optimierte anlagen. optimaler nutzen. rÜb-bw ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9b1 b2 b5 b6 b9d d2 4 0...
TRANSCRIPT
![Page 1: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/1.jpg)
Abwasserbelastung der Fließgewässer –
Niederschlagsfall versus Trockenwetterabfluss
Projekt: Gewässerökologische Untersuchungen
im Ursprungsgebiet der Donau
in den Jahren 2013 – 2016
Von Dr. Karl Wurm, Starzach
![Page 2: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/2.jpg)
• Defizite bei den Aufnahmen zur WRRL
in den Wasserkörpern:
• 60-01 („Brigach“),
• 60-02 („Breg“) und
• 60-03 („Obere Donau bis Immendingen“)
Anlass der Studie
![Page 3: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/3.jpg)
• von Juli 2013 bis August 2016 an insgesamt 37 Tagen
chemisch-physikalische Untersuchungen im
Trockenwetterabfluss und bei Mischwasserentlastungen
• 33 biologische Bestandserhebungen des Makrozoobenthos
• 12 Aufnahmen der Diatomeen (Trophie)
• Spurenstoffe
Untersuchungsprogramm
![Page 4: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/4.jpg)
Unter-
suchungs-
gebiet
![Page 5: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/5.jpg)
Unter-
suchungs-
gebiet
![Page 6: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/6.jpg)
Mischungsverhältnis Gewässer : Kläranlage
![Page 7: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/7.jpg)
Abfluss:
Brigach
Breg
Donau
![Page 8: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/8.jpg)
Ammonium
Mittelwerte
![Page 9: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/9.jpg)
Gesamt-
phosphat
Mittelwerte
![Page 10: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/10.jpg)
Ortho-
phosphat
Mittelwerte
![Page 11: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/11.jpg)
Brigach-
Mündung
P-Fracht
RW - TW
![Page 12: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/12.jpg)
BSB5:
Minima
Mittel
Maxima
![Page 13: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/13.jpg)
BSB5-Fracht
Donau
Pegel K-H:
TW - RW
![Page 14: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/14.jpg)
Sauerstoff-
gehalt
![Page 15: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/15.jpg)
AFS
Minima
Mittel
Maxima
![Page 16: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/16.jpg)
Makrozoo-
benthos:
Saprobie
![Page 17: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/17.jpg)
Diatomeen:
Trophie
![Page 18: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/18.jpg)
Spurenstoffe
• in Zusammenarbeit mit ISWA (Dr. Kuch)
• 3.280 Einzelanalysen
• 2 Durchgänge bei TW und NW: 1.04. und 7.10.2014
• 2 Durchgänge bei unterschiedlichen RW und hohen
Abflüssen: 8.07.2014 und 20.11.2015
![Page 19: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/19.jpg)
Ibuprofen:
gut
abbaubar
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
01
.04.2
01
4B
r2B
r3B
r5B
r6B
r9 B1
B2
B5
B6
B9
KA
-D D2
08
.07.2
01
4B
r0B
r2B
r3B
r5B
r6B
r9 B1
B2
B5
B6
B9
KA
-D D2
07
.10.2
01
4B
r2B
r3B
r5B
r6B
r9 B1
B2
B5
B6
B9
KA
-D D2
D6
D7
20
.11.2
01
5B
r2B
r3B
r3a
Br5
Br6
Br9
Br9 B1
B2
B5
B6
B9
B9
KA
-D D2
D2
D5
KA
-ID
7
Ibu
pro
fen
in
µg
/l
![Page 20: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/20.jpg)
Diclofenac
Carba-
mazepin:
biologisch
schlecht
abbaubar0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
01
.04.2
01
4B
r2B
r3B
r5B
r6B
r9 B1
B2
B5
B6
B9
KA
-D D2
08
.07.2
01
4B
r0B
r2B
r3B
r5B
r6B
r9 B1
B2
B5
B6
B9
KA
-D D2
07
.10.2
01
4B
r2B
r3B
r5B
r6B
r9 B1
B2
B5
B6
B9
KA
-D D2
D6
D7
20
.11.2
01
5B
r2B
r3B
r3a
Br5
Br6
Br9
Br9 B1
B2
B5
B6
B9
B9
KA
-D D2
D2
D5
KA
-ID
7
in µ
g/l
DICLOFENAC
Carbamazepin
![Page 21: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/21.jpg)
Diclofenac
in der
Donau
(Q P. K-H)
![Page 22: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/22.jpg)
16
PAK
nach
EPA
![Page 23: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/23.jpg)
PAK:
prioritär
Benzo[a]-
pyren
(ZHK-UQN
= 270 ng/l)
![Page 24: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/24.jpg)
PAK:
Benzo[a]-
pyren
(JD-UQN
= 0,17 ng/l)
![Page 25: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/25.jpg)
17ß-Estradiol-
äquivalent-
konzentration
(= EEQ)
KA D = 2,2 ng/l (TW)
und 12,6 ng/l (RW)
![Page 26: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/26.jpg)
Spurenstoffe:
Überschrei-
tungen der
UQN
![Page 27: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/27.jpg)
Spurenstoffe:
Prozentualer
Abwasser-
anteil:
Diclofenac
St. Georgen: 20%; Villingen:20-25%; Furtwangen 10% Donaueschingen 10-20% Immendingen >50%
![Page 28: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/28.jpg)
Spurenstoffe:
Prozentualer
Abwasser-
anteil
![Page 29: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/29.jpg)
Maßnahmen in der Regenwasserbehandlung
• Die Verringerung der Einträge aus der Regenwasser-
behandlung in folgenden 5 Teileinzugsgebieten:
• St. Georgen (Brigach)
• Villingen und Brigachtal (Brigach)
• Furtwangen (Breg)
• Vöhrenbach (Breg)
• im Einzugsgebiet der Kötach
![Page 30: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/30.jpg)
Maßnahmen in der Regenwasserbehandlung
• Überprüfung der Regenwasserbehandlung im Hinblick auf das Entlastungsverhalten der
RÜB und Abgleich mit der Schmutzfrachtmodellierung im Bereich von Donaueschingen
und Bad Dürrheim (Brigach, Stille Musel) und im Bereich von Bräunlingen, Hüfingen
und Allmendshofen (Breg)
• aufgrund der Donauversinkung gleiche Vorgehensweise für den Raum Immendingen
• Biologische Gewässergüteaufnahmen zur Lokalisierung der stärker belasteten RÜB
• Reduktion der hohen PAK-Belastung im Niederschlagsfall, durch die Erhöhung des
Kläranlagenzuflusses (Qmax) oder Retentionsbodenfilter bei den besonders belasteten
RÜB im Raum St. Georgen, Villingen, Furtwangen und Vöhrenbach
• Strassen: Bodenfilter zumindest entlang der Autobahn A 81 (PAK, Benzothiazol)
![Page 31: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/31.jpg)
E N D E
![Page 32: OPTIMIERTE ANLAGEN. OPTIMALER NUTZEN. RÜB-BW ......2014/07/10 · 4 2 35 6 9B1 B2 B5 B6 B9D D2 4 0 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 4 2 3 5 6 9 B1 B2 B5 B6 B9 D D2 D6 D7 5 a 5 B1 D](https://reader036.vdokument.com/reader036/viewer/2022081621/6122a3002a481c1384183ad8/html5/thumbnails/32.jpg)
Abfluss 2015: Donau Pegel Kirchen-Hausen