© Stadt Schloß Holte-Stukenbrock • Eine Veranstaltungsreihe im Kreis Gütersloh Fotos: Stadt Schloß Holte-Stukenbrock, Ludwig Teichmann, Engelbert Kruse

Zien & Beleven

Leer houden van de stad Schloß Holte-Stukenbrock tussen de rivier de Senne en het Teu-toburger Wald. Het jachtslot Holte, de kerkelijke bezienswaardigheden, de natuur, de Ems-Beleve-niswereld en het Zoo Safari- en Hollywoodpark... De stadgidsen van de VHS begeleiden u graag!© Stadt Schloß Holte-Stukenbrock 02/2010 • Foto‘s: Stadt SHS, stadsgidsen van de VHS, E.Kruse, D.Topel, T.Strüwe, B.Paarmann, L.Teichmann, Zoo Safari- en HollywoodparkVertaling: Freddy Storm, België

HH

Jachtslot HolteHet stralendgele slot met de drie markante torens en de vestinggebouwen ligt aan de oostrand van het Hol-ter Wald. Bij elk weer en in elk jaargetijde biedt het u een zonnige aanblik!

Oorspronkelijk stond hier het Huis Holte uit de 14e eeuw. Na een verwoestende brand werd in een bouw-tijd van acht jaar (1608 tot 1616) het huidige jachtslot in renaissancestijl opgetrokken.

In 1822 kocht Friedrich Ludwig Tenge de rechten en bezittingen van de prins von Kaunitz in het graaf-schap Rietberg en daarmee ook het jachtslot Holte.

Het in meerdere woningen verdeelde slot is nog steeds in familiebezit. Het is niet toegankelijk voor het publiek en kan enkel van bij de slotpoort worden be-keken. Maar zelfs van hier loont de blik de moeite!

In het kader van een rondleiding in de stad kan men het slotplein betreden en de slotkapel bezichtigen!

Info en contact: Stadgidsen van de VHS, telefoon +49 5207 9299980

Vens

terd

etail

van h

et slo

t

Klok

van h

et slo

t

Jach

tslot

Holte

HH

Smelterij Holte en ovens Holte In 1839 werd tegenover het jachtslot Holte een ijzer-smelterij met hoogoven, koepelovens, een machine-fabriek, een emailleerfebriek en een slijperij gevestigd die pas in 1966 buiten bedrijf werd gesteld.

De ruime aanwezigheid van ijzererts aan de opper-vlakte, het grote Holter Wald (houtskool) en de Ölbach (waterenergie) zorgden voor het succes van de smel-terij Holte.

Het productenassortiment van de ijzersmelterij Holte was uitgesproken veelzijdig: zaagramen en landbouw-machines, deegkneders, maalinstallaties, giet- en machinedelen hoorden erbij. Maar de onderneming was vooral bekend door de productie van gietijzeren ovens.

Over de veelzijdigheid van het productenassortiment loopt van maandag tot vrijdag een tentoonstelling in het stadhuis. Behalve talrijke decoratief vervaar-digde ovens ziet men er ook geëmailleerde kook- en braadpannen, ovenplaten en gietijzeren toestellen. Veel foto’s tonen de geschiedenis van de arbeiders en hun gezinnen die eng verbonden zijn met de geschie-denis van de stad.

Op de plek van de voormalige smelterij ziet men nog nauwelijks sporen van dit belangrijk industriecom-plex. Een informatiezuil aan het straatje naar het slot geeft enkele wetenswaardigheden.

Info en contact: www.schloss-holte-stukenbrock.deGünter Potthoff, telefoon +49 5207 8395

Klok

van h

et slo

t

Kolen

en ijz

erer

ts

Terre

inen v

an de

smelt

erij

Oven

tento

onste

lling

HH

Idyllische hofsteden en hun aanbodIn Schloß Holte-Stukenbrock zijn er naast de hofste-den (waaruit zich oorspronkelijk de nederzettingsge-schiedenis ontwikkelde) ook veel andere historisch waardevolle boerderijen te vinden.

De meeste zijn boerderijen in vakwerk, maar er zijn ook gebouwen in natuursteen, zoals de oude Fockelmühle (Am Furlbach 7) die nu een café herbergt.

Ook toegankelijk voor het publiek: de hofstede Brech-mann met de natuurwinkel Kornrade (Paderborner Straße 36). Ook de hofstede Aschof (Paderborner Stra-ße 15) heet u hartelijk welkom en biedt u graag zelfge-kweekte aardappelen, aardbeien en asperges aan.

De eigenaars van de voormalige voogdwoning Welschof (Augustdorfer Straße 72) hebben zich aan een heel andere hobby gewijd: het golfen! In het park van het landgoed bevindt zich het Senne-golfterrein met 18 holes, evenals een golfschool en een voor ie-dereen toegankelijk restaurant.

Info en contact: Stadgidsen van de VHS, telefoon +49 5207 9299980

Natu

urwi

nkel

Korn

rade

Hofst

ede B

rech

mann

Boer

entu

in As

chof

HH

Streekhuizen SHSHet streekhuis I biedt in twaalf tentoonstellingsruim-ten veel informatie over de stad Schloß Holte-Stuken-brock, met de zwaartepunten Sennegeschiedenis, Oost-Duitse streekkamer, ovencollectie, de oude to-renklok van Stukenbrock en een omvangrijke streek-bibliotheek.

Het streekhuis II is een vakwerkgebouw. Het centrale deel is een ruimte voor manifestaties zoals vergade-ringen, lezingen, filmvoorstellingen en huwelijks-plechtigheden die na afspraak met de burgerlijke stand (telefoon +49 5207 8905302) telkens de eerste zaterdag van de maand kunnen plaatsvinden. In de rest van dit wondermooi gerestaureerd gebouw vindt men informatie en tentoonstellingen over de volgende thema’s:• Realisatie van het gebouw.• Het ontstaan van de stad Schloß Holte-Stukenbrock.• Nederzettingsgeschiedenis van de Senne.• Mens, natuur en jacht in de Sennestreek. • Van koren tot brood.• Imkerij in de Sennestreek.

Openingstijden: van de eerste zondag van maart tot de laatste zondag van oktober, telkens van 10.30 tot 12.00 uur. Het ganse jaar door rondleidingen van groepen.

Info en contact: Heimat- und Verkehrsverein SHS,Am Pastorat 18a, 33758 Schloß Holte-Stukenbrockwww.heimat-und-verkehrsverein-shs.deTelefoon +49 5207 3059 of 8274 of 4127

Hofst

ede B

rech

mann

Tento

onste

llings

inhou

d

Stre

ekhu

izen

Keuk

en in

het s

treek

huis

HH

BrinkkapelDeze kleine kapel staat idyllisch onder loofbomen aan de rand van de weg naar Paderborn (Paderborner Straße). Met haar stralend witte vakken, het edele don-kere hout en het rode dak met een kleine klokkentoren trekt ze sterk de aandacht.

De Brinkkapel werd rond 1730 gebouwd. In de jaren 1983-1985 werd ze grondig opgeknapt op basis van oude documenten. Onder de bevoegdheid van de Schuttersvereniging van Stukenbrock vormde zich een actiegroep met schutters, de kerkgemeente St. Johannes-Baptist, de toenmalige gemeente Schloß Holte-Stukenbrock (nu stad) en de Heimat- und Ver-kehrsverein Schloß Holte-Stukenbrock.

Veel donateurs en helpers hebben ertoe bijgedragen dat dit historisch bouwwerk van het Brinkhof een nieuwe glans uitstraalt.

De altaarbeelden, enkele figuren en de vloerplaten stammen uit de tijd van de bouw van de kapel.

Info en contact: St.-Johannes-Schützenbruderschaft Stukenbrock,www.st-joh-schuetzenbruderschaft-stukenbrock.deUlrich Teipel, telefoon +49 5207 7636

Histo

risch

alta

ar

Mar

iensto

ck

Brink

kape

l

HH

Sankt Johannes Baptist kerkDeze katholieke kerk die stralend wit op een hoogte in het centrum van het stadsdeel Stukenbrock staat, is meer dan 300 jaar oud: ze werd ingewijd in het jaar 1686.

Bij het betreden van de kerk wordt de blik getrokken naar het barokke hoogaltaar. De twee luxueus inge-richte zijaltaren behoren tot de kunsthistorisch waar-devolste stukken van de parochiekerk. Ze zijn allebei in rococostijl (1774) en het werk van de hofbeeldhouwer Johann Jakob Pütt van Paderborn.

De kansel, de doopvont en de beeltenis van de Mater Dolorosa (de smartelijke moeder) stammen uit de 17e eeuw.

Het orgel van de kerk is wijd en zijd bekend. Op drie klavieren telt het uit Paderborn afkomstige instrument 32 registers met in totaal 1792 pijpen.

Ter gelegenheid van het 300-jarig jubileum van de in-wijding (1986) werd de kerk grondig gerestaureerd. De koorruimte onderging duidelijke veranderingen, bijvoorbeeld door de vernieuwing van het altaar en de ambe. De ramen in de koorruimte beelden de zeven sacramenten uit.

Info en contact: Kath. Kirche St. Johannes Baptist Stukenbrock,www.st-johannes-stukenbrock.netTelefoon +49 5207 3366 of 4036

Mar

iensto

ck

St. J

ohan

nes B

aptis

t

Graf

stene

n aan

de ke

rkHo

ogte

met k

erkto

ren

HH

Erebegraafplaats van SovjetsoldatenIn de directe nabijheid van het doorgangskamp voor krijgsgevangenen uit de Sovjetunie, kamp Stalag 326 (VI K), werd tijdens de oorlog een kerkhof met massa-graven aangelegd.

Direct na de bevrijding namen de overlevenden de taak op zich om van dit kerkhof een herdenkingsoord te maken. Zo ontstond de erebegraafplaats van So-vjetsoldaten.

Reeds op 7 mei 1945 begon een groep voormalige ge-vangenen met de bouw van een 10 m hoge obelisk die als gedenkteken moest dienen. Daarbij werden ze door Duitse inwoners geholpen.

De overlevenden legden grafstenen en plantten bo-men. Daardoor heeft dit kerkhof nu het uitzicht van een park en is het een waar oord van bezinning.

Info en contact: Dokumentationsstätte Stalag 326 (VI K),Lippstädter Weg 26 (Landespolizeischule) 33758 Schloß Holte-Stukenbrockwww.stalag326.de, telefoon +49 5257 3033

Obe

lisk o

p de e

rebe

graa

fplaa

ts

...uit k

ampr

ails

Rij g

rave

n

HH

Dokumentatiecentrum Stalag 326 (VI K)„Herinnering heeft een plaats“ is de naam van de per-manente tentoonstelling in het voormalig arrestge-bouw van het kamp waar nu het Documentatiecent-rum Stalag 326 is ondergebracht.

De tentoonstelling herinnert aan de kampgeschie-denis vanaf het tijdstip van zijn oprichting in het jaar 1941. Naast uitgezochte documenten zijn het vooral de foto’s van een kamparts die een indruk geven van de catastrofale verhoudingen ter plaatse. Er zijn ook handgemaakte voorwerpen te zien die als ruilobjecten voor bijvoorbeeld levensmiddelen werden gebruikt.

Van 1941 tot 1945 was het Stalag het grootste door-gangskamp voor krijgsgevangenen uit de Sovjetunie in het Derde Rijk. In slechts vier jaar kwamen zo‘n 310.000 Sovjetgevangenen door het kamp op weg naar het Ruhrgebied. In het „Westlager“ zaten meestal gevangenen van de westelijke geallieerden.

Tijdens de eerste winter, toen het kamp nog groten-deels onbebouwd was, dienden zelf gegraven holen in de aarde als onderkomen. De sterfte onder de ge-vangenen was in alle kampen zeer hoog. Er bestaan geen precieze bewijsstukken over het aantal mensen die hier de dood vonden.

Op 2 april 1945 werd het Stalag 326 zonder strijd aan de Amerikaanse troepen overgegeven.

Info en contact: zie pagina links.

...uit k

ampr

ails

Tento

onste

llings

objec

ten

Toeg

ang t

ot de

beg

raaf

plaat

sSt

alagg

ebou

w

HH

Zoo Safari- en HollywoodparkAan de rivier de Senne ligt een stuk Afrika! Van de A van Apen tot de Z van Zebra’s: meer dan 600 dieren hebben in het Zoo Safari- en Hollywoodpark hun wilde tehuis. Ze leven er zoals in het wild. Waar enigszins mogelijk ziet het Safaripark af van afgeslo-ten kooien en verblijven. U rijdt met uw eigen wagen of met de safaribus door de dierenverblijven, net als tijdens een echte safari!

Absoluut hoogtepunt van het park: de witte Bengaal-se tijgers en de witte leeuwen van Timbavati, waar-van er in de wereld nog slechts weinig exemplaren bestaan.

„Wilde dieren“ zijn er ook in het Hollywood-Recreatie-park: in de waterpretbaan „Crocodile Ride“, de „Giraf-fe Tower“ met vrije val vanop 40 m en bij de „Vliegen-de Olifanten“. En dit zijn slechts enkele van de vele attracties voor groot en klein.

Precies voor de kleintjes heeft het park naast de die-ren heel wat te bieden. Het avonturenspeelplein „Kids-Dschungel-Palast“, de reuzenglijbanen, de trampoli-ne en in de zomer zelfs een „cool“ poollandschap.

Info en contact: www.safaripark-stukenbrock.de Telefoon +49 5207 952410, Seizoen: april – oktober

Witte

Ben

gaals

e tijg

ers

Pooll

ands

chap

40 Ja

ar S

afar

ipark

HH

[vanaf 09/2010] Vanuit het Teutoburger Wald komen talrijke onderaardse waterlopen die zich pas bij de rivier de Senne met zijn zandbodem aan de op-pervlakte wagen. Op plekken die geen water doorlaten stapelt het weggesijpelde nat zich op en welt daar als doorsijpelende bron op uit de grond. Door de zandige ondergrond ontstaan diepe trogvalleien.

Wildromantisch, klein en beweeglijk komt de Ems in het stadsdeel Stukenbrock-Senne uit de grond om als brede rivier in de Noordzee uit te monden.

Op weg naar de zee gebeurt heel wat in en aan de ri-vier. De Ems-Beleveniswereld neemt de belevenissen op en laat ze in het klein tot werkelijkheid worden.

En u kunt daarbij actief zijn: Waterbescherming, duinvorming, de karakteristieke eigenschappen van de Emsbeemd… Pret en spanning rond natuur en cultuur zijn in de Ems-Belevenistuin en op het belevenisparcours in de oude pastorie gega-randeerd!

Een bijzonder aanbod: de overnachtingsmogelijkhe-den in hetzelfde gebouw. Zo start u uitgerust en ont-spannen met veel nieuwe indrukken uw fietstocht langs de Ems!

Info en contact: www.schloss-holte-stukenbrock.deTelefoon +49 5207 89050

Pooll

ands

chap

Stuw

dam

spele

n

Aqua

riums

van d

e Ems

bioto

op

„Ems

-Orig

ineels

“ ver

telle

n...

Beleveniswereld

HH

Belevenispad Holter WaldIn het Holter Wald bevindt zich (toegankelijk vanuit de Dechant-Brill-Straße, de Schlossstraße of de Holter Straße) een spannend belevenispad, niet enkel voor de kleintjes.

Op veel haltes kan iedereen zelf uitproberen hoe ver welk dier springt, hoe plantenzaden zich verspreiden, hoe boomtelefoons functioneren en nog veel meer.

Op andere haltes blijft u toeschouwer: u bekijkt de bonte drukte aan het insectenhotel, u stelt vast dat zelfs afgezaagde wilgen terug groen worden...

Zo kunt u langs het belevenispad veel dingen ontdek-ken waarover u altijd al uitsluitsel wilde.

Onderweg kunt u zich ontspannen in gemoedelijke ligstoelen. Geniet van de rust in de natuur: u zult vast-stellen dat het woud eigenlijk niet zo rustig is!

Info en contact: www.schloss-holte-stukenbrock.deTelefoon +49 5207 89050

Pad v

oor b

lootsv

oets

wand

elen

Inse

ctenh

otel

Ligsto

el in

het H

olter

Wald

HHIn

secte

nhote

l

Choc

olade

mass

age

Fins

e sau

naBu

itenc

omple

x van

de sa

una

Sauna-oase in het overdekt tuinzwembadDe oude Romeinen wisten het al: sauna’s en stoomba-den zijn goed voor de zintuigen. Al eeuwenlang kent men hun gezonde uitwerking op de stofwisseling, waardoor men het weerstandsvermogen kan vergro-ten.

Een gemoedelijk saunacomplex met biosauna (tot 60°C), Finse sauna (tot 90°C) en stoomsauna (tot 42°C) nodigt u uit om de alledaagse sleur achter u te laten.Beleef in een aangename en mooie omgeving weldoende stoombaden en pure ontspanning.

Het buitencomplex met douches, afkoelbassins, kneippslang emmerstortdouche, zorgt voor de nodige afkoeling na elk saunabezoek.

De lounge biedt een betoverend uitzicht op de natuur. En in het rustlokaal ontspant u ingeduffeld bij muziek en omgeven door weldoende geuren.

Aan de bar kunt u genieten van warme en koude dran-ken. Voor de honger tussendoor serveert de bistro u graag kleine snacks of hartige salades.

Op aanvraag heeft een geschoold team van masseurs voor u verschillende wellnessbehandelingen in petto. Laat u verwennen!

Info en contact: www.schloss-holte-stukenbrock.deTelefoon +49 5207 4680

HH

Pollh

ans-

Mar

kt

Carn

avalc

lowns

Festi

valst

emmi

ng

SHS viert feest – feest mee!• Carnavalcentrum Schloß Holte-StukenbrockDe zondag voor carnaval gaat een grote kindercarna-valstoet uit. En op vrouwenvastenavond trekken meer dan 100 bont uitgedoste groepen door de stad voor-dat men bij de caféhouders uitgelaten feestviert tot laat in de nacht.

• Pollhans-Markt – 3e weekend van oktober Elk jaar worden meer dan 250.000 bezoekers be-geesterd door de attracties: loterij- en schietkra-men, carrousels, spookhuizen, autoscooter en nostal-gische en moderne verkoopstanden... Ook voor het lichamelijk welzijn is rijkelijk gezorgd.De handelsshow, de danstenten en de boerenmarkt ronden het programma af en zorgen voor een vrolijke drukte. Van de zaterdagmiddag tot de maandagnacht bent u van harte uitgenodigd om het spektakel met zijn meer dan 350 jaar oude traditie mee te vieren!

• Serengeti-festival, de rockgebeurtenis in de zomerMuziek, zon en uitgelaten stemming: dat zijn de ingre-diënten voor een geslaagd festival. Het eerste week-end van de zomervakantie laten muzikanten en festi-valgangers het goed daveren!

Info en andere manifestaties van hoog niveau: www.schloss-holte-stukenbrock.de, Telefoon +49 5207 89050

HH

Rondleidingen in de stad...dat zijn rondleidingen met een bijzondere flair. Alge-mene rondleiding, thematische rondleiding of indivi-duele rondleiding, als cadeau bijvoorbeeld!

Tijdens een interessante rondleiding met de bus leert u de bepalende karakteristieken van de verschillende stadsdelen kennen en ontdekt u wat bewaard is geble-ven uit het verleden en wat nieuw is ontstaan.

Wilt u eens over de schouder kijken van een forellen-kweker of een imker? De in Europa toonaangevende orchideeënkwekerij Röllke uit Schloß Holte-Stuken-brock van nabij leren kennen? Of ervaren hoe een boer hedendaags zijn bedrijf runt? Wilt u in de spo-ren treden van oude hofsteden of een wandeling ma-ken langs de Senne die tijdens de bloei van de heide normaal niet toegankelijk is? Dan is een thematische rondleiding voor u precies het juiste!

De stadgidsen van de VHS hebben al veel mooie verhalen beleefd met hun gasten die ze wilden laten kennis maken met hun thuisstad. Daarvoor hebben zij uitgebreide opleidingen en voortgezet onderricht in de volkshogeschool gekregen. Hebt u ook interesse? Meld u gerust! Info en contact: www.schloss-holte-stukenbrock.deTelefoon 05207 9299980. of: stadgidsen van de VHS, telefoon +49 5207 9299980

Carn

avalc

lowns

Orch

ideeë

nkwe

kerij

Röll

keRe

isgez

elsch

ap vo

or he

t slot

Verla

ten m

ijn H

auste

nbec

k

SHS is levenskwaliteit

Natuur puur ~ Wonen in het groen ~ Open Senne-landschap ~ Beekbronnen ~ Holter Wald ~ Natuurbelevenis-pad ~ Beschermde natuurgebieden ~ Teutoburger Wald te voet bereikbaar ~Jonge, progressieve stad ~ Gedragen door een reusachtig engagement van de burgers ~ Alle schoolvormen ~ VHS ~ Gevarieerde aanbiedingen van private opleiding ~ Omvangrijke gezondheidszorg en sociale instellingen ~ Sport in verenigingsverband in open installaties ~ Senne golfterrein ~ Sporthallen (tennis, badminton) ~ Verlichte loopbaan van 1 km ~ Niet ver van de steden Bielefeld, Detmold, Gütersloh en Paderborn ~ Ac-tieve vrijetijdsbesteding ~ Lokale fietsroutes SHS 1 tot 3 ~ Europafietspad R1 en Deutschlandroute D3 ~ Emsfietspad ~ Lokale rondwegen A 1 tot A9 ~ Tocht over lan-gere afstand Diemel - Ems X3 ~ Overnachting en gastronomie ~ Gemoedelijke hotels, pensions en vakantiewoningen ~ Natuurlijke kampeerterreinen ~ Gastvri-je restaurants, cafés en snackbars ~ Evenementen ~ Kindercarnaval ~ Vrouwenvastenavond ~ Serengeti-fes-tival ~ Holter Meeting ~ Emsfeest ~ Oogstfeest ~ Pollhans-markt ~ Kerstmarkten ~ Uitgelezen culturele manifestaties, zoals lezingen, muziek, toneel/cabaret en tentoonstellingen ~ Bezienswaardigheden ~ Jachtslot Holte ~ 1000-jarige eik ~ Emsbronnen ~ Zoo Safari-en Hollywoodpark ~ Kerken en kapellen ~ Memoriaal STALAG 326 ~ Sovjetkerk-hof ~ Holter Öfen ~ Handelszaken ~ Gezond handels centrum met vooral middenstand ~ Uitstekende aansluiting op de verkeerswegen ~ Lage belastingen ~ Inkopen ~ Fa-miliebedrijven en filialen van grote detailhandelaars ~ Groot productenassortiment ~ Persoonlijk advies ~ Dienstbetoon

Info en contact: Stadt Schloß Holte-Stukenbrock, Rathausstraße 233758 Schloß Holte-Stukenbrockwww.schloss-holte-stukenbrock.deTelefoon +49 5207 9299980

Stadgidsen van de VHS, telefoon +49 5207 9299980

Bielefeld

Gütersloh Detmold

Paderborn

SHS