/ie.htm
13
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 25
Στοιχεία Ελληνικού ΑΕΠ
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 26
Τα συστατικά του ΑΕΠ (Ελλάδα, 1996)
Καθαρέςεξαγωγές
-7 %
Ιδιωτικήκατανάλωση
63 %
Επενδύσεις17%
Δημόσια κατανάλωση13%
Ελλάδα 1996 (πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία http://www.statistics.gr/ie.htm)
14
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 27
Net Exports-2 %
Τα συστατικά του ΑΕΠ (ΗΠΑ, 1998)
Consumption68 %
Investment16%
Government Purchases18%
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 28
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
Το ονομαστικό ΑΕΠ αποτιμά την αξία τηςπαραγωγής αγαθών και υπηρεσιών σετρέχουσες τιμές.Το πραγματικό ΑΕΠ αποτιμά την αξία τηςπαραγωγής αγαθών και υπηρεσιών σεσταθερές τιμές του έτους βάσης.Η προσαρμογή του ονομαστικού σεπραγματικό ΑΕΠ γίνεται με την χρήση τουαποπληθωριστή του ΑΕΠ.
15
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 29
Αποπληθωριστής ΑΕΠ
Ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ μετρά το επίπεδοτρεχουσών τιμών σε σχέση με το επίπεδο τιμώντου έτους βάσης.Μας βοηθά να βρούμε το μέρος της αύξησηςτου ονομαστικού ΑΕΠ η οποία οφείλεται στηναύξηση των τιμών και όχι των παραγόμενωνποσοτήτων.
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 30
Αποπληθωριστής ΑΕΠ
100ΑΕΠ ΠραγματικόΑΕΠ Ονοματικό=ΑΕΠ στήςΑποπληθωρι ×
Ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ υπολογίζεται ως εξής:
16
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 31
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
YearPrice ofHot dogs
Quantity ofHot dogs
Price of Hamburgers
Quantity ofHamburgers
2001 $1 100 $2 50
2002 $2 150 $3 100
2003 $3 200 $4 150
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 32
Calculating Nominal GDP:
2001 ($1 per hot dog x 100 hot dogs) + ($2 per hamburger x 50 hamburgers) = $200
2002 ($2 per hot dog x 150 hot dogs) + ($3 per hamburger x 100 hamburgers) = $600
2003 ($3 per hot dog x 200 hot dogs) + ($4 per hamburger x 150 hamburgers) = $1200
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
17
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 33
Calculating Real GDP (base year 2001):
2001 ($1 per hot dog x 100 hot dogs) + ($2 per hamburger x 50 hamburgers) = $200
2002 ($1 per hot dog x 150 hot dogs) + ($2 per hamburger x 100 hamburgers) = $350
2003 ($1 per hot dog x 200 hot dogs) + ($2 per hamburger x 150 hamburgers) = $500
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 34
Calculating the GDP Deflator:
2001 ($200/$200) x 100 = 1002002 ($600/$350) x 100 = 1712003 ($1200/$500) x 100 = 240
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
18
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 35
25.000.000
27.000.000
29.000.000
31.000.000
33.000.000
35.000.000
37.000.000
39.000.000
1995 1996 1997 1998 1999
εκατομ
ύρια
δρα
χμές
Y σε τρέχουσες τιμές Υ σε σταθερές τιμές
ΑΕΠ σε τρέχουσες και σταθερές τιμές (1995) στην Ελλάδα 1995-99 (πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία http://www.statistics.gr/ie.htm)
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 36
(Periods of falling real GDP)
1970 1975 1980 1985 1990 19953,000
4,000
5,000
6,000
7,000
Billions of 1992 Dollars
2000
8,000
Πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ
19
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 37
ΑΕΠ και οικονομική ευημερία
Το GDP είναι το καλύτερο μέτρο τηςοικονομικής ευημερίας μιας κοινωνίας.Το κατά κεφαλήν GDP δείχνει το εισόδημα καιτην δαπάνη του μέσου ατόμου σε μίαοικονομία.Υψηλότερο κατά κεφαλήν GDP δείχνειυψηλότερο επίπεδο ευημερίας.Το GDP δεν είναι σε καμιά περίπτωση τοτέλειο μέτρο της ευτυχίας ή της ποιότηταςζωής.
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 38
Μερικές παράμετροι που αυξάνουν τηνευημερία και δεν συμπεριλαμβάνονται στοGDP είναι:Η αξία του ελεύθερου χρόνουΗ αξία του «καθαρού» περιβάλλοντοςΗ αξία των ενεργειών που βρίσκονται έξω από ταόρια της αγοράς, όπως ο χρόνος που περνά έναςγονιός με το παιδί του
ΑΕΠ και οικονομική ευημερία
20
Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 39
ΑΕΠ, προσδοκώμενη ζωή, ποσοστόενήλικων εγγράμματων
Country Real GDP perPerson (1997)
LifeExpectancy
AdultLiteracy
United States $29,010 77 years 99%
Japan 24,070 80 99
Germany 21,260 77 99
Mexico 8,370 72 90
Brazil 6,480 67 84
Russia 4,370 67 99
Indonesia 3,490 65 85
China 3,130 70 83
India 1,670 63 53
Pakistan 1,560 64 41
Bangladesh 1,050 58 39
Nigeria 920 50 59